نمودار انواع تضاد_ ادبیات فارسی

[מַברִיק]

نمودار انواع تضاد:

1- تضاد وجودی: کلماتی که وجود یکی وابسته به عدم وجود دیگری است و بین آنها درجاتی وجود ندارد.

2- تضاد وارونه: تضادی که رابطۀ تضاد بین مفهوم یک واژه و واژۀ دیگر در مورد عکس آنها نیز صادق است.

3- تضاد مقطعی: تضاد بین جفت واژه­هایی است که در یک زمان و مقطع محدود چنین رابطه­ای با هم دارند.

4- تضاد جنسیتی: تضاد بین دو جنس از یک گروه با این شرط که آن گروه فقط دارای همان دو جنس باشد .

5- تضاد معنایی: تضاد بین کلماتی که در معنی ضد هم هستند و همیشه و تحت هر شرایطی این رابطه را حفظ می­کنند.

6- تضاد رفتاری، آن است که عملی خلاف عمل دیگر باشد، تجلّی این تضاد بیشتر در صفات است.

7- تضاد مدرّج: جفت واژه­هایی دارای این نوع تضادند که در دو انتهای طیفی از مفاهیم مربوط به هم، امّا درجه بندی شده قرار گیرند.

8- تضاد یک جانبه: تضادی بین دو واژه که یکی از آنها بر دیگری تأثیرگذار باشد واین رابطه یک جانبه است.

9- تضاد کاربردی: جفت واژه­ای که نه از حیث لفظ و نه از حیث معنی ضد هم باشند؛ بلکه در کاربرد بین اهل زبان به عنوان ضد هم شناخته شده­اند.