عمارت‌های ارزشمند و قدیمی در معرض تخریب

[MOHSENEBRAHIMI]

[rtl]خانه انیس‌الدوله – ملکه قاجار – با معماری بی‌نظیری که دارد، بیشتر از 50 سال است که در اختیار صنف گوشت فروشان قرار دارد!! این عمارت تاریخی...[/rtl]

  

هوای دلگیر

 عمارت‌های ارزشمند و قدیمی‌ای که در معرض تخریب قرار دارند یکی و دو تا نیستند.

اگر بخواهیم همه ایران را زیر و رو کنیم تا سر در بیاوریم چند تا خانه با معماری اصیل و قدیمی ‌دارند جان می‌کنند، باید منتظر عدد و رقم‌های سرسام‌آوری باشیم. اما برای اینکه به خودمان بیاییم، سراغ تعداد اندکی که به واسطه ساکنان قدیمیشان شناخته شده ترند، رفته ایم. یادتان باشد که اینها فقط تعدادی از عمارت‌هایی هستند که خطر تخریب کامل، آنها را تهدید می‌کند.

خانه آقای شهردار
خانه اولین شهردار تهران یعنی «کریم آقا خان بوذر جمهری» در خطر تخریب قرار دارد. این خانه در انتهای خیابان فلسطین تهران، در میانه‌های کوچه لقمان ادهم قرار دارد و الان به کارگاه تولیدی لباس تبدیل شده.هیچ کس هم نیست که فکری به حال آن بکند.

آقا جلال و سیمین بانو
خانه کودکی "جلال آل احمد" در فهرست آثار ملی هم به ثبت رسیده ولی همچنان بدون کوچکترین اقدامات مرمتی و حفاظتی ای، در محله سید نصیرالدین تجریش رها شده است. شالوده بنا مربوط به دوران قاجار و حکومت احمد شاه است. نام اولین مالک آن هم سید احمد بود که این خانه را به پدر جلال آل احمد فروخت.در حال حاضر هم مالکیت این بنا خصوصی است و بهره برداران آن کماکان خاندان آل احمد هستند. این خانه از نظر مرمتی نیاز به اقدامات فوری دارد. ساکنان آن سقف فرو ریخته آن را تعمیر کرده اند اما این تعمیر مطابق با استانداردهای مرمتی نبوده.

دایی جان صدر اعظم
خانه ای که سریال پر سر و صدای "دایی جان ناپلئون"  در آن ساخته شد، در حقیقت خانه امین‌السلطان – صدر اعظم دوره ناصر الدین شاه، مظفر الدین شاه و محمد علی شاه – است. این خانه در خیابان لاله زار و کوچه ای به نام اتحادیه قرار دارد و یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی دوره قاجار است. پارکینگ وسیعی در غرب این خانه قرار دارد که با توجه به آثار باقیمانده روی دیوارهای آن می‌توان فهمید که محوظه وسیع آن، جزء املاک امین‌السلطان بوده است. این عمارت باشکوه که روز به روز فرسوده‌تر می‌شود، در اختیار ورثه قرار دارد و کسی در آن زندگی نمی‌کند. امین‌السلطان، باغ بسیار زیبایی هم در تهران داشت که همان محل فعلی سفارت روسیه یا پارک اتابک است. 

از جنس نفت و خاطره
تقریبا می‌توان گفت خانه آیت‌الله کاشانی در خیابان پامنار هم به تلی از خاک تبدیل شده است. در این خانه که در اختیار ورثه آیت الله کاشانی قرار دارد. بخشی از تاریخ معاصر ایران شکل گرفته است. زمانی قرار بود این خانه به مرکز پژوهش و بنیاد فرهنگی آیت الله کاشانی تبدیل شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است.

خانه مدرس
خرید خانه "نصیر الدوله"  در محله میرزا محمود وزیر به جای خانه "شهید مدرس"، جنجالی آفرید که هنوز به پایانی مشخص نرسیده است. طبق دستور ویژه مجلس، یک میلیارد تومان برای خرید خانه آیت‌الله حسن مدرس اختصاص یافت که عمدا یا سهوا خانه نصیر‌الدوله که جنب خانه مدرس قرار داشت، توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد. حالا پس از پیگیری‌های فراوان، هنوز خانه شهید مدرس در اختیار مالکان خصوصی است و هیچ طرحی برای باز زنده سازی آن وجود ندارد. جالب اینجاست که شهرداری یک خانه دیگر را در همان حوالی خریده و در حال ساخت یک خانه فرهنگ محله به نام شهید مدرس است. 

مهد کودک یا کتابخانه
خانه پدری صادق هدایت – نویسنده معروف – در خیابان سعدی هم وضعیت مناسبی ندارد؛ بسیاری از نقاشی‌های آن مخدوش شده، دیوارها طبله کرده و ساخت و سازی در انتهای حیاط آن صورت گرفته است.این خانه که قرار بود پیش از انقلاب به موزه هدایت تبدیل شود، پس از انقلاب به بیمارستان امیر اعلم و دانشگاه علوم پزشکی ایران واگذار شد. مسوولان این بیمارستان هم برای مدتی این خانه قدیمی‌ را که از نظر معماری دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است، به مهد کودک "صادقیه" تبدیل کردند که پس از اعتراض خاندان هدایت و پیگیری‌های مطبوعات، این خانه به کتابخانه بیمارستان تبدیل شد. اگر بخواهید به این کتابخانه بروید، باید انتهای حیاط، کنار زباله‌دانی بیمارستان، در کوچکی را پیدا کنید که به این خانه راه دارد!

نامه به مقصد نرسید
شاید بتوان گفت که خانه میرزا حسن مستوفی‌الممالک – صدر اعظم معروف و سرشناس دوره قاجاریه و اولین وزیر پست ایران – یکی از زیباترین خانه‌های فراموش شده پایتخت است. خانه او در نزدیکی چهار راه گلوبندک در خیابان شهید صوفیانی قرار دارد و هم اکنون در اختیار وزارت ارتباطات است. این خانه متروک که رو به تخریب است، رو به هیچ بازدید کننده ای باز نیست و بازدید از آن، تنها با ارائه معرفی نامه به این وزارتخانه میسر می‌شود.

هم خانه، هم خیابان
خانه ظهیر الاسلام، داماد ناصرالدین شاه که در خیابانی به همین نام قرار دارد، یکی دیگر از خانه‌هایی است که در خطر تخریب قرار دارد. این در حالی است که مالکیت این خانه در اختیار سازمان تامین اجتماعی است و با اینکه در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، مسوولان این سازمان هیچ برنامه ای برای سامان دهی آن ندارند.

سردار به بانک رفته
تنها بنای باقیمانده از مجموعه تاریخی و معروف باغ ایلخانی دوره ناصری، خانه تاریخی سردار سعد بختیاری است که در حال حاضر در محوطه بانک ملی در خیابان فردوسی قرار دارد و به عنوان باشگاه بانک از آن استفاده می‌شود. باغ ایلخانی در قسمت غربی خیابان فردوسی یا علاءالدوله سابق، شامل مجموعه بزرگی از کوچه میر شکار فعلی تا خیابان جمهوری بود که حالا از این باغ وسیع، تنها قسمت‌های کوچکی به صورت فضای سبز در محوطه بانک ملی شعبه مرکزی باقی مانده است. این باغ در اوایل قرن بیستم، جهت ایجاد بانک ملی ایران توسط دولت به تملک بانک در آمد.

خانه ام آتش گرفته است، آی
متاسفانه بیشتر خانه‌های مشاهیر معاصر ایران حفظ نشده اند. از میان همه آنها می‌شود به خانه مهدی اخوان ثالث – شاعر معاصر – اشاره کرد که هر چند در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اما هنوز هیچ برنامه ای برای معرفی آن به علاقه مندان این شاعر وجود ندارد. البته قرار است این خانه که در کوچه پنجم خیابان فاطمی ‌قرار دارد، توسط شهرداری خریداری شود و به موزه و کتابخانه تبدیل شود که در آن صورت می‌شود به عمر بیشتر این خانه امیدوار ماند.

سوگلی‌های عهد قجر
خانه انیس‌الدوله – ملکه قاجار – با معماری بی‌نظیری که دارد، بیشتر از 50 سال است که در اختیار صنف گوشت فروشان قرار دارد!! این عمارت تاریخی با 135 سال قدمت، متعلق به فاطمه سلطان خانم انیس الدوله – سومین همسر عقدی ناصر الدین شاه قاجار، ملقب به ملکه ایران – بوده است. مالکان قاجاری این بنای تاریخی، در زمان پهلوی اول، این ساختمان را به آموزش و پرورش می‌فروشند و تا سال 1330 این عمارت کاربرد آموزشی داشته است. از سال 1334 تاکنون، اتحادیه صنف تهیه و توزیع گوشت گوسفندی، مالک این بنای ارزشمند قاجاری است که در سال 82  با شماره ثبتی 10403 به ثبت آثار ملی رسیده است. با وجود آنکه مسوولان اتحادیه صنف تهیه و توزیع گوشت گوسفندی از آمادگی برای فروش این خانه خبر می‌دهند. هنوز ارگانی برای تبدیل این خانه به یک مرکز فرهنگی پا پیش نگذاشته.

آخرین ملک الشعرای
خانه "ملک الشعرای بهار" که در سال 1382 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید، مدت‌هاست به انبار تبدیل شده است. خانه این شاعر نامی ‌در منطقه هفت شهرداری تهران قرار دارد که بر اثر نبود برنامه‌های جامع و همین طور بی‌توجهی مسوولان، به فضایی متروک با کاربری نامناسب تبدیل شده است. قرار  بود خانه بهار سال‌ها پیش سر و سامان بگیرد ولی به دلیل تحولاتی که در سازمان میراث فرهنگی رخ داد، این سامان دهی هنوز صورت نگرفته است.

 

[k1..]

هههههههههه
توی استان ما هم انقدر اسار باستانی هست ولی کو گوش شنوا؟