19-07-2021، 21:56
فناوری‌های نوین زیستی.
گفتار اول فصل هفتم سال دوازدهم :
۱- برخی باکتری‌ها ژن‌هایی دارند که مسئول ساخت بسیاری از پلاستیک‌های تجزیه‌پذیر می‌باشند. اگر این ژن‌ها را از باکتری برداشته و وارد گیاه کنیم گیاه می‌تواند نوعی پلاستیک زیستی را بسازد که تجزیه می‌شود و به این ترتیب محیط زیست هم آلوده نمی‌شود.
۲- زیست فناوری شامل روش‌های زیر می‌باشد :
مهندسی ژنتیک
مهندسی پروتئین
مهندسی بافت
همچنین می‌توان گفت در زیست فناوری از گرایش‌های علمی متعددی ، مانند علوم‌زیستی ، فیزیک ، ریاضیات و علوم مهندسی بهره برده می‌شود.
۳- توجه شود به هر نوع سامانه زیستی که برای دیدنش باید از میکروسکوپ کمک گرفت میکرو ارگانیسم گفته می‌شود. باکتری‌ها(مثل اشرشیاکلای) ، بعضی قارچ‌ها(مثل مخمرنان) و بعضی از آغازیان(مثل اوگلنا) جزء میکروارگانیسم‌ها هستند.
۴- در مهندسی ژنتیک یکی از انواع شکل‌های ناقل پلازمیدها هستند که دارای ویژگی‌های زیر می‌باشند :
در برخی باکتری‌ها حضور دارند و علاوه بر پروکاریوت‌ها در برخی یوکاریوت‌ها نیز (مثل مخمر) دیده می‌شوند.
یک مولکول دنای حلقوی شامل ۲ رشته پلی‌نوکلئوتیدی است.
چون مولکول کوچکی است می‌تواند به سلول‌های مختلف وارد شود.
به آن کروموزوم کمکی نیز گفته می‌شود ، و در پروکاریوت‌ها برخلاف دنای اصلی یاخته در اتصال با غشای پلاسمایی نمی‌باشد.
می‌تواند مستقل از فام‌تن اصلی سلول همانندسازی و رونویسی کند.
۵- با آنکه پلازمید از نظر زمانی می‌تواند مستقل از دنای اصلی پروکاریوت‌ها همانندسازی کند اما برای این کار آنزیمهای مشترکی با دنای اصلی پروکاریوت‌ها دارد.
۶- تمام انواع دست‌ورزی‌های ژنتیکی مربوط به دوره نوین زیست فناوری است و در دوره های سنتی و کلاسیک دیده نمی‌شود.
۷- هدف از همسانه‌سازی تولید مقادیر زیادی از دنای خالص است که می‌تواند برای دست‌ورزی ژنتیکی و یا مطالعه دانشمندان مورد استفاده قرار بگیرد.
۸- علاوه بر آنزیمهای برش دهنده در باکتری‌ها ، وجود پوشینه و ژن مقاومت به آنتی‌بیوتیک نیز از روش‌های دفاعی دیگر در باکتری‌ها می‌باشد.
۹- جایگاه تشخیص آن EcoR۱ :
از ۱۲ نوکلئوتید (۶ تا پورین + ۶ تا پیریمیدین)
۱۰ پیوند فسفودی‌استر
۱۴ پیوند هیدروژنی
۳۰ حلقه آلی (۱۲ تا قندی + ۱۸ تا بازی)
تشکیل شده است.
۱۰- جایگاه‌های تشخیص آنزیمهای برش دهنده مختلف دارای دو ویژگی مشترک هستند :
تعداد نوکلئوتیدهای شان مضرب ۴ است.
توالی نوکلئوتیدی دو رشته آنها نسبت به هم آیینه‌ای می‌باشد.
۱۱- در تمام جایگاه‌های تشخیص آنزیمهای برش‌دهنده ، پس از اثر آنزیم ، فقط دو پیوند فسفودی‌استر شکسته می‌شود و به دنبال شکسته شدن این پیوند ، در اغلب موارد ، تعدادی پیوند هیدروژنی نیز شکسته می‌شود.
۱۲- در مهندسی ژنتیک ، منافذ ایجاد شده در باکتری میزبان برای وارد کردن دنای نوترکیب ، هم در دیواره و هم در غشاء باکتری مشاهده می‌شود.
۱۳- در مهندسی ژنتیک ، پس از مرحله وارد کردن دنای نوترکیب به یاخته میزبان ، باکتری‌هایی که در محیط کشت حاوی پادزیست رشد می‌کنند حداقل دو مولکول دنا دارند :
دیسک نوترکیب
فام تن اصلی باکتری
این باکتری‌ها نوترکیب (تراژن) هستند.
۱۴- در مراحل مختلف مهندسی ژنتیک ، مراحل جداسازی قطعه‌ای از دنا و ساخت دنای نوترکیب برون یاخته‌ای و مراحل وارد کردن دنای نوترکیب به یاخته میزبان و جداسازی یاخته‌های تراژنی درون یاخته‌ای است.
۱۵- در مهندسی ژنتیک در مرحله جداسازی یاخته‌های تراژنی ، شاهد بیان ژن مقاومت به پادزیست در باکتری‌های تراژن هستیم. به منظور ایجاد مقاومت در باکتری‌های حاوی دیسک نوترکیب لازم است فعالیت رنابسپارازها و رناتن‌های موجود در باکتری صورت پذیرد تا ژن مقاومت به پادزیست بیان شود.