بیـمآری ام اس علائم و علل درمان

[eɴιɢмαтιc]

علل شایع ابتلا و عود بیماری ام اس

سیستم عصبی بدن از میلیون ها سلول عصبی به نام نورون (neuron) تشکیل شده است که با انتقال پیام های عصبی حرکات بدن، احساسات، حافظه، سخن گفتن و به طور کلی هر فعالیتی که ما انجام می دهیم را کنترل می کند.

سلول های عصبی بدن با لایه ای به نام میلین پوشیده شده اند. در حقیقت این لایه نقش محافظتی و تقویت انتقال پیام ها را بر عهده دارد.

در بیماران مبتلا به ام اس، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های عصبی یا نورون ها حمله کرده و پوشش میلین آنها را از بین می برد. آسیب میلین باعث اختلال در انتقال پیام های عصبی خواهد شد.

اختلال در انتقال پیام های عصبی نیز باعث ایجاد علائم ناتوان کننده ای در فرد مبتلا به MS خواهد شد، مانند:
- اشکال در راه رفتن و حفظ تعادل بدن
- خستگی
- ضعف عضلات
- اختلالات بینایی

البته علائم MS از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علت واقعی MS ناشناخته است. اما با این حال محققان معتقدند که چهار عامل زیر نقش اصلی را در ابتلای به MS بر عهده دارند:

1- علل ایمونولوژیک
همانطور که می دانید MS یک بیماری خودایمنی است که از اختلال در سیستم ایمنی بدن ناشی می شود. این اختلال ایمنی مستقیما به غلاف میلین حمله کرده و آن را از بین می برد.

مطالعات درباره ی علت شروع این بیماری ادامه دارد.
در حال حاضر استفاده از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی یکی از راه های درمان این بیماری است
- ارتباط ژنتیکی به نظر می رسد چند ژن مختلف، نقش اساسی را در ابتلای به ام اس بر عهده دارند. بر اساس تحقیقات اگر یکی از والدین به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلای فرزندان به این بیماری 2 تا 5 درصد است.

دانشمندان معتقدند که افراد مبتلا به ام اس، با یک حساسیت ژنتیکی نسبت به برخی عوامل زیستی و محیطی به دنیا می آیند و پاسخ خودایمنی زمانی شروع می شود که این افراد با این عوامل محرک مواجه شوند.

3- محیط
اپیدمیولوژیست ها الگوی افزایش موارد MS در کشورهایی که در دورترین نقطه از خط استوا قرار دارند را دیده اند. این ارتباط به گونه ای است که برخی ها اعتقاد دارند که کمبود ویتامین د می تواند یکی از علل ابتلا به بیماری باشد.

ویتامین D نقش مهمی در فعالیت سیستم ایمنی دارد. افراد نزدیک به خط استوا تماس بیشتری با نور خورشید داشته و ویتامین D بیشتری در بدن آنها تولید می شود. اما در کشورهای دور از خط استوا وضعیت برعکس است.

4- عفونت ها
مطالعات نشان داده اند که ویروس ها و باکتری ها هم می توانند شروع کننده MS باشند. به نظر می رسد ویروس ها می توانند شروع کننده ی التهاب و تخریب غلاف میلین سلول های عصبی باشند. پس می توان ویروس ها را از تحریک کننده های ابتلای به MS در نظر گرفت.
از جمله ویروس ها و باکتری هایی که به نظر می رسد نقش مهمی در ابتلا به MS داشته باشند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ویروس سرخک
- ویروس هرپس انسانی
- اپشتین بار


بر اساس تحقیقات انجام شده، از شایع ترین محرک ها و تشدیدکننده های بیماری MS می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- استرس
فشارهای روحی نقش بسیار مهمی در ابتلا به بیماری های مزمن مثل MS برعهده دارند.
افسردگی که یکی از علائم و عوارض ابتلا به MS است، در خیلی از موارد از همین استرس سرچشمه می گیرد. استرس همچنین تشدید کننده عوارض دیگر MS مانند خستگی و گیجی است.

به همین خاطر است که یکی از مهم ترین جنبه ها در درمان MS ، درمان های روانشناختی و مدیریت استرس است. این موضوع به قدری مهم است که در خیلی از مراکز درمان، یک گروه از پزشکان و روانشناسان مسئولیت آن را بر عهده دارند.

- خستگی
همانطور که داشتن خواب کافی برای حفظ سلامتی همه ی افراد حائز اهمیت است، اهمیت خاص و ویژه ای هم برای بیماران مبتلا به MS دارد.

بیشتر مبتلایان به MS افرادی کم انرژی و ضعیف به نظر می رسند. این افراد با انجام سبک ترین فعالیت ها خسته می شوند و خستگی نیز علائم MS را در آنها تشدید می کند.

به همین خاطر داشتن سبک زندگی سالم، صحیح غذا خوردن، خواب کافی و ورزش و نرمش روزانه در کنترل شدت این بیماری بسیار حائز اهمیت است.

- عفونت ها
عفونت ها علت اصلی یک سوم موارد عود و تشدید MS اند.

در این میان عفونت های مجاری ادراری شایعترین عفونت ها هستند چراکه افراد معمولا مبتلا به MS دچار اختلال در تخلیه کامل مثانه اند.
بی اختیاری ادرار باعث عدم تخلیه کامل آن و در نتیجه بر جای ماندن بخشی از مواد زائد در مثانه و عفونت های به دنبال آن خواهد شد.

اما علاوه بر عفونت ادراری، هر عفونت دیگری که سیستم ایمنی را تضعیف کند، مثل سرماخوردگی و آنفلوانزا، می تواند باعث عود بیماری MS شود.

پس سعی کنید از نزدیک شدن به افراد بیمار خودداری کرده و بهداشت فردی را تا حد ممکن رعایت کنید.

- گرمای بدن
عفونتی که منجر به بروز تب شود، برای مبتلایان به MS جدا مشکل ساز است، چراکه افزایش دمای بدن برای این بیماران، یک تحریک کننده عود بیماری است.

طبق مطالعات انجام شده، عوارض بیماری MS مخصوصا لرز در طول تابستان و روزهای گرم شدیدتر می شود.

پس داشتن یک تهویه هوای مناسب و هچنین استحمام با آب خنک می تواند کاهش دهنده این علائم باشد.