15-02-2013، 17:44
داریوش اقبالی (زادهٔ ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ در تهران[۱]) معروف به داریوش، خواننده، بازیگر و فعّال اجتماعی ایرانی است. استفاده از ترانهها و اشعار افرادی نظیر اردلان سرفراز، ایرج جنتی عطایی، شهیار قنبری، سیمین بهبهانی و بزرگانی چون مولانا و حافظ شیرازی، پرداختن به موسیقی اجتماعی، خواندن ترانههایی که بار اعتراضی نسبت به وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران دارد و نیز برخورداری از صدایی خاص، وی را به یکی از پرطرفدارترین خوانندگان ایرانی تبدیل نمودهاست.[۲]
زندگینامه [ویرایش]داریوش در ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ در تهران (خیابان تخت جمشید) به دنیا آمد. دوران کودکی او در کرج، کردستان و میانه ,روستای گوندوغدی گذشت.[۱][۳] پدرش محمود اقبالی، از ملاکان آذربایجان (شهرستان میانه) بود. اولین بار در ۹ سالگی در جشنی در مدرسهاش در شهرآرا به روی صحنه رفت. دوران دبیرستان را در دبیرستانهایی همچون دبیرستان فارابی، دبیرستان کرج، دبیرستان رازی دبیرستانی در سنندج، و دبیرستان آزادگان تهرانپارس گذراند و در مراسم هنری به اجرای برنامههای هنری میپرداخت.
در ۱۳۴۹ با حسن خیاط باشی آشنا شد و همین آشنایی موجب ورود رسمی او به موسیقی حرفهای شد. در همین سال او با ترانهٔ به من نگو دوست دارم با آهنگسازی ترانهسرا و آهنگساز جوان درویش مصطفی جاویدان به شهرت رسید. اولین ترانه مستقل او ترانه نبسته پیمان از علی گزرسز (رها) با آهنگسازی خودش میباشد. داریوش در دوران پهلوی و به علت خواندن آهنگهای سیاسی به مانند جنگل، زندانی شدهاست. وی از زندان به عنوان دانشگاه نام میبرد. [۴]
با وقوع انقلاب اسلامی ایران، داریوش نیز مانند اکثر خوانندگان پاپ ایرانی آن زمان، از کشور خارج شد. داریوش در وبلاگ شخصی خود دلیل خروج از ایران را چنین بیان کرده: «پس از انقلاب ۱۳۵۷ و به دنبال کشتار، خونریزی و خفقان حاکم بر سرزمینم، مجبور به ترک وطن شدم. از آن زمان تا حال، در سفری بیانتها، میکوشم در کنار هموطنانم سرود ایرانی آزاد را همصدا شوم».
وی در طی سالهایی که بیرون از ایران بوده، همواره از پناهجویان ایرانی حمایت کردهاست و در تظاهراتهای حمایت از این افراد فعال بوده است[۵] و نیز با تشکیل بنیادهایی همچون آینه به حمایت از مبتلایان به اعتیاد برخاستهاست. [۶]
داریوش هماکنون ساکن شهر لسآنجلس در ایالات متحده آمریکا میباشد و دارای یک فرزند دختر و یک فرزند پسر به نامهای بیتا و میلاد است.[۷][۸]
اعتیاد [ویرایش]پس از سالها اعتیاد، وی در سال ۲۰۰۰ (۷۹–۱۳۷۸) سرانجام تصمیم به ترک میگیرد. ترانهٔ معجزه خاموش اشارهای به همین نقطهٔ عطف در زندگی اوست.[۹] اولین برنامه رسمی داریوش به نام آینه در رادیو AFN (میبدی) بود و در سال ۲۰۰۳ سایت بهبودی را که اولین وبگاه ایرانی برای کمک به معتادان و خانوادهها بود راهاندازی کرد و سپس با همکاری دو پزشک، بنیادی به نام آینه تأسیس کرد تا به یاری معتادان برود. گفته میشود از زمان تأسیس این بنیاد تاکنون نزدیک به ۴۰ هزار نفر ترک اعتیاد کردهاند.[۱۰]
بعد از رادیو وی تصمیم به گسترش کار خود میگیرد و برنامه آینه را در تلویزیونهای ۲۴ ساعته ادامه میدهد وی همچنین در همایشها و کنفرانسهای متعدد ترک اعتیاد شرکت کرده است.[۱۱]
آلبومها [ویرایش]مقاله اصلی: ترانهشناسی داریوش اقبالی
آلبوم ترانه سرا آهنگ ساز تنظیم سال انتشار
صدایم کن - - -
به من نگو دوستت دارم درویش جاویدان درویش جاودان - ۱۹۷۰
بوی خوب گندم شهیار قنبری واروژان واروژان
بن بست ایرج جنتی عطایی بابک بیات -
سال ۲۰۰۰ اردلان سرفراز منوچهر چشم آذر - ۱۹۷۸
شقایق اردلان سرفراز فرید زولاند فرید زولاند ۱۹۹۱
نیستی اردلان سرفراز فرید زولاند -
نفرین نامه شهیار قنبری بابک افشار - ۱۹۹۲
جنگل ایرج جنتی عطایی بابک بیات -
چشم من اردلان سرفراز حسن شماعی زاده - ۱۹۹۱
پرنده مهاجر ایرج جنتی عطایی صابر راستین صابر راستین
فریاد زیر آب ایرج جنتی عطایی بابک بیات - ۱۹۹۱
ندیم - صادق نوجوکی صادق نوجوکی
نازنین اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۰
معشوق همین جاست مولوی - -
سفره سین زویا زاکاریان - - ۱۹۹۴
مسبب - - -
نون و پنیر و سبزی شهیار قنبری فرید زولاند - ۱۹۹۲
زندونی - انوشیروان روحانی - ۱۹۹۲
بچههای ایران هادی خرسندی فرید زولاند - ۱۹۹۴
آشفته بازار اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۶
امان از... شهیار قنبری عیدی یمینی - ۱۹۹۵
آهای مردم دنیا اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۷
گل بیتا تورج نگهبان صادق نوجوکی صادق نوجوکی ۲۰۰۰
رومی مولانا فرزین فرهادی فرزین فرهادی ۲۰۰۳
دوباره میسازمت وطن سیمین بهبهانی داریوش اقبالی اریک فرانسوی ۲۰۰۳
راه من شهیار قنبری،ایرج جنتی عطایی،اردلان سرفراز فرید زولاند تیگران ساکیان ۲۰۰۵
معجزه خاموش ایرج جنتی عطایی،اردلان سرفراز،شهیار قنبری،روزبه بمانی فرید زولاند،بابک سعیدی واهان ۲۰۰۹
دنیای این روزای من روزبه بمانی علیرضا افکاری علیرضا افکاری ۲۰۱۰
انسان محمود شریفی هومن دپارس هومن دپارس ۲۰۱۱
معشوق همین جاست ۲ حافظ فرزین فرهادی فرزین فرهادی ۲۰۱۲
تکآهنگها [ویرایش]بوی خوب گندم ، ترانه از شهیار قنبری ، آهنگ از واروژان
نبسته پیمان، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
ای غم من، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
میدونم یه روزی، ترانه از علی گزرسز، آهنگ از داریوش اقبالی
یادمه اون قدیما، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
لب دریا ، ترانه از مریم حیدرزاده ، آهنگ از رامین زمانی .
با من از ایران بگو شعر اصلی از م سپند با همکاری علی گزرسز آهنگ از بیژن قادری تنظیم احمد پژمان خوانندگان، داریوش، ستار، مرتضی، آصف، اندی، مولود ذهتاب، بهرام، مهرداد، داوود بهبودی و علی نظری
حیدر بابا از منظومه محمدحسین شهریار آهنگ داوود بهبودی
نترسون، ترانه از ایرج جنتی عطایی، آهنگ از فرید زولاند .
خونبازی
سیصد گل سرخ، ترانه از محمد اصفهانی
تابوی ایرانی، آهنگساز اسفندیار منفردزاده
دیوار، به همراه فرامرز اصلانی ترانه از روزبه بمانی ،آهنگ از فرزاد فتاحی .
اگه یه روز، به همراه فرامرز اصلانی ، باز خوانی آهنگ اگه یه روز فرامرز اصلانی.
آزادی ، دکلمه با صدای داریوش
فیلمشناسی [ویرایش]یاران کارگردان فرزان دلجو
فریاد زیر آب کارگردان سیروس الوند: فیلم فریاد زیر آب تنها فیلم داریوش است که در آن نقش اصلی دارد. داستان فیلم درباره ولگردی است که عاشق دختر پولداری میشود ولی بعدها متوجه میشود که او در واقع زنی روسپی است که با آدمهای پولدار کار میکند و سعی میکند او را از این منجلاب بیرون بکشد.
جوایز و افتخارات [ویرایش]جایزه سیمون و رونالد رایت بابت حمایت از حقوق اقلیت سال ۲۰۰۵ [۱۲]
نشان صلح در فستیوال فیلم، موسیقی و رسانههای تصویری بحرین [۱۳]
جایزه بینالمللی شر به خاطر فعالیتهای پیوسته در ارتباط با اعتیاد و معضلات اجتماعی [۱۴]
جستارهای وابسته [ویرایش]فهرست ۱۰۰ ترانه برتر ماندگار تاریخ موسیقی ایران در شبکه من و تو
زندگینامه [ویرایش]داریوش در ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ در تهران (خیابان تخت جمشید) به دنیا آمد. دوران کودکی او در کرج، کردستان و میانه ,روستای گوندوغدی گذشت.[۱][۳] پدرش محمود اقبالی، از ملاکان آذربایجان (شهرستان میانه) بود. اولین بار در ۹ سالگی در جشنی در مدرسهاش در شهرآرا به روی صحنه رفت. دوران دبیرستان را در دبیرستانهایی همچون دبیرستان فارابی، دبیرستان کرج، دبیرستان رازی دبیرستانی در سنندج، و دبیرستان آزادگان تهرانپارس گذراند و در مراسم هنری به اجرای برنامههای هنری میپرداخت.
در ۱۳۴۹ با حسن خیاط باشی آشنا شد و همین آشنایی موجب ورود رسمی او به موسیقی حرفهای شد. در همین سال او با ترانهٔ به من نگو دوست دارم با آهنگسازی ترانهسرا و آهنگساز جوان درویش مصطفی جاویدان به شهرت رسید. اولین ترانه مستقل او ترانه نبسته پیمان از علی گزرسز (رها) با آهنگسازی خودش میباشد. داریوش در دوران پهلوی و به علت خواندن آهنگهای سیاسی به مانند جنگل، زندانی شدهاست. وی از زندان به عنوان دانشگاه نام میبرد. [۴]
با وقوع انقلاب اسلامی ایران، داریوش نیز مانند اکثر خوانندگان پاپ ایرانی آن زمان، از کشور خارج شد. داریوش در وبلاگ شخصی خود دلیل خروج از ایران را چنین بیان کرده: «پس از انقلاب ۱۳۵۷ و به دنبال کشتار، خونریزی و خفقان حاکم بر سرزمینم، مجبور به ترک وطن شدم. از آن زمان تا حال، در سفری بیانتها، میکوشم در کنار هموطنانم سرود ایرانی آزاد را همصدا شوم».
وی در طی سالهایی که بیرون از ایران بوده، همواره از پناهجویان ایرانی حمایت کردهاست و در تظاهراتهای حمایت از این افراد فعال بوده است[۵] و نیز با تشکیل بنیادهایی همچون آینه به حمایت از مبتلایان به اعتیاد برخاستهاست. [۶]
داریوش هماکنون ساکن شهر لسآنجلس در ایالات متحده آمریکا میباشد و دارای یک فرزند دختر و یک فرزند پسر به نامهای بیتا و میلاد است.[۷][۸]
اعتیاد [ویرایش]پس از سالها اعتیاد، وی در سال ۲۰۰۰ (۷۹–۱۳۷۸) سرانجام تصمیم به ترک میگیرد. ترانهٔ معجزه خاموش اشارهای به همین نقطهٔ عطف در زندگی اوست.[۹] اولین برنامه رسمی داریوش به نام آینه در رادیو AFN (میبدی) بود و در سال ۲۰۰۳ سایت بهبودی را که اولین وبگاه ایرانی برای کمک به معتادان و خانوادهها بود راهاندازی کرد و سپس با همکاری دو پزشک، بنیادی به نام آینه تأسیس کرد تا به یاری معتادان برود. گفته میشود از زمان تأسیس این بنیاد تاکنون نزدیک به ۴۰ هزار نفر ترک اعتیاد کردهاند.[۱۰]
بعد از رادیو وی تصمیم به گسترش کار خود میگیرد و برنامه آینه را در تلویزیونهای ۲۴ ساعته ادامه میدهد وی همچنین در همایشها و کنفرانسهای متعدد ترک اعتیاد شرکت کرده است.[۱۱]
آلبومها [ویرایش]مقاله اصلی: ترانهشناسی داریوش اقبالی
آلبوم ترانه سرا آهنگ ساز تنظیم سال انتشار
صدایم کن - - -
به من نگو دوستت دارم درویش جاویدان درویش جاودان - ۱۹۷۰
بوی خوب گندم شهیار قنبری واروژان واروژان
بن بست ایرج جنتی عطایی بابک بیات -
سال ۲۰۰۰ اردلان سرفراز منوچهر چشم آذر - ۱۹۷۸
شقایق اردلان سرفراز فرید زولاند فرید زولاند ۱۹۹۱
نیستی اردلان سرفراز فرید زولاند -
نفرین نامه شهیار قنبری بابک افشار - ۱۹۹۲
جنگل ایرج جنتی عطایی بابک بیات -
چشم من اردلان سرفراز حسن شماعی زاده - ۱۹۹۱
پرنده مهاجر ایرج جنتی عطایی صابر راستین صابر راستین
فریاد زیر آب ایرج جنتی عطایی بابک بیات - ۱۹۹۱
ندیم - صادق نوجوکی صادق نوجوکی
نازنین اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۰
معشوق همین جاست مولوی - -
سفره سین زویا زاکاریان - - ۱۹۹۴
مسبب - - -
نون و پنیر و سبزی شهیار قنبری فرید زولاند - ۱۹۹۲
زندونی - انوشیروان روحانی - ۱۹۹۲
بچههای ایران هادی خرسندی فرید زولاند - ۱۹۹۴
آشفته بازار اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۶
امان از... شهیار قنبری عیدی یمینی - ۱۹۹۵
آهای مردم دنیا اردلان سرفراز فرید زولاند - ۱۹۹۷
گل بیتا تورج نگهبان صادق نوجوکی صادق نوجوکی ۲۰۰۰
رومی مولانا فرزین فرهادی فرزین فرهادی ۲۰۰۳
دوباره میسازمت وطن سیمین بهبهانی داریوش اقبالی اریک فرانسوی ۲۰۰۳
راه من شهیار قنبری،ایرج جنتی عطایی،اردلان سرفراز فرید زولاند تیگران ساکیان ۲۰۰۵
معجزه خاموش ایرج جنتی عطایی،اردلان سرفراز،شهیار قنبری،روزبه بمانی فرید زولاند،بابک سعیدی واهان ۲۰۰۹
دنیای این روزای من روزبه بمانی علیرضا افکاری علیرضا افکاری ۲۰۱۰
انسان محمود شریفی هومن دپارس هومن دپارس ۲۰۱۱
معشوق همین جاست ۲ حافظ فرزین فرهادی فرزین فرهادی ۲۰۱۲
تکآهنگها [ویرایش]بوی خوب گندم ، ترانه از شهیار قنبری ، آهنگ از واروژان
نبسته پیمان، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
ای غم من، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
میدونم یه روزی، ترانه از علی گزرسز، آهنگ از داریوش اقبالی
یادمه اون قدیما، ترانه از علی گزرسز، آهنگ داریوش اقبالی
لب دریا ، ترانه از مریم حیدرزاده ، آهنگ از رامین زمانی .
با من از ایران بگو شعر اصلی از م سپند با همکاری علی گزرسز آهنگ از بیژن قادری تنظیم احمد پژمان خوانندگان، داریوش، ستار، مرتضی، آصف، اندی، مولود ذهتاب، بهرام، مهرداد، داوود بهبودی و علی نظری
حیدر بابا از منظومه محمدحسین شهریار آهنگ داوود بهبودی
نترسون، ترانه از ایرج جنتی عطایی، آهنگ از فرید زولاند .
خونبازی
سیصد گل سرخ، ترانه از محمد اصفهانی
تابوی ایرانی، آهنگساز اسفندیار منفردزاده
دیوار، به همراه فرامرز اصلانی ترانه از روزبه بمانی ،آهنگ از فرزاد فتاحی .
اگه یه روز، به همراه فرامرز اصلانی ، باز خوانی آهنگ اگه یه روز فرامرز اصلانی.
آزادی ، دکلمه با صدای داریوش
فیلمشناسی [ویرایش]یاران کارگردان فرزان دلجو
فریاد زیر آب کارگردان سیروس الوند: فیلم فریاد زیر آب تنها فیلم داریوش است که در آن نقش اصلی دارد. داستان فیلم درباره ولگردی است که عاشق دختر پولداری میشود ولی بعدها متوجه میشود که او در واقع زنی روسپی است که با آدمهای پولدار کار میکند و سعی میکند او را از این منجلاب بیرون بکشد.
جوایز و افتخارات [ویرایش]جایزه سیمون و رونالد رایت بابت حمایت از حقوق اقلیت سال ۲۰۰۵ [۱۲]
نشان صلح در فستیوال فیلم، موسیقی و رسانههای تصویری بحرین [۱۳]
جایزه بینالمللی شر به خاطر فعالیتهای پیوسته در ارتباط با اعتیاد و معضلات اجتماعی [۱۴]
جستارهای وابسته [ویرایش]فهرست ۱۰۰ ترانه برتر ماندگار تاریخ موسیقی ایران در شبکه من و تو