نگاهی به توان زرهی ارتش ژاپن

[L²evi]

ژاپن تا پایان قرن 19 کشوری عقب مانده به شمار می رفت. کوچکترین نشانی از تمدن شهر نشینی به معنای واقعی کلمه که در آن دوره بر اروپا و آسیا حاکم بود ، در ژاپن وجود نداشت. کمترین نشانی از صنعتی شدن در ژاپن آن دوره وجود نداشت. مردم ژاپن نیز از راه کشاورزی (عمدتا گندم و برنج) قوت لایموت خود را به دست می آوردند. مورخان و کارشناسان تاریخی ژاپن علل عقب ماندگی ژاپن را وجود حاکمان خودکامه و عدم تمایل این کشور به مراوده با جهان خارج می دانستند. از اوایل قرن 20 بود که کم کم ژاپن رو به حکومت مشروطه آورد. مردم ژاپن که قرنها حکومت استبداد را تحمل کرده بودند ، کم کم از خواب غفلت بیدار شدند و با اعتراض به وضعیت حاکم بر این کشور ، سرانجام توانستند در سالهای پایانی قرن 19 و سالهای آغازین قرن 20 استبداد حاکم بر این کشور را از بین ببرند و رژیم مشروطه بر این کشور حاکم کنند. آغاز حکومت مشروطه در ژاپن به عنوان جرقه ای برای رشد سریع و قدرتمند شدن هرچه سریعتر این کشور بود. چرا که دقیقا از زمانی که حکومت مشروطه بر ژاپن حکمفرما شد ، اقتصاد این کشور رو به ترقی نهاد ، کشورهای آمریکا ، روسیه و انگلیس همکاری های خود را با ژاپن گسترش دادند و با سرمایه گذاریهایی که در ژاپن انجام شد ، این کشور رو به سوی پیشرفت و ترقی رفت. اما از همه اینها مهمتر اراده پولادین مردم ژاپن بود که توانستند پس از آن عقب ماندگی وحشتناک ، ناگهان با بسیج همگانی قوا و نیروی انسانی ، توانایی های بالقوه خود را تبدیل به بالفعل نمایند. با ترقی ژاپن در زمینه اقتصادی ، ارتش این کشور به میزان قابل ملاحظه ای رشد کرد. به طوریکه تا اوایل سال 1902 ارتش ژاپن به چنان قدرتی دست یافته بود که عملا نیروی برتر غرب اقیانوس آرام به شمار می رفت و عرصه را بر حکومت های استعمارگر آن دوره مثل روسیه و انگلیس بسیار تنگ کرده بود. از این سال به بعد که قدرت ارتش ژاپن به صورت تصاعدی رو به فزونی می رفت ، این کشور کم کم به فکر دست اندازی به کشورهای همسایه خود افتاد. علت این اقدام ژاپن محدودیت های منابع این کشور است که از این نظر یکی از فقیرترین کشورها به شمار می رود. چین که از دیرباز اختلافات سنتی با ژاپن داشت ، اولین هدف برای اهداف توسعه طلبانه ژاپن به شمار می رفت. پس از آن شبه جزیره کره و پس از آن جزایر جنوب شرقی آسیا اهداف بعدی امپراتوری ژاپن را تشکیل می دادند. در سال 1905 که نیروی دریایی ژاپن به اندازه چشمگیری رشد کرده بود ، توانست در خلال سالهای 1905 و 1906 طی جنگ های بزرگ تسوشیما با روسیه در بیفتد و در خلال آن نیروی دریایی روسیه تزاری را به کلی تارومار کرده و بخش هایی از خاک این کشور را در تصرف خود داشته باشد. همچنین شکست روسیه از ژاپن سبب شد شبه جزیره منچوری نیز تحت اشغال ژاپن در بیاید. مناطق اشغالی تقریبا تا پایان جنگ جهانی دوم تحت اشغال ژاپن باقی ماند و روسیه (شوروی) عاجز از عقب راندن این دشمن سمج خود بود که سرانجام نیز آمریکا بود که ژاپن را به عقب راند. در سال 1945 که آلمان نازی تسلیم نیروهای متفقین شده بود ولی ژاپن کماکان مقاومت می کرد ، کنفرانس پوتسدام تشکیل شد. یکی از مسائلی که در این کنفرانس به آن پرداخته شد ، مساله ژاپن بود. شوروی بسیار خواستار تحت سلطه گرفتن ژاپن بودند ، اما آمریکایی ها این اجازه را به آنها ندادند و سرانجام نیز ژاپن تحت منطقه تحت نفوذ آمریکا قرار گرفت.


طبق تصمیماتی که در کنفرانس پوتسدام اتخاذ شد ، ارتش امپراتوری ژاپن پس از جنگ کاملا تجزیه و تصفیه می شد و پس از آن با نظارت آمریکایی ها از نو طراحی می شد. از سال 1946 آمریکا طرح های گسترده ای را در ژاپن اجرا کرد که هدف از آن تبدیل ژاپن از کشوری دشمن به کشوری قدرتمند و دوست آمریکا بود. از سال 1946 یعنی یک سال پس از پایان جنگ جهانی دوم طرح های آمریکا برای بازسازی ژاپن آغاز شد. بسته ها و پروژه های گسترده اقتصادی سبب شد اقتصاد ویران ژاپن دوباره رونق بگیرد. ارتش ژاپن کم کم در حال تشکیل مجدد بود. اما ژاپن نیز همانند آلمان تا 10 سال اجازه داشتن تجهیزات سنگین مثل تانک و هواپیما را نداشت و نیروهای نظامی ژاپن در این مدت صرفا شامل سرباز پیاده مجهز به تسلیحات سبک بود که توان آنها صرفا برقراری نظم در کشور بود و توان تقابل بین المللی را نداشتند. پس از سال 1955 آمریکا و کشورهای غربی به این نتیجه رسیدند که کشورهای آلمان و ایتالیا و ژاپن دیگر همانند سابق سودای سلطه بر جهان را در سر ندارند و مسلح بودن این کشورها نه تنها خطری برای کشورهای دیگر به شمار نمی رود ، بلکه از آنجایی که این کشورها همپیمان آمریکا و غرب به شمار می رفتند ، می توانستد به عنوان نیروهای مخالف شوروی و کمونیسم در جهان مورد استفاده قرار بگیرند. آغاز جنگ کره در سال 1950 این روند را تشدید کرد. آمریکا و همپیمانان خود به این نتیجه رسیدند که وجود ژاپن میلیتاریزه شده می توانست به خوبی در جنگ کره کمک یار آنها باشد. از زمان آغاز جنگ کره بود که کم کم فکر میلیتاریزه کردن ژاپن در ذهن کشورهای غربی رخنه کرد. ژاپن در جنگ کره به واسطه موقعیت سوق الجیشی خود به عنوان مرکز فرماندهی کشورهای غربی به شمار می رفت. جنگ خونین کره برای ژاپن منافع بسیاری داشت. اول اینکه کشورهای درگیر ملزومات مورد نیاز خود برای نبرد را از ژاپن تهیه می کردند که نزدیک ترین کشور به منطقه نبرد بود. این کار سبب شد که اقتصاد ژاپن رونق چشمگیری به خود بگیرد. دوم اینکه ژاپن به عنوان مرکز فرماندهی غربی ها در شبه جزیره کره استفاده می شد و تجهیزات مدرن غربی به این کشور سرازیر می شد و از آنجا روانه شبه جزیره کره و منطقه جنگی می شد. این روند ، مسئله فقط تکنولوژیکی ژاپن را بهبود بخشید. چرا که کشورهای غربی با انتقال بخشی از تکنولوژی خود به ژاپن ، این کشور را نیز به سمت میلیتاریزه شدن سوق دادند. به هر حال هم ژاپن ، هم آلمان و هم ایتالیا از سال 1955 اجازه در اختیار داشتن تجهیزات سنگین را دارا شدند. ژاپن از سال 1955 دست به گسترش نیروی زمینی خود در کنار نیروهای سه گانه خود زد.

در سال 1954 نیروی زمینی ارتش ژاپن نیازمند تانک بودند. چرا که پس از آغاز جنگ کره آمریکا ارتش ژاپن را به تانک های شرمن و ام 24 چافی مجهز کرده بود. اما تانک شرمن برای ارتش ژاپن چندان مناسب نبود. چرا که قد بلندی داشت و نیروهای ژاپن نیز عمدتا دارای قدی کوتاه بودند و در استفاده از این تانک دچار مشکل می شدند. از آنجایی که این تانک ها در ارتش ژاپن دارای کارآیی نسبی بودند ، ارتش ژاپن از آمریکا تقاضای تانک های ام 46 و ام 47 پاتون را کرد. آمریکا از تحویل ام 47 به ژاپن خودداری کرد ، اما تعداد محدودی ام 46 در اختیار ژاپن قرار داد. در سال 1955 که به ژاپن اجازه مسلح کردن خود داده شد ، طراحی تانک مناسب جزء اولین برنامه های ژاپن بود. دقیقا از سال 1955 کار طراحی تانک جدید آغاز شد. ژاپنی ها تانک های آمریکایی چافی ، شرمن و پاتون را مورد مطالعه قرار دادند تا سرانجام توانستند تانک جدیدی به نام تایپ 61 را طراحی کنند. از سال 1955 تا سال 1960 هر سال یک نمونه از تانک جدید ژاپن ارائه می شد تا سرانجام در سال 1960 طرح نهایی آن تکمیل شد. از سال 1961 تولید این تانک جدید ارتش ژاپن که با نام تایپ 10 نامگذاری شد ، آغاز گردید. این تانک با سرعتی اندک تولید می شد. به طوریکه در سالهای اولیه ، سالانه 10 الی 20 دستگاه از آن تولید می شد. در ادامه تولید این تانک به سالانه 50 دستگاه نیز افزایش یافت. تولید این تانک تا سال 1975 ادامه یافت. تا این سال تعداد 560 دستگاه از این تانک ها تولید شده بود. در سال 1975 تولید این تانک متوقف شد. ولی استفاده از آن همچنان در ژاپن ادامه داشت. از این زمان به بعد با روی کار آمدن تانک مدرن تایپ 74 ، تانک تایپ 61 به عقب کشیده شد و به عنوان تانک پشتیبانی در نظر گرفته شد. استفاده از این تانک تا سال 1990 ادامه یافت. سرانجام در این سال طرح برکناری این تانک از خدمت مطرح شد و به مرور همه 560 دستگاه تانک ساخته شده تا سال 2000 از ارتش ژاپن کنار گذاشته شدند. تانک تایپ 61 توسط کارخانجات میتسوبیشی ژاپن طراحی و تولید می شد. این تانک به یک موتور دیزل با قدرت 570 اسب بخار مجهز شده بود که توان حرکتی 45 کیلومتر بر ساعت را برای این تانک فراهم می کرد. تایپ 61 به یک توپ 90 میلیمتری خاندار مجهز شده بود که همانند توپ خانواده تانک های پاتون دقت خیلی خوبی داشت. یک تیربار کالیبر 30 از نوع برونینگ ام 1919 نیز به موازات این توپ نصب شده بود و همچنین یک تیربار سنگین کالیبر 50 از نوع ام 2 نیز بر روی برجک نصب شده بود که به تانک اجازه درگیری با اهداف هوایی را می داد. این تانک 4 خدمه داشت که شامل راننده ، فرمانده ، لودر و گانر بود. وزن خالی این تانک حدود 35 تن بود. این تانک در مدلهایی مانند تانک پشتیبانی فنی مهندسی و همچنین تانک پل زن نیز ساخته شده بود و در ارتش ژاپن مورد استفاده قرار می گرفت. این تانک حدود 200 کیلومتر برد داشت و ماکزیمم زره آن نیز حدود 114 میلیمتر بود.



















تانک تایپ 61



از اوایل دهه 1960 با ظهور نسل جدید تانک های تی 62 و تی 64 در شوروی ، ژاپن متوجه ضعف تانک تایپ 61 خود در مواجهه با تانک های جدید شوروی شد و شروع به طراحی تانک جدیدی کرد که بتواند از پس تانک های جدید شوروی بر بیاید. در سال 1967 اولین نمونه تانک جدید آزمایش شد و پس از بررسی های مختلف سرانجام در سال 1975 تولید تانک جدید ارتش ژاپن بر روی خط تولید رفت. اما تولید انبوه و استفاده عملیاتی انبوه از این تانک در سال 1979 اتفاق افتاد. یعنی دقیقا در زمانی که هم شوروی و هم کشورهای غربی تانک های بسیار پیشرفته خود را رونمایی کرده بودند و در حال تولید انبوه آن بودند. به هر حال تانک جدید ارتش ژاپن با نام تایپ 74 نامگذاری شد. تانک تایپ 74 در زمان خود تانک پیشرفته ای به شمار می رفت. اما زمانی که ارتش ژاپن آنرا به کار گرفت دیگر دوره کارآمدی آن سپری شده بود. تا سال 1980 حدود 250 دستگاه از این تانک ساخته شد و تولید آن تا سال 1989 ادامه یافت و تا این سال 890 دستگاه از این تانک تولید شد. در سال 1989 تولید این تانک متوقف شد و تولید تانک جدید پیشرفته ارتش ژاپن آغاز گردید. ارتش ژاپن ابتدا قصد داشت تمامی تایپ 74 های خود را از رده خارج کند. اما پس از متلاشی شدن شوروی و پایان جنگ سرد ، دیگر نیازی به این کار احساس نکرد. تانک های تایپ 74 همچنان در ارتش ژاپن باقی ماندند و از آنها در نقش ساپورت استفاده می شد و البته بهینه سازی های مختلفی هم بر روی آنها انجام گرفت. تایپ 74 یک تانک نسل دومی ، هم کلاس با تانک های ام 60 و لئوپارد 1 به شمار می رفت. این تانک از توپ 105 میلیمتری ال 7 استفاده می کند که تحت لیسانس در کارخانجات میتسوبیشی این کشور تولید می شود. این توپ مجهز به 55 عدد مهمات است. در مدلهای اولیه این تانک ، یک اتولودر نیز برای توپ در نظر گرفته شده بود که در ادامه به خاطر مشکلات فنی حذف شد. یک تیربار کالیبر 30 به همراه 4500 فشنگ در کنار توپ در نظر گرفته شد. یک تیربار کالیبر 50 نیز بر روی برجک تانک نصب شد که به همراه 660 گلوله در اختیار فرمانده تانک قرار می گرفت که از آن علیه اهداف هوایی استفاده می شد. این تانک به یک موتور دیزل با قدرت 750 اسب بخار مجهز شده بود که برد تانک را به 300 کیلومتر می رساند و می توانست تا 55 کیلومتر بر ساعت سرعت بگیرد. سیستم کنترل آتش این تانک مجهز به یک کامپیوتر برای محاسبات بالستیک شلیک بود که از این نظر می توان تایپ 74 را اولین تانک جهان به شمار آورد که مجهز به کامپیوتر بالستیک می باشد. این تانک 38 تن وزن داشت. این تانک مجهز به حفاظت NBC بود و مجهز به سیستم خودکار اطفاء حریق بود.



















تانک تایپ 74









تانک پل گذار تایپ 91 که با استفاده از شاسی تانک تایپ 74 ساخته شده است.




با ادامه روند رقابت تسلیحاتی شرق و غرب و روی کار آمدن تانک های جدید و پرقدرت ، ارتش ژاپن نیازمند تانکی قدرتمند بود که بتواند موازنه نظامی کشورهای مختلف منطقه را حفظ کند. از اوایل دهه 80 کار طراحی تانک جدید ارتش ژاپن آغاز گردید و پس از تست های نهایی در سال 1990 تانک جدید ارتش ژاپن تحویل نیروی زمینی گردید. تانک جدید ارتش ژاپن که با نام تایپ 90 شناخته می شود ، تانکی بود که هم در زمان خود و هم در زمان حال جزء پیشرفته ترین تانک های جهان به شمار می رفت. این تانک محصول کارخانجات صنایع سنگین میتسوبیشی است. این تانک از یک زره کامپوزیتی سنگین و پیشرفته استفاده می کند که شامل لایه های فولادی سخت و سرامیک می باشد. تسلیحات این تانک شامل یک توپ 120 میلیمتری از نوع ال 44 راین متال است که تحت لیسانس آلمان غربی در ژاپن تولید می شود. این توپ از یک اتولودر زنجیری استفاده می کند و همانگونه که در بحث اتولودرها نیز عنوان شد ، این تانک اولین تانک غربی است که مجهز به اتولودر شد. اتولودر این تانک از نوع زنجیری بوده و توان اجرای آتش 15 گلوله در دقیقه را دارد و همچنین دارای امنیت مهمات بسیار بالاتری نسبت به تانک های شرقی است. مجموعا 35 گلوله 120 میلیمتری در این تانک حمل می شود. یک تیربار 7.62 میلیمتری ناتو موازی توپ اصلی قرار میگیرد و با 2000 گلوله بارگذاری می شود. یک تیربار کالیبر 12.7 از نوع برونینگ ام 2 نیز بر روی برجک به همراه 1500 گلوله بارگذاری می شود. این تانک مجهز به سیستم هدفگیری و کنترل آتش تمام دیجیتال و سنسور رفرنس دهانه توپ است. وزن این تانک 50 تن می باشد و قدرت موتور دیزلی آن نیز 1500 اسب بخار است که نسبت قدرت به وزن آن معادل 30 است که نشانگر تحرک فوق العاده بالای این تانک است. به عنوان مثال نسبت قدرت به وزن در تی 90 معادل 20 است. این تانک با دارا بودن قیمتی بالغ بر 7.4 میلیون دلار هم اکنون نیز جزء تانک های گران قیمت و برتر جهان به شمار می رود. حدود 330 دستگاه از این تانک پیشرفته و قدرتمند ساخته و تحویل ارتش ژاپن گردید و جایگزین تانک های تایپ 61 شد.







تانک قدرتمند تایپ 90





اگر صنایع زرهی ژاپن را در همین جا و با طراحی و ساخت تانک تایپ 90 متوقف شده بدانیم ، تا همین حد هم از نظر طراحی و تکنولوژی از کشورهای شرقی منطقه ، مثل چین و کره شمالی و روسیه جلوتر خواهد بود. اما ژاپن به این مقدار اکتفا نکرد و شروع به گسترش طرح های زرهی خود کرد و تانک جدیدی را طراحی کرد که جایگزینی برای تانک های تایپ 74 بوده باشد. از پیش از سال 2000 طراحی تانک جدید آغاز شد و در سال 2008 اولین نمونه ساخته شده تانک جدید ارتش ژاپن رونمایی شد. این تانک تایپ 10 و یا TK-X نامگذاری شد. ویژگیها و برتری های این تانک در تاپیک آن به طور کامل عنوان شد. این تانک قدرتمند مجهز به توپ 120 میلیمتری ال 44 راین متال به همراه اتولودر زنجیری ، موتور 1200 اسب بخار با وزن خالی تانک 40 تن می باشد. هم اینک این تانک به همراه تانک کا 2 ساخت کره جنوبی برترین تانک های حال حاضر جهان به شمار می روند. در سال 2008 ارتش ژاپن 13 دستگاه از این تانک ها را سفارش داد و قرار است تا سال 2013 تمامی این 13 دستگاه تانک جدید تحویل ارتش ژاپن گردد.




تانک فوق مدرن تایپ 10





نویسنده : علی محمدی
منبع : میلیتاری