تفسیر به رای

[مـ༻؏☆جـےـیــّ◉ـב]

حکایتی که حضرت امام صادق علیه السلام نقل فرمودند و هشدار ایشان نسبت به نظریّات فاسد



حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: هر که دنبال هوای نفس باشد و نظر خود را بپسندد، مانند مردی خواهد بود که شنیدم مردم بی مایه او را بزرگ میدارند و از او تعریف می کنند.



تصمیم گرفتم به صورت ناشناس او را ببینم تا قدر و جایگاهش را مشاهده کنم. پس او را در جایی دیدم که مردم عوام دورش را گرفته بودند. او آنها را فریب می داد تا اینکه از آنها جدا شد و رفت.



من به دنبال او رفتم. مستقیماً به نزد نانوایی رفت، همینکه نانوا غافل شد، پنهانی دو قرص نان برداشت. تعجّب کردم و با خود گفتم: شاید با نانوا حسابی دارد. بعد به یک انارفروش رسید و منتظر شد و در هنگام غفلت او پنهانی دو انار برداشت.



باز تعجب کردم و اول گفتم شاید معامله است؛ ولی بعد گفتم: اگر اینطور است چرا باید پنهان کاری کند؟ همینطور دنبال او رفتم تا اینکه به شخص بیماری رسید و آن دو قرص نان و دو انار را در مقابل او گذاشت.



بعد حضرت فرمودند که راجع به کارش از او سؤال کرده اند؛ او گفت: نکند جعفر بن محمد هستی؟ گفتم: همینطور است. گفت: ولی چه سود از چنین نسب شریفی با وجود جهل؟! گفتم: جهل به چه چیز؟



گفت: این آیه که خداوند میفرماید: «هر کس کار نیکی انجام دهد، ده برابر آن اجر میبرد. هر که کار زشتی مرتکب شود، فقط به اندازۀ آن جزا داده میشود.»* وقتی دو قرص نان دزدیدم، دو کار زشت مرتکب شدم با دزدیدن دو انار، دو سیّئۀ دیگر که جمعاً شد چهار سیّئه. امّا وقتی هر چهارتا را صدقه دادم، چهل حسنه شد که از آن چهار سیّئه کم شد، و برای من سی و شش حسنه باقی ماند!



گفتم: مادرت به عزایت بنشیند! این تو هستی که به کتاب خدا جاهلی. مگر نشنیده ای که خداوند میفرماید: «خداوند تنها از متّقین قبول می کند؟»** تو با دزدی دو قرص نان مرتکب دو گناه شدی و با دزدیدن دو انار، دو سیّئۀ دیگر اضافه کردی. و وقتی آنها را بدون رضایتِ صاحبانش به غیر آنها واگذار کردی به چهار سیّئه، چهارسیّئۀ دیگر اضافه کردی نه چهل حسنه.



او شروع به بحث با من کرد و من او را رها کردم و برگشتم. بعد حضرت فرمودند: با مانندِ این تفسیر زشت و ناپسند گمراه می شوند و دیگران را هم به گمراهی میکشند.



«وسائل الشیعه» ج 9 ص 467

*سوره «الانعام» آیه 160

**سورۀ «المائدة» آیه 27