سلنا یا سلینا؟ ریحانا یا ریانا؟

[Actinium]

سلنا یا سلینا؟ ریحانا یا ریانا؟


امروز نام بعضی اشخاص معروف دوگانه نوشته و خوانده می‌شود که این اختلاف هم بیشتر ناشی از درک متفاوت افراد از ماهیت زبان مبداء و مقصد است.

اول از همه باید به یک نکته کلی اشاره کنم: هر زبانی روح خاص خودش را دارد که بر تمام وجوه آن حاکم است و یکی از آن وجوه "تلفظ واژگان" است. به عبارتی این جنبه به ما نشان می دهد که در هر زبانی ممکن است آوایی وجود داشته باشد که در زبان دیگر وجود ندارد.

غرض اینکه وقتی در انگلیسی واژه Rihanna به صورت "ریانا" تلفظ می شود این بخاطر روح آوایی آن زبان است نه حقیقت تلفظ این واژه. چون در انگلیسی وقتی حرف h در میان واژه قرار بگیرد و بعد آن حرف صدادار کشیده و بلند باشد که استرس روی آن قرار می‌گیرد، عملا آن حرف h بخاطر ماهیت زبان انگلیسی تماماً حذف می‌شود و فقط حرف صدادارِ کشیده تلفظ می‌شود. نمونه‌ای از این حالت را در واژه‌هایی مثل honour می‌بینیم که عملا h ابتدایی تلفظ نمی‌شود و صدای کشیدۀ بعدی جایگزین آن می‌شود. اما در زبان ما، فارسی، مشکلی از این بابت وجود ندارد و ما برعکس انگلیسی‌زبان‌ها به سادگی می‌توانیم حرف ح را در هر جای واژه که باشد با هر حرف صدادار کشیده‌ای تلفظ کنیم. اگر قرار  باشد در تلفظ‌ها همیشه مقلد انگلیسی باشیم نام "دونالد" را هم باید "دانِلد" تلفظ کنیم چون در انگلیسی این طور تلفظ می شود!! خب مشخص است که این کار اصلا بی‌معناست. هر زبانی روح مختص به خودش را دارد و قرار نیست اگر زبانی در ادای آوایی ناتوان بود زبانی دیگر را نیز گنگ و اَلکَن کند!

در باب نام Selena هم دقیقا همین موضوع صدق می‌کند. در این واژه چون استرس و تکیه بر روی سیلاب دوم قرار دارد، عملاً انگلیسی‌زبان‌ها آن را سلینا تلفظ می‌کنند. اما این صدای کشیده در ایِ دوم ناشی از ذات تلفظ این اسم نیست بلکه از نحوه تلفظ انگلیسی‌زبان‌ها و تکیه‌ای که روی سیلاب دوم این نام می‌گذراند ناشی شده. وگرنه در اصل این اسم اسپانیایی هست و در اسپانیایی تکیه روی بخش اول است؛ در نتیجه مانند فارسی به همان شکل "سِلِنا" تلفظ می‌شود.

در پایان باید یک نکته مهم را تذکر بدهیم. اساساً هر زبانی روح مستقل خود را دارد و دستگاه آوایی آن هم به تبعِ این امر مستقل است. اگر آوایی در زبانی وجود نداشت یا سیستم آوایی در زبانی دگرگونه بود، قرار نیست در تلفظ واژه‌ها زبان‌های دیگر مقلد آن زبان شوند. زبان مقصد می‌باید از تمام دارایی‌های آوایی خود برای تلفظ آن کلمه استفاده کند، فارغ از اینکه در زبان مقصد واژگان چگونه تلفظ می‌شوند. تا زمانی که شخص دارد واژه‌ای را در زبان دیگر به کار می گیرد می‌باید پایند اصول آن زبان باشد، اما اگر خواست به زبان اصلی سخن بگوید خب طبعا می‌باید آن اسم را به زبان مبداء تلفظ کند. این امر را به وضوح در زبان‌های قدرتمندِ مستقلی مانند فرانسه می‌بینیم. بخاطر اعتماد به نفسی که در فرهنگ و زبان فرانسوی وجود دارد در آن هر واژه‌ای بنا بر روح این زبان تلفظ می‌شود؛ این امر یعنی استقلال زبانی همیشه در آن رعایت می‌شود.  

[Actinium]

به هر رو مطالب بالا برداشت من بر اساس دانسته های خودم بود و خیلی خوشحالم که سلنا هم به این قاعده پایبند است و انتظار ندارد گویشوران دیگر زبان ها نام Selena را به شیوه انگلیسی و Stress های آوایی خاص آن تلفظ کنند. 

در ویدئویی که به تازگی دی جی اسنیک از سلنا و خودش و چند تا رفیق دیگر منتشر کرده سلنا و دوستان تفریحی در حال تمرین کردن زبان فرانسه هستند. نکته جالبی که در این ویدئو است این است که سلنا نام خودش را به فرانسوی نه "سلینا" که دقیقا همچون ما فارسی زبان ها و البته ریشه درست نام Selena به شیوه "سِلِنا" تلفظ می کند. مشاهد ویدئو در اینجا: 

youtube.com/watch?v=LBV3lkwFCKo

این یعنی اینکه خود سلنا هم خوب متوجه است و از دوستان فرانسوی خود شنیده که نام سلنا در فرانسه بدون استرس و تبعیت از لهجه خاص انگلیسی و به شکل اصیلش می بایست تلفظ شود. دقیقا مانند فارسی.

امیدوارم این کش و قوس های بی مورد که در باب نام سلنا وجود دارد با این مدرک محرز و مشخص همین جا تمام شود برای همیشه. 

درود بر سِلِنا