شرایط اجابت دعا

[امیررضا*]

1-- برای اجابت دعا، باید زمینه آمادگی روحی و شایستگی معنوی لازم در نیایشگر فراهم باشد. مانند: ترک گناه، دوری از اموال غصبی، اجتناب از غذای حرام.
در روایات می خوانیم: «کسی که می خواهد دعایش مستجاب شود باید کسب و خوراک خود را پاکیزه گرداند. و گردن خود را از مظلمه مردم آزاد سازد که خدا دعا و ذکر بنده ای که در شکمش حرام باشد، یا مظلمه مخلوقی در گردنش باشد، را بالا نمی برد.» 2-...
2-دعا نباید صرفا از زبان صادر شود، بلکه باید از تمام وجود برخیزد و زبان با دل و عمه اعضا و جوارح هماهنگ باشد.



«شرط بسیار مهم تاثیر اذکار و ادعیه و اوراد و نظایرها طهارت انسان است که صرف لقلقه لسان سودی نبخشد. بلکه مبادا موجب قساوت و بعد هم بشود. زیرا که ذکر عاری از فکر است یعنی قلب بی حضور است، و قلب بی حضور، چراغ بی نور است. و شخص بی نور از ادراک حقایق دور است و مثل ذکر بی حضور مثل کوری است که در دست او مشعل نور است.

3-- برای نتیجه گرفتن از دعا و ذکر، باید حداکثر تواناییهای جسمی و روحی خود را به کار گیریم و هرچه از دایره توانمان بیرون است را از راه دعا بخواهیم. به عبارت دیگر، دعا و ذکر هرگز نباید جانشین علل و اسبابی که در دسترس ما است بشود. زیر دعا تنها روزنه امید، استمداد از نیروی مافوق لایزال مبدا جهان هستی، آن هم در کنار تلاش و کوشش انسانی است.
در مواردی که خدا کلید کار و مشکل را بدست خود انسان داده است، برای گشایش کار باید از همان راهی که خدا دستور داده، پیروی کرد، آنگاه دعا نمود تا به مقصد رسید. حال اگر کسی برخلاف آن عمل کند، دعایش مستجاب نیست.

4-- باید دانست پدیده ها و قدرتهای جهان در برابر قدرت پروردگار مستقل نیست بلکه این اسباب و عوامل طبیعی هر چه دارند از او دارند و به فرمان او هستند. اگر ما به دنبال دارو می رویم و شفا از آن می طلبیم به خاطر آن است که خدا اثر مخصوص را به آن بخشیده است.
5-برای بهره گیری هر چه بیشتر از ادعیه و اذکار باید شیوه درست استفاده کردن از آنها را آموخت. زیرا هر دعایی ظرفیت خاص خود را نیاز دارد، و آدمی باید توانایی لازم برای خواندن آن ذکر یا دعا را داشته باشد. مثلا دعای صباح، مطالبی ظریف دارد که فرد باید ظرفیت تحمل آن را داشته باشد. حضرت علی (ع) در این دعا از خداوند می خواهد که «خدایا دردی به من عطا کن که در آن لحظات هم از یاد تو غافل نشوم.» بنابراین چنین تقاضایی، توانایی لازم خود را مطلبد.

6-- با مداومت و استمرار بر دعا و ذکر است که انسان می تواند آثار عجیب و فوق العاده آن را در خود احساس کند. و در این مورد باید از شتابزدگی (انتظار استجابت فوری) جدا خودداری کرد. کسانی که در این راه تاب استقامت ندارند. به نتیجه نمی رسند و پس از مدتی نیز ممکن است با چشم بدبینی به ادعیه و اذکار بنگرند.
به عنوان مثال می توان گفت: تخم مرغ سالم به تنهایی خودش خوب است و هو قابل استفاده و با آن می شود غذاهای مختلفی طبخ کرد ولی هرگاه تخم مرغ را زیر پای مرغ بگذاریم باید صبر کنیم تا مدت معین بماند، و تبدیل به جوجه شود. و تکامل خود را بدست آورد. ولی اگر در نیمه راه آن را برداشتیم هم کیفیت اولیه اش را از دست می دهد و هم فاسد می شود که بوی تعفنش آزار دهنده است.
حال اگر کسی در مسیر ذکر و دعا قرار گرفته، باید بر آن مداومت داشته باشد و نیمه راه رها نکند، و گرنه ممکن است خطراتی او را تهدید کند.

7-باید مواظب بود که دعا و ذکر در روح ما خشکی و غرور ایجاد نکند، بلکه حال «عرفان» و «گشادگی» و «روشنی» به ما بخشد. هرگاه انسان معنای عبادت و ذکر را نفهمد، و تمام توجهش به پوست بی مغز باشد چندان نتیجه ای نمی گیرد.

برگرفته از دعاهای مشکل گشا (م.کتابچی)



پایگاه فرهنگی هنری تکناز