16-07-2015، 13:48
مجموعه ای از پاره فرهنگ ها شامل نشانه ها، هنجارها، سنت ها، افکار، روش های زندگی، نماد ها و الگوهای رفتاری متنوع قومی ـ کتله ای، شکل های متفاوت بیان، نظام های ارزشی و مبانی اعتقادات و باورها که در یک فرایند اجتماعی ـ تاریخی تلفیق و سامان دهی شده است و هویت مشترک یک جامعه سیاسی را تبلور بخشند، فرهنگ ملی را به وجود می آورد.
منابع فرهنگ ملی
فرهنگ ملی، به دلیل برخورداری از عناصر پویا و پرشمار، متأثر از داده های گوناگون و منبعث از منابع مختلفی است که سیره و ساختار بنیادین آن را در یک فرایند متنوع و متکُثر فراهم و تألیف می کند و به غنا می رساند. این منابع با کارویژه های چندگانه، بستر تولید و توزیع بسته های فرهنگ ملی در حوزه مصرف می شوند. بنابراین، گزاره های ذیل می توانند از مهمترین منابع فرهنگ ملی به شمار آیند:
ـ آموزه های دینی ـ مذهبی
ـ رفتارها و نمادسازی های فرهنگی ـ تاریخی و داده های آموزشی دولت ملی.
ـ ویژگی های محیطی و اکولوژیک
ـ ارزش های فرهنگی ـ اقتصادی و الگوهای مصرف و تولید
ـ فراورده ها و الزامات فرهنگ مسلط جهانی
ویژگی ها
فرهنگ ملی، حوزه ی منبسطی از مفاهیم و مصادیق پاره فرهنگ های رایج در میان گروه های قومی، مذهبی و اجتماعی را بازتاب می دهد که در یک پروسه تعاملی، پالایش، قرینه سازی، ادغام و گزینش می گردد. تدارک، ترتیب و تلفیق چنین گونه های فرهنگی و رفتاری ای، به صورت تدریجی و در یک همزیستی و پیوستگی مداوم تاریخی به فرجام رسیده و کلیت سامان یافته و همگان پذیر را به نمایش می گذارد. از این رو، فرهنگ ملی در عین تجانس نهایی خود، در درون نا متنجانس است و گرایش های گوناگونی دارد؛ زیرا در هر جامعه، گروه بندی های مختلف با ارزش گزاری های متفاوتی موجود است. بدین جهت، جلوه ها و نشانه های ایمایی و معنایی فرهنگ ملی می تواند ویژگی های ذیل را تبیین کند:
ـ متکثر، چند وجهی، و چند گانه است
ـ توسعه پذیر، پویا و پایدار است
ـ پیوند دهنده، همگان پذیر، الزام آور و معطوف به احساسات مشترک است
ـ در یک فرایند زمانی تدریجی، به سازمان پذیری و تولید انبوه می رسد
بنابراین، فرهنگ ملی هر سرزمینی، دارای خصوصیات و ویژگی های خاص آن سرزمین است که تحت عناصر تاریخی، جغرافیایی، مذهبی، عقیدتی و کلیه ی آن خصوصیاتی که رنگ و بوی خاصی دارد و به آن ملت هویتی متفاوت از دیگران می دهد، شکل می یابد. فرهنگ ملی از پایه های استقلال ملی است و بر مردم آن جامعه است که از فرهنگ خود همانند سرزمین خود، دفاع کنند.
نسبت فرهنگ ملی با پروسه ملت سازی
عناصر فرهنگ ملی، در یک محیط اجتماعی، شرایط فرهنگی و عینی، و خصوصیت زمانی ای به وارستگی و گشایش می رسد که زمینه ها و ملزومات واقعی پدیده دولت ـ ملت به ظهور شایسته و تبلور بایسته رسیده باشد؛ بدین معنی که فرهنگ ملی، مستلزم تحقق شرایط عینی و ظرفیت های ذهنی برای درک ارزش ها و مفاهیم ملت سازی، بلوغ فهم عمومی و تکوین بینش جمعی زیست کنندگان یک واحد سیاسی است و بدون تأمین و مکین چنین پیش شرط هایی، الگو و نمایه فرهنگ ملی صورت عملی نخواهد بست. بدین جهت، قائم شدن دولت ملی، پویایی و خردمندی نطام اجتماعی و پایداری ارزش های مشترک سیاسی در چارچوب یک فضای حیاتی و جغرافیایی، از پیش شرط های مهم، اصلی و اساسی تکوین و تکامل فرهنگ ملی به شمار می رود.
منابع فرهنگ ملی
فرهنگ ملی، به دلیل برخورداری از عناصر پویا و پرشمار، متأثر از داده های گوناگون و منبعث از منابع مختلفی است که سیره و ساختار بنیادین آن را در یک فرایند متنوع و متکُثر فراهم و تألیف می کند و به غنا می رساند. این منابع با کارویژه های چندگانه، بستر تولید و توزیع بسته های فرهنگ ملی در حوزه مصرف می شوند. بنابراین، گزاره های ذیل می توانند از مهمترین منابع فرهنگ ملی به شمار آیند:
ـ آموزه های دینی ـ مذهبی
ـ رفتارها و نمادسازی های فرهنگی ـ تاریخی و داده های آموزشی دولت ملی.
ـ ویژگی های محیطی و اکولوژیک
ـ ارزش های فرهنگی ـ اقتصادی و الگوهای مصرف و تولید
ـ فراورده ها و الزامات فرهنگ مسلط جهانی
ویژگی ها
فرهنگ ملی، حوزه ی منبسطی از مفاهیم و مصادیق پاره فرهنگ های رایج در میان گروه های قومی، مذهبی و اجتماعی را بازتاب می دهد که در یک پروسه تعاملی، پالایش، قرینه سازی، ادغام و گزینش می گردد. تدارک، ترتیب و تلفیق چنین گونه های فرهنگی و رفتاری ای، به صورت تدریجی و در یک همزیستی و پیوستگی مداوم تاریخی به فرجام رسیده و کلیت سامان یافته و همگان پذیر را به نمایش می گذارد. از این رو، فرهنگ ملی در عین تجانس نهایی خود، در درون نا متنجانس است و گرایش های گوناگونی دارد؛ زیرا در هر جامعه، گروه بندی های مختلف با ارزش گزاری های متفاوتی موجود است. بدین جهت، جلوه ها و نشانه های ایمایی و معنایی فرهنگ ملی می تواند ویژگی های ذیل را تبیین کند:
ـ متکثر، چند وجهی، و چند گانه است
ـ توسعه پذیر، پویا و پایدار است
ـ پیوند دهنده، همگان پذیر، الزام آور و معطوف به احساسات مشترک است
ـ در یک فرایند زمانی تدریجی، به سازمان پذیری و تولید انبوه می رسد
بنابراین، فرهنگ ملی هر سرزمینی، دارای خصوصیات و ویژگی های خاص آن سرزمین است که تحت عناصر تاریخی، جغرافیایی، مذهبی، عقیدتی و کلیه ی آن خصوصیاتی که رنگ و بوی خاصی دارد و به آن ملت هویتی متفاوت از دیگران می دهد، شکل می یابد. فرهنگ ملی از پایه های استقلال ملی است و بر مردم آن جامعه است که از فرهنگ خود همانند سرزمین خود، دفاع کنند.
نسبت فرهنگ ملی با پروسه ملت سازی
عناصر فرهنگ ملی، در یک محیط اجتماعی، شرایط فرهنگی و عینی، و خصوصیت زمانی ای به وارستگی و گشایش می رسد که زمینه ها و ملزومات واقعی پدیده دولت ـ ملت به ظهور شایسته و تبلور بایسته رسیده باشد؛ بدین معنی که فرهنگ ملی، مستلزم تحقق شرایط عینی و ظرفیت های ذهنی برای درک ارزش ها و مفاهیم ملت سازی، بلوغ فهم عمومی و تکوین بینش جمعی زیست کنندگان یک واحد سیاسی است و بدون تأمین و مکین چنین پیش شرط هایی، الگو و نمایه فرهنگ ملی صورت عملی نخواهد بست. بدین جهت، قائم شدن دولت ملی، پویایی و خردمندی نطام اجتماعی و پایداری ارزش های مشترک سیاسی در چارچوب یک فضای حیاتی و جغرافیایی، از پیش شرط های مهم، اصلی و اساسی تکوین و تکامل فرهنگ ملی به شمار می رود.