جهان ای برادر نماند بر کس دل اندر جهان آفرین بند و بس
معنی : دوری از دل بستن به دنیا (نزدیک شدن به خدا)
***————————–***
چو فردا شد فکر فردا کنیم
معنی : از حالا جوش فردا را نزنیم.

 چاقو دسته خودش را نمی بره
معنی : خویشان و بستگان برای همدیگر ناراحتی تولید نمی کنند.
***————————–***
چشمش آلبالو گیلاس می چینه
معنی : چیزی را به طور درست نمی بیند.

 حساب حسابه ، کاکابرادر
معنی : مثل ، برادریمان سر جاش بزغاله یکی هفت صنار.
***————————–***
حسود هرگز نیاسود
معنی : از بخل و کینه به جایی نمی رسد.


حرفهای گنده تر از دهنش می زنه
معنی : سخنان نامناسب زدن
***————————–***
 حرف حساب جواب نداره
معنی : درست گفتن مسئله ای درباره حق کسی.

خواب زن چپ می زند
معنی : در موری گفته می شود که خواب به تعبیرش خود باشد و بالعکس.
***————————–***
 درخت هرچه بارش بیشتر می شود سر فروتر می رود.
معنی : در ستایش فروتنی افراد دارای مقام ویا ثروت

ریگ تو کفششه
معنی : منظور داشتن نقشه ی بدی در فکر
***————————–***
 دشمن دانا به از دوست نادان
معنی : دانایی و فهمیدگی گرچه در دوست باشد ، خوب است.

روده بزرگه ، روده کوچکه رو خورد
معنی : وقتی که انسان خیلی گرسنه باشد.
***————————–***
رفتن و نشستن به که دویدن و گسستن
معنی : آرامش.
بهترین ضرب المثل های ایرانی قدیمی با معنی
 زدیم و نگرفت
معنی : کسی که خود را به خطر بیاندازد و نتیجه ای نداشته باشد .

 زیر کاسه ، نیم کاسه است
معنی : یعنی فریب و حقه ای در کار است .
***————————–***
کبکش خروس می خونه
معنی : خیلی خوشحال است.

 زیر رنج بود گنج های پنهانی
معنی : نتیجه دادن زحمات
***————————–***
 کارها به صبر برآید و مستعجل به سر در آید
معنی : صبر.

سری که درد نمی کند دستمال نمی بندند
معنی : وقتی احتیاج به کاری نیست دنبال کار اضافی نرو.


کرم بین و لطف خداوند گار گر بنده کرده است و او شرمسار
معنی : در نکوهش بدکاری
***————————–***
سکوت نشانه ی رضایت است
معنی :‌ وقتی کسی ساکت است رضایتش را نشان می دهد.

گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی
معنی : صبر کردن.
***————————–***
 سگ زرد برادر شغال است
معنی : ‌ یعنی در یک جنسند .

گاو پیشانی سفید است
معنی : همه کس و در همه جا او را می شناسند.
***————————–***
مگواندوه خویش با دشمنان که لامول گویند شادی کنان
معنی : دشمن را به ناراحتی خود شاد نکن

 مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسد
معنی : کسی از چیزی ضرر دیده از آن چیز برای هیشه رعب ووحشت دارد
***————————–***
مسکین خر اگر چه تمیز است چون با رهمی برد عزیز است
معنی : زحمتکشی

نم پس نمی دهد
معنی : کارش عیب و ایراد ندارد
***————————–***
 ضرب ، ضرب اول
معنی : در مبارزه آن کسی برنده است که ضربه اول را زده باشد.

گاومون زائیده
معنی : دردسر به سراغ آدم آمدن.
***————————–***
نفس از جای گرم برآمدن
معنی : در مورد شخصی گفته می شود که بی خیال مستمندان باشد.

 نا بینا به کار خویش بیناست
معنی : هر کسی در انجام کاری مهارت دارد
***————————–***
دهنش بوی شیر می دهد
معنی : بی تجربگی فرد

ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است
معنی : ارزش وقت را دانستن
***————————–***
سالی که نکوست از بهارش پیداست
معنی : مواقعی گفته می شود که کاری بر وفق مراد باشد.

ضعیفی که با قوی دلاور کند یار دشمن است در هلاک خویش
معنی : هرکس باید به توان خودش کاری را انجام دهد.
***————————–***
 قصاص در این دنیاست
معنی : یعنی هر کس نتیجه اعمال خود را در زندگی می بیند.

سیر به پیاز میگه پیف پیف چقدر بو می دی
معنی :‌ کنایه به کسی است که خود پر از عیب و اشکال است ولی عیب کوچک دیگران را بزرگ جلوه دهد.
***————————–***
 طوطی وار یاد گرفتن
معنی : مطلبی را سرسری یاد گرفتن

 قرآن بر سر زبان است و در میان جان
معنی : دیانت
***————————–***
وقت نداره سرشو بخارونه
معنی : منظور آنست که گرفتار است.


وفاداری مدار از بلبلان چشم که هردم بر گلی دیگر سرآیند
معنی : بی وفایی
***————————–***
طاووس‌ را به‌ نقش و نگاری‌ که هست‌ خلق‌ تحسین‌ کنند و او خجل از پای‌ زشت‌ خویش
معنی : ظاهر بینی افراد

وجود یکی است ولی شکم دوتاست
معنی : یعنی دو نفر هر چقدر به یکدیگر نزدیک باشند باز هم از هم جدا هستند.
***————————–***
شتر در خواب بیند پنبه دانه ؟
معنی : کنایه از آدمی است که آرزوهای دور و درازی دارد.

عقل اون پاره سنگ بر می داره
معنی : عقل ندارد.
***————————–***
قوز بالاقوز
معنی : کار را خراب تر از آنچه که بود کردن.

شتر سواری دولا دولا نمی شود
معنی : کار را باید با آگاهی انجام داد.
***————————–***
عاقبت حق به حقدار رسید
معنی :همیشه در سرانجام هر کار کسی که حق دارد برنده است.

هر پستی ، بلندی دارد
معنی : بعد از هر سختی آسانی هست.
***————————–***
عالم نا پرهیزگار کور شعله دارست
معنی : در نکوهش دانشمند بی تقوا ونترس از خدا

 صدا از ته چاه بر آمدن
معنی : ضعیف بودن
***————————–***
هشتش گرو نهش است
معنی : آه در بساط ندارد.

 فکر نان کن که خربزه آب است
معنی : دل به چیزهای بیهوده نبستن
***————————–***
هر که آمد عمارتی نو ساخت رفت و منزل بدیگری پرداخت
معنی : بی وفابودن روزگار

 شتری که در خانه ی همه را می زند
معنی : عاقبتی که برای همه است .
***————————–***
 هر که با بزرگان ستیز و خون خود ریزد
معنی : پا از گلیم خود دراز کردن

شاهنامه آخرش خوش است
معنی : همیشه در اول کار نباید قضاوت کرد.
***————————–***
عروس تعریفی آخرش شلخته در می آید
معنی : دوری از تکبر ویا خودتعریفی

صد تا چاقو بسازه ، یکیش دسته نداره
معنی : یعنی هیچوقت به‌حرفش اعتماد نکن.
***————————–***
 عطای او را بلقای او بخشیدم
معنی : در مورد افردای که خیر و شر آنها یکی است.

صابوش به جامه‌ی کسی خوردن
معنی : یعنی ضرور و زیان به او هم رسیده.
***————————–***
فلفل نبین چه ریزه بشکن ببین چه تیزه
معنی : هیچ گاه از ظاهر کسی نمی توان قضاوت کرد.

 فلانی اجاقش کوره
معنی : منظور از کسی است که بچه دار نمی شود.
***————————–***
 فرق است میان آنکه یارش در بر آنکه دو چشم انتظارش بر در
معنی : انتظار.

 یک پاش لب گور است
معنی : پیر است
***————————–***
یار دیرینه ‌مرا گونه ‌زبان توبه مده که مرا تو به ‌شمشیری نخواهد بودن
معنی : سرسختی

 یاسین به گوش خر خواندن
معنی : پند بی فایده به کسی دادن
***————————–***
یک چشم گریان و یک خندان
معنی : در مورد کسی گویند که دو گانه عمل می کند.

 جنگل مولاست

معنی : جماعتی نامناسب در جایی جمع شده اند.
***————————–***
 جنگ دو سردارد
معنی : یعنی پایان جنگ گاهی پیروزیست و گاهی شکست است.

آن راکه حساب پاک است از محاسبه چه باک است

معنی : کسی که کارش در ست است از حساب و کتاب ترسی ندارد.
***————————–***
جواب ابلهان خاموشیست
معنی : جواب نادانها را نباید داد.

آب از دستش نمی چکد

معنی : خیرش به کسی نمی رسد .
***————————–***
از این ستون به آن ستون فرجی است
معنی : گذشت زمان ممکن است برای حل مشکل تو مؤثر واقع شود.