بابر

[SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ]

ظهیرالدین محمد بابُر (به اردو:ظہیر الدین محمد بابر بادشاہ غازى گورکانی، به هندی: बाबर) (۱۴۸۳ – ۱۵۳۰ میلادی/ ۸۸۸ – ۹۳۷ ه‍.ق)، بنیانگذار امپراتوری گورکانی هند (سلطنت مغول هند) بود که آخرین امپراتوری از دوران طلایی اسلامی به‌شمار می‌آید. بابر پنجمین پشت از نوادگان تیمور گورکانی بود؛ او فرزند میرزا عمر شیخ فرزند سلطان ابوسعید فرزند میرزا محمد فرزند میرانشاه فرزند تیمور بوده‌است.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

بابر در اندیجان، در دره فرغانه (امروزه بخشی از ازبکستان است) متولد شد؛ پدرش عمر شیخ میرزا از سال 1456 تا 1494 میلادی حاکم فرغانه بود. بابر پس از مرگ پدرش در سن 12سالگی به تاج و تخت فرغانه، به مرکزیت اخسیکت، رسید و با شورش هایی در ابتدای سلطنت روبرو شد. او 2 سال بعد سمرقند را فتح کرد، اما به زودی فرغانه را از دست داد. در تلاش ناموفقش برای فتح فرغانه، سمرقند را نیز از دست داد. در سال 1501 تلاش هایش برای فتح هر دو منطقه هنگام شکست از شیبک خان بی نتیجه ماند. در سال 1504، او کابل را، که تحت حکومت ظاهری عبدالرزاق میرزا وارث نوزاد الق بیگ دوم بود، فتح کرد. بابر سپس با شاه اسماعیل اول، پادشاه ایران صفوی، برای فتح مناطقی از ترکستان، از جمله سمرقند، همکاری کرد. اما هیچ سودی نداشت و دوباره این مناطق از دست رفتند و به دولت شیبانی انضمام شدند. پس از شکست سوم در فتح سمرقند، بابر توجه خود را به هند جلب کرد. در این زمان، منطقه جلگه سند و گنگ توسط ابراهیم لدی از سلسله لودی های افغان تبار اداره میشد، راجپوتانه نیز توسط یک کنفدراسیون هندو های راجپوت، به رهبری رانگا سانگا از میوار، کنترل میشد. بابر در جنگ اول پانیپات در سال 1526 میلادی ابراهیم لودی را شکست داد و امپراتوری گورکانی را تاسیس کرد. او سپس با مخالفت رانگا سانگا، که در ابتدا قول داد به بابر برای بیرون راندن لدی ها کمک کند، روبرو شد. رانگا پس از اینکه فهمید بابر قصد دارد در هند بماند، از جنگ عقب نشینی کرد. رانا سپس لشکری از راجپوت ها و پشتون ها برای بیرون راندن بابر جمع آوری کرد، اما در نبرد خانوا در سال 1527 شکست خورد و پس از آن در سال 1528 به دست افراد خود مسموم گردید.
بابر چندین بار ازدواج کرد. برجسته ترین پسرانش همایون، کامران میرزا و هندل میرزا بودند. بابر در سال 1530 در آگرا درگذشت و پسرش همایون شاه جانشنین او شد. بابر ابتدا در آگرا دفن شد اما سپس، بنا به خواسته وی، او را در کابل دفن کردند. بابر به عنوان نواده تیمور، خود را تیموری و ترک جغتایی میدانست. او در کشورهای ترک زبانی مثل قرقیزستان و ازبکستان به عنوان یکی از چندین قهرمان های ملی شان قرار دارد. او زندگینامه خود به عنوان بابرنامه را به زبان ترکی جغتایی نوشت. این کتاب در زمان نوه اش، اکبر شاه (1556-1605)، به فارسی ترجمه شد.