راکت تانک؛ برنامه نظامی ناموفق شوروی سابق!

[ρσєѕɪ]

راکت تانک یکی از عجیب ترین اختراعات نظامی مهندسین شوروی سابق بود. طبق گزارشات انتشار یافته در آن دوران، موتورهای راکت می توانستند به عبور و مرور راحت تر تانک ها در زمین های ناهموار کمک کنند و بدین ترتیب نوعی برتری ارزشمند را برای نیروهای خودی فراهم آورند. لازم به ذکر است که در موتورهای راکت و یا همان موشک از پیشران های واکنشی موشک استفاده می شود و نسبت به سایر موتورهای جت نه تنها سبک تر هستند، بلکه از بیشترین میزان نیروی پیشرانه نیز بهره می برند.
طراحي و توسعه

ایده متفاوت شوروی قادر به افزایش قدرت تانک های نظامی در راستای گذر از موانع محیطی سخت بود. در واقع موتورهای راکت بستری ایجاد می کردند تا یک تانک با وزن 40 تن و یا حتی بیشتر بتواند از میان گل و لای بدون هیچ مشکلی گذر کند. با وجود آن که بر اساس تبلیغات گسترده و همینطور گزارش های اعلام شده این طرح از مزایای قابل ملاحظه ای برخوردار بود، اما دو فاکتور ضریب اطمینان پایین و هزینه های سنگین ورود تانک راکتی به خط تولید انبوه، مشکلات متعددی را ایجاد کرد.

برخي از اسناد به دست آمده نشان دهنده 3 خودروي نظامي متفاوت هستند كه به موتورهاي هواپيما و يا راكت تجهيز شده بودند. براي مثال در يكي از اين گزارش ها كه به صورت فيلم است به يك تانك روسي مشابه تانك اصلي ميدان نبرد T-55 اشاره شده كه با استفاده از موتورهاي راكت به سرعت پيش مي رود و همانطور که در ادامه خواهید دید، شعله های آتش از طرفین تانک زبانه می کشد.



بر اساس بررسي هاي صورت گرفته، به نظر مي رسد كه مورد بعدي هم يك خودروي جنگي پياده نظام روسي به نام BMP-1 البته از نوع ارتقا يافته باشد. در اين خودرو ساختار كلي به دو قسمت تقسيم بندي شد و بخش پشتي كه معمولا براي جا به جايي يك جوخه پياده نظام كاربرد داشت، در جهت افزودن دو موتور جت مورد استفاده قرار گرفت.
خودروي جنگي BMP-1



و اما نوبت به خودروي سوم مي رسد كه در اصل تركيبي از بدنه تانك سبك دوزيست PT-76 و همچنين دو موتور از هواپيماي یاکوولف یاک- 40 بوده است.
تانك سبك PT-76



آيا واقعا مي توان به ارتباطي منطقي ميان موتور موشك و تانك هاي نظامي دست يافت؟

تانك ها محصولاتي جنگي محسوب مي شوند كه براي جا به جايي در ميدان هاي نبرد و تحت شرايط حساس به طور ويژه طراحي شده اند. اما بر اساس زماني از سال كه اين خودروهاي بزرگ و سنگين حالت عملياتي به خود مي گيرند، وضعيت سطح زمين تفاوت خواهد داشت. ممكن است زميني كه تا حتي يك ماه پيش سفت و طبيعي بوده است، به يك گل و لاي گرفتار كننده تبديل شود. اين مسئله باعث مي شود كه فشار كلي تانك بر زمين به ازاي هر اينچ مربع كاهش يابد و توان گذر از گل و لاي براي خودرويي با اين ابعاد به امري تقريبا محال مبدل شود.

حال به بيان ساده، راكت ها مي توانند تانك را با نيروي زياد رو به جلو هل دهند و آنها را از زنجير اسارت زمين هاي پر از گل برهانند. اين طرح شباهت زيادي به مفهوم برخاست يا تيك آف JATO دارد. طي اين برخاست، از راكت هاي كوچك براي افزايش فشار موتور در هواپيماهايي كه بارگيري بيش از حد داشته اند و پرواز آنها در آسمان استفاده مي شود. با وجود چنين مزيتي در كنترل نيرو و سرعت يك خودروي نظامي سنگين، مشخص شد كه موتورهاي راكت براي جان خدمه تانك ها خطرناك خواهند بود. اين عيب بزرگ به ويژه هنگام نبرد خود را بيشتر نشان مي دهد. تنها یک شلیک از سوی ردیاب دشمن برای نفوذ به پوسته راکت و مرگ وحشتناک تمامی خدمه تانک کافی خواهد بود. علاوه بر این با وجود چنین سیستمی، عبور از موانع آبی حتی در سطوح پایین نیز عملا غیر ممکن می شد.

يكي ديگر از نقاط تاريك طرح مذكور، هزينه هاي بالا و غير منطقي توليد به شمار مي رفت. اين در حالي است كه در صحنه نبرد و طي مواجهه با دشمن، تانك هاي راكتي هيچ مزيت تسليحاتي خاصي به همراه نداشتند. خودروهاي دوم و سوم كه در ويدئو بالا ديده مي شود، با استفاده از موتورهاي توربيني نيز آزمايش شدند زيرا بر اساس يك تئوري، اين مدل از سيستم هاي تامين نيروي محركه در تانك ها از سرعت بيشتري در مقايسه با موتورهاي ديزلي برخوردار بودند. با اين حال در نمونه هاي نام برده هم مشكلات مختلفي از جمله ضريب اطمينان نامطلوب و دشواري استفاده در محيط هاي جنگي گزارش شد.

در مجموع ايده استفاده از موتورهاي راكت براي تانك هاي روس با شكستي قطعي مواجه شد. نه شوروي و نه روسيه هيچ گاه نتوانستند اين طرح را به مرحله عمل برسانند و بدين ترتيب راكت تانك پيش از آن كه وارد خط توليد انبوه خود شود و در ميادين نبرد كارايي يابد، به فراموشي سپرده شد.