بازی آنلاین
آپلود عکس
16-11-2014، 20:42
عمليات نيروهاي هم پيمان، سنگين ترين نبرد هوايي تاريخ بود
در 24 مارس 1999 ناتو، اتحاديه نظامي بلوك غرب، در پنجاهمين سال عمر خود به يك كشور مستقل كه اعضاي آن اتحاديه را هم مورد تهديد قرار نداده و به مخاطره نيفكنده بود. حمله نظامي برد. اين حمله كه در تاريخچه ناتو بي سابقه بود با حمله هوايي و بمباران آغاز شد ناتو از ماه اكتبر سال 1998 (شش ماه پيش از آغاز حمله)، يوگسلاوي را كه به كوزوو 14 هزار نيرو فرستاده بود تا به بهانه محافظت از اقليت صرب دست به نسل كشي كروات ها و مسلمانان بزند. تهديد به مداخله نظامي مي كرد. حملات هوايي به يوگسلاوي زيان مالي فراوان وارد و يك پل رود دانوب آن كشور توسط ناتو ويران شد. در اين حملات دولت آمريكا يك بمب افكن رادار گريز خود را از دست داد. در يكي از اين حملات هوايي، ساختمان سفارت چين در بلگراد ويران شد و چند تن از اتباع چين كشته و مجروح شدند. دولت چين نسبت به اين رويداد واكنش شديد نشان داد و آن را محكوم كرد. ناتو به اعتراض مكرر دولت روسيه كه يك كشور اسلاو و خويشاوند روسيه را بمباران مي كرد اعتنا نكرد و سرانجام دولت يوگسلاوي حاضر شد كه نيروهاي خود را از كوزوو خارج كند تا نيروهاي ناتو در آنجا به عنوان پاسدار صلح مستقر شوند.
نيروهاي هم پيمان
نيروي نظامي ناتو متشكل از 11 كشور (سال 1999) قرار بود با جمهوري فدرال يوگسلاوي نبرد كند. نيروهاي هم پيمان شركت كننده در جنگ عليه يوگسلاوي از سه بخش تشكيل مي شدند. اين بخش ها عبارت بودند از نيروي زميني (نيروهاي زميني ارتش مستقر در آلباني و مقدونيه)، نيروهاي هوايي (نيروي هوايي مستقر در پايگاه هوايي در ايتاليا، آلمان، انگلستان، فرانسه و آمريكا) و نيروي دريايي (نيروي دريايي مستقر در درياي آدرياتيك شامل نيروي دريايي فرانسه و نيروي دريايي ناتو مستقر در درياي مديترانه).
كشورهاي آمريكا، فرانسه وانگليس از نيروهاي كشورهاي هم پيمان پيش از جنگ با يوگسلاوي و در طول كشمكش هاي سال هاي 1993 تا 1998 در حدود 250 تا 300 فروند هواپيماي جنگنده با توان عملياتي بالا ساختند كه محل استقرار آنها در فرودگاه هاي ايتاليا و فرانسه بود. قسمتي از تجهيزات نيروهاي كشورهاي هم پيمان در طول جنگ، قبلا به صورت فعال در عراق استفاده شده بود. به همين دليل قبل از آغاز عمليات در يوگسلاوي اين نيروها به طور جزئي توسط 65 فروند هواپيما تقويت شدند.
افزون بر آن نيروهاي دريايي نيز با آرايش اصلي دو ناو هواپيمابر به سمت منطقه بحراني حركت كردند. در جلوي اين ناوگان يك ناو هواپيمابر نيروي دريايي فرانسه به نام فوچ با 18 فروند هواپيماي جنگي و يك ناو هواپيمابر نيروي دريايي ايتاليا با نام گاريبالدي با 10 فروند هواپيماي جنگنده قرار داشتند. در اطراف اين دو ناو،آرايشي متشكل از 33 كشتي و زيردريايي جنگي نيز وجود داشت. چهار فروند كشتي و يك فروند زيردريايي از آن دسته، مجهز به موشك كروز توماهاوك بودند. از طرف كشورهاي هم پيمان تعداد موشك برآورد شده براي اين جنگ 228 فروند بود كه 164 فروند در كشتي ها و 65 فروند توسط هواپيماهاي بي-52 بارگيري شده بود. آمريكايي ها از سايت هاي زميني براي پردازش اطلاعات دريافتي از تجهيزات جاسوسي و فضايي استفاده مي كردند. فرانسه و ايتاليا هم رادار تجسسي جي استارز و سيستم هاي تشخيص هدف داشتند. همزمان آمريكايي ها براي به دست آوردن اطلاعات از هواپيماهاي بدون سرنشين پاراديتور از پايگاهي در بوسني و هواپيماهاي بدون سرنشين هانتر از پايگاهي در مقدونيه و آلماني ها نيز از هواپيماهاي بدون سرنشين سي ال-289 كه مقر آن هم در مقدونيه بود استفاده مي كردند.
عمليات نيروهاي هم پيمان
استراتژي:
ناتو طي حملات گسترده هوايي از ارتفاعات بالا جهت منهدم كردن يگان هاي يوگسلاوي اقدام كرد.نيروهاي زميني به كارگرفته نشدند، زيرا ناتو مي خواست در اين عمليات كمترين تلفات جاني را داشته باشد، زيرا با انتقادهاي بسياري مواجه مي شد.
عمليات:
ta356.JPG
نيروهاي كشورهاي هم پيمان با نزديك به هزار فروند هواپيما حمله كردند.در پاسخ نيروهاي پدافند يوگسلاوي با شليك موشك هاي زمين به هوا و توپ هاي ضد هوايي به مقابله پرداختند. در اين جنگ بارها نبرد هوايي بين هواپيماهاي دو طرف نيز انجام پذيرفت.
نيروهاي يوگسلاوي
نيروي هوايي يوگسلاوي 210 فروند هواپيماي جنگنده در ابتداي جنگ داشت كه از آنها مي توان به 63 فروند هواپيماي ميك-15،21 فروند ميگ -29 و 20 فروند ميگ -21 آر شناسايي اشاره كرد. نيروهاي پدافندي يوگسلاوي هم از شش گردان موشك هاي تركيبي پدافند بهره مي بردند.
آغاز عمليات
در اواسط اكتبر سال 1998، نيروهاي ناتو با لشكركشي به كوزوو و به كارگيري تجهيزاتي همچون هواپيماهاي جاسوسي براي انجام يك عمليات هوايي آماده شدند و حدود شش ماه بعد در 24 مارس 1999، نبرد هوايي با بمباران شبانه آغاز شد. نيروي هوايي كشورهاي هم پيمان در حمله 78 روزه، سه مرحله عمليات هوايي انجام داد. با شروع جنگ يك گروه هواپيمايي متشكل از 286 فروند هواپيماي جنگنده نزديك يوگسلاوي مستقر شدند. آمريكايي ها براي انجام سه مرحله عمليات خود قصد داشتند از هواپيماها به دو روش (حملات هجومي متركز و حملات هجومي دسته اي) استفاده كنند. آغاز حملات همانند جنگ عراق در شب انجام شد تا تجهيزات تلويزيوني نوري شناسايي موجود در موشك هاي پدافندي يوگسلاوي نتوانند درست عمل كنند. به علاوه تعداد كمي از خلبانان يوگسلاوي آموزش هاي پرواز در شب را گذرانده بودند و انجام عمليات در شب باعث مي شد كه عملكرد هواپيماهاي جنگنده يوگسلاوي پايين بيايد. از طرف ديگر هواپيماها به دستور فرماندهان ناتو براي انجام عمليات پاكسازي به صورت گروهي، يكپارچه و توزيع شده از دسته هاي هفت فروندي به پرواز درمي آمدند كه از جمله اهداف مشخص شده آنها مي توان به سيستم هاي پدافندي، فرودگاه ها، راه آهن، بزرگراه ها، پل ها، كارخانه هاي توليدي و انبارهاي ذخيره سلاح هاي متداول و تجهيزات و مهمات، پالايشگاه هاي نفت، سيستم هاي توليد انرژي، محل استقرار نيروهاي نظامي و وزارتخانه ها اشاره كرد. نخستين مرحله حمله متمركز نيروهاي مهاجم شامل منهدم كردن اهداف مهم و استراتژيك با استفاده از موشك هاي كروز (هواپايه و دريا پايه)، نابودكردن سيستم پدافند هوايي و فراهم كردن زمينه براي حمله همه جانبه بود. روش هاي به كار رفته در عمليات هاي سامانه هاي پدافند هوايي و به كارگيري هواپيما در درگيري هاي هوايي توسط يوگسلاوي موجب شد كه ناتو،آرايش و سازمان عمليات هجومي خود را تغيير دهد.
در نخستين حمله به سيستم هاي بدون تحرك و مراكز و گروه هاي فرماندهي يوگسلاوي خسارات زيادي وارد آمد؛ در حدود 30 درصد سيستم هاي راداري كه براي اعلام خطر استفاده مي شد. در اين حملات از بين رفت. همين امر به نيروهاي هوايي ناتو اين اجازه را داد كه با آزادي عمل بيشتري به عمليات بپردازند. در ابتداي جنگ، حضور 460 فروند هواپيما در نبرد پيش بيني شده بود اما چون اين جنگ از سطح بالاتري برخوردار بود، در مدت يك ماه تعداد هواپيماها يك و نيم برابر شد و در پايان عمليات تعداد آنها به دو و نيم برابر نيز رسيد. نيروي هوايي ناتو اقدامات موثري در سازماندهي هواپيماها و پشتيباني همه نيازهاي ضروري براي شروع جنگ انجام داد. براي ايجاد قابليت اطمينان و نيز برقراري امنيت رواني بايستي به گونه اي عمل مي شد كه هيچ ترسي از واكنش تهاجمي از طرف يوگسلاوي به وجود نمي آمد. به همين خاطر ناتو سرويس هاي در فرودگاه هاي انگلستان، آلمان، ايتاليا و تركيه در نظر گرفته بود كه در آنها سوخت. مهمات و ديگر تجهيزات لازم براي استفاده در يك دوره بلند مدت جنگي ذخيره و نگهداري مي شد. عملكرد نيروي هوايي ناتو در اين جنگ بالاتر از حد انتظار بود. اين امر زماني آشكار شد كه هماهنگي انواع هواپيماهاي متفاوت در انجام عمليات عليه يك منطقه وسيع به خوبي انجام پذيرفت.
از نكات ديگر اين جنگ مي توان از بمباران هاي پي در پي اهداف، در دسته هاي مشخص ياد كرد. اين اهداف بر اساس اولويت و حق تقدمي كه براي آنها بر حسب يك دوره زماني عمليات در نظر گرفته شده بود انجام گرفت كه در نتيجه آن، تقريبا نصف سيستم هاي پدافندي يوگسلاوي نابود شدند و سيستم ارتباطي تا حد زيادي از كار افتاد از طرفي يوگسلاوي شديدا براي سوخت دچار مشكل بود و از اين رو سربازان در كوزوو، كم شدن توان مقابله را احساس مي كردند. نيروهاي ناتو بعد از شش هفته، به فهرست اهداف مورد نظر خود در كشور يوگسلاوي، اهداف جديدي را افزودند. اهداف جديد، سيستم هاي تامين نيرو بود. انجام اين اقدامات موجب شد كه فعاليت كمپاني ها و شركت هاي صنعتي متوقف و سيستم هاي ارسال برق شهر نيز دچار مشكل شود كه نتيجه آن در تنگنا قرارگرفتن مردم بود.
نتيجه چه شد
در مرحله نخست كشورهاي هم پيمان در مدت زمان چهار روز برتري هوايي را به دست آوردند. سپس مرحله دوم در مدت زمان 23 روز نابودي تدريجي نظامي و اقتصادي يوگسلاوي و در حقيقت اعمال خسارت سنگين و تجزيه ارتش را در پي داشت. در مرحله سوم و در 51 روز باقيمانده شرايط براي انجام حمله زميني فراهم شد. در اين نبرد تعداد 61 هواپيما، هفت هلي كوپتر 30 پهپاد و 238 موشك كروز ناتو سرنگون شد. سرانجام دولت يوگسلاوي حاضر شد كه نيروهاي خود را از كوزوو خارج كند و نيروهاي ناتو در آنجا به عنوان پاسدار صلح مستقر شدند.
كاسترو: حمله ناتو به يوگسلاوي فراموش نشود
هشت سال پس از عمليات هوايي ناتو عليه يوگسلاوي، فيدل كاسترو رئيس جمهور كوبا خواستار فراموش نشدن اين جنگ شد. به نقل از آژانس پرنسا لاتينا كوبا، فيدل كاسترو در مقاله اي با عنوان «سكوت همدست» تأكيد كرد جهان نمي تواند اجازه دهد حمله ناتو به بالكان به خاطر سكوت برخي كه گردانندگان و شركاي مهم آن بودند، فراموش شود. فيدل كاسترو در آن مقاله افزود: «در جلسه اي كه روز سيزدهم آوريل سال 1999 در كاخ سفيد بين بيل كلينتون و خوسه ماريا آسنار، سران وقت آمريكا و اسپانيا برگزار شد، تصميم به تشديد بمباران ها گرفته شد و رهبر اسپانيايي پيشنهاد حمله به راديو و تلويزيون و ديگر مراكزي را كه منجر به قرباني كردن شمار زيادي غيرنظامي مي شد، مطرح كرد.» رهبر كوبا با اشاره به حضور سندي برگر و مادلين آلبرايت مشاور امنيت ملي و وزير خارجه وقت آمريكا در جلسه كلينتون و آسنار گفت: «شايد برخي از اين افراد در اظهارات مطبوعاتي با يادداشت هاي خاطرات خود، به شكلي محدود به آن ماجراجويي اشاره كرده باشند، اما نه به اين معنا كه موقعيت خطرناك واقعي و جنگ هايي را كه آمريكا عليه بشريت به راه انداخته است، بيان كنند.» كاسترو در آن مقاله همچنين خاطرنشان كرد؛ «در حالي كه كمتر از ده سال از آن جريان مي گذرد، آمريكا همدستاني در اروپا و ديگر نقاط جهان دارد تا نسبت به اين جنگ سكوت كنند اما اين ماجرا نبايد فراموش شود.»
نبرد هوایی در یوگسلاوی
در جنگ بالکان تعداد 61 هواپیما، 7 هلیکوپتر، 30 پهپاد و 238 موشک کروز مهاجمان سرنگون شد که عبارتند بودند از :
- ارتش سوم: 34 هواپیما، 5 هلیکوپتر، 25 پهپاد و 52 موشک کروز
- نیروی دریایی: 3 هواپیما، 3 پهپاد و بیش از 5 موشک کروز
- ارتش دوم: 24 هواپیما، 2 هلیکوپتر، 2 پهپاد و 30موشک کروز
- ارتش اول: 6 هواپیما و 129 موشک کروز
توجه: موارد فوق فقط تلفات ناتو در خاک یوگسللاوی است.
آمار تلفات هواگردها
اف-16
- 26 مارس 1999 ساعت 17:00: یک فروند F-16C نیروی هوایی آمریکا در جریان نبرد هوایی توسط MiG-29A در هفت کیلومتری جنوب پانسیوو سرنگون شد. همچنین 4 فروند اف-16 در خلال حمله به اهداف زمینی توسط واحدهای ضد هوایی سرنگون شدند.
- 4 آوریل: یک فروند اف-16 آمریکایی از اسکادران 31 مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه سارایوو شد.
- 7 آوریل: یک فروند F-16B نیروی هوایی بلژیک در نزدیکی ناوا ساد سرنگون گشت. این جنگنده توسط الکساندر سانجکا با توپ ضد هوایی 20 میلیمتری منهدم شد.
- 19 آوریل: یک فروند اف-16 نیروی هوایی دانمارک در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 2 می: طبق گفته سخنگوی ناتو در یک فروند اف-16 آمریکایی در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد. وی اطلاعات بیشتری از جزئیات حادثه ارایه نکرد. به هر حال قبل از آن در تاریخ 25 مارس یک فروند اف-15 آمریکایی و 19 آوریل یک فروند هاریر انگلیسی نیز در این فرودگاه فرود اضطراری داشتند.
- 2 می: یک فروند F-16CG نیروی هوایی آمریکا به شماره پرواز AV555FS و شماره سریال 88-0550 در 18 کیلومتری روستای کازلوک سرنگون شد. خلبان ایجکت کرد و 4 فروند بالگرد برای نجات وی ارسال شد که یکی منهدم شد. این جنگنده با موشک SA-3 هدف قرار گرفت.
- 20 می: یک فروند اف-16 در 17 کیلومتری جنوب وینکوسی سرنگون شد.
- 28 می: یک فروند اف-16 آمریکایی در کوزو سرنگون شد.
- 30 جولای: یک فروند اف-16 آمریکایی منهدم شد.
اف-15
- 25 مارس: یک فروند اف-15 آمریکایی که به شدت آسیب دیده بود در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 26 مارس ساعت 17:20 یک فروند F-15E توسط MiG-29A در 15 کیلومتری جنوب بیجلجینا منهدم شد.
- 26 مارس: یک فروند F-15E از اسکادران 48 به شدت آسیب دید و فرود اضطراری کرد.
- 4 آوریل: دقیقا در ساعت 3:27 صبح یک فروند اف-15 توسط سایت سام-2 مورد اصابت موشک قرار گرفته و در 50 متری سایت موشکی سقوط کرد.
- 25 آوریل: یک فروند اف-15 آمریکایی در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 13 ژوئن: یک فروند اف-15 آمریکایی حدودا در ساعت 20 در فرودگاه آویانو ایتالیا فرود اضطراری کرد و بلافاصله ماشینهای آتش نشانی و آمبولانسها دورادور هواپیما را فرا گرفتند تا آتش سوزی را خاموش کنند.
اف-18
- 26 مارس: در ساعت 17 یک فروند اف-18 در رم سقوط کرد.
تورنادو
- 26 مارس: یک فروند تورنادو مدل IDS متعلق به نیروی هوایی آلمان در 12 کیلومتری جنوب پانسوو سرنگون شد.
- 27 مارس: یک فروند تورنادوی دیگر سرنگون شده و خلبانش توسط صربها اسیر شد.
- 15 آوریل: یک فروند تورنادوی ناتو در پادگوریکا بوسیله توپ ضد هوایی L-70 توسط ستوان بانکوویچ سرنگون گشت.
- 26 آوریل: یک فروند تورنادو در پوزارواک سرنگون شد.
میراژ 2000
- 15 آوریل: یک فروند میراژ 2000 نیروی هوایی فرانسه توسط توپ ضد هوایی L-70 سرنگون شد.
- 7 می: یک فروند میراژ 2000 دیگر نیز سرنگون گشت. این جنگنده را یک سایت SA-6 با 4 شلیک منهدم کرد.
هاریر
- 26 مارس: یک گروه 8 فروندی از هاریرهای انگلیسی با آتش سنگین پدافند ضد هوایی یوگسلاوی روبرو شده و مجبور به فرار به پایگاه گیویا دل کوله شدند.
- 30 مارس: یک فروند هاریر سرنگون گشت.
- 13 آوریل: یک فروند هاریر انگلیسی در ساعت 21:30 در منطقه Zrenjanin (شمال صربستان) سرنگون شد. جنگنده توسط پدافند ضد هوایی هدف قرار گرفت و ابتدا تانکهای سوخت خود را رها کرد و سپس در نزدیکی توزلا سقوط کرد.
- 17 آوریل: یک فروند هاریر دیگر سرنگون شد. یوگسلاوها ادعا کردند که جنگنده سرنگون شده یک فروند اف-16 میباشد اما فقط سقوط یک فروند هاریر تایید شد.
- 1 می: یک فروند هاریر نیروی تفنگداران دریایی آمریکا سرنگون شد. همچنین طبق گزارش ناتو در تاریخ 2 می 4 فروند هواگرد شامل اف-117 و آپاچی و اف-16 و تعدادی پهپاد سرنگون شدند.
- 29 می: یک فروند هاریر انگلیسی توسط پدافند ضد هوایی سرنگون گشت. این جنگنده در غرب بلگراد و در منطقه کاراکاج پس از 100 کیلومتر پرواز سقوط کرد.
درباره اف-117های ساقط شده و آسیب دیده آمریکا در نبرد بالکان حرف و حدیثهای متفاوتی وجود دارد که بعضی معتبر یا تقریبا معتبر بعضی نیز بر اساس شواهد و مدارک ارایه شده اند. تاکنون ساقط شدن دو فروند اف-117 توسط میگ-29 یکی با موشک R-27R و دیگری با موشک R-60 و یک فروند هم توسط پدافند سام-3 توسط منابع معتبر تایید شده است اما بقیه موارد تا این لحظه تحت تبلیغات شدید آمریکا به کناری زده شده است! مطالبی که در ادامه میخوانید اکثر اتفاقات درباره اف-117 میباشد هر چند بعضی موارد را صلاح دیدم بعدا پست کنم از جمله درگیری میگ-29 با اف-117 که منجر به پیروزی اولی شد.
اف-117
- 24 مارس: یک فروند هواپیمای ناتو با شلیک موشک هوا به هوا توسط میگ-29 سرنگون گشت. به احتمال زیاد اف-117 بوده است.
- 25 مارس: یک فروند هواپیما به احتمال زیاد اف-117 سرنگون شد و خلبان آن ایجکت کرد و در روستای کروسدال دستگیر و تحویل نزدیکترین پایگاه پلیس شد.
- 25 مارس: یک فروند هواپیمای تورنادوی آلمان سرنگون گشت و خلبانان آن ایجکت کردند. خلبان مرد آن کشته شد ولی خلبان زن در روستای رمتا دستگیر و تحویل پلیس گشت. ماموران پلیس اظهار داشتند که دستگیر شونده خلبان اف-117 بوده است.
- 27 مارس: دو فروند اف-117 در جریان موج سوم حملات درنزدیکی روستای بودجانوسی سرنگون شدند ولی پنتاگون سقوط یک فروند را تایید کرد. این جنگنده ها توسط سایت سام-6 یا سام-3 مورد هدف قرار گرفتند.
پنتاگون سقوط یک فروند اف-117 با مشخصات USAF 49th FW / 8th FS F-117A 82-0806/'HO' را تایید کرد که توسط سیستم ضد هوایی قدیمی یوگسلاوی در نزدیکی روستای بودجانوسی سقوط کرد. بر پایه برخی گزارشات رسیده آثار گلوله های 23 میلیمتری ضد هوایی در یکی از بالهای این جنگنده دیده شده است! ولی بیشترین مدارک دال بر هدف قرار گرفتن توسط موشکهای زمین به هوا میباشد که آخرین اخبار حکایت از رهگیری جنگنده توسط یک سایت سام-3 با هدایت چشمی است؟ (این دیگه از اون حرفهاست چون احتمال اصابت یک موشک به هواپیما در آسمان بدون سیستم هدایتی تقریبا صفر است.) پنتاگون رسما این موضوع را که هواپیما توسط رادار دشمن شناسایی و ترک شده و سپس دو فروند موشک سام بطرفش شلیک شده است را تایید کرد. در گفتگوی آسوشیتد پرس با ژنرال بازنشسته نیروی هوایی ریچارد هاولی -که پیشتر فرمانده مرکز نبرد هوایی در ویرجینیا بود- وی خبر از دست دادن اف-117 به شماره سریال 82-0806 را در کوزو تایید کرد. و ...
خبر سرنگونی اف-117 دوم را خبرگزاری بین الملی روسیه در بخش اخبار ویژه در تاریخ 27 مارس اعلام کرد. اولین بار اعلام شد که اف-117 در حالی سرنگون گشت که سعی در فرار از موشکهای شلیک شده دشمن را داشت. همچنین برپایه اطلاعات دیگر آثاری از گلوله های 23 میلیمتری در یکی از بالهای هواپیما دیده شده است. به هر حال پنتاگون فقط از دست دادن یک فروند اف-117 را در این روز تایید کرد!
(با توجه به تایید سرنگونی یک فروند توسط موشکهای زمین به هوا پس چرا دو لاشه وجود دارد که در بال یکی آثار گلوله ضد هوایی است؟ احتمال میدهم که دو فروند اف-117 با آتش پدافند هوایی دشمن روبرو شده و یک فروند آنها قبل از شلیک موشکها توسط توپ ضد هوایی با هدفگیری چشمی منهدم شده است و هواپیمای دیگری سعی در فرار داشت که گردش تندی حول محور طولی خود داشته است که این امر باعث از بین رفتن موقتی پنهانکاری هواپیما و در نتیجه شناسایی و رهگیری توسط سایت موشکی شده است.)
- 1 آوریل: رادیو زاگرب گزارش داد که یک فروند اف-117 در فرودگاه زاگرب فرود اضطراری داشته است. گویا این هواپیما توسط رادار مخصوص تامارا شناسایی شده و مورد حمله پدافند ضد هوایی یوگسلاوی قرار گرفته است که با وجود آسیب فراوان موفق به فرود شده است.
(رادار تامارا نوعی رادار غیر فعال پیشرفته است که میتواند از چند صد کیلومتری کوچکترین امواج ساطع شده از هواگردها را آشکارسازی کند.)
- 30 مارس: یک فروند اف-117 بعد از آسیب دیدن در مقدونیه سقوط کرد.
- 5 آوریل: یک فروند هواپیمای ناتو سرنگون گشت. خلبان آن در نزدیکی کارخانه پوبدا ایجکت کرده و فورا دستگیر شد. احتمالا خلبان اف-117 بوده است.
- 6 آوریل: طبق گزارش تلویزیون صربستان امروز صبح یک فروند هواپیمای ناتو (به احتمال زیاد اف-117) در منطقه فروسکا گورا در 100 کیلومتری جنوب بلگراد بعد از بمباران پالایشگاه نزدیک شهر ناوی ساد بوسیله نیروهای ناتو سرنگون شده است. این دومین هواپیمای ناتو در این روز است سرنگون شد که در حال بمباران پلی بر روی رودخانه دانوب بودند.
(هویت این هواپیماها بصورت رسمی اعلام نشد هر چند منابع غیر رسمی حکایت از سرنگونی یک فروند اف-117 و یک هواپیمای ناشناس دیگر دارند.)
- 21 آوریل: اف-117 به شماره 86-0837/'OT' در هنگام فرود به کلی آسیب دید. اخبار بیشتری از این حادثه منتشر نشد.
- 30 آوریل: یک فروند اف-117 از اسکادران 49 در جریان حملات ضربتی به به یک سایت سام-3 آسیب دید. این هواپیما علیرغم خسارات فراوان موفق شد به سلامت به پایگاه هوایی Spangdahlem در آلمان بازگردد.
- 5 آوریل 2000: خبرگزاری ITAR-TASS روسیه اخباری به نقل از سازمان جاسوسی ارتش روسیه منتشر کرد که حکایت از ان داشت که ناتو حداقل 3 فروند اف-117 و به همراه 40 هواپیمای دیگر و بیش از 1000 موشک خود را در جنگ از دست داده است.
- 30 جولای 2000: طبق اعلام منابع پنتاگون هواپیمای اف-117 ای که در جریان حملات متحدین آسیب دیده بود اوراق شد. بر پایه اطلاعات موجود این هواپیما باید همانی باشد که در 30 آوریل در حملات ضربتی از اسکادران 49 آسیب دید.
آ-10
- 15 آوریل ، طبق گزارش رادیو بلگراد و صدای روسیه ، یک فروند آ10 در حوالی اسکوپجی سقوط کرد.
- 16 آوریل ، یک فروند آ10 آمریکا از هنگ پروازی 52 گروه 81 به شماره 0984-81 دچار اخلال در فشار روغن و به سمت فرودگاه پتروواک جهت فرود اضطرای تغییر مسیر داد.
-2 می ، در ساعت 18 تلویزیون سیتل در اسکوپجی مقدونیه گزارش داد که یک فروند آ10 آسیب دیده به شماره 0967-81 از هنگ 23 گردان 74 در فرودگاه اسکوپجی سقوط کرد در نزدیکی فرودگاه پتروواک که ناتو از آن برای فرود اضطراری و عملیات نجات استفاده میکرد. پنتاگون تائید کرد که موتور راست هواپیما مورد اصابت موشک سام7 قرار گرفته بود.
-11 می ، یک فروند آ10 به شماره 0984-81 به خلبانی سروان کریس فرود اضطراری در فرودگاه جیویا دل کوله ایتالیا کرد در حالی که قسمت زیرین هواپیما آسیب دیده بود. مشخص شد که آسیب بواسطه انفجار موشک سام13 در نزدیکی هواپیما بوجود آمده است.
- 24 می ، یک فروند آ10 در کلینا نزدیکی کوزوو ، 46 کیلومتری غرب پریستینا سقوط کرد. حادثه از خبرگزاری تانجونگ گزارش شد.
سی-130
- 11 ژوئن ، یک ترابری سی130 نیروی هوایی انگلیس به شماره C.1 XV 298 در روستای کوکس آلبانی سقوط کرد در حالی که سعی در فرود روی باند ناهموار داست. هواپیما 12 مردم غیرنظامی و مهمات حمل میکرد.
- 25 اکتبر ، طبق گزارش ساندی تایمز یک سی130 نیروی هوایی انگلیس در کوکس آلبانی سقوط کرد که مورد استفاده نیروهای ویژه انگلیسی بود و سعی در مغلوب کردن نیروهای چترباز روسی مستقر در فرودگاه اساتینا در نزدیکی پریستینای کوزوو داشتند. گزارش شده که شماره سریال هواپیمای مذکور برداشته شده بود.
بی-52
- 7 ژوئن ، یک بی52 آمریکایی سرنگون شد. خبر را خبرگزاری ایتارتاس از مرکز مطالعات خارجی نظامی وزارت دفاع روسیه نقل کرد. شاهدین بیان کردند که هواپیما در 12 الی 40 دقیقه بامداد در منطقه بین اسانکامن و ایندیجا سقوط کرد. بی52 انفجار حاصل از موشک سام در آسمان را متحمل شده بود و خلبانان کشته شدند.
گزارشات اضافی درباره سقوط 7 ژوئن بی52 اینطور اعلام میکنند که هواپیما مورد حمله چهار موشک سام شلیک شده از دو لانچر روبرو شد. دو شلیک اول (نوع نامشخص ، احتمالا سام6) ناموفق بود و به نظر میرسید موشک اول مشکل فنی داشت و بعد از شلیک منحرف شد. موشک دوم توسط دیکوی راداری گمراه شد و با فاصله 20-25 متر از هدف رد شد. آتشبار سام6 دیگری که در نزدیکی بود با مشاهده دو شلیک ناموفق اقدام به شلیک دو موشک کرد. موشک اول مستقیم به بی52 اصابت کرد و دومی با فعال شدن فیوز مجاورتی در نزدیکی بی52 منفجر شد.
بی-1
- 29 مارس ، پنج بی1بی آمریکایی در یک حمله مشترک به یوگسلاوی شرکت کردند و تلفاتی متحمل نشدند.
بی2
- 20 می ، یک بی2آ آمریکایی به شماره AV-8 88-0329 در ساعت 1 به وقت محلی بر فراز سورکین ساقط شد و در نزدیکی روستای دک سقوط کرد. پرواز مشتکل از سه بی2 بود (معمولا بی2 بصورت دو تایی پرواز میکند ، یکی برای عملیات و دیگری رزرو) که وارد حریم هوایی یوگسلاوی از شمال غرب به همراه اسکورت تعداد زیادی جنگنده شدند. (بی2 را معمولا هواپیماهای اف15سی و اف16سی جی در نقش ضد رادار اسکورت میکردند. هر ماموریت بی2 نیاز به حدود 50 اسکورت و پشتیبان داشت.) بی2 توسط رادار موج بلند پیش اخطار شناسایی شد. بمب افکنها ارتفاع خود را کم کرده و به هدفهای خود در بلگراد حمله کردند. یکی از بی2ها توسط موشک سام در منطقه از قسمت کاکپیت هدف قرار گرفت و لحظاتی بعد سقوط کرد. خلبانان کشته شدند. حادثه را مجله ایلوستروا پولیتیکا در 1 ژوئن 99 گزارش داد.
از دست دادن بی2 در 20 می 1999 توسط مجله مطالعات خارجی نظامی وزارت دفاع روسیه تائید شد. طبق آخرین گزارشات بی2 در نزدیکی ابدسکا بارا لاکا در منطقه دک سقوط کرد. شاهد عینی حادثه افسر ارشد ارتش یوگسلاوی اظهار داشت که بی2 توسط رادار شناسایی و با آتش مستقیم روبرو شد. هواپیما گرفتار آتش شده و در فاصله نزدیکی از محل اصابت سقوط کرد قطعات بی2 شامل محفظه چرخ جلویی و قسمتهایی از لبه تیز بال در مرکز VTI (موسسه فناوری نظامی) صنایع تحقیقاتی یوگسلاوی دیده شده است.
در 24 مارس 1999 ناتو، اتحاديه نظامي بلوك غرب، در پنجاهمين سال عمر خود به يك كشور مستقل كه اعضاي آن اتحاديه را هم مورد تهديد قرار نداده و به مخاطره نيفكنده بود. حمله نظامي برد. اين حمله كه در تاريخچه ناتو بي سابقه بود با حمله هوايي و بمباران آغاز شد ناتو از ماه اكتبر سال 1998 (شش ماه پيش از آغاز حمله)، يوگسلاوي را كه به كوزوو 14 هزار نيرو فرستاده بود تا به بهانه محافظت از اقليت صرب دست به نسل كشي كروات ها و مسلمانان بزند. تهديد به مداخله نظامي مي كرد. حملات هوايي به يوگسلاوي زيان مالي فراوان وارد و يك پل رود دانوب آن كشور توسط ناتو ويران شد. در اين حملات دولت آمريكا يك بمب افكن رادار گريز خود را از دست داد. در يكي از اين حملات هوايي، ساختمان سفارت چين در بلگراد ويران شد و چند تن از اتباع چين كشته و مجروح شدند. دولت چين نسبت به اين رويداد واكنش شديد نشان داد و آن را محكوم كرد. ناتو به اعتراض مكرر دولت روسيه كه يك كشور اسلاو و خويشاوند روسيه را بمباران مي كرد اعتنا نكرد و سرانجام دولت يوگسلاوي حاضر شد كه نيروهاي خود را از كوزوو خارج كند تا نيروهاي ناتو در آنجا به عنوان پاسدار صلح مستقر شوند.
نيروهاي هم پيمان
نيروي نظامي ناتو متشكل از 11 كشور (سال 1999) قرار بود با جمهوري فدرال يوگسلاوي نبرد كند. نيروهاي هم پيمان شركت كننده در جنگ عليه يوگسلاوي از سه بخش تشكيل مي شدند. اين بخش ها عبارت بودند از نيروي زميني (نيروهاي زميني ارتش مستقر در آلباني و مقدونيه)، نيروهاي هوايي (نيروي هوايي مستقر در پايگاه هوايي در ايتاليا، آلمان، انگلستان، فرانسه و آمريكا) و نيروي دريايي (نيروي دريايي مستقر در درياي آدرياتيك شامل نيروي دريايي فرانسه و نيروي دريايي ناتو مستقر در درياي مديترانه).
كشورهاي آمريكا، فرانسه وانگليس از نيروهاي كشورهاي هم پيمان پيش از جنگ با يوگسلاوي و در طول كشمكش هاي سال هاي 1993 تا 1998 در حدود 250 تا 300 فروند هواپيماي جنگنده با توان عملياتي بالا ساختند كه محل استقرار آنها در فرودگاه هاي ايتاليا و فرانسه بود. قسمتي از تجهيزات نيروهاي كشورهاي هم پيمان در طول جنگ، قبلا به صورت فعال در عراق استفاده شده بود. به همين دليل قبل از آغاز عمليات در يوگسلاوي اين نيروها به طور جزئي توسط 65 فروند هواپيما تقويت شدند.
افزون بر آن نيروهاي دريايي نيز با آرايش اصلي دو ناو هواپيمابر به سمت منطقه بحراني حركت كردند. در جلوي اين ناوگان يك ناو هواپيمابر نيروي دريايي فرانسه به نام فوچ با 18 فروند هواپيماي جنگي و يك ناو هواپيمابر نيروي دريايي ايتاليا با نام گاريبالدي با 10 فروند هواپيماي جنگنده قرار داشتند. در اطراف اين دو ناو،آرايشي متشكل از 33 كشتي و زيردريايي جنگي نيز وجود داشت. چهار فروند كشتي و يك فروند زيردريايي از آن دسته، مجهز به موشك كروز توماهاوك بودند. از طرف كشورهاي هم پيمان تعداد موشك برآورد شده براي اين جنگ 228 فروند بود كه 164 فروند در كشتي ها و 65 فروند توسط هواپيماهاي بي-52 بارگيري شده بود. آمريكايي ها از سايت هاي زميني براي پردازش اطلاعات دريافتي از تجهيزات جاسوسي و فضايي استفاده مي كردند. فرانسه و ايتاليا هم رادار تجسسي جي استارز و سيستم هاي تشخيص هدف داشتند. همزمان آمريكايي ها براي به دست آوردن اطلاعات از هواپيماهاي بدون سرنشين پاراديتور از پايگاهي در بوسني و هواپيماهاي بدون سرنشين هانتر از پايگاهي در مقدونيه و آلماني ها نيز از هواپيماهاي بدون سرنشين سي ال-289 كه مقر آن هم در مقدونيه بود استفاده مي كردند.
عمليات نيروهاي هم پيمان
استراتژي:
ناتو طي حملات گسترده هوايي از ارتفاعات بالا جهت منهدم كردن يگان هاي يوگسلاوي اقدام كرد.نيروهاي زميني به كارگرفته نشدند، زيرا ناتو مي خواست در اين عمليات كمترين تلفات جاني را داشته باشد، زيرا با انتقادهاي بسياري مواجه مي شد.
عمليات:
ta356.JPG
نيروهاي كشورهاي هم پيمان با نزديك به هزار فروند هواپيما حمله كردند.در پاسخ نيروهاي پدافند يوگسلاوي با شليك موشك هاي زمين به هوا و توپ هاي ضد هوايي به مقابله پرداختند. در اين جنگ بارها نبرد هوايي بين هواپيماهاي دو طرف نيز انجام پذيرفت.
نيروهاي يوگسلاوي
نيروي هوايي يوگسلاوي 210 فروند هواپيماي جنگنده در ابتداي جنگ داشت كه از آنها مي توان به 63 فروند هواپيماي ميك-15،21 فروند ميگ -29 و 20 فروند ميگ -21 آر شناسايي اشاره كرد. نيروهاي پدافندي يوگسلاوي هم از شش گردان موشك هاي تركيبي پدافند بهره مي بردند.
آغاز عمليات
در اواسط اكتبر سال 1998، نيروهاي ناتو با لشكركشي به كوزوو و به كارگيري تجهيزاتي همچون هواپيماهاي جاسوسي براي انجام يك عمليات هوايي آماده شدند و حدود شش ماه بعد در 24 مارس 1999، نبرد هوايي با بمباران شبانه آغاز شد. نيروي هوايي كشورهاي هم پيمان در حمله 78 روزه، سه مرحله عمليات هوايي انجام داد. با شروع جنگ يك گروه هواپيمايي متشكل از 286 فروند هواپيماي جنگنده نزديك يوگسلاوي مستقر شدند. آمريكايي ها براي انجام سه مرحله عمليات خود قصد داشتند از هواپيماها به دو روش (حملات هجومي متركز و حملات هجومي دسته اي) استفاده كنند. آغاز حملات همانند جنگ عراق در شب انجام شد تا تجهيزات تلويزيوني نوري شناسايي موجود در موشك هاي پدافندي يوگسلاوي نتوانند درست عمل كنند. به علاوه تعداد كمي از خلبانان يوگسلاوي آموزش هاي پرواز در شب را گذرانده بودند و انجام عمليات در شب باعث مي شد كه عملكرد هواپيماهاي جنگنده يوگسلاوي پايين بيايد. از طرف ديگر هواپيماها به دستور فرماندهان ناتو براي انجام عمليات پاكسازي به صورت گروهي، يكپارچه و توزيع شده از دسته هاي هفت فروندي به پرواز درمي آمدند كه از جمله اهداف مشخص شده آنها مي توان به سيستم هاي پدافندي، فرودگاه ها، راه آهن، بزرگراه ها، پل ها، كارخانه هاي توليدي و انبارهاي ذخيره سلاح هاي متداول و تجهيزات و مهمات، پالايشگاه هاي نفت، سيستم هاي توليد انرژي، محل استقرار نيروهاي نظامي و وزارتخانه ها اشاره كرد. نخستين مرحله حمله متمركز نيروهاي مهاجم شامل منهدم كردن اهداف مهم و استراتژيك با استفاده از موشك هاي كروز (هواپايه و دريا پايه)، نابودكردن سيستم پدافند هوايي و فراهم كردن زمينه براي حمله همه جانبه بود. روش هاي به كار رفته در عمليات هاي سامانه هاي پدافند هوايي و به كارگيري هواپيما در درگيري هاي هوايي توسط يوگسلاوي موجب شد كه ناتو،آرايش و سازمان عمليات هجومي خود را تغيير دهد.
در نخستين حمله به سيستم هاي بدون تحرك و مراكز و گروه هاي فرماندهي يوگسلاوي خسارات زيادي وارد آمد؛ در حدود 30 درصد سيستم هاي راداري كه براي اعلام خطر استفاده مي شد. در اين حملات از بين رفت. همين امر به نيروهاي هوايي ناتو اين اجازه را داد كه با آزادي عمل بيشتري به عمليات بپردازند. در ابتداي جنگ، حضور 460 فروند هواپيما در نبرد پيش بيني شده بود اما چون اين جنگ از سطح بالاتري برخوردار بود، در مدت يك ماه تعداد هواپيماها يك و نيم برابر شد و در پايان عمليات تعداد آنها به دو و نيم برابر نيز رسيد. نيروي هوايي ناتو اقدامات موثري در سازماندهي هواپيماها و پشتيباني همه نيازهاي ضروري براي شروع جنگ انجام داد. براي ايجاد قابليت اطمينان و نيز برقراري امنيت رواني بايستي به گونه اي عمل مي شد كه هيچ ترسي از واكنش تهاجمي از طرف يوگسلاوي به وجود نمي آمد. به همين خاطر ناتو سرويس هاي در فرودگاه هاي انگلستان، آلمان، ايتاليا و تركيه در نظر گرفته بود كه در آنها سوخت. مهمات و ديگر تجهيزات لازم براي استفاده در يك دوره بلند مدت جنگي ذخيره و نگهداري مي شد. عملكرد نيروي هوايي ناتو در اين جنگ بالاتر از حد انتظار بود. اين امر زماني آشكار شد كه هماهنگي انواع هواپيماهاي متفاوت در انجام عمليات عليه يك منطقه وسيع به خوبي انجام پذيرفت.
از نكات ديگر اين جنگ مي توان از بمباران هاي پي در پي اهداف، در دسته هاي مشخص ياد كرد. اين اهداف بر اساس اولويت و حق تقدمي كه براي آنها بر حسب يك دوره زماني عمليات در نظر گرفته شده بود انجام گرفت كه در نتيجه آن، تقريبا نصف سيستم هاي پدافندي يوگسلاوي نابود شدند و سيستم ارتباطي تا حد زيادي از كار افتاد از طرفي يوگسلاوي شديدا براي سوخت دچار مشكل بود و از اين رو سربازان در كوزوو، كم شدن توان مقابله را احساس مي كردند. نيروهاي ناتو بعد از شش هفته، به فهرست اهداف مورد نظر خود در كشور يوگسلاوي، اهداف جديدي را افزودند. اهداف جديد، سيستم هاي تامين نيرو بود. انجام اين اقدامات موجب شد كه فعاليت كمپاني ها و شركت هاي صنعتي متوقف و سيستم هاي ارسال برق شهر نيز دچار مشكل شود كه نتيجه آن در تنگنا قرارگرفتن مردم بود.
نتيجه چه شد
در مرحله نخست كشورهاي هم پيمان در مدت زمان چهار روز برتري هوايي را به دست آوردند. سپس مرحله دوم در مدت زمان 23 روز نابودي تدريجي نظامي و اقتصادي يوگسلاوي و در حقيقت اعمال خسارت سنگين و تجزيه ارتش را در پي داشت. در مرحله سوم و در 51 روز باقيمانده شرايط براي انجام حمله زميني فراهم شد. در اين نبرد تعداد 61 هواپيما، هفت هلي كوپتر 30 پهپاد و 238 موشك كروز ناتو سرنگون شد. سرانجام دولت يوگسلاوي حاضر شد كه نيروهاي خود را از كوزوو خارج كند و نيروهاي ناتو در آنجا به عنوان پاسدار صلح مستقر شدند.
كاسترو: حمله ناتو به يوگسلاوي فراموش نشود
هشت سال پس از عمليات هوايي ناتو عليه يوگسلاوي، فيدل كاسترو رئيس جمهور كوبا خواستار فراموش نشدن اين جنگ شد. به نقل از آژانس پرنسا لاتينا كوبا، فيدل كاسترو در مقاله اي با عنوان «سكوت همدست» تأكيد كرد جهان نمي تواند اجازه دهد حمله ناتو به بالكان به خاطر سكوت برخي كه گردانندگان و شركاي مهم آن بودند، فراموش شود. فيدل كاسترو در آن مقاله افزود: «در جلسه اي كه روز سيزدهم آوريل سال 1999 در كاخ سفيد بين بيل كلينتون و خوسه ماريا آسنار، سران وقت آمريكا و اسپانيا برگزار شد، تصميم به تشديد بمباران ها گرفته شد و رهبر اسپانيايي پيشنهاد حمله به راديو و تلويزيون و ديگر مراكزي را كه منجر به قرباني كردن شمار زيادي غيرنظامي مي شد، مطرح كرد.» رهبر كوبا با اشاره به حضور سندي برگر و مادلين آلبرايت مشاور امنيت ملي و وزير خارجه وقت آمريكا در جلسه كلينتون و آسنار گفت: «شايد برخي از اين افراد در اظهارات مطبوعاتي با يادداشت هاي خاطرات خود، به شكلي محدود به آن ماجراجويي اشاره كرده باشند، اما نه به اين معنا كه موقعيت خطرناك واقعي و جنگ هايي را كه آمريكا عليه بشريت به راه انداخته است، بيان كنند.» كاسترو در آن مقاله همچنين خاطرنشان كرد؛ «در حالي كه كمتر از ده سال از آن جريان مي گذرد، آمريكا همدستاني در اروپا و ديگر نقاط جهان دارد تا نسبت به اين جنگ سكوت كنند اما اين ماجرا نبايد فراموش شود.»
نبرد هوایی در یوگسلاوی
در جنگ بالکان تعداد 61 هواپیما، 7 هلیکوپتر، 30 پهپاد و 238 موشک کروز مهاجمان سرنگون شد که عبارتند بودند از :
- ارتش سوم: 34 هواپیما، 5 هلیکوپتر، 25 پهپاد و 52 موشک کروز
- نیروی دریایی: 3 هواپیما، 3 پهپاد و بیش از 5 موشک کروز
- ارتش دوم: 24 هواپیما، 2 هلیکوپتر، 2 پهپاد و 30موشک کروز
- ارتش اول: 6 هواپیما و 129 موشک کروز
توجه: موارد فوق فقط تلفات ناتو در خاک یوگسللاوی است.
آمار تلفات هواگردها
اف-16
- 26 مارس 1999 ساعت 17:00: یک فروند F-16C نیروی هوایی آمریکا در جریان نبرد هوایی توسط MiG-29A در هفت کیلومتری جنوب پانسیوو سرنگون شد. همچنین 4 فروند اف-16 در خلال حمله به اهداف زمینی توسط واحدهای ضد هوایی سرنگون شدند.
- 4 آوریل: یک فروند اف-16 آمریکایی از اسکادران 31 مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه سارایوو شد.
- 7 آوریل: یک فروند F-16B نیروی هوایی بلژیک در نزدیکی ناوا ساد سرنگون گشت. این جنگنده توسط الکساندر سانجکا با توپ ضد هوایی 20 میلیمتری منهدم شد.
- 19 آوریل: یک فروند اف-16 نیروی هوایی دانمارک در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 2 می: طبق گفته سخنگوی ناتو در یک فروند اف-16 آمریکایی در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد. وی اطلاعات بیشتری از جزئیات حادثه ارایه نکرد. به هر حال قبل از آن در تاریخ 25 مارس یک فروند اف-15 آمریکایی و 19 آوریل یک فروند هاریر انگلیسی نیز در این فرودگاه فرود اضطراری داشتند.
- 2 می: یک فروند F-16CG نیروی هوایی آمریکا به شماره پرواز AV555FS و شماره سریال 88-0550 در 18 کیلومتری روستای کازلوک سرنگون شد. خلبان ایجکت کرد و 4 فروند بالگرد برای نجات وی ارسال شد که یکی منهدم شد. این جنگنده با موشک SA-3 هدف قرار گرفت.
- 20 می: یک فروند اف-16 در 17 کیلومتری جنوب وینکوسی سرنگون شد.
- 28 می: یک فروند اف-16 آمریکایی در کوزو سرنگون شد.
- 30 جولای: یک فروند اف-16 آمریکایی منهدم شد.
اف-15
- 25 مارس: یک فروند اف-15 آمریکایی که به شدت آسیب دیده بود در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 26 مارس ساعت 17:20 یک فروند F-15E توسط MiG-29A در 15 کیلومتری جنوب بیجلجینا منهدم شد.
- 26 مارس: یک فروند F-15E از اسکادران 48 به شدت آسیب دید و فرود اضطراری کرد.
- 4 آوریل: دقیقا در ساعت 3:27 صبح یک فروند اف-15 توسط سایت سام-2 مورد اصابت موشک قرار گرفته و در 50 متری سایت موشکی سقوط کرد.
- 25 آوریل: یک فروند اف-15 آمریکایی در فرودگاه سارایوو فرود اضطراری کرد.
- 13 ژوئن: یک فروند اف-15 آمریکایی حدودا در ساعت 20 در فرودگاه آویانو ایتالیا فرود اضطراری کرد و بلافاصله ماشینهای آتش نشانی و آمبولانسها دورادور هواپیما را فرا گرفتند تا آتش سوزی را خاموش کنند.
اف-18
- 26 مارس: در ساعت 17 یک فروند اف-18 در رم سقوط کرد.
تورنادو
- 26 مارس: یک فروند تورنادو مدل IDS متعلق به نیروی هوایی آلمان در 12 کیلومتری جنوب پانسوو سرنگون شد.
- 27 مارس: یک فروند تورنادوی دیگر سرنگون شده و خلبانش توسط صربها اسیر شد.
- 15 آوریل: یک فروند تورنادوی ناتو در پادگوریکا بوسیله توپ ضد هوایی L-70 توسط ستوان بانکوویچ سرنگون گشت.
- 26 آوریل: یک فروند تورنادو در پوزارواک سرنگون شد.
میراژ 2000
- 15 آوریل: یک فروند میراژ 2000 نیروی هوایی فرانسه توسط توپ ضد هوایی L-70 سرنگون شد.
- 7 می: یک فروند میراژ 2000 دیگر نیز سرنگون گشت. این جنگنده را یک سایت SA-6 با 4 شلیک منهدم کرد.
هاریر
- 26 مارس: یک گروه 8 فروندی از هاریرهای انگلیسی با آتش سنگین پدافند ضد هوایی یوگسلاوی روبرو شده و مجبور به فرار به پایگاه گیویا دل کوله شدند.
- 30 مارس: یک فروند هاریر سرنگون گشت.
- 13 آوریل: یک فروند هاریر انگلیسی در ساعت 21:30 در منطقه Zrenjanin (شمال صربستان) سرنگون شد. جنگنده توسط پدافند ضد هوایی هدف قرار گرفت و ابتدا تانکهای سوخت خود را رها کرد و سپس در نزدیکی توزلا سقوط کرد.
- 17 آوریل: یک فروند هاریر دیگر سرنگون شد. یوگسلاوها ادعا کردند که جنگنده سرنگون شده یک فروند اف-16 میباشد اما فقط سقوط یک فروند هاریر تایید شد.
- 1 می: یک فروند هاریر نیروی تفنگداران دریایی آمریکا سرنگون شد. همچنین طبق گزارش ناتو در تاریخ 2 می 4 فروند هواگرد شامل اف-117 و آپاچی و اف-16 و تعدادی پهپاد سرنگون شدند.
- 29 می: یک فروند هاریر انگلیسی توسط پدافند ضد هوایی سرنگون گشت. این جنگنده در غرب بلگراد و در منطقه کاراکاج پس از 100 کیلومتر پرواز سقوط کرد.
درباره اف-117های ساقط شده و آسیب دیده آمریکا در نبرد بالکان حرف و حدیثهای متفاوتی وجود دارد که بعضی معتبر یا تقریبا معتبر بعضی نیز بر اساس شواهد و مدارک ارایه شده اند. تاکنون ساقط شدن دو فروند اف-117 توسط میگ-29 یکی با موشک R-27R و دیگری با موشک R-60 و یک فروند هم توسط پدافند سام-3 توسط منابع معتبر تایید شده است اما بقیه موارد تا این لحظه تحت تبلیغات شدید آمریکا به کناری زده شده است! مطالبی که در ادامه میخوانید اکثر اتفاقات درباره اف-117 میباشد هر چند بعضی موارد را صلاح دیدم بعدا پست کنم از جمله درگیری میگ-29 با اف-117 که منجر به پیروزی اولی شد.
اف-117
- 24 مارس: یک فروند هواپیمای ناتو با شلیک موشک هوا به هوا توسط میگ-29 سرنگون گشت. به احتمال زیاد اف-117 بوده است.
- 25 مارس: یک فروند هواپیما به احتمال زیاد اف-117 سرنگون شد و خلبان آن ایجکت کرد و در روستای کروسدال دستگیر و تحویل نزدیکترین پایگاه پلیس شد.
- 25 مارس: یک فروند هواپیمای تورنادوی آلمان سرنگون گشت و خلبانان آن ایجکت کردند. خلبان مرد آن کشته شد ولی خلبان زن در روستای رمتا دستگیر و تحویل پلیس گشت. ماموران پلیس اظهار داشتند که دستگیر شونده خلبان اف-117 بوده است.
- 27 مارس: دو فروند اف-117 در جریان موج سوم حملات درنزدیکی روستای بودجانوسی سرنگون شدند ولی پنتاگون سقوط یک فروند را تایید کرد. این جنگنده ها توسط سایت سام-6 یا سام-3 مورد هدف قرار گرفتند.
پنتاگون سقوط یک فروند اف-117 با مشخصات USAF 49th FW / 8th FS F-117A 82-0806/'HO' را تایید کرد که توسط سیستم ضد هوایی قدیمی یوگسلاوی در نزدیکی روستای بودجانوسی سقوط کرد. بر پایه برخی گزارشات رسیده آثار گلوله های 23 میلیمتری ضد هوایی در یکی از بالهای این جنگنده دیده شده است! ولی بیشترین مدارک دال بر هدف قرار گرفتن توسط موشکهای زمین به هوا میباشد که آخرین اخبار حکایت از رهگیری جنگنده توسط یک سایت سام-3 با هدایت چشمی است؟ (این دیگه از اون حرفهاست چون احتمال اصابت یک موشک به هواپیما در آسمان بدون سیستم هدایتی تقریبا صفر است.) پنتاگون رسما این موضوع را که هواپیما توسط رادار دشمن شناسایی و ترک شده و سپس دو فروند موشک سام بطرفش شلیک شده است را تایید کرد. در گفتگوی آسوشیتد پرس با ژنرال بازنشسته نیروی هوایی ریچارد هاولی -که پیشتر فرمانده مرکز نبرد هوایی در ویرجینیا بود- وی خبر از دست دادن اف-117 به شماره سریال 82-0806 را در کوزو تایید کرد. و ...
خبر سرنگونی اف-117 دوم را خبرگزاری بین الملی روسیه در بخش اخبار ویژه در تاریخ 27 مارس اعلام کرد. اولین بار اعلام شد که اف-117 در حالی سرنگون گشت که سعی در فرار از موشکهای شلیک شده دشمن را داشت. همچنین برپایه اطلاعات دیگر آثاری از گلوله های 23 میلیمتری در یکی از بالهای هواپیما دیده شده است. به هر حال پنتاگون فقط از دست دادن یک فروند اف-117 را در این روز تایید کرد!
(با توجه به تایید سرنگونی یک فروند توسط موشکهای زمین به هوا پس چرا دو لاشه وجود دارد که در بال یکی آثار گلوله ضد هوایی است؟ احتمال میدهم که دو فروند اف-117 با آتش پدافند هوایی دشمن روبرو شده و یک فروند آنها قبل از شلیک موشکها توسط توپ ضد هوایی با هدفگیری چشمی منهدم شده است و هواپیمای دیگری سعی در فرار داشت که گردش تندی حول محور طولی خود داشته است که این امر باعث از بین رفتن موقتی پنهانکاری هواپیما و در نتیجه شناسایی و رهگیری توسط سایت موشکی شده است.)
- 1 آوریل: رادیو زاگرب گزارش داد که یک فروند اف-117 در فرودگاه زاگرب فرود اضطراری داشته است. گویا این هواپیما توسط رادار مخصوص تامارا شناسایی شده و مورد حمله پدافند ضد هوایی یوگسلاوی قرار گرفته است که با وجود آسیب فراوان موفق به فرود شده است.
(رادار تامارا نوعی رادار غیر فعال پیشرفته است که میتواند از چند صد کیلومتری کوچکترین امواج ساطع شده از هواگردها را آشکارسازی کند.)
- 30 مارس: یک فروند اف-117 بعد از آسیب دیدن در مقدونیه سقوط کرد.
- 5 آوریل: یک فروند هواپیمای ناتو سرنگون گشت. خلبان آن در نزدیکی کارخانه پوبدا ایجکت کرده و فورا دستگیر شد. احتمالا خلبان اف-117 بوده است.
- 6 آوریل: طبق گزارش تلویزیون صربستان امروز صبح یک فروند هواپیمای ناتو (به احتمال زیاد اف-117) در منطقه فروسکا گورا در 100 کیلومتری جنوب بلگراد بعد از بمباران پالایشگاه نزدیک شهر ناوی ساد بوسیله نیروهای ناتو سرنگون شده است. این دومین هواپیمای ناتو در این روز است سرنگون شد که در حال بمباران پلی بر روی رودخانه دانوب بودند.
(هویت این هواپیماها بصورت رسمی اعلام نشد هر چند منابع غیر رسمی حکایت از سرنگونی یک فروند اف-117 و یک هواپیمای ناشناس دیگر دارند.)
- 21 آوریل: اف-117 به شماره 86-0837/'OT' در هنگام فرود به کلی آسیب دید. اخبار بیشتری از این حادثه منتشر نشد.
- 30 آوریل: یک فروند اف-117 از اسکادران 49 در جریان حملات ضربتی به به یک سایت سام-3 آسیب دید. این هواپیما علیرغم خسارات فراوان موفق شد به سلامت به پایگاه هوایی Spangdahlem در آلمان بازگردد.
- 5 آوریل 2000: خبرگزاری ITAR-TASS روسیه اخباری به نقل از سازمان جاسوسی ارتش روسیه منتشر کرد که حکایت از ان داشت که ناتو حداقل 3 فروند اف-117 و به همراه 40 هواپیمای دیگر و بیش از 1000 موشک خود را در جنگ از دست داده است.
- 30 جولای 2000: طبق اعلام منابع پنتاگون هواپیمای اف-117 ای که در جریان حملات متحدین آسیب دیده بود اوراق شد. بر پایه اطلاعات موجود این هواپیما باید همانی باشد که در 30 آوریل در حملات ضربتی از اسکادران 49 آسیب دید.
آ-10
- 15 آوریل ، طبق گزارش رادیو بلگراد و صدای روسیه ، یک فروند آ10 در حوالی اسکوپجی سقوط کرد.
- 16 آوریل ، یک فروند آ10 آمریکا از هنگ پروازی 52 گروه 81 به شماره 0984-81 دچار اخلال در فشار روغن و به سمت فرودگاه پتروواک جهت فرود اضطرای تغییر مسیر داد.
-2 می ، در ساعت 18 تلویزیون سیتل در اسکوپجی مقدونیه گزارش داد که یک فروند آ10 آسیب دیده به شماره 0967-81 از هنگ 23 گردان 74 در فرودگاه اسکوپجی سقوط کرد در نزدیکی فرودگاه پتروواک که ناتو از آن برای فرود اضطراری و عملیات نجات استفاده میکرد. پنتاگون تائید کرد که موتور راست هواپیما مورد اصابت موشک سام7 قرار گرفته بود.
-11 می ، یک فروند آ10 به شماره 0984-81 به خلبانی سروان کریس فرود اضطراری در فرودگاه جیویا دل کوله ایتالیا کرد در حالی که قسمت زیرین هواپیما آسیب دیده بود. مشخص شد که آسیب بواسطه انفجار موشک سام13 در نزدیکی هواپیما بوجود آمده است.
- 24 می ، یک فروند آ10 در کلینا نزدیکی کوزوو ، 46 کیلومتری غرب پریستینا سقوط کرد. حادثه از خبرگزاری تانجونگ گزارش شد.
سی-130
- 11 ژوئن ، یک ترابری سی130 نیروی هوایی انگلیس به شماره C.1 XV 298 در روستای کوکس آلبانی سقوط کرد در حالی که سعی در فرود روی باند ناهموار داست. هواپیما 12 مردم غیرنظامی و مهمات حمل میکرد.
- 25 اکتبر ، طبق گزارش ساندی تایمز یک سی130 نیروی هوایی انگلیس در کوکس آلبانی سقوط کرد که مورد استفاده نیروهای ویژه انگلیسی بود و سعی در مغلوب کردن نیروهای چترباز روسی مستقر در فرودگاه اساتینا در نزدیکی پریستینای کوزوو داشتند. گزارش شده که شماره سریال هواپیمای مذکور برداشته شده بود.
بی-52
- 7 ژوئن ، یک بی52 آمریکایی سرنگون شد. خبر را خبرگزاری ایتارتاس از مرکز مطالعات خارجی نظامی وزارت دفاع روسیه نقل کرد. شاهدین بیان کردند که هواپیما در 12 الی 40 دقیقه بامداد در منطقه بین اسانکامن و ایندیجا سقوط کرد. بی52 انفجار حاصل از موشک سام در آسمان را متحمل شده بود و خلبانان کشته شدند.
گزارشات اضافی درباره سقوط 7 ژوئن بی52 اینطور اعلام میکنند که هواپیما مورد حمله چهار موشک سام شلیک شده از دو لانچر روبرو شد. دو شلیک اول (نوع نامشخص ، احتمالا سام6) ناموفق بود و به نظر میرسید موشک اول مشکل فنی داشت و بعد از شلیک منحرف شد. موشک دوم توسط دیکوی راداری گمراه شد و با فاصله 20-25 متر از هدف رد شد. آتشبار سام6 دیگری که در نزدیکی بود با مشاهده دو شلیک ناموفق اقدام به شلیک دو موشک کرد. موشک اول مستقیم به بی52 اصابت کرد و دومی با فعال شدن فیوز مجاورتی در نزدیکی بی52 منفجر شد.
بی-1
- 29 مارس ، پنج بی1بی آمریکایی در یک حمله مشترک به یوگسلاوی شرکت کردند و تلفاتی متحمل نشدند.
بی2
- 20 می ، یک بی2آ آمریکایی به شماره AV-8 88-0329 در ساعت 1 به وقت محلی بر فراز سورکین ساقط شد و در نزدیکی روستای دک سقوط کرد. پرواز مشتکل از سه بی2 بود (معمولا بی2 بصورت دو تایی پرواز میکند ، یکی برای عملیات و دیگری رزرو) که وارد حریم هوایی یوگسلاوی از شمال غرب به همراه اسکورت تعداد زیادی جنگنده شدند. (بی2 را معمولا هواپیماهای اف15سی و اف16سی جی در نقش ضد رادار اسکورت میکردند. هر ماموریت بی2 نیاز به حدود 50 اسکورت و پشتیبان داشت.) بی2 توسط رادار موج بلند پیش اخطار شناسایی شد. بمب افکنها ارتفاع خود را کم کرده و به هدفهای خود در بلگراد حمله کردند. یکی از بی2ها توسط موشک سام در منطقه از قسمت کاکپیت هدف قرار گرفت و لحظاتی بعد سقوط کرد. خلبانان کشته شدند. حادثه را مجله ایلوستروا پولیتیکا در 1 ژوئن 99 گزارش داد.
از دست دادن بی2 در 20 می 1999 توسط مجله مطالعات خارجی نظامی وزارت دفاع روسیه تائید شد. طبق آخرین گزارشات بی2 در نزدیکی ابدسکا بارا لاکا در منطقه دک سقوط کرد. شاهد عینی حادثه افسر ارشد ارتش یوگسلاوی اظهار داشت که بی2 توسط رادار شناسایی و با آتش مستقیم روبرو شد. هواپیما گرفتار آتش شده و در فاصله نزدیکی از محل اصابت سقوط کرد قطعات بی2 شامل محفظه چرخ جلویی و قسمتهایی از لبه تیز بال در مرکز VTI (موسسه فناوری نظامی) صنایع تحقیقاتی یوگسلاوی دیده شده است.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
