27-12-2014، 17:49
تالاب كجی نمكزار نهبندان با دارا بودن چشم اندازی بسیار زیبا، در 75 كیلومتری نهبندان و در حاشیه محور این شهرستان به بیرجند قرار گرفته است.
مساحت این تالاب 22 هزار هكتار و 765 متر مربع می باشد و با وجود خشكسالی های چند سال اخیر در این شهرستان، اما همچنان زنده و پایدار مانده است.
این تالاب شوره زاری وسیع است كه به خاطر پایین بودن از سطح ارتفاع آن نسبت به مناطق اطراف و با توجه به شوری زیاد خاك آن به دریاچه‌ای پوشیده از نمك و به رنگ سفید تبدیل شده است.
از آنجا كه در فصل‌های پاییز و زمستان این تالاب دارای آب می باشد، لذا به محل امنی برای پرندگان آبزی تبدیل شده و همه ساله پذیرای پنج هزار پرنده مهاجر و بعضا از نوع نایاب كشور است.
البته گونه‌های پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی این تالاب 14 گونه برآورد شده و از این پرندگان مهاجر می‌توان به عقاب طلایی، زاغ‌بور، دال، زاغی، كنجشك درختی، پرستو، هدهد، دم جنبانك ابلق، چكاوك كاكلی، هوبره، سبزه قبا، جغد كوچك، بلدرچین معمولی و زاغ نوك قرمز اشاره كرد.
پرنده ‘ زاغ‌بور’ منحصربه فردترین و پرنده آندمیك ایران (تنها در ایران وجود دارد) به شمار می‌آید و تالاب كجی نمكزار نهبندان زیستگاه این پرنده زیبا است.
زاغ‌بور جز آن دسته از پرندگانی است كه فقط در ایران و آن هم در استان‌های سمنان و یزد و بویژه در خراسان جنوبی و شهرستان نهبندان زندگی می‌كند.
از زاغ‌بور به عنوان جواهر كمیاب و نادر كویر یاد می‌كنند همچنین این پرنده با زیبایی‌های خاص خود یكی از قابلیت‌های گردشگری كشور و شهرستان نهبندان محسوب می‌شود.
این پرنده 24 سانتی‌متر طول دارد و شبیه هدهد اما بدون تاج سر و دارای دم و منقارسیاه و بلند با اندكی خمیدگی به پایین و بال‌های پهن است.
رنگ پر و بال آن نخودی مایل به قهوه‌ای، صورت كمرنگ‌تر و از قاعده منقار تا چشم‌ها لكه سیاه رگه مانند و نیز لكه سیاه بزرگی در بالای سینه‌اش مشاهده می‌شود.
پاهای آن بلند و سیاه است و برای دویدن در بیابان تكامل یافته و در حقیقت بیشتر به هدهد و چكاوك هدهدی شبیه است.
این پرنده بسیار فریبنده و زرنگ و دمش را اندكی به صورت پره مانند نگه می‌دارد و بیشتر روی زمین راه رفته و به سرعت می‌دود تا از مقابل دیدگان پنهان شود.
این پرنده را در مناطق استپی، بیابانی، بیابان‌های ماسه‌ای با گیاهان پراكنده و دشت‌های پوشیده از گیاه قیچ می‌توان مشاهده كرد و زاغ‌بور در میان بوته‌های مختلف نظیر قیچ آشیانه می‌سازد و در اردیبهشت ماه حدود چهار تا شش تخم می‌گذارد. همچنین این پرنده از حشره‌ها و دانه‌های گیاهان تغذیه می‌كند.
‘هوبره’ یكی دیگر از پرندگان خاص این تالاب می باشد كه از حدود 60 سانتی‌متر طول برخوردار است و تقریبا هم اندازه میش مرغ و از زنگوله بال بسیار بزرگتر است.
هوبره از نظر ظاهری شبیه بوقلمون است و به طور كلی پر و بال قهوه‌ای زیر تنه خاكستری و دسته پرهایش سیاه و سفید بلند كه از دو طرف گردنش آویزان و حالت دامن مانندی دارد.
زیستگاه اصلی این پرنده در مناطق دشتی، تپه ماهورها، ریگزارها، بیابان‌ها، نواحی كویری با بوته‌های پراكنده یا علف‌های كوتاه و حاشیه گند مزارع است.
حدود 32 نوع پرنده هوبره در دنیا وجود دارد و جنس نر و ماده آن شبیه یكدیگرند اما پرنده نر در حدود 10 درصد از پرنده ماده بزرگتر است.
تالاب كجی همچنین زیستگاه 14 گونه پستاندار نظیر پامسواكی بزرگ، گرگ، روباه، تشی، خرگوش، خارپشت، كفتار و پایكا می باشد و علاوه بر اینها این تالاب زیستگاه 10 گونه خزنده نظیر دشتی، جعفری، پلنگی و مارهای قیطانی می باشد.
این تالاب همچنین با برخورداری از برآمدگی‌های خشكی همراه با پوشش گیاهی مناسب برای تخمگذاری پرندگان محسوب می‌شود.
قیچ، تاغ و گز از گیاهان و پوشش گیاهی مهم و عمده تالاب كجی نمكزار نهبندان به شمار می‌رود و این گیاهان از پوشش نسبتا خوبی در این منطقه برخوردار هستند.
به دلیل بارندگی‌ها و رحمت الهی در شهرستان این تلاب از آب پر و مواج شده كه در كنار آن بوته‌های فراوان گز، آتریپلكس، هالوكنموم و نی به چشم می‌خورد.
تخریب زیستگاه به دلیل گسترش فعالیت‌های كشاورزی، قطع درختان و بوته‌ها، حضور دام و چرای بی‌رویه از عوامل تهدید كننده زیستگاه این پرنده نادر است و نیازمند مراقبت و حفاظت ویژه است و از آن می‌توان به عنوان استعداد بالقوه گردشگری یاد كرد.
مساحت این تالاب 22 هزار هكتار و 765 متر مربع می باشد و با وجود خشكسالی های چند سال اخیر در این شهرستان، اما همچنان زنده و پایدار مانده است.
این تالاب شوره زاری وسیع است كه به خاطر پایین بودن از سطح ارتفاع آن نسبت به مناطق اطراف و با توجه به شوری زیاد خاك آن به دریاچه‌ای پوشیده از نمك و به رنگ سفید تبدیل شده است.
از آنجا كه در فصل‌های پاییز و زمستان این تالاب دارای آب می باشد، لذا به محل امنی برای پرندگان آبزی تبدیل شده و همه ساله پذیرای پنج هزار پرنده مهاجر و بعضا از نوع نایاب كشور است.
البته گونه‌های پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی این تالاب 14 گونه برآورد شده و از این پرندگان مهاجر می‌توان به عقاب طلایی، زاغ‌بور، دال، زاغی، كنجشك درختی، پرستو، هدهد، دم جنبانك ابلق، چكاوك كاكلی، هوبره، سبزه قبا، جغد كوچك، بلدرچین معمولی و زاغ نوك قرمز اشاره كرد.
پرنده ‘ زاغ‌بور’ منحصربه فردترین و پرنده آندمیك ایران (تنها در ایران وجود دارد) به شمار می‌آید و تالاب كجی نمكزار نهبندان زیستگاه این پرنده زیبا است.
زاغ‌بور جز آن دسته از پرندگانی است كه فقط در ایران و آن هم در استان‌های سمنان و یزد و بویژه در خراسان جنوبی و شهرستان نهبندان زندگی می‌كند.
از زاغ‌بور به عنوان جواهر كمیاب و نادر كویر یاد می‌كنند همچنین این پرنده با زیبایی‌های خاص خود یكی از قابلیت‌های گردشگری كشور و شهرستان نهبندان محسوب می‌شود.
این پرنده 24 سانتی‌متر طول دارد و شبیه هدهد اما بدون تاج سر و دارای دم و منقارسیاه و بلند با اندكی خمیدگی به پایین و بال‌های پهن است.
رنگ پر و بال آن نخودی مایل به قهوه‌ای، صورت كمرنگ‌تر و از قاعده منقار تا چشم‌ها لكه سیاه رگه مانند و نیز لكه سیاه بزرگی در بالای سینه‌اش مشاهده می‌شود.
پاهای آن بلند و سیاه است و برای دویدن در بیابان تكامل یافته و در حقیقت بیشتر به هدهد و چكاوك هدهدی شبیه است.
این پرنده بسیار فریبنده و زرنگ و دمش را اندكی به صورت پره مانند نگه می‌دارد و بیشتر روی زمین راه رفته و به سرعت می‌دود تا از مقابل دیدگان پنهان شود.
این پرنده را در مناطق استپی، بیابانی، بیابان‌های ماسه‌ای با گیاهان پراكنده و دشت‌های پوشیده از گیاه قیچ می‌توان مشاهده كرد و زاغ‌بور در میان بوته‌های مختلف نظیر قیچ آشیانه می‌سازد و در اردیبهشت ماه حدود چهار تا شش تخم می‌گذارد. همچنین این پرنده از حشره‌ها و دانه‌های گیاهان تغذیه می‌كند.
‘هوبره’ یكی دیگر از پرندگان خاص این تالاب می باشد كه از حدود 60 سانتی‌متر طول برخوردار است و تقریبا هم اندازه میش مرغ و از زنگوله بال بسیار بزرگتر است.
هوبره از نظر ظاهری شبیه بوقلمون است و به طور كلی پر و بال قهوه‌ای زیر تنه خاكستری و دسته پرهایش سیاه و سفید بلند كه از دو طرف گردنش آویزان و حالت دامن مانندی دارد.
زیستگاه اصلی این پرنده در مناطق دشتی، تپه ماهورها، ریگزارها، بیابان‌ها، نواحی كویری با بوته‌های پراكنده یا علف‌های كوتاه و حاشیه گند مزارع است.
حدود 32 نوع پرنده هوبره در دنیا وجود دارد و جنس نر و ماده آن شبیه یكدیگرند اما پرنده نر در حدود 10 درصد از پرنده ماده بزرگتر است.
تالاب كجی همچنین زیستگاه 14 گونه پستاندار نظیر پامسواكی بزرگ، گرگ، روباه، تشی، خرگوش، خارپشت، كفتار و پایكا می باشد و علاوه بر اینها این تالاب زیستگاه 10 گونه خزنده نظیر دشتی، جعفری، پلنگی و مارهای قیطانی می باشد.
این تالاب همچنین با برخورداری از برآمدگی‌های خشكی همراه با پوشش گیاهی مناسب برای تخمگذاری پرندگان محسوب می‌شود.
قیچ، تاغ و گز از گیاهان و پوشش گیاهی مهم و عمده تالاب كجی نمكزار نهبندان به شمار می‌رود و این گیاهان از پوشش نسبتا خوبی در این منطقه برخوردار هستند.
به دلیل بارندگی‌ها و رحمت الهی در شهرستان این تلاب از آب پر و مواج شده كه در كنار آن بوته‌های فراوان گز، آتریپلكس، هالوكنموم و نی به چشم می‌خورد.
تخریب زیستگاه به دلیل گسترش فعالیت‌های كشاورزی، قطع درختان و بوته‌ها، حضور دام و چرای بی‌رویه از عوامل تهدید كننده زیستگاه این پرنده نادر است و نیازمند مراقبت و حفاظت ویژه است و از آن می‌توان به عنوان استعداد بالقوه گردشگری یاد كرد.