امتیاز موضوع:
  • 1 رأی - میانگین امتیازات: 5
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

تشبیه مفرد و مرکب در ادبیات فارسی

#1
تشبیه مفرد و مرکب در ادبیات فارسی 1

تشبیه مفرد و مرکب

تشبیه را از این نظر به چهارنوع تقسیم کرده اند :

۱_ تشبیه مفرد به مفرد
۲_تشبیه مرکب به مرکب
۳_ تشبیه مفرد به مرکب
۴_ تشبیه مرکب به مفرد

۱_ تشبیه مفرد به مفرد : این نوع تشبیه یعنی مفرد به مفرد به چهارنوع تقسیم می شود ‌به این صورت که یا مشبه و مشبه به تنها یک کلمه و بدون وابسته (مضاف الیه و صفت ) هستند که مفرد غیر مقید نام دارند و یا وابسته ای دارند که مقید خوانده می شوند .پس مشبه و مشبه به هردو مفرد غیر مقیدند یا هردو مفرد مقیدند ، یا مشبه مفرد مقید و مشبه به مفرد غیر مقید است و یا برعکس مشبه مفرد غیر مقید است و مشبه به مفرد مقید است‌.
مثال برای هرچهارنوع :
۱_هردو طرف تشبیه مفرد غیر مقیداست :
ای هد هدصبا به سبا می فرستمت
بنگر که از کجا به کجا می فرستمت
حافط
" هدهد صبا " صبا مشبه و هدهد مشبه به و هردوطرف تشبیه غیر مقید (غیر وابسته ) هستند .
۲_مشبه مفردغیر مقید مشبه به مفرد مقید ( منظور از مقید این است که مشبه به صفت یا مضاف الیه دارد :

ز تند باد حوادث نمی توان دیدن
در این چمن که گلی بوده است یا سمنی

در تند" باد حوادث "   حوادث مشبه    و تند باد مشبه به

مثال دیگر

آنجا که می شکفت گل زرد آفتاب
بر روی آبگینه ی دریاچه ی کبود
در تشبیه " گل زرد آفتاب "
آفتاب مشبه  گل زرد مشبه به

۳_مشبه مفرد مقید مشبه به مفرد غیر مقید :
روی او ماه است اگر برماه مشک افشان شود

قد او سرو است اگر بر سرو لالستان شود

روی او : مشبه  ماه : مشبه به
قد او : مشبه   سرو : مشبه به

۴_هردوطرف تشبیه مفرد مقید : مثال :
زگرد سپه خنجر جنگیان

همی تافت چون خنده ی زنگیان
اسدی توسی

خنجر جنگیان : مشبه
خنده زنگیان : مشبه به

مثال دیگر :
نیلوفر کبود نگه کن میان آب

چون تیغ آبداده و یاقوت آبدار
"کسایی "

نیلوفر کبود : مشبه
تیغ آبداده و یاقوت آبدار : مشبه به

۲_ هردوطرف تشبیه مرکب :

مراد از مرکب در اینجا گروه کلمات ( بجز موصوف و صفت و مضاف و مضاف الیه ) و جمله هایی که در آن ها چند مفهوم  حالت و هیاتی واحد از مفاهیم را تشکیل داده باشند.
مثال :
برگل سرخ از نم اوفتاده لآلی

همچو عرق بر عذار شاهد غضبان
"سعدی "
که در اینجا حالت گل سرخی که شبنم بر روی آن نشسته است به حالت چهره بر افروخته ی زیباروی خشمگین که عرق بر روی آن نشسته باشد ، تشبیه شده است .

مثال دیگر :

خورشید را ز ابر دمد روی گاه گاه
چونان حصاریی که گذر دارد از رقیب
"رودکی "

که نمایان شدن گاه به گاه خورشید از پس ابر به سرک کشیدن زندانی از ترس نگهبان
تشبیه شده است.

سوم _ مشبه مفرد و مشبه به مرکب    مانند :
وان گل سوسن ماننده جامی ز لبن

ریخته معصفر سوده میان لبنا
"  منوچهری "
گل سوسن مشبه که این مشبه به " قدحی از شیر ک نثار گل زرد بر آن پاشیده باشند تشبیه شده است .

چهارم _ مشبه  مرکب و مشبه به مفرد    مثال :

با هم گل و سبزه و بنفشه

چون قوس قزح به رنگ الوان
" خاقانی "

حالت و هیات گل و سبزه و بنفشه ( قرارگرفتن رنگهای مختلف در کنارهم ) به قوس قزح تشبیه شده است ‌.

قسمت سوم و چهارم این مباحث که مطرح گردید در کتاب های درسی دوره دبیرستان کمتر مطرح گردیده و فقط برای اطلاع کلی  ماست .
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
:}
پاسخ
آگهی


[-]
به اشتراک گذاری/بوکمارک (نمایش همه)
google Facebook cloob Twitter
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری خود شوید یا ثبت نام کنید
شما جهت ارسال نظر در مطلب نیازمند عضویت در این انجمن هستید
ایجاد حساب کاربری
ساخت یک حساب کاربری شخصی در انجمن ما. این کار بسیار آسان است!
یا
ورود
از قبل حساب کاربری دارید? از اینجا وارد شوید.

موضوعات مرتبط با این موضوع...
Book فن سوم از مجموعه کتاب های چهار فن | تاریخ ادبیات و سبک شناسی
Book لقمه فارسی دوازدهم مهر و ماه
  لغات احتمالی نهایی ادبیات | درس دوم
  کتاب گلبرگ فارسی یازدهم | ویژه نهایی
Photo کتاب گلبرگ فارسی دهم | ویژه نهایی
  تشریحی گزینه دو مرحله ۱ ادبیات و جامعه ( دوازدهم انسانی)
  پاورپوینت درس دهم فارسی دوازدهم
  تعریف قلمرو های فارسی
  سوالات آزمون شبه نهایی فارسی دوازدهم - ۵ آذر
  درس ۶ فارسی دوازدهم

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان