کت‌فیشینگ چیست؟

[امیر‌حسین]

تمام افرادی که در دنیای مجازی ملاقات می‌کنید هویت واقعی خود را افشا نمی‌کنند و حتی ممکن است برخی از هویت شما برای فعالیت‌های خود استفاده کنند. در این فرصت نگاهی می‌اندازیم به مفهوم نوین کت‌فیشینگ در دنیای این روزهای اینترنت.

وقتی یک کاربر از هویت کسی دیگر استفاده می‌کند تا فعالیت‌های آنلاین خود را در پوشش هویت دیگری ادامه دهد اصطلاحا از لغت کت‌فیشینگ استفاده می‌شود. دراین مورد فرد قصد دارد با ایجاد یک هویت کاذب وارد رابطه عاطفی با قربانی شده در ادامه به اهداف خود برسد. چنین افرادی با استفاده از عکس و اطلاعات شخصی دیگران یک هویت مجازی جعلی می‌سازند و به کمک آن دوستان مختلفی در دنیای مجازی پیدا می‌کنند. این روند ماه‌ها و در بعضی موارد سال‌ها ادامه دارد.

 

چگونه کت‌فیشینگ انجام می‌شود؟

ابتدا یک هویت مجازی جعلی می‌سازند سپس، با استفاده از اطلاعات و احوالات شخصی دیگر یک اکانت در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده دوستان مختلف پیدا می‌کنند. کم کم سعی می‌کنند آنها را به خود علاقمند کرده و به کمک عکس‌هایی که از اکانت‌های دیگر در شبکه‌هایی چون فیس بوک و توییتر و اینستاگرام کپی کرده‌اند این تصور را ایجاد می‌کنند که اکانت آنها کاملا فعال و واقعی است.

 

قربانی‌ها

در این جرم سایبری، دو نوع قربانی وجود دارد:

اول کسی که هویت و عکس‌هایش به سرقت رفته و برای ایجاد یک اکانت جعلی مورداستفاده قرار گرفته و دوم هم افرادی که بدون اطلاع از این موضوع، با هویت مجازی جعلی موردنظر دوست شده ابراز علاقه می‌کنند.

نام کت‌فیش هم از فیلم مستندی اقتباس شده که در سال 2010 ساخته شد و در مورد ایجاد هویت‌های مجازی جعلی در شبکه‌های اجتماعی بود. بعدها چند مجموعه تلویزیونی هم با همین موضوع ساخته و پخش شد.

 

انگیزه

انگیزه‌های مختلفی در مورد کت‌فیشینگ مطرح می‌شود. برخی دچار بیماری‌های روانی هستند.

برخی بعد از یک مشکل عاطفی به دنبال انتقام‌گیری از افراد بی‌گناه جامعه هستند.

برخی از زندگی ساده و یکنواخت خود خسته شده و می‌خواهند هیجانی نو و کاذب برای خود ایجاد کنند.

برخی هم دچار کمبود اعتماد به نفس هستند و نمی‌توانند از هویت واقعی خود در فضای مجازی استفاده کنند. آنان معتقدند این کار آنها هیچ صدمه ای به کاربران اینترنت وارد نمی‌کند.

البته برخی هم از کت‌فیشینگ برای به دست آوردن پول و امکانات دیگر استفاده می‌کنند.

 

چه کسانی در خطر هستند؟

معمولا مردان بیشتر در خطر هستند چون در کت‌فیشینگ غالبا هویت مجازی جعلی به صورت یک خانم زیبا ایجاد می‌شود و مردان بدون اطلاع از اصل ماجرا، عاشق یک هویت جعلی می‌شوند.

در مورد سرقت اسم و عکس‌های شخصی هم زنان بیشتر از مردان در معرض خطر هستند.

به همین خاطر باید قبل از انتشار عکس‌های شخصی در اینترنت بیشتر به این مساله توجه کرد که ممکن است این عکس‌ها مورداستفاده یک فرد متخلف و روانی قرار گیرد. معمولا در کت‌فیشینگ از عکس‌هایی شاد استفاده می‌شود تا این تصور ایجاد شود که شخص صاحب، اکانت زندگی شاد و پر از ماجراهای مختلف دارد و دائم در حال مسافرت و شرکت در مهمانی‌هاست.نمی‌توان به طور دقیق گفت چند نفر در دنیای مجازی قربانی کت‌فیشینگ شده‌اند اما گسترش سایت‌های دوست‌یابی و همسریابی باعث شده این روند رشدی صعودی به خود گرفته هر روز افراد بیشتری را در دام خود اسیر کند. گفتنی است در سایت‌های دوست‌یابی چون Tinder و eHarmony اطلاعات شخصی کمی ‌از هر کاربر اخذ می‌شود و امکان استفاده از اطلاعات اکانت‌های فیس‌بوک هم برای کاربران ایجاد شده و بدین ترتیب کسانی که می‌خواهند اقدام به کت‌فیشینگ کنند به راحتی می‌توانند از فضای ایجاد شده استفاده کنند.

 

پیامدهای منفی

پیامدهای منفی کت‌فیشنگ گاهی می‌تواند ابعاد ترسناکی به خود بگیرد. به عنوان مثال در فوریه سال جاری زنی 25 ساله به نام روث پالمر متوجه شد از عکس‌های شخصی او برای ایجاد چندین اکانت جعلی در شبکه‌های اجتماعی استفاده شده و مردان زیادی به این هویت‌های جعلی علاقه پیدا کرده‌اند. در یکی از این موارد فرد قربانی هر شب با لی پالمر (هویت جعلی) صحبت می‌کرده و حتی عکس‌های به شدت خصوصی خود را هم در اختیار وی قرار داده است. روث پالمر بعدها متوجه شد حتی اطلاعاتی که وی در مورد زندگی شخصی خود و احوالاتش در اینترنت منتشر کرده هم مورد سواستفاده فرد متخلف قرار گرفته است. به عنوان مثال همان زمان که او به دوبی سفر کرده، لی پالمر هم در اکانت‌های خود مدعی شده برای تعطیلات به دوبی می‌رود.

 

نشانه‌های کت‌فیشینگ

به طور کلی هویت‌های جعلی ایجادشده در فضای مجازی ادعا می‌کنند افراد خوش تیپ و شادی هستند که در شغل‌هایی با درآمد بالا مشغول به کارند و مدام به سفرهای پرماجرا رفته، در مهمانی‌های زیبا شرکت می‌کنند و دائم اوقات خوشی با دوستان خود سپری می‌کنند. البته چنین افرادی در دنیای واقعی وجود دارند اما وقتی با کاربری مواجه شدید که تمام این فاکتورها را در پروفایل خود داشت باید کمی ‌مشکوک شوید. در ضمن این گونه افراد اصلا حاضر نیستند در دنیای واقعی شما را ملاقات کنند یا به کمک skype با شما صحبت کنند. در ضمن توجه به پست‌های قبلی فرد مورد نظر و مدت زمانی که از زمان ایجاد پروفایلش گذشته هم می‌تواند در شناسایی متخلفین مفید باشد. به علاوه این گونه افراد دوستان متنوعی ندارند و معمولا چند اکانت جعلی دیگر را به عنوان دوستان خود در دنیای مجازی معرفی می‌کنند.

 

پیگیری و شناسایی مجرمین

در مرحله اول می‌توانید نام اکانت موردنظر را در اینترنت جستجو کنید تا ببینید آیا اکانت‌های دیگری هم به نام وی در شبکه‌های اجتماعی دیگر وجود دارند یا نه. در ضمن باید چک کنید او در تمام اکانت‌های خود از یک عکس و مجموعه اطلاعات استفاده کرده یا آنها با هم تفاوت دارند. در مرحله بعدی می‌توانید از جستجوی تصویر استفاده کنید تا بفهمید از این عکس‌ها در چه سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی استفاده شده است (قابلیت جستجوی داخلی تصاویر گوگل و همچنین سایت دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
ثبت نام کنید یا دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
می‌توانند در این بخش به شما کمک کنند). به علاوه شما می‌توانید وانمود کنید به فرد موردنظر علاقه دارید و مدام سوالات مختلف و جزئی بپرسید و پاسخ‌های وی را در اینترنت جستجو کنید تا صحت گفتار وی بررسی شود.

 

 

برخورد با متخلفین

اگر ثابت شود فردی یک اکانت جعلی در اینترنت ایجاد کرده مسئولان شبکه‌های اجتماعی معروف، به سرعت با وی برخورد کرده اکانت موردنظر را غیرفعال می‌کنند. به عنوان مثال توییتر (bit.ly/twitterpolicy368) با این مساله به شدت برخورد می‌کند و در صورت کشف چنین موردی و شناسایی فرد متخلفی که وانمود کرده صاحب یک هویت جعلی دیگر است، وی را تا آخر عمر از خدمات توییتر محروم می‌کند. متاسفانه نمی‌توان از مراجع قضایی انتظار داشت در مورد این گونه متخلفین واکنشی داشته باشند چون هنوز قوانین محکم و واضحی برای برخورد با آنها وضع نشده است. اما اگر ایجاد این هویت‌های مجازی جعلی به اخاذی یا سایر جرایم اخلاقی بیانجامد می‌توان به سرعت پلیس را مطلع کرد تا فرد خاطی را دستگیر کنند.

 

پیشگیری

برای پیشگیری از درگیرشدن در پرونده‌های کت‌فیشینگ باید تنظیمات امنیتی اکانت‌هایتان در شبکه‌های اجتماعی را به گونه‌ای تغییر دهید که تنها دوستان‌تان بتوانند به عکس‌های شخصی و اطلاعات و احوال‌تان دسترسی داشته باشند. به دوستان خود هم توصیه کنید همین روند را در پیش گیرند. در ضمن نباید به سادگی افرادی که در دنیای واقعی ملاقات نکرده‌اید را در دنیای مجازی به عنوان دوست انتخاب کنید. به علاوه نباید عکس‌ها و اطلاعات شخصی‌تان را در اختیار "دوستانِ دوستان" خود قرار دهید چون گاهی فرد متخلف در دایره دوستان شما قرار ندارد اما به جمع دوستان یکی از دوستان شما نفوذ کرده و به کمک مجوزهای دسترسی او، به عکس‌ها و اطلاعات شخصی شما دست پیدا می‌کند.