10-07-2012، 11:20
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
http://fa.wikipedia.org/wiki/جمهوری_شوروی_سوسیالیستی_ایران
منبع این بالایی هست.
جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران[۱] (جمهوری گیلان[۲] یا جمهوری شورائی گیلان[۳][۴][۵]) یک جمهوری شوروی با عمر کوتاه بود که توسط میرزا کوچک خان جنگلی که از رهبران نهضت مشروطه گیلان بود با استفاده از نیروهای چریکی مشهور به جنگلی و با کمک ارتش سرخ شوروی در منطقه گیلان تاسیس شد.[۶] در حالیکه انقلاب سرخ در شوروی پایه‌های خود را استوار می‌کرد. نیروهای ارتش سرخ برای تعقیب روسهای سفید که در انزلی اردو کرده بودند وارد انزلی شده و آنها را به همراه نیروهای انگلیسی تحت حمایتشان مجبور به عقب نشینی کردند. از طرفی نیروهای میرزا نیز از فرصت به وجود آمده استفاده و رشت را تصرف کردند. پس از تصرف رشت و به کنترل درآوردن منطقه گیلان رهبران جنبش جنگل در نامه‌ای به تروتسکی فرمانده وقت ارتش سرخشوروی پیروزی ارتش سرخ ایران در استقرار جمهوری شورایی ایران را اعلام کردند که تروتسکی شخصاً به ایشان تبریک گفت.[۷]
محتویات
۱ زمینه‌های تاسیس
۲ انقلاب شوروی و تاسیس جمهوری ایرانی
۳ تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران و بروز اختلاف‌ها
۴ پایان حضور شوروی در گیلان
۵ منابع
زمینه‌های تاسیس
در سال ۱۹۱۵ اولین ریشه‌های جنبش جنگل توسط آزادیخوان و به رهبری میرزا کوچک خان، دکتر حشمت و میرزا حسین کسمایی[۸] و سایر نیروهای مشروطه خواه (مجاهدین) ایجاد شد. فنون نظامی به نیروهای داوطلب جنگلی توسط افسران ترک، اتریشی و آلمانی تعلیم داده شد.[۹] میرزا کوچک خان و حدود ۳۰۰ چریک مسلح تحت فرمانش که جنگلی خوانده‌می‌شدند تا سال ۱۹۱۶ به تدریج گیلان را به کنترل خود در آوردند.[۱] در مارس ۱۹۱۸ حمله‌ای به قزوین انجام شد که موفقیت آمیز نبود. در آگوست ۱۹۱۸ در حالیکه جنگ جهانی اول به پایان نزدیک می‌شد. انگلستان قراردادی با جنگلیها بست که به موجب آن گیلان منطقه جنگلیها محسوب می‌شد ولی افسران ترک و آلمانی و اتریشی باید گیلان را ترک می‌کردند. در سال ۱۹۱۹ دولت مرکزی ایران با کمک نیروی قزاق حمله‌ای به جنگلیها انجام داد و توانست مناطق تحت کنترل جنگلیها را پس بگیرد.[۹] پس از قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله بین ایران و انگلیس میرزا کوچک خان با حمایت بلشویکها جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران تشکیل داد.[۱] برنامه سیاسی کوچک خان را باید پس از اتحاد وی با کمونیست‌های ایرانی و باکویی توجیه کرد. این برنامه عبارت بود از تاسیس جمهوری گیلان در ژوئن ۱۹۲۰ (۱۴ خرداد ۱۲۹۹).[۱۰]
پیش از تشکیل جمهوری شورائی گیلان نیز رهبران نهضت به مصادره املاک مالکان فئودال پرداختند که به پایتخت گریخته بودند. البته شخص کوچک‌خان علاقه خاصی به مصادره املاک نداشت زیرا سیاست ارضی او با تمایلات شدید مذهبی در هم آمیخته بود. کوچک‌خان کلا هوادار احیای چیزی بود که به گونه مبهمی «نظام دموکراتیک اسلامی» توصیف شده‌است یعنی یک نظام وصول مالیات به صورت زکات از مالکان برای کمک به مردم فقیر و دیگر اقدامات مشابه، بر مبنای دستورات قرآنی.[۱۱] برنامه حکومت خودمختار نهضت گیلان در اندیشه‌های ناسیونالیستی و وحدت اسلامی خلاصه می‌شد.
انقلاب شوروی و تاسیس جمهوری ایرانی
روزنامه دیواری دوزبانه ۲۷ ژوئن ۱۹۲۰
با پیروزی و تثبیت موقعیت بلشویکها در انقلاب روسیه زمینه کمک به نهضت جنگل مهیا شد. در می۱۹۲۰ ناوگان کاسپین شوروی به بندرانزلی حمله کرد. بهانه این حمله وجود نیروهای فراری ژنرال روسیه سفید دینیکین بود که در انزلی موضوع گرفته و به نیروهای انگلیسی پناه داده بودند. نیروهای ارتش سرخ انزلی را تصرف کرده و بدون مقاوت نیروهای انگلیسی عقب‌نشینی کردند. پس از شکست نیروهای انگلیسی و گارد سفید، نیروهای انقلابی (جنگلیها، اجتماعیون عامیون، روشنفکران انقلابی و کشاورزان)در گیلان رسما «حکومت جمهوری شوروی ایران» را اعلام کردند. این حکومت تلگراف تبریک به لنین به مسکو مخابره کرد. در این شرایط است که روزهای اول تیرماه ۱۲۹۹، کنگره حزب سوسیال دمکرات (اجتماعیون عامیون) ایرانی، حزب عدالت در انزلی برگزار می‌شود و رسما نام «حزب کمونیست ایران» را می‌پذیرد.
تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران و بروز اختلاف‌ها
جستجو در ویکی‌نبشته متن مربوطه در ویکی‌نبشته: بیانیه اعلام جمهوری سوسیالیستی در گیلان توسط جنگلیان
در ۲۰ می ۱۹۲۰ کوچک خان طی مذاکراتی از بلشویکها قول گرفت که در امور داخلی نهضت دخالت نکنند.[۱۲] با این وجود، باز هم میرزا تسلیم نظر احسان اله خان مبنی بر پیشروی فوری قوای جنگل به سوی تهران و تاسیس یک حکومت انقلابی و امضای قراردادی با روسها در مسکو نشد و به جای این کار، نیروهای نهضت وارد رشت شدند و جمهوری گیلان را بنیان نهادند.[۱۲]
یک نامه اداری از دولت شوروی ایراندر
می۱۹۲۰ تشکیل این جمهوری اعلام شد. به دنبال استقرار نیروهای انقلابی در رشت اختلاف نظرها میان رهبران جنبش بر سر چگونگی حکومت بالا گرفت از مهمترین مسایل مورد بحث تقسیم زمین میان رعیت‌ها بود. بخشی از حمایت از جنبش به علت پافشاری برخی رهبران بر تقسیم زمین و گرفتن زمین از مالکان به این طریق از دست رفت. میرزا گرچه به بلشویکها تمایل داشد با این حال او و مشاورانش با این شدت عمل مخالف بودند و رویه محافظه‌کارانه‌تری را ترجیح می‌دادند و از طرفی حزب کمونیست ایران و نیروهای شوروی بر این اصلاحات پافشاری می‌کردند.[۱۳]
میرزا برای پرهیز از درگیری و به نشانه اعتراض نیروهایش را از رشت خارج کرد و به احسان‌الله خان و حزب عدالت اجازه تشکیل حکومت داد. حکومت احسان‌الله خان که تا حد زیادی تحت کنترل کمیسر شوروی آبوکف بود، به مجوعه‌ای از اصلاحات از جمله دادن زمین به رعیت‌ها و تبلیغات ضدمذهبی دست زد.
تمبر چاپ شده در دوران جمهوری شوروی ایران
احسان اله خان می‌نویسد که حتی پیش از اعلام جمهوری گیلان، کوچک خان نسبت به هدفهای بلشویکها مشکوک بود؛ در حالی که با عوامل بلشویک اتحاد انقلابی بسته بود... کوچک خان می‌خواست پیش از صدور انقلاب خود به تهران با بلشویکها قرارداد ببندد.[۱۲]
یکی دیگر از زمینه‌های اختلاف میان جناح کمونیست و جناح میرزا در جمهوری، این بود که کمونیست‌ها که خود را صرفا در برابر کمیته اجرایی انترناسیونال سوم مسئول می‌دانستند با هرگونه شکلی از حکومت پارلمانی مخالف بودند. کمونیست‌ها آشکارا می‌گفتند که کلیه اعضای جمهوری شوروی گیلان بایستی مرجعیت انترناسیونال سوم را به صورت یک ایمان قلبی بپذیرند.[۱۴]
پایان حضور شوروی در گیلان
شوروی در ۱۹۲۱ در لندن پیمانی با انگلستان بست دانست و مفاد این پیمان خروج شوروی از شمال ایران بود که با تغییر سیاست شوروی در مورد انقلاب جهانی و جهت‌گیری به سمت تشکیل حکومت شوروی همخوانی داشت. در این زمان رضاخان میرپنج که به تازگی حکومت را در دست گرفته بود برای سرکوب جنبش‌های انجام‌شده راهی گیلان شد و رشت را تصرف کرد و به عمر کوتاه جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران پایان داد.
به نقل از ویکیپدیا
http://fa.wikipedia.org/wiki/جمهوری_شوروی_سوسیالیستی_ایران
منبع این بالایی هست.
جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران[۱] (جمهوری گیلان[۲] یا جمهوری شورائی گیلان[۳][۴][۵]) یک جمهوری شوروی با عمر کوتاه بود که توسط میرزا کوچک خان جنگلی که از رهبران نهضت مشروطه گیلان بود با استفاده از نیروهای چریکی مشهور به جنگلی و با کمک ارتش سرخ شوروی در منطقه گیلان تاسیس شد.[۶] در حالیکه انقلاب سرخ در شوروی پایه‌های خود را استوار می‌کرد. نیروهای ارتش سرخ برای تعقیب روسهای سفید که در انزلی اردو کرده بودند وارد انزلی شده و آنها را به همراه نیروهای انگلیسی تحت حمایتشان مجبور به عقب نشینی کردند. از طرفی نیروهای میرزا نیز از فرصت به وجود آمده استفاده و رشت را تصرف کردند. پس از تصرف رشت و به کنترل درآوردن منطقه گیلان رهبران جنبش جنگل در نامه‌ای به تروتسکی فرمانده وقت ارتش سرخشوروی پیروزی ارتش سرخ ایران در استقرار جمهوری شورایی ایران را اعلام کردند که تروتسکی شخصاً به ایشان تبریک گفت.[۷]
محتویات
۱ زمینه‌های تاسیس
۲ انقلاب شوروی و تاسیس جمهوری ایرانی
۳ تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران و بروز اختلاف‌ها
۴ پایان حضور شوروی در گیلان
۵ منابع
زمینه‌های تاسیس
در سال ۱۹۱۵ اولین ریشه‌های جنبش جنگل توسط آزادیخوان و به رهبری میرزا کوچک خان، دکتر حشمت و میرزا حسین کسمایی[۸] و سایر نیروهای مشروطه خواه (مجاهدین) ایجاد شد. فنون نظامی به نیروهای داوطلب جنگلی توسط افسران ترک، اتریشی و آلمانی تعلیم داده شد.[۹] میرزا کوچک خان و حدود ۳۰۰ چریک مسلح تحت فرمانش که جنگلی خوانده‌می‌شدند تا سال ۱۹۱۶ به تدریج گیلان را به کنترل خود در آوردند.[۱] در مارس ۱۹۱۸ حمله‌ای به قزوین انجام شد که موفقیت آمیز نبود. در آگوست ۱۹۱۸ در حالیکه جنگ جهانی اول به پایان نزدیک می‌شد. انگلستان قراردادی با جنگلیها بست که به موجب آن گیلان منطقه جنگلیها محسوب می‌شد ولی افسران ترک و آلمانی و اتریشی باید گیلان را ترک می‌کردند. در سال ۱۹۱۹ دولت مرکزی ایران با کمک نیروی قزاق حمله‌ای به جنگلیها انجام داد و توانست مناطق تحت کنترل جنگلیها را پس بگیرد.[۹] پس از قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله بین ایران و انگلیس میرزا کوچک خان با حمایت بلشویکها جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران تشکیل داد.[۱] برنامه سیاسی کوچک خان را باید پس از اتحاد وی با کمونیست‌های ایرانی و باکویی توجیه کرد. این برنامه عبارت بود از تاسیس جمهوری گیلان در ژوئن ۱۹۲۰ (۱۴ خرداد ۱۲۹۹).[۱۰]
پیش از تشکیل جمهوری شورائی گیلان نیز رهبران نهضت به مصادره املاک مالکان فئودال پرداختند که به پایتخت گریخته بودند. البته شخص کوچک‌خان علاقه خاصی به مصادره املاک نداشت زیرا سیاست ارضی او با تمایلات شدید مذهبی در هم آمیخته بود. کوچک‌خان کلا هوادار احیای چیزی بود که به گونه مبهمی «نظام دموکراتیک اسلامی» توصیف شده‌است یعنی یک نظام وصول مالیات به صورت زکات از مالکان برای کمک به مردم فقیر و دیگر اقدامات مشابه، بر مبنای دستورات قرآنی.[۱۱] برنامه حکومت خودمختار نهضت گیلان در اندیشه‌های ناسیونالیستی و وحدت اسلامی خلاصه می‌شد.
انقلاب شوروی و تاسیس جمهوری ایرانی
روزنامه دیواری دوزبانه ۲۷ ژوئن ۱۹۲۰
با پیروزی و تثبیت موقعیت بلشویکها در انقلاب روسیه زمینه کمک به نهضت جنگل مهیا شد. در می۱۹۲۰ ناوگان کاسپین شوروی به بندرانزلی حمله کرد. بهانه این حمله وجود نیروهای فراری ژنرال روسیه سفید دینیکین بود که در انزلی موضوع گرفته و به نیروهای انگلیسی پناه داده بودند. نیروهای ارتش سرخ انزلی را تصرف کرده و بدون مقاوت نیروهای انگلیسی عقب‌نشینی کردند. پس از شکست نیروهای انگلیسی و گارد سفید، نیروهای انقلابی (جنگلیها، اجتماعیون عامیون، روشنفکران انقلابی و کشاورزان)در گیلان رسما «حکومت جمهوری شوروی ایران» را اعلام کردند. این حکومت تلگراف تبریک به لنین به مسکو مخابره کرد. در این شرایط است که روزهای اول تیرماه ۱۲۹۹، کنگره حزب سوسیال دمکرات (اجتماعیون عامیون) ایرانی، حزب عدالت در انزلی برگزار می‌شود و رسما نام «حزب کمونیست ایران» را می‌پذیرد.
تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران و بروز اختلاف‌ها
جستجو در ویکی‌نبشته متن مربوطه در ویکی‌نبشته: بیانیه اعلام جمهوری سوسیالیستی در گیلان توسط جنگلیان
در ۲۰ می ۱۹۲۰ کوچک خان طی مذاکراتی از بلشویکها قول گرفت که در امور داخلی نهضت دخالت نکنند.[۱۲] با این وجود، باز هم میرزا تسلیم نظر احسان اله خان مبنی بر پیشروی فوری قوای جنگل به سوی تهران و تاسیس یک حکومت انقلابی و امضای قراردادی با روسها در مسکو نشد و به جای این کار، نیروهای نهضت وارد رشت شدند و جمهوری گیلان را بنیان نهادند.[۱۲]
یک نامه اداری از دولت شوروی ایراندر
می۱۹۲۰ تشکیل این جمهوری اعلام شد. به دنبال استقرار نیروهای انقلابی در رشت اختلاف نظرها میان رهبران جنبش بر سر چگونگی حکومت بالا گرفت از مهمترین مسایل مورد بحث تقسیم زمین میان رعیت‌ها بود. بخشی از حمایت از جنبش به علت پافشاری برخی رهبران بر تقسیم زمین و گرفتن زمین از مالکان به این طریق از دست رفت. میرزا گرچه به بلشویکها تمایل داشد با این حال او و مشاورانش با این شدت عمل مخالف بودند و رویه محافظه‌کارانه‌تری را ترجیح می‌دادند و از طرفی حزب کمونیست ایران و نیروهای شوروی بر این اصلاحات پافشاری می‌کردند.[۱۳]
میرزا برای پرهیز از درگیری و به نشانه اعتراض نیروهایش را از رشت خارج کرد و به احسان‌الله خان و حزب عدالت اجازه تشکیل حکومت داد. حکومت احسان‌الله خان که تا حد زیادی تحت کنترل کمیسر شوروی آبوکف بود، به مجوعه‌ای از اصلاحات از جمله دادن زمین به رعیت‌ها و تبلیغات ضدمذهبی دست زد.
تمبر چاپ شده در دوران جمهوری شوروی ایران
احسان اله خان می‌نویسد که حتی پیش از اعلام جمهوری گیلان، کوچک خان نسبت به هدفهای بلشویکها مشکوک بود؛ در حالی که با عوامل بلشویک اتحاد انقلابی بسته بود... کوچک خان می‌خواست پیش از صدور انقلاب خود به تهران با بلشویکها قرارداد ببندد.[۱۲]
یکی دیگر از زمینه‌های اختلاف میان جناح کمونیست و جناح میرزا در جمهوری، این بود که کمونیست‌ها که خود را صرفا در برابر کمیته اجرایی انترناسیونال سوم مسئول می‌دانستند با هرگونه شکلی از حکومت پارلمانی مخالف بودند. کمونیست‌ها آشکارا می‌گفتند که کلیه اعضای جمهوری شوروی گیلان بایستی مرجعیت انترناسیونال سوم را به صورت یک ایمان قلبی بپذیرند.[۱۴]
پایان حضور شوروی در گیلان
شوروی در ۱۹۲۱ در لندن پیمانی با انگلستان بست دانست و مفاد این پیمان خروج شوروی از شمال ایران بود که با تغییر سیاست شوروی در مورد انقلاب جهانی و جهت‌گیری به سمت تشکیل حکومت شوروی همخوانی داشت. در این زمان رضاخان میرپنج که به تازگی حکومت را در دست گرفته بود برای سرکوب جنبش‌های انجام‌شده راهی گیلان شد و رشت را تصرف کرد و به عمر کوتاه جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران پایان داد.
به نقل از ویکیپدیا
