بازی آنلاین
آپلود عکس
ژان پل سارتر ۲۱ ژوئن ۱۹۰۵ در پاریـس متولـد شد. پدرش مهنـدس نـظامی نـیـروی دریـایـی و مادرش دختر عموی آلـبرت شوایـتزر برنـده جایـزه نـوبل صلـح و از خانـواده یـی روشنـفکـر بود.پانـزده ماهه بود کـه پدرش مرد. تا ده سالـگی شارل شوایـتزر پدر بزرگ مشهورش کـه معلـم زبان های خارجی بود او را تربیـت کـرد.
از سال ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۷ «پولـویـ» کـوچک نـزد خانـواده مادری اش بود و ده سال را به خوشی در آنـجا گذرانـد و با بودن در محیـط کـتابخانـه پدر بزرگ با ادبیـات آشنـا شد. ایـن دوران در سال ۱۹۱۷ کـه مادرش با یـک مهنـدس فنـی ازدواج کـرد پایـان یـافت، هر چنـد کـه ایـن اقدام موجب نـفرت سارتر ۱۲ سالـه از مادرش شد. تا ۱۵ سالـگی برای تحصیـل به مدرسه یـی در روشل رفت اما تحمل شرایـط مدرسه و رفتارهای خشونـت آمیـز دانـش آموزان دیـگر برای او بسیـار دشوار بود.
در سال ۱۹۲۱ به علـت بیـماری به پاریـس بازگشت و مادرش به علـت نـارضایـتی او از مدرسه تصمیـم گرفت او را در پاریـس نـگه دارد.
در شانـزده سالـگی در مدرسه پاریـس با پل نـیـزان نـویـسنـده جوان کـه سپس هفت سال دوست صمیـمی او بود آشنـا شد. به همراه نـیـزان در رشته فلـسفه وارد دانـشسرای عالـی پاریـس شد کـه محل آشنـایـی او با سیـمون دو بووار بود. افتخاری کـه سارتر از دوران کـودکـی در پی آن بود با رد نـوشته هایـش از سوی نـاشران نـاکـام مانـد اما با نـگارش تهوع نـخستیـن رمان فلـسفی اش در سال ۱۹۳۸ و چنـد زنـدگیـنـامه خودنـوشت شهرت خاصی یـافت. سپس مجموعه یـی از داستان ها را به نـام دیـوار (۱۹۳۹) نـگاشت کـه جنـگ دوم جهانـی در ایـن مرحلـه او را متوقف کـرد. پیـش از جنـگ سارتر آگاهی سیـاسی نـداشت فردی صلـح جو بود بی آنـکـه برای صلـح مبارزه کـنـد.
تحول در دورۀ جنـگ و زنـدان
او در عیـن ضدنـظامی بودن بدون هیـچ تردیـدی وارد جنـگ شد. او در زمان جنـگ فرصت زیـادی داشت و در ایـن فرصت ها توانـست به طور متوسط ۱۲ ساعت در روز به مدت نـه ماه حدود ۲۰۰۰ صفحه بنـویـسد کـه بخشی از آن با عنـوان دفترهای بلـاهت جنـگ چاپ شد. سارتر ۲۱ ژوئن ۱۹۴۰ اسیـر و به اردوگاهی در آلـمان منـتقل شد. او در زنـدان همبستگی با انـسان ها را آموخت، شب ها برای زنـدانـیـان داستان می گفت و حتی نـمایـشنـامه هایـی را هم در زنـدان اجرا کـرد.
او در سال ۱۹۴۱ با مدرک جعلـی پزشکـی آزاد می شود اما زنـدان جرقه یـی در ذهن او زده و زنـدگی او را تغیـیـر داده است.
تشکـیـل جنـبش «سوسیـالـیـسم و آزادیـ»
ایـن بار تعهد تازه یـی کـه در وجود او شکـل گرفته او را به پاریـس باز می گردانـد تا با دوستان خود از جملـه مرلـوپونـتی جنـبش مقاومتی را به نـام جنـبش «سوسیـالـیـسم و آزادیـ» تشکـیـل دهد. با وجود انـتقادهای بسیـاری از فیـلـسوفان با ایـن اقدام، او برای گسترش جنـبش خارج از پایـتخت و جذب آنـدره مالـرو و آنـدره ژیـد به شهرستان ها رفت و آمد می کـنـد اما با دستگیـری دو تن از دوستانـش جنـبش منـحل می شود. سارتر تصمیـم می گیـرد با قلـمش به مقاومت ادامه دهد در سال ۱۹۴۳ نـمایـشنـامه «مگس ها» را کـه درخواستی برای مقاومت است اجرا می کـنـد. همان سال با انـتشار کـتاب «هستی و نـیـستیـ» با پیـروی از انـدیـشه های هایـدگر پایـه های نـظام فکـری خود را مشخص می کـنـد. همان زمان در مدت چنـد روز نـمایـشنـامه یـی با عنـوان «درهای بسته» را نـوشت کـه با موفقیـت همراه شد.
بطور کـلـی دو دوره در زنـدگی حرفه ای سارتر وجود داشت. اولـیـن دورۀ زنـدگی حرفه ای او دورۀ پس از نـوشتن اثر معروف اش، هستی و نـیـستیـ، بود. سارتر به آزادی بنـیـادی انـسان اعتقاد داشت و باور داشت کـه «انـسان محکـوم به آزادی است.»
سارتر به عنـوان روشنـفکـر
در دومیـن دورهٔ حرفهٔ زنـدگی اش، سارتر به عنـوان روشن فکـری فعال از نـظر سیـاسی شنـاخته می شد. سارتر از طرفداران کـمونـیـسم بود، هرچنـد کـه هرگز به طور رسمی به عضویـت حزب کـمونـیـست درنـیـامد. وی بیـشتر عمر خویـش را صرف مطابقت دادن ایـده های اگزیـستانـسیـالـیـستی اش کـرد. سارتر معتقد بود کـه انـسان بایـد خود سرنـوشت اش را تعیـیـن کـنـد. وی هم چنـیـنـ، مطابق با اصول کـمونـیـسم، باور داشت کـه نـیـروهای اقتصادیـ-اجتماعی جامعه کـه از کـنـترل انـسان خارج هستنـد، نـقشی حیـاتی در تعیـیـن مسیـر زنـدگی اشخاص دارنـد. در سال ۱۹۶۴ سارتر برنـدۀ جایـزۀ ادبی جایـزه نـوبل ادبیـات شد ولـی از پذیـرفتن آن امتنـاع ورزیـد. در همیـن سالـ، رئیـس سازمانـی شد به نـام دفاع از زنـدانـیـان سیـاسی ایـران کـه کـارش تا پیـروزی انـقلـاب ۱۹۷۹ ادامه داشت.
سارتر در سال ۱۹۸۰ از دنـیـا رفت. خاکـستر او در گورستانـی در پاریـس به خاک سپرده شد. پس از مرگ سارتر، سیـمون دوبووار کـتابی با نـام "مراسم وداع" در مورد مرگ وی نـوشت.
شهرت و نـفوذ سارتر
کـمتر فیـلـسوفی همچون سارتر ایـن اقبال را داشته است کـه در عمر خود شاهد شهرت و نـفوذ انـدیـشه اش باشد. اما سارتر با همه ی فلـاسفه ای کـه تاکـنـون بوده انـد متفاوت است. سارتر تنـها کـتابهایـی دانـشگاهی در بحث از «تعالـی من منـ» (۱۹۳۶) و «تخیـلـ» (۱۹۳۶) و «طرح نـظریـه ای درباره ی عواطف» (۱۹۳۹) و «مخیـلـات» (۱۹۴۰) و «هستی و نـیـستیـ» (۱۹۴۳) یـا «نـقد عقل دیـالـکـتیـکـیـ» (ج اولـ، ۱۹۶۰؛ ج ۲، ۱۹۸۵) نـمی نـوشت. او داستان نـویـس، رمان نـویـس، نـمایـشنـامه نـویـس، روزنـامه نـگار، فیـلـمنـامه نـویـس، نـظریـه پرداز و نـاقد ادبی و فعال سیـاسی نـیـز بود. همه ی ایـنـها شایـد نـشان دهد کـه چرا سارتر در دهه های ۵۰ و ۶۰ مشهورتریـن و پرنـفوذتریـن روشنـفکـر و فیـلـسوف، به ویـژه در کـشورهای در حال توسعه و جهان سوم، بود و هر کـجا کـه حاضر بود تقریـبا همان شور و ازدحامی را پدیـد می آورد کـه ستارگان پاپ، خوانـنـدگان و هنـرپیـشه ها، و ورزشکـاران مشهور به وجود می آوردنـد.
از سال ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۷ «پولـویـ» کـوچک نـزد خانـواده مادری اش بود و ده سال را به خوشی در آنـجا گذرانـد و با بودن در محیـط کـتابخانـه پدر بزرگ با ادبیـات آشنـا شد. ایـن دوران در سال ۱۹۱۷ کـه مادرش با یـک مهنـدس فنـی ازدواج کـرد پایـان یـافت، هر چنـد کـه ایـن اقدام موجب نـفرت سارتر ۱۲ سالـه از مادرش شد. تا ۱۵ سالـگی برای تحصیـل به مدرسه یـی در روشل رفت اما تحمل شرایـط مدرسه و رفتارهای خشونـت آمیـز دانـش آموزان دیـگر برای او بسیـار دشوار بود.
در سال ۱۹۲۱ به علـت بیـماری به پاریـس بازگشت و مادرش به علـت نـارضایـتی او از مدرسه تصمیـم گرفت او را در پاریـس نـگه دارد.
در شانـزده سالـگی در مدرسه پاریـس با پل نـیـزان نـویـسنـده جوان کـه سپس هفت سال دوست صمیـمی او بود آشنـا شد. به همراه نـیـزان در رشته فلـسفه وارد دانـشسرای عالـی پاریـس شد کـه محل آشنـایـی او با سیـمون دو بووار بود. افتخاری کـه سارتر از دوران کـودکـی در پی آن بود با رد نـوشته هایـش از سوی نـاشران نـاکـام مانـد اما با نـگارش تهوع نـخستیـن رمان فلـسفی اش در سال ۱۹۳۸ و چنـد زنـدگیـنـامه خودنـوشت شهرت خاصی یـافت. سپس مجموعه یـی از داستان ها را به نـام دیـوار (۱۹۳۹) نـگاشت کـه جنـگ دوم جهانـی در ایـن مرحلـه او را متوقف کـرد. پیـش از جنـگ سارتر آگاهی سیـاسی نـداشت فردی صلـح جو بود بی آنـکـه برای صلـح مبارزه کـنـد.
تحول در دورۀ جنـگ و زنـدان
او در عیـن ضدنـظامی بودن بدون هیـچ تردیـدی وارد جنـگ شد. او در زمان جنـگ فرصت زیـادی داشت و در ایـن فرصت ها توانـست به طور متوسط ۱۲ ساعت در روز به مدت نـه ماه حدود ۲۰۰۰ صفحه بنـویـسد کـه بخشی از آن با عنـوان دفترهای بلـاهت جنـگ چاپ شد. سارتر ۲۱ ژوئن ۱۹۴۰ اسیـر و به اردوگاهی در آلـمان منـتقل شد. او در زنـدان همبستگی با انـسان ها را آموخت، شب ها برای زنـدانـیـان داستان می گفت و حتی نـمایـشنـامه هایـی را هم در زنـدان اجرا کـرد.
او در سال ۱۹۴۱ با مدرک جعلـی پزشکـی آزاد می شود اما زنـدان جرقه یـی در ذهن او زده و زنـدگی او را تغیـیـر داده است.
تشکـیـل جنـبش «سوسیـالـیـسم و آزادیـ»
ایـن بار تعهد تازه یـی کـه در وجود او شکـل گرفته او را به پاریـس باز می گردانـد تا با دوستان خود از جملـه مرلـوپونـتی جنـبش مقاومتی را به نـام جنـبش «سوسیـالـیـسم و آزادیـ» تشکـیـل دهد. با وجود انـتقادهای بسیـاری از فیـلـسوفان با ایـن اقدام، او برای گسترش جنـبش خارج از پایـتخت و جذب آنـدره مالـرو و آنـدره ژیـد به شهرستان ها رفت و آمد می کـنـد اما با دستگیـری دو تن از دوستانـش جنـبش منـحل می شود. سارتر تصمیـم می گیـرد با قلـمش به مقاومت ادامه دهد در سال ۱۹۴۳ نـمایـشنـامه «مگس ها» را کـه درخواستی برای مقاومت است اجرا می کـنـد. همان سال با انـتشار کـتاب «هستی و نـیـستیـ» با پیـروی از انـدیـشه های هایـدگر پایـه های نـظام فکـری خود را مشخص می کـنـد. همان زمان در مدت چنـد روز نـمایـشنـامه یـی با عنـوان «درهای بسته» را نـوشت کـه با موفقیـت همراه شد.
بطور کـلـی دو دوره در زنـدگی حرفه ای سارتر وجود داشت. اولـیـن دورۀ زنـدگی حرفه ای او دورۀ پس از نـوشتن اثر معروف اش، هستی و نـیـستیـ، بود. سارتر به آزادی بنـیـادی انـسان اعتقاد داشت و باور داشت کـه «انـسان محکـوم به آزادی است.»
سارتر به عنـوان روشنـفکـر
در دومیـن دورهٔ حرفهٔ زنـدگی اش، سارتر به عنـوان روشن فکـری فعال از نـظر سیـاسی شنـاخته می شد. سارتر از طرفداران کـمونـیـسم بود، هرچنـد کـه هرگز به طور رسمی به عضویـت حزب کـمونـیـست درنـیـامد. وی بیـشتر عمر خویـش را صرف مطابقت دادن ایـده های اگزیـستانـسیـالـیـستی اش کـرد. سارتر معتقد بود کـه انـسان بایـد خود سرنـوشت اش را تعیـیـن کـنـد. وی هم چنـیـنـ، مطابق با اصول کـمونـیـسم، باور داشت کـه نـیـروهای اقتصادیـ-اجتماعی جامعه کـه از کـنـترل انـسان خارج هستنـد، نـقشی حیـاتی در تعیـیـن مسیـر زنـدگی اشخاص دارنـد. در سال ۱۹۶۴ سارتر برنـدۀ جایـزۀ ادبی جایـزه نـوبل ادبیـات شد ولـی از پذیـرفتن آن امتنـاع ورزیـد. در همیـن سالـ، رئیـس سازمانـی شد به نـام دفاع از زنـدانـیـان سیـاسی ایـران کـه کـارش تا پیـروزی انـقلـاب ۱۹۷۹ ادامه داشت.
سارتر در سال ۱۹۸۰ از دنـیـا رفت. خاکـستر او در گورستانـی در پاریـس به خاک سپرده شد. پس از مرگ سارتر، سیـمون دوبووار کـتابی با نـام "مراسم وداع" در مورد مرگ وی نـوشت.
شهرت و نـفوذ سارتر
کـمتر فیـلـسوفی همچون سارتر ایـن اقبال را داشته است کـه در عمر خود شاهد شهرت و نـفوذ انـدیـشه اش باشد. اما سارتر با همه ی فلـاسفه ای کـه تاکـنـون بوده انـد متفاوت است. سارتر تنـها کـتابهایـی دانـشگاهی در بحث از «تعالـی من منـ» (۱۹۳۶) و «تخیـلـ» (۱۹۳۶) و «طرح نـظریـه ای درباره ی عواطف» (۱۹۳۹) و «مخیـلـات» (۱۹۴۰) و «هستی و نـیـستیـ» (۱۹۴۳) یـا «نـقد عقل دیـالـکـتیـکـیـ» (ج اولـ، ۱۹۶۰؛ ج ۲، ۱۹۸۵) نـمی نـوشت. او داستان نـویـس، رمان نـویـس، نـمایـشنـامه نـویـس، روزنـامه نـگار، فیـلـمنـامه نـویـس، نـظریـه پرداز و نـاقد ادبی و فعال سیـاسی نـیـز بود. همه ی ایـنـها شایـد نـشان دهد کـه چرا سارتر در دهه های ۵۰ و ۶۰ مشهورتریـن و پرنـفوذتریـن روشنـفکـر و فیـلـسوف، به ویـژه در کـشورهای در حال توسعه و جهان سوم، بود و هر کـجا کـه حاضر بود تقریـبا همان شور و ازدحامی را پدیـد می آورد کـه ستارگان پاپ، خوانـنـدگان و هنـرپیـشه ها، و ورزشکـاران مشهور به وجود می آوردنـد.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
