08-06-2015، 14:28
کودکان و نوجوانان نسل جدید همواره باعث شگفتی برای قدیمی‌ترها بوده‌اند. حال نیز طوری با تکنولوژی هماهنگ برخورد می‌کنند که انگار سال‌هاست در حال استفاده از آن هستند.
علی روستایی
کودکی ۴ ساله به راحتی با برنامه‌های تبلت کار می‌کند. برنامه‌ای که پدر میانسالش زمان زیادی را برای یادگیری آن صرف کرده است. اما این سوال ذهن‌های زیادی را درگیر خود کرده، چقدر درست است که کودکان و نوجوانان با این وسایل کار کنند؟
کاهش اعتماد به نفس کودکان از معایب استفاده از تکنولوژی است چرا که کودک باید بتواند به اسباب بازی خود مسلط باشد و دائما در بازی با آن، برنده شود تا احساس توانمندی کند و اعتماد به نفسش بالا رود، در بازی‌های تبلت و موبایل این اتفاق نمی‌افتد و کودکان پیاپی دچار شکست می‌شوند، این اتفاق می‌تواند بر اعتماد به نفس کودک تاثیر فوق‌العاده منفی‌ای بگذارد و این تفکر را در او بپروراند که او از قدرت و شایستگی کافی برخوردار نیست. این حس می‌تواند کودک را منزوی و کناره‌گیر کند و شهامت کودک را از او بازستاند.
مشکل دیگری که استفاده از این تجهیزات می‌تواند ایجاد کند تاری دید و تنبلی چشم است. فوتوفوبی یا حساسیت به نور در میان کودکانی که زیاد با منابع نوری مانند موبایل و تبلت و تلویزیون سرو کار دارند شایعتر است.
رعایت نکردن فاصله از منابع نوری باعث خسته شدن چشم می‌شود و حساسیت به نور پیامد این مسئله است. کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل می‌شود. نتایج مطالعات نشان می‌دهند، تمرکز کودکانی که زیاد از تکنولوژی استفاده می‌کنند در آینده روی دروس کم خواهد بود و دچار افت تحصیلی می‌شوند. اما اصل مسئله چیست؟ چرا والدین مصرند تا چنین ابزاری را برای کودکان‌شان تهیه کنند. بسیاری از والدین نمی‌توانند برای کودکان خود وقت بگذارند آنها اغلب شاغلند و تمام روز را درگیر کار هستند.
زمان بازگشت به خانه هم دیگر انرژی برای پرداختن و بازی کردن با فرزندان خود را ندارند بنابراین این وسایل را جایگزین مناسبی برای پر کردن خلأ نبود خود می‌دانند. ضمنا سکوت بچه‌ها هنگام استفاده از این بازی‌ها فرصت مناسبی را برای استراحت آنان پدید می‌آورد. این والدین با خبر از مضرات روحی و جسمی این‌گونه وسایل نیستند و نمی‌دانند با دست خود سلامت کودک‌شان را به خطر می‌اندازند. آنها نمی‌دانند که محتوای برخی از این بازی‌ها آن‌قدر برای بچه‌ها سنگین است که به نوعی ذهن آنها را فریز می‌کند، یعنی بچه‌ها سکوت کامل و تمرکز زیادی روی آن بازی دارند. به این ترتیب در ظاهر آرامند اما در درون آنها غلیان فکری جدی برپاست. غلیان فکری‌ای که ناشی از پرسش‌های بی‌شماری است که به دلیل تماشای صحنه‌هایی غیرقابل درک برای آنها به وجود آمده!
صحنه‌هایی که دارای مضامینی هستند که به هیچ وجه برای سن آنها مناسب نیست. استفاده از این بازی‌ها باید با توجه به شرایط کودک زمان‌بندی شود. در پیمان نامه حقوق کودکان به پدر ومادر و یکسری نهادهای مدنی اجازه داده شده که بتوانند بر رسانه‌ها و دسترسی کودکان به اطلاعات مختلف نظارت کنند.
والدین در راستای حفظ سلامت و منافع عالی می‌توانند این محدودیت‌ها را برای کودک خود قایل شوند. در عین حال باید این اجازه را بدهند که کودک بتواند عقاید خود را ابراز کند و به اطلاعات مختلف مناسب با سن خود دسترسی داشته باشد. در هر صورت به شکل راه رفتن روی لبه تیغ است در عین اینکه کودک را نباید آزاد گذاشت نباید زیاد هم محدودش کرد این است که باید تعادلی وجود داشته باشد تا کودک رشد و تکامل طبیعی خود را در طول کودکی ونوجوانی طی کند.