چرا غذا از گلویمـ پایین نمی رود؟

[eɴιɢмαтιc]

غذا خوردن نوعی مهارت اجتماعی محسوب می شود و ضعف و ناتوانی در این عمل می تواند باعث تضعیف قوای جسمانی و حتی افسردگی و گوشه گیری شود. خوردن و نوشیدن از نیازهای ضروری و حیاتی برای حفظ سلامت عمومی، رشد اندام ها و بقای هر انسانی است. ناتوانی و ضعف در خوردن و بلعیدن غذا باعث می شود بافت های بدن از پروتئین ها، کربوهیدرات ها، ویتامین ها و مایعات محروم شود و در نهایت باعث عوارضی مانند تب، عفونت ریه، خشکی پوست و دهان، خفگی، سوءتغذیه و کاهش وزن شود.


اختلال بلع؛ علل و عوارض

اختلال بلع عبارت است از مشکل در گرفتن یا برداشتن مواد غذایی، مکیدن، جویدن و بلعیدن آن. اگر شخصی نتواند ماده غذایی را بردارد و آن را به طرف دهان ببرد و لب هایش را کاملا ببندد تا ماده خوراکی را در هان خود نگه دارد، دچار اختلال بلع است. خوردن و آشامیدن، عملکردهایی هستند که با روابط اجتماعی، پذیرش و مشارکت های اجتماعی و تفریح ها در ارتباط هستند.


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


رایج ترین علل اختلال بلع عبارتند از: سکته مغزی، ضربه مغزی، بیماری پارکینسون، ام اس، آلزایمر، خشکی شدید دهان و از دست دادن دندان ها.

رایج ترین عوارض اختلال بلع عبارتند از: از دست دادن آب بدن، سوءتغذیه، کاهش وزن، تغییر وضعیت سلامت عمومی فرد، عفونت دستگاه تنفسی، افزایش طول مدت بستری شدن در بیمارستان، افزایش هزینه های درمانی، کاهش کیفیت زندگی و...

16 توصیه به سالمندانی که اختلال بلع دارند

راهکارهای کاهش احتمال وقوع آسپیراسیون در سالمندان مبتلا به اختلال بلع عبارتند از:

1-    قبل از شروع وعده غذایی خود حدود 30 دقیقه استراحت کنید.

2-    برای صرف غذا روی صندلی بنشینید یا پشتی تخت را تا زاویه 90 درجه بالا بیاورید.

3-    افزودن طعم دهنده ها به رژیم غذایی سالمندان می تواند راهی برای بهبود عملکرد بلع آنها باشد.

4-    به سرعت غذا خوردن و اندازه لقمه ها دقت کنید.

5-    به طور متناوب از لقمه های جامد و مایع استفاده کنید.

6-    لقمه را در محل مناسبی از دهان قرار دهید؛ مثلا سمت راست دهان در صورتی که ضعف عضلات سمت چپ مشهود است.

7-    به غلظت مناسب غذا متناسب با وضعیت هر بیمار دقت کنید.


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


8-    دقت کنید که برخی از افراد، مایعات غلیظ شده را ناخوشایند می دانند بنابراین مایعات کافی استفاده نمی کنند.

9-    استفاده از داروهای خواب آور و بی حس کننده را به حداقل برسانید زیرا این داروها می توانند رفلکس بلع و رفلکس سرفه را کاهش دهند.

10-    بهتر است از داروهایی که خشک کننده مخاط هستند، کمتر استفاده کنید زیرا خشکی دهان، بلع را دشوارتر می کند.

11-    عوامل حواس پرت کن محیطی را هنگام تغذیه به حداقل برسانید.

12-    ورودی های حس دما، مزه و لمس در سالخوردگی و انواع معلولیت ها تغییر می یابد و این تغییرات حسی ممکن است باعث آسپیراسیون شود.

13-    در دوران سالمندی، بهبود بافت و طعم غذاها می تواند به بلع بهتر کمک کند.

14-    بافت های ساده تر را انتخاب کنید که راحت تر بلعیده شوند.

15-    یادتان باشد که شیرینی متوسط و شوری و ترشی بیشتر فشار حرکات زبان را افزایش می دهد.

16-    برای تغذیه از وضعیت چانه پایین استفاده کنید که احتمال وقوع ورود مواد غذایی به راه هوایی را تا 55 درصد کاهش می دهد.

چرا این مشکل در سالمندان شایع تر است؟

با افزایش سن، تغییراتی در وضعیت دندان ها ایجاد می شود و میزان ترشح بزاق کاهش می یابد. تحلیل رفتن استخوان فک و لثه، ضعف حرکات دهانی، کاهش حساسیت رفلکس بلع، تغییر الگوی تنفسی، افزایش میزان جویدن لازم برای آماد کردن لقمه، افزایش حرکات زبان، کندشدن کلی بلع، افزایش زمان انتقال غذا در مری و کاهش پاکسازی مری ممکن است با افزایش سن دیده شود.


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


- احتمال ابتلا به برخی از بیماری ها که می توانند به اختلال بلع بینجامند؛ در سالخوردگی بیشتر است؛ مثل سکته مغزی و زوال عقل.

- احتمال وقوع اختلال بلع و آسپیراسیون (برگشت مواد غذایی و مایعات از معده و مری به حلق و ریه) که نهایتا ممکن است باعث عفونت ریه شود در بیماران سالخورده بیشتر دیده می شود زیرا روند سالخوردگی، فیزیولوژی بلع بیمار را به گونه ای تغییر می دهد که آسان تر و سریع تر دچار اختلال می شود. بعضی از داروها نیز می توانند مشکلاتی در بلع ایجاد کنند.

- آسپیراسیون در سالمندان و معلولان مبتلا به اختلال بلع شایع است و ممکن است منجر به پنومونی (عفونت ریه) ناشی از آسپیراسیون شود.

- اختلال بلع خطر پنومونی (عفونت ریه) را تا 7 برابر افزایش می دهد.

- تشخیص و درمان زودهنگام اختلال های بلع می تواند خطر مرگ بیمار و زوال بستری شدن در بیمارستان را کاهش دهد.

علایم هشداردهنده اختلال بلع و آسپیراسیون ریوی چیست؟

علایم هشداردهنده اختلال بلع و آسپیراسیون (برگشت مواد غذایی و مایعات از معده و مری به حلق و ریه) عبارتند از: کاهش هوشیاری، اجتناب از غذاخوردن در جمع، باقی ماندن بشتر غذا در بشقاب، بازی کردن با غذا، اجتناب از غذاهایی با غلظت خاص یا تغییر مکانیکی بافت غذا، افزایش زمان غذاخوردن، آب خوردن مکرر حین غذا، وقفه های مکرر حین غذاخوردن و حرکات غیرطبیعی سر و گردن هنگام غذا خوردن، جویدن پرزحمت، بلعیدن مکرر، باقی ماندن غذا در محوطه دهان، بدتر شدن علائم آسم بیمار، ذات الریه مکرر، درد گلو، دردسینه یا سوزش قلب، سرفه هنگام دراز کشیدن یا بعد از صرف غذا از جمله علائم هشداردهنده اند.


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


پنومونی آسپیراسیون یا ایجاد عفونت ریه به دلیل ورود مواد خارجی، در افراد سالمند نسبت به جوانان، علائم بالینی کمتری دارد بنابراین احتمال تشخیص به موقع آن کمتر می شود. هذیان می تواند تنها علامت پنومونی در افراد سالمند باشد. البته افزایش سرعت تنفس، تب و لرز، درد قفسه سینه و... از دیگر علائم هشداردهنده این بیماری است.