همدانیا...

[شقایق جووووووون]

زبان هِمـــــدانـــــــی
سلام ترجیح دادم اول چند تا لغت هِمدانی ( البته اونایی که یادمه ) بعد چند شعر باهال همدانی براتون بزارم
دلم میخواست درباره ی شهرم یه تاپیک قشنگ بذارم.
خوب شروع میکنیم:

اشكسته : شكسته
پچا : پس چرا
كوخه : سرفه هنگامي بيماري
ميليچ : گنجشك
دينگلانفيس : الاكلنگ
دولابه : كمد ديواري
ونديك : پنجره
سانجو : دل درد
پلميده : پخش شده
Bial :بذار
BeKep : استراحت كن
Miva :بايد
Bepa : نگاه كن
البته اين كلمات توي زبان همداني اصيل استفاده ميشه !
موتکا: بالش
فس فس کردن : کسی که ارام کاری را انجام میدهد
تومانده : فرو رفته
بیعل : بگذار
پچا اوجو موکونی : پس چرا این جوری میکنی ؟
می سانی : می گیری
مي ساني بسان نمي ساني قبرسان !!!
مي گيري بگير نمي گيري به درك ! ( به قبرستان ! )
قلاق:کلاغ
وخیز:بلندشو
موایل : موبایل
ول مان کن : ما را رها کن
پلمانده : بخش کرده
پیس : کثیف
هشتن : گذاشتن
دن ذره : خمیاره
تاب : کوف
اعصاب خراب : کرخت
سقلمه : سکلان
گنده : بزرگ ghonde
دس پلمان : دست و پاهایمان des peleman
اساندن: گرفتن
اشاندن: پرتاب کردن
اشنفتی : شنیدی
عيدتان موارك eidetan mevaarak
مویز:کشمش
تنکه:جوجه(toneke)
تنجیده:له شده , خرد شده, (tenjide
کولانچه:آرنج
روجونه:لثه
خامجی:مادر
آوجی:خواهر
شاوجی:خواهربزرگ
خازمنی:خواستگاری
چقیده:فرورفته
چنجه:تخمه
واتو نم ) = با تو هستم)


د یالا deyala
مترادف : لش خبرت جان بکن یی دفه ! leshe kheberet
معنی : بجنب

سرمانه خوردی چقدر فک می زنی ! seremane khordi
معنی : مغزمانه جوییدی !


حالا شی میوا بشه یا ؟
معنی : در حال حاضر قرار چه اتفاقی بیوفته یا اینکه حالا چکار باید بکنیم

واژه که خود بروبچ ما تو همدان جا انداختن ! :
چه گوهی بخورم الان ؟!
معنی : خوب می گی الان چی کار کنم ؟!

---

لهجه مان


پ چرا حرف نزنیمان همدانی چرا قدر لجه مانه ندانیم

کوجا می جورم لجه به ای شیرینی جان م لنگشه جایی می وینی؟

بیایم برای لجه مان کاری کنیم ا جای که بینیشیم براش زاری کنیم

ایسواته دارم حرف میزنی تهرانی سرخور مگه خودت لجه نداری؟

همش دوس داری اصول تهرانیاره دراری؟ مگر ا خودت اخدیار نداری؟

اوجوری برات بگم عزیزوم جانوم طاقت اوجو حرف زدنه ته نداروم

پ بیا همدانی حرف بزنیم تا می تانیم بیا تا قدر لجه مانه خوب بدانیم

---

مثنوی عروسی



برات جانم بگه اَ خواب دیشبُ

بگه َا ماجرای ناب دیشب

عروسیم بود و َم داماد بودم

جاتان خالی که شاد شاد بودم

در و دیواره آگین بسده بودنَِ

همه‏ی َتخچا پر گلدسده بودن

زیرابرو خانه ره ورداشده بودنِِ

میان َتخچه‏ها گل کاشده بودن

ا هر جای خانه بوی گل می‏آمدَ

صدای چهچه بلبل می‏آمد

درخدار چراغان کرده بودنِ

همه‏ی فامیله مهمان کرده بودن

همه‏ی جاها‏ره فرش انداخده بودنِ

واکاغذ جغجغه، گل ساخته بودن

نیمی‏دانی چه خوّر بود خانهَِ

ا باغم با‏صفا‏تر بود خانهَ

زمان گردیده بود و دال ما بودِ

زمین چرخیده بود و سال ما بود

وا دُمم گردو میشکسدم دمادم ُِّ

سر جام نشده بودم مثد آدمِِِ

که خانچای رخد دامدایمه اودَنَِِ

لباسای کنمه‏ یی سر درودنَُُِِِِ

لباس نو تن‍‍‍ُم کردن به قادهِ

منم پوشیدم و کردم افادهَِِ

میان خوانچه‏ها پر بود میوه

کُلا و رخد دامادی و گیوهَِ

گز و شیرینی و نقل بید‏مشکیِ

میان کاغذای زرد و زرشکیِ

برام چند وار اسفند دود کردنِ

حسود و دشمنه نابود کردنِِ

گلاب و نقل پاشیدن سر مَِِ

دو تا گلدان گل هشدن ور مَِِ

بزرگا نشده بودن گوش تا گوشِِ

سبیل تو داده بودن تا بنا‏گوشِ

جوانا سر‏خوش و شنگول بودن ِ

میواره همه ره ورچیده بودنَِِ

تمامه روی میزا چیده بودنِِ

بساط چای و شربت روبه‏را بودِِ

گز و شیرینی و میوه رابرا بودِِ

عزیز خان سور ساتش روبه‏را بودِ

شالان شیپان مهمانا به‏را بودِ

عزیز خان سازشه گوشمال می‏دادِِ

به مجلس ساز و ضربش حال می‏داد

همش سرگرم دوران بود شمسیََِ

دمادم فکر دوران بود شمسیَِِ

شواش میساند ا مهمانا هزاریَِِ

اُ شب هر کی که می‏رقصید، باری

شواشم که می‏دادن ضربگیره

دعا می‏کرد هوادارش نمیرهِِِ

چنان رقصید که هر کی دید حض کردَِ

خود شمسی سه چاروار رخد عوض کردَِ

برامان آمدن بازی درودنَُِِ

چقد بازی درارا لوده بودنِِ

شامم حاضر شد و سفراره چیدنُِ

سر آخر که مهمانا رسیدنِِ

به یی دس قاشق و یی دس به دوریََ

همه نشدن کنار سفره فوریِِ

مرتب لقمه‏ها ُلمانده می‏شد

دمادم گمّذی رّمانده می‏شدُ

میان کاسه بشقابای لعابی

چه شامی، سفره مجماعه‏ی حسابی

هما دوغ بود همارم رب انگورََُ

خوراکا و غذاهای جورواجور

مربا و پیاز و قورمه‏سبزی

پنیر و ماس و کشک و خورده سبزی

دو جور بورانی و کشک بادمجانُ

خورشت قیمه و مرغ و فسنجان

من بی‏چاره بی‏تقصیر بودمِِ

خدا می‏دانه سیر سیر بودم

همه‏ی اصله عضای مَ خسده بودنَََ

میگی بلکم گلومه بسده بودنََِ

دل بی‏صاحبم ناجور می‏زدُِ

دمادم سوک سینم شور می‏زدََِِ

عروس تازه می‏آمد به خانه

انم سر بسده مثد هندوانهََُِِِ

ندیدم لااقل یی تار موشهِِِ

اَ این و اُ شنفدم وصف روشهََُِِ

فرنگ خانم برام پیداش کردهَِِ

دل بیچارمه شیداش کردهِِِ

فرنگ خانم که ختم روزگارهَِ

اَ دلالای قدیم و کنه کارهُِ

بشم گفده عروست خانه دارهُُِِ

میان دخدرا همتا ندارهُِ

نجیب و اصلمند خانواده‏اسِ

سته سنگینه اما بی‏افادسِِِ

اَ گل خوشبو‏تره الله و اکبر

دنش بوی بد نیمیده جان اصغرََِِ

عروست شاخ شمشاده ماشا لاّ

درس همقد داماده ماشالاُُِّ

سفید و بور مور و چشم زاغه

نه خیلی لاغره نه چاق چاقهِِِ

صبور و ساده و بی‏شیله پیلس َِ

خانه‏ی بوّاش سر آب گیجیلسَِِِِ

زرنگ و با سواد و با کماله ِِِِ

ظریف و خوشگل و کم سند و سالهِِ

چقّدم سر بزیر و سازگاره ََِِ

خودش دار می‏زنه پول در میاره

هزارش آفرین صد بارک الله

بپام تکّ دماغم آره واللهُُِِِ

فرنگ هی گفت و دانم آب افداد َُِِِ

دل زارم به پیچ و تاب افدادُِ

---

جشنواره فیلم در همدان
جان مولا خوتولوم نده (کمدی)

ننه ناهار شی هشتی ؟ (خانوادگی)

خطا خورده منه میزنی ؟(جنگی)

قابل نداره !(تخیلی)

فرار به سوی خیابان بوعلی (عشقی)

رضا میلیچ (مستند)

دار و دسته جولانیها (پلیسی)

سرخور چاخان نگو (اخلاقی)

جواد تشله باز (ورزشی)

مادر زن قیچ (ترسناک )

به خاطر یی مشت گیویج (وسترن )

---

جمله عاشقانه همدانی:
با تمام چفته چولیت، شته شولیت، پته پیسیت، قد یه خیار چولسیده داغانتم!

---

نام های اعضای بدن انسان در گویش همدانی:

قـُل = دست ، کولانچه = آرَنج ، لـُپ = گونه ، کـُنده = زانو ، اُمّـِه = باسن ، روجونه = لثه

نام های نزدیکان و خویشاوندان در گویش همدانی:

دادا = پدر ، دامُلا = برادر ، خوآر = خواهر ، دایزه = خاله ، آدّا = دایی ، یَزنه = داماد ، بِوِه (Beve) = فرزند ، مامان = مادر

نام های بخش های گوناگون ساختمان در گویش همدانی:

اُرُسی = گونه ای پنجرۀ قدیمی ، شاه نشین = خرپشتی ، تِنِوی = صندوق خانه ، دولابه = کمد دیواری ، مُربَخد = آشپزخانه ، سِـیزان = زیزمین ، کنارآب = دستشویی

نام های لوازم خانگی به گویش همدانی:

پوت = قوطی حلبی ، سِرِکو = ظرفی که در آن گوشت کوبیده می کوبیدند ، هِله کو = چوبی سنگین برای کوبیدن لباس ، خِرت ِ پرت = اسباب و لوازم ،

قیتان = نخ , کش نازک ، قِـیچ = کمربند ، بُخچه = دستمالی که لباس در آن می پیچند ، تـُمّان = شلوار


چند نمونه نام دیگر به گویش همدانی:

زیرقلیانی = صبحانه ، ناشتایی = صبحانه ، قـُروت = کشک ساییده ، وِرَک = خار , هیزم , شاخه درخت ، چـِنجه = تُخمه ، پُفِـلَنگ = بادکنک ، چـِنگول = بِشگون


چند نمونه صفت در گویش همدانی:

بی غِِـیران = غریبه ، تودار = با کیفیت ، دست به قلتق = مصیبت زده ، دُبُر = بی شرم و حیا ، شِرتِو = بی نظم ، شیت = سبک ( کسی که مسخره بازی درمی آرد )

چند نمونه قید در گویش همدانی:

مِزَنده = شاید , احتمالاً ، مَقول = معمولاً همیشه ، جَـخد = هنوز


تلفظ ضمیر در گویش همدانی:

ای = این (نمونه: با ای کار داری؟)، اُ = آن (نمونه: با اُ پسره کار داری؟) ، هَما = همان (نمونه: هَما چیزی که بشت گفتم) ، هَمی = همین

---

امیدوارم خوشتون اومده باشه.

فقط سپاس فراموش نشه.

[dark heart]

دمت گرم آجی
همشهری هستیم
(البته الان تهرانیم)
خوشم میاد همدانیا همه جا حضور فعال دارن

[شقایق جووووووون]

کف دس راسته بپا,
نوشته 18،
میدانی یعنی شی؟! یعنی همه مردم دنیا یه رگه همدانی دارن!
حالیت شد؟! 
یعنی اول همدان بوده بعد دنیا,
یعنی پلاک فقط 18, عشق است بچای همدان.
حالا کف دس چپته بپا 81 
پایدی؟
کد همدانه.
بزن کف قشنگرو به افتخار بچای باحال همدان.
البته بقیه بچا هم گلن. ولی کار خداس، نیمیشه کاریش کرد