10-08-2012، 19:04
تا بیکران دوردست
«یادم می‌آید اولین بار نوازندگی‌اش را وقتی خیلی کم سن و سال بود، در گروهی دیدم. دیدم نوازنده‌ای آن جا نشسته که مجنون وار ساز می‌زند و انگار با سازش یکی شده... او نوازنده ای است که اصلا خودش را به فرمول‌ها و شیوه‌های دیکته شده نوازندگی پایبند نمی‌کند. نوازنده ای است که به خودش و سازش فرصت می‌دهد تا از این قید و بند‌ها آزاد شوند، به معنای کامل کلمه با سازش پرواز می‌کند. جدا از تکنیک بالای او در نوازندگی، یکی از ویژگی‌های برجسته اش حرکات دلنشین با سازش است که طبیعی است، هم محتوا دارد، هم تکنیک و هم تماشایی است. او در این ساز ایرانی، ایران را با تمام فرهنگ‌هایش در نظر گرفته و سازی مثل کمانچه را که اتفاقا در بافت‌های مختلف فرهنگی بستر دارد با همین دیدگاه نواخته...» این جمله‌ها، جمله‌هایی اند که حسین علیزاده درباره کیهان کلهر گفته؛ جملاتی که خیلی خلاصه و کوتاه می‌تواند برای آن‌هایی که کیهان کلهر و کمانچه اش را نمی‌شناسند، تعریف کند چرا کیهان کلهر یک نوازنده -آهنگساز متفاوت است. چطور صدای ساز تمام ایرانی اش را از مرزها گذرانده و خیلی‌ها را آن ور آب‌ها مسحور نوای کمانچه کرده.
اولین باری که دست‌هایش ساز ایرانی را لمس کردند، پنج ساله بود؛ یعنی سال 1347. در 13 سالگی راهی ارکستر ملی تلویزیون کرمانشاه – شهر اجدادی اش- شد و اولین گروه موسیقی که صدای سازش را پرواز داد گروه موسیقی «شیدا» بود. اما 17 ساله که شد برای آن که معجزه ساز و آهنگ را آکادمیک یاد بگیرد به کانادا رفت و بعد از چند سال فارغ التحصیل آهنگسازی از دانشگاه کارلتن اتاوا شد. همین موسیقی را آن سوی آب‌ها آموختن کافی بود تا خاطرش به ویژگی‌های منحصر به فرد و جادویی ساز و نوای ایرانی تعلق بگیرد. پس سیم‌های کمانچه اش را با الگوی کمانچه نوازی استاد علی اصغر بهاری لرزاند تا فریاد‌های کمانچه اش اسم او را به عنوان یکی از جهانی‌ترین مردهای موسیقی ایرانی ثبت کند.
گروه دستان و صدای شهرام ناظری اولین میزبانش بودند و «سفر به دیگر سو» یکی از اولین آلبوم‌هایی که همراه گروه دستان درآن نواخت و صدای سازها را تنظیم کرد. وقتی از گروه دستان جدا شد که قصد کرده بود مستقل با بزرگان موسیقی جهان همراه شود و درایران با حسین علیزاده و محمدرضا شجریان هم ساز و همنشین.
«شب، سکوت، کویر»؛ کمانچه اش را برداشت تا این بار با صدای محمدرضا شجریان پرواز دهد. هم کمانچه نواخت و هم سه تار. صدای همه سازها را هم با مهارت کنار هم نشاند تا معجزه آواهای «شب، سکوت، کویر» همراه آواز محمد رضا شجریان چند برابر شود. بیشتر از سه سال برای تنظیم و تدوین سازها وقت گذاشت و «شب، سکوت، کویر» را به یکی از ماندگارترین آلبوم‌های خودش و شجریان تبدیل کرد و اسم خودش را سر زبان‌ها انداخت.
زمستان است، بی تو به سر نمی‌شود، فریاد، نخستین دیدار بامدادی همراه تمبک پژمان حدادی، غزل1، غزل2، غزل 3 همراه شجاعت حسین خان، در آینه آسمان،همراه تنبور علی اکبر مرادی، شب‌های فیروزه ای نیشابور همراه یویوما، موسیقی برای فیلم جاده ابریشم همراه یویوما، تا بیکران دور دست همراه اردال ارزنجان موسیقی دان ترک، باران همراه استاد شجاعت حسین خان و ساندیپ داس که نامزد جایزه گرمی شد و شهر خاموش همراه کورات زهی بروکلین رایدر (که برای کودکان حلبچه ضبط شده بود و مجله سانگلاینز به عنوان برترین آلبوم سال انتخابش کرد) همه از آلبوم‌هایی هستند که ثابت می‌کنند کیهان کلهر و صدای کمانچه اش یکی از معجزه‌های فرخنده موسیقی سنتی ایران است.