چه موقع مجبور به پیوند قرنیه می‌شویم؟

[Wєιяɗ]

تبخال در چشم را یک ویروس به وجود می‌آورد که در زمان به وجود آمدن، به فرد احساس وجود یک جسم خارجی در چشم را می‌دهد.



رنگ‌ها، نور، اشیا، طبیعت و هر چه که در پیرامون ماست، همه و همه را با چشم می‌بینیم. چشم، دریچه‌ای است به دنیای بیرون و به دلیل وظیفه‌ای که انجام می‌­دهد یکی از اجزای بسیار مهم بدن محسوب می‌شود. شاید همین، دلیل خوبی باشد که نسبت به چشم اهمیت بیشتری قائل شویم و از آن به خوبی مراقبت کنیم.



خوردن ضربه به چشم و عوامل دیگر می‌تواند چشم را با مشکلاتی مواجه کند که نتیجه آن ممکن است به پیوند قرنیه بینجامد.



چشم انسان اجزای گوناگونی دارد که وجود هر کدام برای بینایی ضرورت دارد. اگر عصب بینایی قطع شود چشم، دیگر چیزی را نخواهد دید؛ همچنین آسیب به پرده چشم می‌تواند دید را از بین ببرد.
چنانچه قرنیه کدر شود می‌تواند باعث از بین رفتن دید شود حتی اگر اجزای داخلی چشم سالم باشند باز هم در صورت عدم درمان کدر شدن قرنیه و از بین رفتن دید وجود دارد. قرنیه بخشی است که در جلوی چشم به شکل یک دایره بی‌رنگ قرار گرفته و اطراف آن صلبیه (بخش سفید) وجود دارد.



همیشه پای یک لکه در میان است!
زمانی که قرنیه کدر می‌شود پیوند قرنیه باید انجام شود اما باید دید که چه عواملی باعث کدرشدن چشم می شوند. شایع‌ترین علت کدرشدن قرنیه ایجاد تبخال روی قرنیه است. تبخال در چشم را یک ویروس به وجود می‌آورد که در زمان به وجود آمدن، به فرد احساس وجود یک جسم خارجی در چشم را می‌دهد؛ سپس این حالت خوب می‌شود.



تکرار تبخال، باعث ایجاد لک شده و درنهایت قرنیه کدر می‌شود و دید را از بین می‌برد. وقتی فرد دچار این تبخال می‌شود و با علائمی چون درد، حالت شن رفتگی در چشم و... مواجه می‌شود ، باید به چشم پزشک مراجعه کند چرا که همین تبخال اولیه باعث کم شدن یک-دهم (1/0) دید خواهد شد. عوامل دیگری مثل تصادفات و آسیب به چشم، ضربه و پارگی قرنیه هم وجود دارند که اگر درمان نشوند باعث ایجاد لک در چشم می‌شوند.







قرنیه پیوند می‌شود
وقتی قرنیه چشم دچار لک شود باید عمل جراحی پیوند برای آن انجام بگیرد و برای افرادی که سایر اجزای بینایی آنها سالم است و تنها قرنیه کدر شده است می‌توان این کار را انجام داد. عمل پیوند قرنیه چشم محدودیت سنی ندارد و برای نوزاد تا فرد 90 ساله هم می‌تواند صورت بگیرد.


قرنیه را می‌توان با قرنیه چشم انسان مرده تعویض کرد. فردی که می‌میرد از قرنیه آن تا شش، هفت ساعت یا کمتر (در شرایط مناسب) پس از مرگ می‌توان استفاده کرد. قرنیه پیوند زده شده چون رگ ندارد برای بدن یک جزء بیگانه نخواهد بود و معمولا بدن آن را پس نمی‌زند.



همین مساله باعث می‌شود که آن را از هر مرده‌ای با هر گروه خونی‌ بتوان گرفت. بیشتر قرنیه‌‌های پیوندی، اهدایی هستند و به بانک چشم فرستاده می‌شوند، بانک چشم هم هزینه‌ای برای نگهداری و انجام آزمایش‌های یاد شده دریافت می‌کند.



پیوند قرنیه چطور انجام می‌شود؟
چشم پزشک، قرنیه پیوندی را به قطر هفت، هشت میلی متر به شکل دایره از چشم مرده درمی‌آورد و با 16 بخیه به چشم زنده پیوند می‌زند، بخیه‌ها هم آن‌قدر ریز هستند که بیمار آنها را حس نمی‌کند.



این کار با تیغ‌های یکبار مصرف که قیمت آنها بین 120 تا 150 هزار تومان است انجام می‌شود. این کار با دقت بسیار بالا انجام خواهد شد تا قرنیه به شکل کج و نا منظم در چشم زنده قرار نگیرد و مقدار بیشتری از قرنیه چشم اهدایی برداشته می‌شود تا به خوبی روی چشم گیرنده جا بیفتد و محکم شود.



زود اقدام کنید
زمانی که پزشک پیوند قرنیه را پیشنهاد کرد باید این کار سریع انجام شود و تعویق طولانی‌مدت آن مشکلاتی را به وجود می‌آورد؛ برای مثال کودکان دچار تنبلی چشم می‌شوند و بزرگسالان هم با مشکل انحراف چشم مواجه خواهند شد؛ به گونه‌ای که بعد از عمل، دید دوگانه (دو بینی) به وجود می‌آید.



مراقبت‌های چشم پیوند خورده!
وقتی فردی عمل پیوند قرنیه را انجام داد، بعد از عمل می‌تواند ببیند، البته دید فرد تار است و یکی،دو ماه طول می‌کشد که دید کاملا خوب شود. فردی که عمل پیوند قرنیه انجام می‌دهد باید نسبت به تبخال و خوردن ضربه به چشم توجه کافی داشته باشد چرا که این دو می‌توانند قرنیه پیوندی را با مشکل مواجه کنند.



مشکلات از نوع پیوندی
اولین مشکلی که برای قرنیه پیوندی به ویژه در افرادی که آلرژی دارند، وجود دارد التهاب، تورم و قرمز شدن چشم و در برخی افراد عفونت است که می‌تواند باعث پیدا شدن رگ در قرنیه و دفع پیوند شود.



پس باید چشم از این لحاظ تحت نظر باشد تا دچار این مشکلات نشود. خطر دفع پیوند از سوی گیرنده تا سه سال بعد از پیوند وجود دارد و تقریبا بعد از سه سال می‌توان مطمئن شد که دیگر مشکلی وجود ندارد. البته تا 30سال بعد از پیوند هم احتمال دفع پیوند وجود دارد ولی احتمال آن بسیار کم است.





خطر دفع پیوند
دفع پیوند با علائمی چون احساس وجود جسم خارجی در چشم و تاری شدید دید همراه است و با مشاهده این علائم باید سریع به چشم پزشک مراجعه کرد. وقتی علائم دفع در بیمار مشاهده شد تا حد امکان جلوی از دست رفتن قرنیه پیوندی را می‌گیریم و با زدن آمپول‌های مخصوص کنار قرنیه پیوندی و روی کره چشم این کار را انجام می‌دهیم. اگر بافت پیوندی از دست برود باید مجددا پیوند قرنیه انجام شود و در کل روی هر فرد تنها می‌توان سه بار پیوند قرنی را انجام داد که هر بار از دفعه قبل سخت‌تر خواهد بود.



فرار از هر نوع ضربه
قرنیه پیوند زده شده استحکام قرنیه طبیعی را نخواهد داشت و افراد باید به این مساله دقت کنند که در صورت وارد شدن ضربه احتمال پارگی و بازشدن محل پیوند وجود دارد. به افرادی که این عمل را انجام می‌دهند توصیه می‌شود مواظب چشم خود باشند و از عینک‌های پلاستیکی محافظ استفاده کنند.



اگر سر و کله تبخال پیدا شد
یکی از عوامل ایجاد لک در قرنیه تبخال است و بعد از انجام عمل پیوند قرنیه، باز هم احتمال زدن تبخال روی قرنیه پیوندی وجود دارد به همین دلیل به فردی که پیوند قرنیه انجام داده است آموزش‌هایی می‌دهیم که در صورت مشاهده علائمی چون احساس شن رفتگی یا وجود مو در چشم از قطره ضدتبخال استفاده کند، بهتر است برای بررسی بیشتر به چشم پزشک مراجعه شود.

[eɴιɢмαтιc]

پیوند قرنیه چشم؛ چرا و چگونه؟


 برای اینکه نور بتواند به شبکیه چشم برسد و ما اجسام و اطراف را ببینیم، باید از قرنیه عبور کند؛ به همین دلیل شفافیت آن بسیار اهمیت دارد. زمانی که مشکلی برای هر یک از لایههای قرنیه ایجاد شود، قرنیه به تدریج کدر شده و شفافیت خود را از دست میدهد. در این موقع پیوند قرنیه لازم است.





تا به حال با دقت به چشمهایتان نگاه کردهاید؟ توجه کردهاید این چشمهای زیبا، از چه اجزای ظریف و دقیقی تشکیل شده اند؟ البته این همه نظم و ظرافت حتماً به رسیدگی و مراقبت فراوان و دقیق هم نیز نیاز دارد تا هیچ وقت مشکلی برایتان ایجاد نشود.

در این ساختمان زیبا و ظریف نباید قرنیه را هم نادیده گرفت؛ این عضو حساس که مثل شیشهای شفاف از ساختمان داخل چشم محافظت میکند، گاهی ممکن است آسیب ببیند و نتواند وظایفش را به درستی انجام دهد. البته اگر قرنیه مشکل پیدا کند نتیجهاش هم مشخص است؛ کاهش کیفیت دید و قدرت بینایی فرد.

دکتر محمود جباروند، رییس بیمارستان چشم پزشکی فارابی درباره قرنیه چشم و وظایف مربوط به آن چنین توضیح میدهد:
قرنیه شفافترین لایه سطحی چشم است که توسط اشک پوشش داده میشود و بیشترین قدرت انکساری چشم نیز مربوط به آن است.
برای اینکه نور بتواند به شبکیه چشم برسد و ما اجسام و اطراف را ببینیم، باید از قرنیه عبور کند؛ به همین دلیل شفافیت آن بسیار اهمیت دارد.
گاهی ممکن است قرنیه به علل مختلفی دچار مشکل شود که در صورت آسیبدیدن هر یک از لایههای آن، قدرت بینایی فرد نیز مختل میشود.

زمانی که مشکلی برای هر یک از این لایهها ایجاد شود، قرنیه به تدریج کدر شده و شفافیت خود را از دست میدهد.

با کاهش شفافیت قرنیه، نور کمتری از آن عبور کرده و به شبکیه میرسد. در چنین شرایطی وضوح دید فرد بسیار کمتر از حالت طبیعی خواهد شد

پیوند قرنیه چشم
شاید شما هم در باره عمل پیوند قرنیه مطالبی شنیده باشید؛ البته وقتی اسم پیوند قرنیه را میشنویم معمولاً عمل جراحی سنگین و دشواری را تصور میکنیم که عوارض زیادی هم برای بیمار دارد؛ در حالی که جالب است بدانید امروزه برخی از انواع پیوند قرنیه حتی بدون نیاز به بیهوشی و بخیه انجام میشود.

دکتر جباروند درباره درمان کدورت قرنیه توضیح میدهد:
برای بهبود وضعیت دید بیماران، باید از لایههای سالم قرنیه سایر افراد استفاده کنیم؛ به این معنا که در این عمل جراحی، قسمت آسیبدیده قرنیه فرد بیمار با یک قرنیه سالم و شفاف جایگزین میشود.
پس از انجام این عمل جراحی، قرنیه شفافیت مورد نظر را به دست میآورد و بیمار قادر است به راحتی و با وضوح طبیعی، اجسام را ببیند.



زمانی که تمام ضخامت قرنیه را پیوند میزنیم، ممکن است به علت فعالیتهای ایمنی بدن، قرنیه پس بزند که البته آمار بروز این مشکل نیز بسیار کم است، اما درباره بیمارانی که لایه خلفی قرنیه در شخص گیرنده حفظ میشود و یک پیوند لایهای برای بیمار انجام میشود، احتمال پس زدن قرنیه بسیار کمتر از روش پیوند تمام ضخامت بوده و نزدیک به صفر است.

در بیمارانی که دچار کدورتهای سطحی قرنیه شدهاند”‹ نیز با استفاده از دستگاههای لیزر «فمتوسکند»، قرنیه را برش میدهیم، لایه سطحی را برمیداریم و این لایه با قرنیه سالم جایگزین میشود تا بیمار دید طبیعی خود را به دست آورد.

زمانی که لایههای میانی قرنیه کدر شود، از سایر روشهای پیوند قرنیه استفاده میکنیم که در این مورد هم کیفیت بینایی بیمار بهبود مییابد.

گاهی در اثر بیماریهای ارثی یا در اثر برخی از اعمال جراحی ممکن است سلولهای «اندوتلیوم» آسیب ببیند؛ در نتیجه ضخامت قرنیه بیشتر شده، آب درون آن افزایش مییابد و قرنیه کدر میشود. در چنین شرایطی بیمار با علائمی مواجه میشود که کاهش دید، درد و احساس جسم خارجی از آن جمله است.

در گذشته برای این بیماران پیوند قرنیه تمام ضخامت انجام میشد، اما در سالهای اخیر لایه خلفی قرنیه را برداشته و به لایه خلفی بیمار که دچار مشکل در این قسمت شده است، پیوند میزنیم.

این نوع پیوند قرنیه به بخیه نیاز ندارد و حتی میتوان با بیحسیهای موضعی این کار را انجام داد. در ضمن، بیمار نیز به سرعت دید مطلوب را به دست میآورد.

امروزه عمل پیوند قرنیه بخصوص پیوندهای لایهای نیاز به بستریشدن بیمار ندارد و حتی در مورد پیوندهای تمام ضخامت نیز بیمار تنها چند ساعت در بیمارستان میماند

شایعترین علت پیوند قرنیه
بیماری دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
قوز قرنیه بیشترین علت پیوند قرنیه است. افرادی که دچار قوز قرنیه هستند و بیماریشان پیشرفت کرده و به کدورت قرنیه منجر شده است باید به چشمپزشک مراجعه کنند تا این مشکل برطرف شود.

امروزه خوشبختانه در مورد این افراد هم به کمک روشهای جراحی و با گذاشتن ایمپلنتهای داخل قرنیه میتوان قوز قرنیه را اصلاح کرد؛ البته این در شرایطی است که ضخامت قرنیه از دست نرفته و امکان این کار را به جراح بدهد.

در مورد بیمارانی که ضخامت قرنیه کمتری دارند و نمیتوان برایشان از ایمپلنتهای قرنیه استفاده کرد، به ناچار از روشهای پیوند قرنیه کمک میگیریم که تشخیص این موارد تنها برعهده چشمپزشک است.

در شرایطی که مشکل در یک چشم ظاهر شود، با مقایسه دید دو چشم میتوان متوجه غیرمعمول بودن شرایط یکی از آنها شد. اگر این مشکل به صورت دوطرفه و در هر دو چشم بروز کند نیز کاهش وضوح تصاویر عامل تعیینکنندهای برای تشخیص بیماری قرنیه است.

افرادی که به بیماریهای قرنیه مبتلا هستند و به غیر از قرنیه، بقیه ساختمان چشمشان سالم و طبیعی است، میتوانند به کمک اعمال جراحی، دیدی با کیفیت بالا داشته باشند.

پیوند قرنیه هم جنبه زیبایی دارد و هم جنبه درمانی. این عمل بیشتر با هدف کسب کیفیت و افزایش قدرت بینایی انجام میشود، ولی در برخی شرایط نیز در مورد افرادی که دچار آسیبهای قرنیه شدهاند و چشمشان ظاهر خوبی ندارد، میتوان برای برطرف کردن این مشکل از پیوندهای قرنیه کمک گرفت و به ظاهری مناسب و زیبا دست یافت.

بخش سلامت تبیان

منبع : جام جم - نیلوفر اسعدی بیگی