04-04-2014، 12:21
سی-۱۳۰ هرکولس هواپیمای ترابری نظامی با چهار موتور توربوپراپ است که توسط شرکت لاکهید در آمریکا طراحی و ساخته شدهاست.
سی-۱۳۰ یکی از موفقترین هواپیماهای نظامی تاریخ به شمار میرود که تولید آن از اوایل دهه ۱۹۵۰ تاکنون ادامه یافته و در عملیاتهای نظامی، غیرنظامی و بشردوستانه بیشماری از آن استفاده شدهاست. این هواپیما که تا سال ۲۰۰۹ حدود ۲۳۰۰ فروند از آن ساخته شده طولانیترین دوره تولید مستمر را در بین تمامی هواپیماهای نظامی به خود اختصاص دادهاست. در سال ۲۰۰۷ این هواپیما پنجمین هواپیمای نظامی (پس از اینگلیش الکتریک کانبرا، بی-۵۲، توپولف-۹۵ و بوئینگ کیسی-۱۳۵) شد که به پنجاهمین سال فعالیت مستمر نظامی خود در کشور کاربر اصلی آن (آمریکا) رسیدهاست. سی-۱۳۰ مدتهاست که در بسیاری از کشورهای دنیا هواپیمای اصلی حملونقل تاکتیکی محسوب میشود. بیش از ۴۰ مدل و نسخه از هرکولس ساخته شده و در بیش از ۶۰ کشور دنیا فعالیت کردهاند.
سی-۱۳۰ تطبیقپذیری بالایی را در زمینه انجام نقشها و ماموریتهای متفاوت و متنوع از خود به نمایش گذاشتهاست و نسخههایی از آن برای ماموریتهایی چون انتقال نیروها برای یورش هوابرد، جستجو و نجات، تحقیقات علمی، شناسایی آبوهوا، سوخترسانی هوایی، گشت دریایی و آتشنشانی هوایی ساخته شدهاند. حتی مدل مسلحی از این هواپیما با نام ایسی-۱۳۰ با قدرت آتش فوقالعاده برای ماموریتهای تهاجمی ساخته شدهاست.
مشخصات
ایالات متحده آمریکا در شرایطی وارد جنگ کره شد که همهٔ هواپیماهای ترابری نظامیاش مثل سی-۴۶ و سی-۴۷ و سی-۱۱۹ (فلائینگ بوکس کار) و سی-۱۲۱ (کانستیلیشن) موتورهای پیستونی داشتند و طرحهایشان متعلّق به جنگ جهانی دوم بود. بنابراین در دوم فوریه ۱۹۵۱ نیروی هوایی ایالات متحده طرح هواپیمای ترابری نظامی با مشخصات زیر را به مناقصه گذاشت:
قدرت حمل حدود ۱۷۱۴۵ کیلوگرم بارمزد
امکان پرواز از روی باند صحرایی
پرواز با سرعت زیاد از ارتفاع پایین
برد عملیاتی زیاد
دولت ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷، ۶۶ فروند از این نوع هواپیما را خریداری کرده بود. گمان میرود امروز تنها حدود ۱۵ فروند سی-۱۳۰ در ناوگان هوایی ایران در خدمت باشند. این هواپیما دارای ۴ موتور توربو پراپ است تا در صورت از کار افتادن ۱ یا ۲ موتور، به راحتی قابل پرواز و کنترل باشد.
سانحههای سی-۱۳۰ در ایران
۱۴ فروند آن سقوط کردهاند که در سوانح سقوط این هواپیما تا کنون بیش از ۵۰۰ تن جان خود را از دست دادهاند و سرنشینان یکی از این هواپیماها فرماندهان کلیدی جنگ ایران و عراق بودهاند.
1.۶ دسامبر ۲۰۰۵ ۱۲۸ کشته، هنگام بازگشت برای فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد با ساختمانی مسکونی برخورد کرد.
2.۲۵ ژوئن ۲۰۰۳ ۷ کشته، به خاطر مشکلات فنی سقوط کرد.
3.۲ فوریه ۲۰۰۰ ۱۰ کشته، هنگام بلند شدن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرده و به یک ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی هما برخورد کرد.
4.۱۳ مارس ۱۹۹۷ ۸۶ کشته، به خاطر نقص موتور نزدیکی مشهد سقوط کرد.
5.۱۷ مارس ۱۹۹۴ ۳۲ کشته، بر فراز ارمنستان سرنگون شد.
6.۲ نوامبر ۱۹۸۶، ۹۸ کشته
7.۲۹ سپتامبر ۱۹۸۱، ۸۰ کشته
8.۱۹ ژوئن ۱۹۷۹، ۵ کشته
9.۱۹ سپتامبر ۱۹۷۸، ۹ کشته
10.۲۱ دسامبر ۱۹۷۶، ۹ کشته
11.۴ ژوئیه ۱۹۷۴، تلفات نامشخص
12.۲۸ فوریه ۱۹۷۴، ۱۰ کشته
13.۷ آوریل ۱۹۶۹، تلفات نامشخص
14.۱۸ آوریل ۱۹۶۷، ۲۳ کشته
سی-۱۳۰ یکی از موفقترین هواپیماهای نظامی تاریخ به شمار میرود که تولید آن از اوایل دهه ۱۹۵۰ تاکنون ادامه یافته و در عملیاتهای نظامی، غیرنظامی و بشردوستانه بیشماری از آن استفاده شدهاست. این هواپیما که تا سال ۲۰۰۹ حدود ۲۳۰۰ فروند از آن ساخته شده طولانیترین دوره تولید مستمر را در بین تمامی هواپیماهای نظامی به خود اختصاص دادهاست. در سال ۲۰۰۷ این هواپیما پنجمین هواپیمای نظامی (پس از اینگلیش الکتریک کانبرا، بی-۵۲، توپولف-۹۵ و بوئینگ کیسی-۱۳۵) شد که به پنجاهمین سال فعالیت مستمر نظامی خود در کشور کاربر اصلی آن (آمریکا) رسیدهاست. سی-۱۳۰ مدتهاست که در بسیاری از کشورهای دنیا هواپیمای اصلی حملونقل تاکتیکی محسوب میشود. بیش از ۴۰ مدل و نسخه از هرکولس ساخته شده و در بیش از ۶۰ کشور دنیا فعالیت کردهاند.
سی-۱۳۰ تطبیقپذیری بالایی را در زمینه انجام نقشها و ماموریتهای متفاوت و متنوع از خود به نمایش گذاشتهاست و نسخههایی از آن برای ماموریتهایی چون انتقال نیروها برای یورش هوابرد، جستجو و نجات، تحقیقات علمی، شناسایی آبوهوا، سوخترسانی هوایی، گشت دریایی و آتشنشانی هوایی ساخته شدهاند. حتی مدل مسلحی از این هواپیما با نام ایسی-۱۳۰ با قدرت آتش فوقالعاده برای ماموریتهای تهاجمی ساخته شدهاست.
مشخصات
ایالات متحده آمریکا در شرایطی وارد جنگ کره شد که همهٔ هواپیماهای ترابری نظامیاش مثل سی-۴۶ و سی-۴۷ و سی-۱۱۹ (فلائینگ بوکس کار) و سی-۱۲۱ (کانستیلیشن) موتورهای پیستونی داشتند و طرحهایشان متعلّق به جنگ جهانی دوم بود. بنابراین در دوم فوریه ۱۹۵۱ نیروی هوایی ایالات متحده طرح هواپیمای ترابری نظامی با مشخصات زیر را به مناقصه گذاشت:
قدرت حمل حدود ۱۷۱۴۵ کیلوگرم بارمزد
امکان پرواز از روی باند صحرایی
پرواز با سرعت زیاد از ارتفاع پایین
برد عملیاتی زیاد
دولت ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷، ۶۶ فروند از این نوع هواپیما را خریداری کرده بود. گمان میرود امروز تنها حدود ۱۵ فروند سی-۱۳۰ در ناوگان هوایی ایران در خدمت باشند. این هواپیما دارای ۴ موتور توربو پراپ است تا در صورت از کار افتادن ۱ یا ۲ موتور، به راحتی قابل پرواز و کنترل باشد.
سانحههای سی-۱۳۰ در ایران
۱۴ فروند آن سقوط کردهاند که در سوانح سقوط این هواپیما تا کنون بیش از ۵۰۰ تن جان خود را از دست دادهاند و سرنشینان یکی از این هواپیماها فرماندهان کلیدی جنگ ایران و عراق بودهاند.
1.۶ دسامبر ۲۰۰۵ ۱۲۸ کشته، هنگام بازگشت برای فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد با ساختمانی مسکونی برخورد کرد.
2.۲۵ ژوئن ۲۰۰۳ ۷ کشته، به خاطر مشکلات فنی سقوط کرد.
3.۲ فوریه ۲۰۰۰ ۱۰ کشته، هنگام بلند شدن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرده و به یک ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی هما برخورد کرد.
4.۱۳ مارس ۱۹۹۷ ۸۶ کشته، به خاطر نقص موتور نزدیکی مشهد سقوط کرد.
5.۱۷ مارس ۱۹۹۴ ۳۲ کشته، بر فراز ارمنستان سرنگون شد.
6.۲ نوامبر ۱۹۸۶، ۹۸ کشته
7.۲۹ سپتامبر ۱۹۸۱، ۸۰ کشته
8.۱۹ ژوئن ۱۹۷۹، ۵ کشته
9.۱۹ سپتامبر ۱۹۷۸، ۹ کشته
10.۲۱ دسامبر ۱۹۷۶، ۹ کشته
11.۴ ژوئیه ۱۹۷۴، تلفات نامشخص
12.۲۸ فوریه ۱۹۷۴، ۱۰ کشته
13.۷ آوریل ۱۹۶۹، تلفات نامشخص
14.۱۸ آوریل ۱۹۶۷، ۲۳ کشته