04-04-2013، 10:51
نگاهی به «ردای یونانی»
داستان جهان در قرن بیستوششم
زهرا مرعشی: هنگامی که آثار اَمِلی نوتومب را میخوانید، چنان مجذوب توصیف او از تخیلاتش میشوید که گاهی به اطلاعات واقعی خود شک میکنید و دنیای ساخته او را حقیقی میپندارید. گستره تخیلات او وسیع و منظم است، به گونهای که هراسی از بسط آنها ندارد. او در «ردای یونانی» با تهوری عجیب دست به خلق دنیای شش قرن بعد میزند. نوتومب با بیان مشکلات آینده، سعی در تلنگر زدن به خواننده دارد.
این داستان در واقع گفتگویی بلند است که در یک طرف آن زنی داستاننویس قرار دارد که در سال 1995 میلادی از روی تختخواب بیمارستان ربوده و به شش قرن آینده، یعنی سال 2580، منتقل شده است. در سوی دیگر این گفتگو، نابغهای از آینده قرار دارد که نماینده «فرمانده مستبد» است. در این گفتگو، هر طرف از دید فرد مقابل معرفی میشود. همچنین، حال از نظر آیندگان، و آینده از نظر معاصران نشان داده میشود. زن نویسنده در عصر خود حدسی میزند که به دلیل آن دزدیده میشود: او فرضیهای را مطرح میکند که در آن شهر پمپئی(شهری بسیار زیبا و مرفه در دوره خود در کامپانی قدیم، واقع در دامنه آتشفشان وزوو نزدیک ناپل که در سال هفتاد و نه بعد از میلاد زیر خاکستر آتشفشان مدفون شد و در قرن نوزده میلادی آن را خارج کردند) به دست باستانشناسان آینده برای محفوظ ماندن برای آیندگان در زیر خاکستر مدفون شده و آتشفشان به صورت عمدی توسط آنان فعال شده است تا آنان پس از سالها پمپئی را با استفاده از فناوری خود دوباره خارج کنند و از زیبایی آن لذت ببرند. با مطرح شدن این ماجرا در قرن بیست و یک ممکن بود این فرضیه برملا شود و از وقوع آن جلوگیری به عمل آید در نتیجه مطرح کننده آن دزدیده میشود تا جلوی این امر گرفته شود. در این داستان میخوانیم: «دانشمندان آینده که امکان سفر در گذشته را خواهند داشت، مسئول فوران آتشفشان وزوو در سال 79 بعد از میلاد مسیح هستند. انگیزه جنایت: حفظ زیباترین نمونه شهر باستانی- بهتر بگویم: گوهر تاریخی هنر زیستن- زیر خاکستر و گدازه!»
نوتومب با قلمی طنزآمیز نهایت مشکلات آشنای امروز را بیان میکند، مثلاً از اتمام منابع انرژی- انرژیهای فسیلی، اتمی، برق و هر آنچه فکر میکنید- سخن میگوید؛ زمانی که انرژی خورشید به تنهایی کافی نیست، تا حدی که مردم برای گریز از اتلاف انرژی از لباس، به دلیل کهنه و کوچک شدن و از مد افتادن، استفاده نمیکنند و به جای آن، بدن خود را با پوششی سهبعدی میپوشانند که البته مانع استحمام، توالت و نزدیکی نمیشود. طرح این موضوع، مضحک و در عین حال تکاندهنده است. از آنجا که نویسنده دزدیدهشده، که پس از عمل جراحی، از تخت بیمارستان به آینده برده شده، برهنه است، تنها لباسی که در اختیارش گذاشته میشود، یک ردای یونانی است که آن هم صرفاً برای تئاتر استفاده میشود و مهجور عصر هر دو نسل است.
مردمان قرن 26 چنان به فکر صرفهجویی در منابع و زمان هستند که شاهکارهای ادبی، از جمله «ایلیاد و اودیسه»، و حتی کتاب مقدس را خلاصه کردهاند! آنها حتی برای دوری از اندوه، که یکی از دلایل کشتار مردم جنوب هم هست، نسخههایی شاد از شاهکارهای کلاسیک جهان هم نوشتهاند!
نوتومب کوشیده است با نشان دادن وخامت اوضاع حاصل از حذف عشق، زیبایی، انسانیت، معنویت و مسئولیت، اهمیت این مسائل را نشان دهد و با ارائه بعضی راهحلهای عجیب و گاه مضحک، قدرت تخیل و پرواز ذهن خود را بنمایاند. وی نمونههایی از قوانین فیزیک را در شش قرن آینده بیان میکند، از جمله «بازگشت آنیونی» یا «اصل کاندوکیته». شاید او پا جای پای ژول ورن گذاشته است، گر چه علاوه بر تخیل، دیالوگهایی را ساخته که بیفکری انسانها را هم نشان میدهد. او با بیان «قتل عام مردم جنوب» در قرن 22 میلادی، خواننده را به یاد امروز میاندازد. همچنین، با انتخاب «استبداد» به عنوان «بهترین روش کشورداری» مخاطبش را به تأمل وامیدارد که شاید بحران قرن ما بیتوجهی به زمانه و اتفاقات درون آن است. نیز با بیان تغییرات عجیب قوانین ازدواج و تبدیل آن به یک قرارداد چندساله در سال 2580، دگرگونی در معیارهای زیبایی، طبقهبندی اجتماعی افراد بر اساس ضریب هوشی، و مواردی دیگر از این دست، خواننده را به مقایسه میخواند. او از زبان مردمان آینده، خود و همعصرانش را بازمینمایاند و به میدان قضاوت میکشاند. همچنین، با طرح این پرسش هولناک که اگر به زمان خود برگردد، به تنهایی چه میتواند بکند؟، اهمیت و لزوم همت جمعی را برای نگهداری ثروت و ذخایر و تحویل آن به آیندگان یادآور میشود.
نوتومب در «ردای یونانی» با بیان فجایع قرنهای آینده، زنده بودن ناعدالتی اجتماعی، تبعیض و تضاد اجتماعی، لایههایی پنهان از درون بشر را در پیش چشمان او آشکار میکند؛ لایههایی که خودخواهی بر آن حکمفرماست و بشری که با وجود دیدن نتایج این خودخواهی در زندگی اجداد خود، همچنان سعی در ترمیم این وضعیت ندارد و مدام به دنبال مقصر در گذشته میگردد. حال، این بشر با آوردن انسانی از قرون پیش، وی را محکوم میکند که بلایای امروز به دلیل بیفکری نسل اوست (یعنی دقیقاً ما انسانهای قرن 21 که اکنون بر کره زمین زندگی میکنیم). البته نوتومب، در خلال گفتگوی این دو نفر، میکوشد با ترفندهایی خودخواهی حاکم بر این هر دو نسل را نشان دهد.
نویسنده نتیجه نمیگیرد و البته ناامید هم نمیکند، بلکه با ارائه ایدههای جالب و گاه دور از ذهن، سبک نگارش هوشمندانه، بازی با کلمات و ایجاد فضای فکاهی در دیالوگی 150 صفحهای، کشش داستان خود را تضمین میکند.
نوتومب در این کتاب نام وقایع، شخصیتها و اسطورههای تاریخی و فلسفی بسیاری را آورده است که در پاورقیهای مترجم، توضیح داده میشود. این نکته نشاندهنده اطلاعات نوتومب از وقایع تاریخی، فلسفی و اجتماعی است.
در «ردای یونانی» میخوانیم که اهالی شمال، مردم بدبخت جنوب را قتل عام کردهاند و آیندگان این امر را بهترین تصمیم برای کشورهای جنوب، عقبافتادگان و فقیران، میدانند. این کشتار، نویسنده دزدیدهشده را بسیار منقلب میکند و حجم زیادی از این گفتگو را دربرمیگیرد. شاید نگاه به زندگی املی نوتومب دلیل این دلسوزی عمیق به کشورهای جنوب را مشخص کند: او سالها در بنگلادش، میانمار، و لائوس زیسته، با مردم آن سرزمینها آشنا و متعاقباً به آنها علاقهمند است. تخیل او بیتوجهی جهانیان به کشورهای جنوب را اینگونه شکل داده که گویا میل شمال در این است که آنها را حذف کند: حذف صورت مسأله به جای حل آن. نوتومب نویسندهای سیاسی نیست، اما با تمسخر دموکراسی و پوچ خواندن آن در اروپا و امریکا، قدرت حاکم جهان را «استبداد» معرفی میکند و در معرفی و تمجید آن، از زبان «سلسیوس»- نابغه قرن 26- آینده دنیا را جهانشمول شدن آن میبیند.
نوتومب سبک خود را در این کتاب، در لابهلای گفتگوها، بیان کرده است. اولین چیزی که خواننده از یکی از دو طرف گفتگو درمییابد، نام یکی از آنهاست. وی اختصار نام خود را برای نویسنده دزدیدهشده انتخاب کرده است: «ا. ن.». هنگامی که «ا. ن.» از کتابهای خود سخن به میان میآورد، سبکشان را توضیح میدهد. وی میگوید در داستانهایش همه نوع اتفاق رخ میدهد، لودگی را میپرستد، تکنیکهای سماجت شفاهی را میداند و... . همچنین به نابغه زمان میگوید: «شما هرگز آن قدر توانایی فکری نخواهید داشت که بتوانید همانند من به ایدهای واقعیت ببخشید». این موارد ویژگیهای داستانهای نوتومب هم هست و در این موارد نقش نوتومب و «ا. ن.» درهم آمیخته میشود. در قسمتی از کتاب میخوانیم که نویسنده دزدیده شده میگوید که موضوع واقعی کتابهایش خودش نیست، گرچه نوتومب مثلاً در «خرابکاری عاشقانه» پایه داستان را طوری طرح میریزد که بر اساس زندگینامهاش خواننده احساس میکند خاطرات او را میخواند. البته این سبک اوست که فضا را طوری شفاف سازد که گویی قصد خاطرهنویسی دارد. نوتومب در «خرابکاری عاشقانه» و «بهت و لرزه» نیز از این سبک استفاده میکند و با بهرهگیری از زندگی در ژاپن، توصیفی صحیح از فضا، وقایع و آداب آنها را به دست داده و البته به خوبی از عهده آن برآمده است. با وجود آن که نوتومب سعی در بیان مضامین تازه و عجیب دارد ولی چنان ساده مینویسد که با وجود دور از ذهن بودن متن احساس نزدیکی میکند.
کتاب ردای یونانی با ترجمه زهرا سدیدی و شمارگان 1100 نسخه، بهای 2200 تومان به همت انتشارات کتاب روشن در بهار 1389 منتشر شده است.
--------
نوتومب در ایران
از اَمِلی نوتومب تاکنون چند کتاب در ایران منتشر شده است: «خرابکاری عاشقانه»، ترجمه زهرا سدیدی، نشر مرکز؛ «بهت و لرزه»، ترجمه موگه رازانی، نشر کتاب نادر؛ «ترس و لرز» ترجمه شهلا حائری، نشر قطره؛ و «مرکور» با ترجمه موگه رازانی، نشر کتاب نادر. «خرابکاری عاشقانه» در ایران مورد استقبال فراوان قرار گرفته و چندین بار تجدید چاپ شده است. «ترس و لرز» یا «بهت و لرزه» نیز جایزه بزرگ آکادمی رمان فرانسوی را در سال 1999 به خود اختصاص داد و البته اولین زنی بود که از طرف آکادمی فرانسه برای این جایزه انتخاب میشد. این رمان که با دو ترجمه مختلف در ایران انتشار یافته، همچنین برنده جایزههای «آلن فورنیه» و «رنه فاله» شده است.
نوتومب در این رمانها فضای کودکی را شفاف و تجربهشده تصویر میکند، خواننده را همراه خود به طفولیت میبرد و در خاطرات خودش غرق میکند.
املی نوتومب پس از آگاهی از حضور آثارش در ایران و استقبال مردم، بسیار تعجب کرد و البته خوشحال شد. آثار او در فرانسه، ژاپن و نقاط مختلف جهان بسیار پرطرفدار است و میتوان گفت در ادبیات فرانسه مد روز محسوب میشود مثلاً یکی از آثار او دویست هزار نسخه فروش در یک ماه داشته است که در صدر لیست فروش قرار دارد.
زندگینامه:
اَمِلی نوتومب در سیزده آگوست1967 متولد شد. پدرش سفیر بلژیک در ژاپن بود. او در کوبه ژاپن به دنیا آمد و پنج سال زندگیش را در این کشور گذراند. وی معمولاً ژاپنی صحبت میکند و تعلق زیادی به این سرزمین و ادبیات آن دارد و هاروکی موراکامی نویسنده محبوب اوست.
نوتومب به دلیل کار پدرش، در کشورهای گوناگون چون ژاپن، چین، امریکا، بنگلادش، میانمار، فیلیپین و لائوس زندگی کرده است. املی بعد از 17 سال که از زندگیش میگذشت وارد وطن خود، یعنی بلژیک، شد. وی این اتفاق را آغاز انگیزهاش برای نوشتن میداند، زیرا ورود به بلژیک با تنهایی او همراه بود و این غربت او را به نوشتن واداشت.
تغییر مکان از نظر نوتومب یا منجر به سرد شدن روابط یا برعکس گرم و صمیمی شدن آن میشود، که در مورد وی، مورد دوم صدق پیدا کرد. زندگی در کشورهای مختلف باعث حساس و عاطفی شدن او شد، چرا که مدام باید از کسانی که به آنها انس گرفته بود، جدا میشد.
نوتومب بیشتر زمان روز را مینویسد و راغب به جلب رضایت خوانندگان است. وی نویسنده پرکاری است و تا امروز حدود 27 کتاب از وی منتشر شده، آخرین کتاب او سفر زمستانی است، که اغلب این آثار با استقبال فراوانی در فرانسه روبرو شده است البته وی تمام نوشتههای خود را منتشر نمیکند چراکه با توجه به نوشتههای روزانهاش میبایست هزاران کتاب تا به امروز منتشر کرده باشد وی مقوله نوشتن و انتشار را جا از هم میداند و هر نوشتهای را چاپ نمیکند.
نوتومب در بعضی رمانهایش بیوگرافی خود را نوشته است؛ مثلاً در کتاب عجیب «دنیای ماورای لولهها» خاطراتش را از بدو تولد تا سه سالگی نگاشته! و در «خرابکاری عاشقانه» از هفت سالگی خود سخن میگوید. او معترف است که همه این خاطرات واقعی است. البته آنچه مهم به نظر میرسد سفری است که خواننده پس از خواندن کتاب به دوران کودکیش میکند، زیرا طرز بیان این وقایع به گونهای است که همانند یک فیلم سینمایی، اتفاقات را به تصویر میکشد.
نوتومب در آثارش علایق خود را وارد میکند. هنر او این است که مسائل را چنان مناسب و در خور فضا بیان میکند که کاملاً مورد پذیرش خواننده است، حتی با بیان جملات فلسفی از زبان کودکی هفت ساله یا تبعید شدهای به آینده.
---
این مطلب پیشتر در «کتاب هفته» منتشر شده است.
داستان جهان در قرن بیستوششم
زهرا مرعشی: هنگامی که آثار اَمِلی نوتومب را میخوانید، چنان مجذوب توصیف او از تخیلاتش میشوید که گاهی به اطلاعات واقعی خود شک میکنید و دنیای ساخته او را حقیقی میپندارید. گستره تخیلات او وسیع و منظم است، به گونهای که هراسی از بسط آنها ندارد. او در «ردای یونانی» با تهوری عجیب دست به خلق دنیای شش قرن بعد میزند. نوتومب با بیان مشکلات آینده، سعی در تلنگر زدن به خواننده دارد.
این داستان در واقع گفتگویی بلند است که در یک طرف آن زنی داستاننویس قرار دارد که در سال 1995 میلادی از روی تختخواب بیمارستان ربوده و به شش قرن آینده، یعنی سال 2580، منتقل شده است. در سوی دیگر این گفتگو، نابغهای از آینده قرار دارد که نماینده «فرمانده مستبد» است. در این گفتگو، هر طرف از دید فرد مقابل معرفی میشود. همچنین، حال از نظر آیندگان، و آینده از نظر معاصران نشان داده میشود. زن نویسنده در عصر خود حدسی میزند که به دلیل آن دزدیده میشود: او فرضیهای را مطرح میکند که در آن شهر پمپئی(شهری بسیار زیبا و مرفه در دوره خود در کامپانی قدیم، واقع در دامنه آتشفشان وزوو نزدیک ناپل که در سال هفتاد و نه بعد از میلاد زیر خاکستر آتشفشان مدفون شد و در قرن نوزده میلادی آن را خارج کردند) به دست باستانشناسان آینده برای محفوظ ماندن برای آیندگان در زیر خاکستر مدفون شده و آتشفشان به صورت عمدی توسط آنان فعال شده است تا آنان پس از سالها پمپئی را با استفاده از فناوری خود دوباره خارج کنند و از زیبایی آن لذت ببرند. با مطرح شدن این ماجرا در قرن بیست و یک ممکن بود این فرضیه برملا شود و از وقوع آن جلوگیری به عمل آید در نتیجه مطرح کننده آن دزدیده میشود تا جلوی این امر گرفته شود. در این داستان میخوانیم: «دانشمندان آینده که امکان سفر در گذشته را خواهند داشت، مسئول فوران آتشفشان وزوو در سال 79 بعد از میلاد مسیح هستند. انگیزه جنایت: حفظ زیباترین نمونه شهر باستانی- بهتر بگویم: گوهر تاریخی هنر زیستن- زیر خاکستر و گدازه!»
نوتومب با قلمی طنزآمیز نهایت مشکلات آشنای امروز را بیان میکند، مثلاً از اتمام منابع انرژی- انرژیهای فسیلی، اتمی، برق و هر آنچه فکر میکنید- سخن میگوید؛ زمانی که انرژی خورشید به تنهایی کافی نیست، تا حدی که مردم برای گریز از اتلاف انرژی از لباس، به دلیل کهنه و کوچک شدن و از مد افتادن، استفاده نمیکنند و به جای آن، بدن خود را با پوششی سهبعدی میپوشانند که البته مانع استحمام، توالت و نزدیکی نمیشود. طرح این موضوع، مضحک و در عین حال تکاندهنده است. از آنجا که نویسنده دزدیدهشده، که پس از عمل جراحی، از تخت بیمارستان به آینده برده شده، برهنه است، تنها لباسی که در اختیارش گذاشته میشود، یک ردای یونانی است که آن هم صرفاً برای تئاتر استفاده میشود و مهجور عصر هر دو نسل است.
مردمان قرن 26 چنان به فکر صرفهجویی در منابع و زمان هستند که شاهکارهای ادبی، از جمله «ایلیاد و اودیسه»، و حتی کتاب مقدس را خلاصه کردهاند! آنها حتی برای دوری از اندوه، که یکی از دلایل کشتار مردم جنوب هم هست، نسخههایی شاد از شاهکارهای کلاسیک جهان هم نوشتهاند!
نوتومب کوشیده است با نشان دادن وخامت اوضاع حاصل از حذف عشق، زیبایی، انسانیت، معنویت و مسئولیت، اهمیت این مسائل را نشان دهد و با ارائه بعضی راهحلهای عجیب و گاه مضحک، قدرت تخیل و پرواز ذهن خود را بنمایاند. وی نمونههایی از قوانین فیزیک را در شش قرن آینده بیان میکند، از جمله «بازگشت آنیونی» یا «اصل کاندوکیته». شاید او پا جای پای ژول ورن گذاشته است، گر چه علاوه بر تخیل، دیالوگهایی را ساخته که بیفکری انسانها را هم نشان میدهد. او با بیان «قتل عام مردم جنوب» در قرن 22 میلادی، خواننده را به یاد امروز میاندازد. همچنین، با انتخاب «استبداد» به عنوان «بهترین روش کشورداری» مخاطبش را به تأمل وامیدارد که شاید بحران قرن ما بیتوجهی به زمانه و اتفاقات درون آن است. نیز با بیان تغییرات عجیب قوانین ازدواج و تبدیل آن به یک قرارداد چندساله در سال 2580، دگرگونی در معیارهای زیبایی، طبقهبندی اجتماعی افراد بر اساس ضریب هوشی، و مواردی دیگر از این دست، خواننده را به مقایسه میخواند. او از زبان مردمان آینده، خود و همعصرانش را بازمینمایاند و به میدان قضاوت میکشاند. همچنین، با طرح این پرسش هولناک که اگر به زمان خود برگردد، به تنهایی چه میتواند بکند؟، اهمیت و لزوم همت جمعی را برای نگهداری ثروت و ذخایر و تحویل آن به آیندگان یادآور میشود.
نوتومب در «ردای یونانی» با بیان فجایع قرنهای آینده، زنده بودن ناعدالتی اجتماعی، تبعیض و تضاد اجتماعی، لایههایی پنهان از درون بشر را در پیش چشمان او آشکار میکند؛ لایههایی که خودخواهی بر آن حکمفرماست و بشری که با وجود دیدن نتایج این خودخواهی در زندگی اجداد خود، همچنان سعی در ترمیم این وضعیت ندارد و مدام به دنبال مقصر در گذشته میگردد. حال، این بشر با آوردن انسانی از قرون پیش، وی را محکوم میکند که بلایای امروز به دلیل بیفکری نسل اوست (یعنی دقیقاً ما انسانهای قرن 21 که اکنون بر کره زمین زندگی میکنیم). البته نوتومب، در خلال گفتگوی این دو نفر، میکوشد با ترفندهایی خودخواهی حاکم بر این هر دو نسل را نشان دهد.
نویسنده نتیجه نمیگیرد و البته ناامید هم نمیکند، بلکه با ارائه ایدههای جالب و گاه دور از ذهن، سبک نگارش هوشمندانه، بازی با کلمات و ایجاد فضای فکاهی در دیالوگی 150 صفحهای، کشش داستان خود را تضمین میکند.
نوتومب در این کتاب نام وقایع، شخصیتها و اسطورههای تاریخی و فلسفی بسیاری را آورده است که در پاورقیهای مترجم، توضیح داده میشود. این نکته نشاندهنده اطلاعات نوتومب از وقایع تاریخی، فلسفی و اجتماعی است.
در «ردای یونانی» میخوانیم که اهالی شمال، مردم بدبخت جنوب را قتل عام کردهاند و آیندگان این امر را بهترین تصمیم برای کشورهای جنوب، عقبافتادگان و فقیران، میدانند. این کشتار، نویسنده دزدیدهشده را بسیار منقلب میکند و حجم زیادی از این گفتگو را دربرمیگیرد. شاید نگاه به زندگی املی نوتومب دلیل این دلسوزی عمیق به کشورهای جنوب را مشخص کند: او سالها در بنگلادش، میانمار، و لائوس زیسته، با مردم آن سرزمینها آشنا و متعاقباً به آنها علاقهمند است. تخیل او بیتوجهی جهانیان به کشورهای جنوب را اینگونه شکل داده که گویا میل شمال در این است که آنها را حذف کند: حذف صورت مسأله به جای حل آن. نوتومب نویسندهای سیاسی نیست، اما با تمسخر دموکراسی و پوچ خواندن آن در اروپا و امریکا، قدرت حاکم جهان را «استبداد» معرفی میکند و در معرفی و تمجید آن، از زبان «سلسیوس»- نابغه قرن 26- آینده دنیا را جهانشمول شدن آن میبیند.
نوتومب سبک خود را در این کتاب، در لابهلای گفتگوها، بیان کرده است. اولین چیزی که خواننده از یکی از دو طرف گفتگو درمییابد، نام یکی از آنهاست. وی اختصار نام خود را برای نویسنده دزدیدهشده انتخاب کرده است: «ا. ن.». هنگامی که «ا. ن.» از کتابهای خود سخن به میان میآورد، سبکشان را توضیح میدهد. وی میگوید در داستانهایش همه نوع اتفاق رخ میدهد، لودگی را میپرستد، تکنیکهای سماجت شفاهی را میداند و... . همچنین به نابغه زمان میگوید: «شما هرگز آن قدر توانایی فکری نخواهید داشت که بتوانید همانند من به ایدهای واقعیت ببخشید». این موارد ویژگیهای داستانهای نوتومب هم هست و در این موارد نقش نوتومب و «ا. ن.» درهم آمیخته میشود. در قسمتی از کتاب میخوانیم که نویسنده دزدیده شده میگوید که موضوع واقعی کتابهایش خودش نیست، گرچه نوتومب مثلاً در «خرابکاری عاشقانه» پایه داستان را طوری طرح میریزد که بر اساس زندگینامهاش خواننده احساس میکند خاطرات او را میخواند. البته این سبک اوست که فضا را طوری شفاف سازد که گویی قصد خاطرهنویسی دارد. نوتومب در «خرابکاری عاشقانه» و «بهت و لرزه» نیز از این سبک استفاده میکند و با بهرهگیری از زندگی در ژاپن، توصیفی صحیح از فضا، وقایع و آداب آنها را به دست داده و البته به خوبی از عهده آن برآمده است. با وجود آن که نوتومب سعی در بیان مضامین تازه و عجیب دارد ولی چنان ساده مینویسد که با وجود دور از ذهن بودن متن احساس نزدیکی میکند.
کتاب ردای یونانی با ترجمه زهرا سدیدی و شمارگان 1100 نسخه، بهای 2200 تومان به همت انتشارات کتاب روشن در بهار 1389 منتشر شده است.
--------
نوتومب در ایران
از اَمِلی نوتومب تاکنون چند کتاب در ایران منتشر شده است: «خرابکاری عاشقانه»، ترجمه زهرا سدیدی، نشر مرکز؛ «بهت و لرزه»، ترجمه موگه رازانی، نشر کتاب نادر؛ «ترس و لرز» ترجمه شهلا حائری، نشر قطره؛ و «مرکور» با ترجمه موگه رازانی، نشر کتاب نادر. «خرابکاری عاشقانه» در ایران مورد استقبال فراوان قرار گرفته و چندین بار تجدید چاپ شده است. «ترس و لرز» یا «بهت و لرزه» نیز جایزه بزرگ آکادمی رمان فرانسوی را در سال 1999 به خود اختصاص داد و البته اولین زنی بود که از طرف آکادمی فرانسه برای این جایزه انتخاب میشد. این رمان که با دو ترجمه مختلف در ایران انتشار یافته، همچنین برنده جایزههای «آلن فورنیه» و «رنه فاله» شده است.
نوتومب در این رمانها فضای کودکی را شفاف و تجربهشده تصویر میکند، خواننده را همراه خود به طفولیت میبرد و در خاطرات خودش غرق میکند.
املی نوتومب پس از آگاهی از حضور آثارش در ایران و استقبال مردم، بسیار تعجب کرد و البته خوشحال شد. آثار او در فرانسه، ژاپن و نقاط مختلف جهان بسیار پرطرفدار است و میتوان گفت در ادبیات فرانسه مد روز محسوب میشود مثلاً یکی از آثار او دویست هزار نسخه فروش در یک ماه داشته است که در صدر لیست فروش قرار دارد.
زندگینامه:
اَمِلی نوتومب در سیزده آگوست1967 متولد شد. پدرش سفیر بلژیک در ژاپن بود. او در کوبه ژاپن به دنیا آمد و پنج سال زندگیش را در این کشور گذراند. وی معمولاً ژاپنی صحبت میکند و تعلق زیادی به این سرزمین و ادبیات آن دارد و هاروکی موراکامی نویسنده محبوب اوست.
نوتومب به دلیل کار پدرش، در کشورهای گوناگون چون ژاپن، چین، امریکا، بنگلادش، میانمار، فیلیپین و لائوس زندگی کرده است. املی بعد از 17 سال که از زندگیش میگذشت وارد وطن خود، یعنی بلژیک، شد. وی این اتفاق را آغاز انگیزهاش برای نوشتن میداند، زیرا ورود به بلژیک با تنهایی او همراه بود و این غربت او را به نوشتن واداشت.
تغییر مکان از نظر نوتومب یا منجر به سرد شدن روابط یا برعکس گرم و صمیمی شدن آن میشود، که در مورد وی، مورد دوم صدق پیدا کرد. زندگی در کشورهای مختلف باعث حساس و عاطفی شدن او شد، چرا که مدام باید از کسانی که به آنها انس گرفته بود، جدا میشد.
نوتومب بیشتر زمان روز را مینویسد و راغب به جلب رضایت خوانندگان است. وی نویسنده پرکاری است و تا امروز حدود 27 کتاب از وی منتشر شده، آخرین کتاب او سفر زمستانی است، که اغلب این آثار با استقبال فراوانی در فرانسه روبرو شده است البته وی تمام نوشتههای خود را منتشر نمیکند چراکه با توجه به نوشتههای روزانهاش میبایست هزاران کتاب تا به امروز منتشر کرده باشد وی مقوله نوشتن و انتشار را جا از هم میداند و هر نوشتهای را چاپ نمیکند.
نوتومب در بعضی رمانهایش بیوگرافی خود را نوشته است؛ مثلاً در کتاب عجیب «دنیای ماورای لولهها» خاطراتش را از بدو تولد تا سه سالگی نگاشته! و در «خرابکاری عاشقانه» از هفت سالگی خود سخن میگوید. او معترف است که همه این خاطرات واقعی است. البته آنچه مهم به نظر میرسد سفری است که خواننده پس از خواندن کتاب به دوران کودکیش میکند، زیرا طرز بیان این وقایع به گونهای است که همانند یک فیلم سینمایی، اتفاقات را به تصویر میکشد.
نوتومب در آثارش علایق خود را وارد میکند. هنر او این است که مسائل را چنان مناسب و در خور فضا بیان میکند که کاملاً مورد پذیرش خواننده است، حتی با بیان جملات فلسفی از زبان کودکی هفت ساله یا تبعید شدهای به آینده.
---
این مطلب پیشتر در «کتاب هفته» منتشر شده است.