دودمان باگراتونی - نسخهی قابل چاپ +- انجمن های تخصصی فلش خور (http://www.flashkhor.com/forum) +-- انجمن: علم، فرهنگ، هنر (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=40) +--- انجمن: تاریخ (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=34) +--- موضوع: دودمان باگراتونی (/showthread.php?tid=291560) |
دودمان باگراتونی - SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ - 21-11-2020 باگراتونیان از خانوادههای بسیار قدیمی نجیبزادهٔ ارمنی بودند که اجداد آنان در کشور ارمنستان دوران سلسلهٔ اشکانی ارمنستان عنوان و امتیاز موروثی ریاست سوارهنظام ارمنی را دارا بودند. در کتاب تاریخ ارمنستان موسس خورناتسی دربارهٔ ریشه و تبار آنان نوشته شدهاست که به پادشاهی وان برمیگردد و نام (دودمان باگراتونی) از استان باگرواند که یکی از استانهای ولایت آیرارات است برمیگردد. با این وصف این خانواده در دوران سلطهٔ ایرانیان قدری از اهمیت خود را از دست داد، چنانکه در آغاز تسلط اعراب بر ارمنستان قدرتی برابر با قدرت خانوادههای مامیگونیان یا رشتونیها را نداشت. آنها ارمنستان مستقلی را احیا کرند که به مدت دو سده به حیات خود به صورت یک دولت مستقل و یکپارچه ادامه داد و بدین گونه پس از چهارصد سال تسخیر ارمنستان به دست فاتحان ایرانی و سپس مردم عرب، در دوران سدههای میانه دوباره ارمنستان متحد شد. دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید. این تفرقه و پراکندگی اراضی برای باگراتونیها هم یک نقطهٔ ضعف بهشمار میرفت و هم مایهٔ قدرت بود. نقطهٔ ضعف حساب میشد زیرا برخلاف سایر شاهزادگان و امیران ارمنی یک قلمرو بهم چسبیده و یکسان در اختیار نداشتند و از طرفی هم به این معنی مایهٔ قدرت بود که پراکندگی املاکشان آنان را کمتر آسیبپذیر میساخت. وقتی با اعراب در جنگ درگیر میشدند و سرنوشت جنگ به حال آنان مساعد نبود لااقل به این راه چاره متوسل میشدند که به املاک خود در منطقهٔ چورو که دور از دسترس نیروهای اعراب و در نزدیکی مرز امپراتوری بیزانس بود پناه میبردند، و برعکس وقتی که میانهشان با بیزانس بهم میخورد و ارتش آن امپراتوری مستملکات آنان را در «چورو» اشغال میکرد این امکان را داشتند که به املاک دیگر خود در درهٔ ارس بگریزند و با تکیه به اعراب به مبارزه با بیزانس ادامه بدهند. اعراب در دوران تسلط خود بر ارمنستان از یک سیاست عاقلانه و مدبرانه پیروی کردند، بدین معنی که در میان امیرنشینهای ارمنی اختلاف ایجاد میکردند و گروهی را به جان گروهی دیگر میانداختند و بدین گونه سیاست نابودی مهمترین خانوادههای ارمنی یعنی خانوادههای مامیگونیان و کامساراکان و رشتونی را دنبال مینمودند. خانوادههای باگراتونی و آرتسرونی کسانی بودند که از این سیاست کمال استفاده را کردند. از جمله خانوادهٔ بزرگ باگراتونی با دریافت قسمتی از بازماندهٔ امیرنشینهای منحل شده مانند امیرنشین مامیگونیان در منطقهٔ فرات و ارس و امیرنشین کامساراکان در منطقهٔ قارص کمکم موفق شدند مستملکات خود را توسعه دهند و به صورت یک منطقهٔ متصرفی و یکپارچه درآورند. خانوادهٔ باگراتونی وقتی که نخستین شورش بزرگ ضد اعراب را در آغاز سدهٔ هشتم رهبری کردند، بعدها مرتکب این خطای فاحش شدند که وقتی خانوادهٔ مامیگونیان دست به یک قیام قهرمانانه برای آزادی ارمنستان زدند باگراتونیها نیروهای خود را به نیروهای آنان نپیوستند بلکه گذاشتند تا اعراب آنان را در هم بشکنند و خود از تقسیم املاک آنان بهره گرفتند لیکن در آخرین شورشهای سدهٔ هشتم شرکت جستند. پس از شکست ناچار شدند مستملکات خود را در مرکز و در مشرق ارمنستان رها کنند و برای سنگر گرفتن و ادامه دادن به مقاومت به املاک خود در منطقهٔ ایسپیر پناه ببرند. در آنجا با تکیه بر قدرت امپراتوری بیزانس خودی گرفتند و تبدیل به عامل اساسی تعادل سیاسی شدند. باگراتونیان همهٔ املاک پیشین خود در مرکز و در مشرق ارمنستان را بار دیگر بدست آوردند؛ در طول نخستین دهههای سدهٔ نهم در دنیای عرب حوادثی روی داد که موجب تقویت بازهم بیشتر موقعیت باگراتونیان و توسعهٔ املاک آنان گردید. در حقیقت امرا و تودههای ساکن مناطق مجاور ارمنستان (بهویژه آذربایجان) همواره ضد خلفای بغداد سر به شورش برمیداشتند و در نتیجه خلفا ناگزیر بودند اغلب اوقات از باگراتونیان برای حمله به شورشیان و سرکوب کردن شورشها کمک بخواهند. |