بازی آنلاین
آپلود عکس
26-06-2014، 14:53
كمابيش درمنابع متعدد تاريخي و جغرافيايي موجودنامي ازسرزمين استهبان آورده شده است
فارسنامه ناصري گويد كه نام اين شهراستهبانات بوده كه پس ازاستيلاي عرب به اصطهبانات تغييريافته است 0 ريشه كلمه استهبان كلمه پهلوي “ سته “ است كه باپسوند “ بان “ جمع شده وكلمه استهبان راتشكيل داده اند 0 بخش اول به معناي انگوروبخش دوم پسوندوبه معناي نگاهبان است كه درحالت پيوسته به معني انگورستان ومحلي جهت نگهداري وحفاظت ازانگورمي باشند 0 هم اكنون به زبان محلي شهرستان را “ صابونات “ مي گويند كه دراصل همان اصطهبانات است 0
زبــان :
يكي ازجلوه هاي فرهنگ شهرستان زبان مي باشد 0 زبان مردم اين منطقه فارســي است ولهجه هاي عاميانه درآن بسياركم ديده مي شود 0 علاوه برزبان فارسي اقليتهاي عشايرترك نيزدراين منطقه وجوددارند كه به زبان تركي صحبت مي كنند 0 گفتگووسخنان روزمره مردم استهبان هرچندبالهجه خاصي نمي باشد اماازمقدارزيادي واژه هاي اصيل پارسي باستان وپهلوي برخورداراست 0
همچنين درمكالمات مردم علاوه بركلمات اصيل – لطيفه – امثال وحكم – داستانهاي كوتاه وپندآميزوگاه اشعارجايگاه خاصي دارند 0
نـــژاد :
مردم منطقه استهبان ازنژادسفيد – هندواروپائي است – متون كهن ازاين نژادباواژه آريايي يادميكنند 0
آداب ورسوم :
علاوه برتمامي مسايل فوق – جشنهاي ملي – اعيادمذهبي – سوگواريها وهمچنين آداب ورسوم قسمتهاي مهم ديگري ازفرهنگ مردم استهبان راتشكيل مي دهند بطوري كه اين فرهنگ چهارچوب زندگي مردم رابوجودآورده وبدان نظم مي بخشد 0 درتفكرمذهبي مردم برخي ازروزهاي سال به جهت وقوع حوادث مهم وارزشمندديني “ عيد “ ناميده شده اند وبخاطرروح ديني حاكم برشهرستان بسيارموردتوجه اند 0 درروزهاي جمعه دست كشيدن ازامورات دنيوي ومشاغل روزانه وانجام فرايض ديني وقرائت ادعيه درمساجدامري معمولي ورايج است 0 دراعيادي چون عيد مولود – عيدمبعث – عيدغدير – عيدقربان – عيدفطرونيمه شعبان مردم بابرپايي مراسم دعاونيايش درمنازل ومساجدوانجام مراسم عقدوازدواجها- احترام قلبي خويش راباسادگي تمام نسبت به اين اعيادبيان مي كنند بزرگترين عيدملي اين منطقه جشن فرارسيدن اولين روزسال “ نوروز “ است وآداب آن تقريباً باتمامي نقاط كشوريكسان است 0 ازديگرمظاهرفرهنگ مردم استهبان مي توان به مراسم : ازدواج وعروسي – سوگواري حضرت اباعبدا000 الحسين (ع ) سوگواري درگذشتگان – انواع خوراكهاي محلي – بازيهاي محلي – آوازهاورقص هاي محلي – لباس هاي محلي و 000 اشاره نمود 0
هنرهاي بومي وحرفه هاي اين سرزمين فراوانند وازآنچه كه هنوزوجودداردمي توان به صنايع محلي زيراشاره نمود : ملكي دوزي – رواردوزي – مشكودوزي – شيوه بري – گيره بافي – كلاه بافي – قالي بافي – كرباس بافي – پالان دوزي – نمدمالي – صابون پزي – جوغن تراشي – سنگ تراشي – مسگري – آهنگري – شيشه گري – سفالگري – سراميك – كاشي سازي وچرمسازي 0
2 – موقعيت جغرافيايي واقليمي :
شهرستان استهبان درشرق استان فارس قرارگرفته وازشمال به درياچه بختگان ازجنوب به كوههاي تودج ( توده ) ازغرب به دشت رونيز وازشرق به كوههاي داراب وايج محدود ميشود درحقيقت اين منطقه دشتي است با وسعت 2000 كيلومترمربع وميانگين ارتفاع 1731 مترازسطح دريا كه توسط كوههااحاطه شده است 0 ازاين شهرمدار 29 درجه و 32 دقيقه عرض شمالي و 54 درجه و 30 دقيقه طول شرقي مي گذرد 0 جاده كوهستاني شرق شهرستان به طول 35 كيلومتر عامل ارتباط آن باني ريزاست 0 جاده غربي شهرستان به طرف شيرازازدشتهاي به هم پيوسته گرده ورونيزمي گذرد 0 اين جاده تاشيراز 175 كيلومتر طول دارد 0 كوههاي مرتفع قسمتهاي غربي ، جنوب غربي ، جنوبي وتاحدودي شمال منطقه رافراگرفته اند كه مهمترين ارتفاعات آن سلسله جبال تودج است كه دراصل دنباله زاگرس جنوبي ميباشد 0 بلندترين ارتفاع دراين سلسله 2300 متراست 0
منابع آب منطقه راچشمه – قنات ورودخانه تشكيل مي دهند 0 رودخانه هاي اين شهرستان فصلي اند ودراسفند وفروردين سالهاي پرباران ازارتفاعات جنوبي مشرف به شهرستان سرچشمه گرفته وباگذشتن ازغرب شهربه سوي شمال ، روستاهاي خير جاري مي شوند 0
چشمه هاي “ قعري “ “ پادزهري “ *“ بوخو “ “ مرخنه “ و“ بك بك “ ازمهمترين منابع آب شهرستان به شمارمي روند 0 حداكثرگرماي تابستان 36 درجه وحداقل سرماي زمستان 5 درجه زيرصفراست 0 متوسط باران سالانه 300 ميليمترگزارش شده است 0
پوشش گياهي اين ناحيه اهميت فراوان داردزيراجنگلهاي پراكنده آن درختهاي متنوعي رادرخودپرورش مي دهند 0 درختان به *“ ارژن “ سروكوهي – جرگه و 000 طبيعت سرسبزي رابراي اين منطقه فراهم آورده اند 0
البته درختكاري يكي ازويژگيهاي مردم اين سرزمين ازگذشته بسياردوربوده است 0 بيشترين تعداد درختان اين ناحيه درخت “ انجير “ است واستهبان چه ازنظرمقداروچه ازكيفيت توليدانجي مقام نخست رادرجهان داراست 0 علاوه برمواردفوق باغداران استهبان به پرورش انواع درختان باغي ازجمله انگور – بادام – انار – مركبات ومقداركمي سيب وگلابي وآلوسياه مي پردازند 0
مزارع شهرستان درشمال ، شمال شرقي وشرق قرارگرفته وباتوجه به شرايط مساعدجغرافيايي دراين منطقه گندم ، جو ، پنبه ، ذرت ، حبوبات ، زعفران ، صيفي جات وسبزيجات بخوبي پرورش مي يابند 0
حيوانات شكاري وقابل صيد درگذشته نه چندان دوربسيارفراوان بوده كه متاسفانه براثرشكاربي رويه به حداقل رسيده است 0
ازلحاظ زمين شناسي خاك اين ناحيه رسوبي ومخلوط باماسه وآهك است كه دردشتهاازمقدارماسه كاسته مي شود 0 دراين منطقه معادن سنگ مرمريت – چيني وسياه وجوددارد كه دراستهبان – خير – رونيزوايج پراكنده اند 0 دررودبار ايج معدن منگنزشناسايي شده ولي هنوزبه مرحله بهره برداري واستخراج نرسيده است 0 معادن نفت نيزدرناحيــــــــه “ دم تنگ “ ( حدود ده كيلومتري غرب شهرستان ) ازمقاديرقابل توجهي نفت سبزبرخوردارند ورگه هاي طلانيزبه مقداركم درخاكهاي ناحيه رودباريافت شده است 0
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر : تقسيمات كشوري :
- تعداد شهر : 3 شهر : شامل استهبان ، رونيز ، ايج
- تعداد بخش : 2 بخش : مركزي ، رونيز
- تعداد دهستان : 3 دهستان : ايج ، خير ، رونيز
- تعداد آبادي : داراي سكنه 61
- وسعت : 5/1968 كيلومترمربع
- جمعيت كل شهرستان : برمبناي سرشماري نفوس ومسكن سال 75 اين شهرستان داراي 62931 نفرجمعيت ميباشد
- جمعيت مردان : 32190 نفر
- جمعيت زنان : 30741 نفر
- جمعيت شهري : 37661 نفر
- جمعيت روستايي : 25241 نفر
- جمعيت غيرساكن : 29 نفر
- جمعيت فعال : 27% كه شامل مي شود 1699سس1 نفرمي باشد
- نرخ بيكاري : 6/8 درصد
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر : آموزش وپرورش وآموزش عالي :
- تعداد دانش آموزان : 14734 نفر
- تعداد مدارس وواحدهاي آموزشي : 130 آموزشگاه
- مراكزآموزش عالي موجوددرشهرستان : 3 واحد : دانشگاه آزاد ، دانشگاه پيام نور ، آموزشكده فني امام حسين (ع)
- تعداد دانشجويان آموزشكده فني امام حسين : 637 نفر
- تعداد دانشجويان دانشگاه پيام نور : 1962 نفر
- تعداد دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي : 5560 نفر
- تعداد طلبه هاي حوزه علميه : 50 نفر برادر و 23 نفرخواهر
- تعداد كتابخانه هاي عمومي : 5 واحد با 39 هزارجلدكتاب
- امكانات تربيت بدني :
1 سالن تمرين فوتسال 1واحد 9 استخرشناي سرپوشيده بسيج 1 واحد
2 سالن بدنسازي 1 “ 10 سالن ورزشي بسيج 1 “
3 سالن ورزشهاي رزمي 1 “ 11 زورخانه 1 “
4 سالن كشتي وژيمناستيك 1 “ 12 سالن ورزشي آموزش وپرورش 1 “
5 استخرشناي روباز 1 “ 13 سالن ورزشي شهررونيز
6 سالن واليبال 2 “ 14 سالن ورزشي روستاي بنوان
7 زمين چمن 2 “ 15 سالن ورزشي نيمه تمام 2 واحد
8 سالن ورزشي چندمنظوره دانشگاه 1 “
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر: كشاورزي :
- ميزان كل اراضي زيركشت : 5/49109 هكتار
- ميزان اراضي تحت اشغال باغات : 5/32300 هكتار
- ميزان اراضي زيركشت زراعي : 16809 هكتار
- ميزان كل محصولات زراعي وباغي : 188881 تن
- ميزان محصولات توليدي باغي : 29931 تن
- محصولات عمده باغي شامل : انجير ، انار ، بادام ، زيتون ، مركبات ، انگور
- ميزان محصولات زراعي : 58950 تن
- محصولات عمده زراعي : گندم ، جو ، كلزا ، ذرت ، پنبه ، چغندرقند ، گوجه ، هندوانه
- تعدادچاههاي كشاورزي : 689 حلقه
- تعداد چاههاي عميق : 154 حلقه
- تعداد چاههاي عميق برقدار : 422 حلقه
- تعداد چاههاي نيمه عميق دستي : 535 حلقه
- تعداد قنوات : 35 رشته
- تعداد قنوات خشك شده : --
- تعداد قنوات داراي آب : 35 رشته
- تعداد چشمه ها : 11 رشته
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر: صنعت :
- تعداد واحدهاي صنعتي فعال : 21 واحد
- شامل : 1 كارخانه سيمان استهبان 2 كارگاه قطعه سازي ابتكار 3 سنگ شكن 4 پنبه پاك كني 5 تأسيسات سيلندرپركني بوتان 6 كارتن سازي ثامن الائمه 7 كارخانه فرآورده هاي لبني نوش 8 ماكاروني فجر 9 سنگبري استهبان سنگ 10 ذرت خشك كني تعاون روستايي 11 كارگاههاوشركتهاي بسته بندي انجير ( 10 واحدكه تعداد 375 نفردرآنهامشغول به كارهستند ) 0
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر :
الف) خدمات زيربنايي :
- طول راههاي آسفالته وفرعي : 146 كيلومتر
- طول راههاي دردست احداث : 5/21 كيلومتر
- طول راههاي روستايي : 103 كيلومتر
-
ب : گــاز :
- تعداد كل انشعابات گاز : شهراستهبان : 7370 انشعاب ، شهررونيز 950 انشعاب
- تعداد علمكهاي منصوبه : شهراستهبان : 5435 عدد ، شهررونيز : 1116 عدد
- طول شبكه هاي گازرساني : شهراستهبان : 106 كيلومتر ، شهررونيز 22 كيلومتر ، دهستان خير 50 كيلومتر
- تعداد روستاهاي برخوردارازگاز : 4 روستا ازتوابع دهستان خير بخش رونيز شبكه گذاري شده است 0
- تعداد شهرهاي برخوردارازگاز : 2 شهر : استهبان ، رونيز
ج : ارتباطات :
- تعداد مراكزتلفن شهري : 1 مركز
- تعداد مراكزتلفن روستايي : 10 مركز
- تعداد شماره تلفنهاي ثابت منصوبه : 16251
- تعداد شماره تلفنهاي همراه فعال : 2750
د : آب وبرق :
- تعداد مشتركين برق : 18742 امتياز
- تعداد مشتركين آب آشاميدني : 14060 انشعاب
- تعداد مشتركين آب آشاميدني شهري : شهر استهبان 9900 ، شهررونيز 2600 ، شهرايج 1560
- تعدادد مشتركين آب آشاميدني روستايي : 4762 انشعاب
- تعداد سدها ي موجودباذكرنام : تنهاسددردست احداث سدي برروي رودخانه رودبال ازتوابع بخش مركزي ميباشدكه بنام سدرودبال مشهوراست0
هـ : اموربهداشتي ودرماني :
- تعداد مراكزبهداشتي : 6 واحد
- تعداد خانه هاي بهداشت فعال : 18 واحد
- تعداد تختهاي بيمارستاني : 105 تخت
و : جاذبه هاي گردشگري وميراث فرهنگي :
1 - آثار تاريخي فرهنگي :
مهمترين آثارتاريخي فرهنگي اين شهرستان به شرح ذيل ميباشد :
الف : دهستان ايج :
1 چهل بركه : اين اثرشامل تعدادي بركه است كه درعصرآباداني بوسيله آب باران وبرف پرمي شده است ، معروف است كه اين بركه هادرعصر امراي شبانكاره ( قرن چهارم تاهفتم ) ازآب چشمه بندره پرمي شده وبدين هدف آب راازطريق جويهايي كه دركوههاي منطقه كنده بودند به بركه هاانتقال مي داده اند 0
ب : قلعه دارالامان :
اين قلعه عظيم كه درمنابعي چون مجمع الاناب بنام شبانكاره معرفي شده است ، هم اكنون بصورت مخروبه اي عظيم دركمركش كوههاي شمالـــي ايج واقع است ودراصطلاح محلي ( اگودبنگو ) نام دارد 0 اهميت اين اثرتاريخي ازدوجهت است يكي دارابودن ذخايرذيقيمت باستاني وديگري آشكاركردن دوره اي ازتاريخ پنهان اين سرزمين كه مي توان با استنادبه آثارمكشوفه بدان دست يافت 0
ج : چهارطاقي ومسجدسنگي ايج :
اين اثرمربوط به عصرساساني وبامعماري آن دوره ساخته شده است ، كاملاُ سالم وفقط سقف گنبدآن ازخارج بازسازي شده است كف چهارطاقي ازسطح زمين مقداري گودتراست وبراي ورودبه آن بايدچندپله كوتا ه راطي كرد سرچشمه قناتهاي واقــع دربن دره به داخل چهارطاقي هدايت شده وآب به حوض وسط آن واردمي شود 0 اين آثارازلحاظ ويژگي هاي معماري منطبق بامعماري عصرساساني است ( طاق بستان ) پس ازاسلام درسال 603 هجري قمري شخصي بنام ( اميرالحاجب ) فرمان ايجاديك محراب اسلامي درديواره ته ايوسان راداده واين عبادتگاه زردشتي ازآن زمان به مسجدي اسلامي تبديل شده است 0 هم اكنون اين ايوان به مسجدسنگي معروف است چهارطاقي درزاويه شمال جاده ورودي استهبان به ايج درسرازيري جاده ازگردنه كوهستاني قراردارد 0
د : چهاربركه :
درگردنه ايج جايي كه جاده ازبلندترين ارتفاع به سوي ايج سرازيرميشود درسمت راست جاده اصلي يك جاده فرعي سنگلاخ به سمت جنوب غـــرب كشيده ميشود اين جاده درادامه به جايي مي رسدكه دراصطلاح بومي ( تووه اشبه ) ناميده ميشود دراينجاازدل يك صفحه سنگي چهارعددحوض بزرگ تراشيده وصفحه سنگي تراشيده شده اي رابصورت يك سرپوش ازپهنابرروي اين حوض هاقرارداده اند 0 اين حوض هاقدمت چندهزارساله دارند وبه « استودانهاي زرتشتي شبيه » هستند 0
هـ : قلعه دختر :
درجاده اصلي استهبان به ني ريزجايي كه جاده فرعي ايج ازآن جداميشود درشرق منطقه درختان انجيرفراواني دشت وكوه راپوشانده اند كه مردم استهبان اين قسمت را*ً بناسك ً مي نامند روي سطح اين كوه آثاري وجوددارد كه ازحضورمردماني زردشتي خبرمي دهد 0 استودانهاي بزرگ سنگي روي اين كوه آتشكده سنگي وخربه هاي قلعه اي درشرق صفحه مربوط به قبل ازاسلام هستند 0 درسالهاي بعدازاسلام ساكنان اين منطقه باايجادآبراهه هاي باريكي ازسراشيبي اطراف اين استودانهاآبهاي سطحي صفحه رابه داخل استودانها هدايت مي كرده اند 0 همچنين برروي اين حوض هاطاق هائي ازسنگ وساروج ساخته اند كه اكنون همه آنهابه داخـــــل حوض هافروريخته اند علاوه براين آثارسدي بزرك ازسنگ وساروج درشكاف طبيعي اين كوه وجودداردكه بسيارزيباميباشد 0
سايرآثارتاريخي دهستان ايج عبارتند از :
مسجدجامع كبير، تپه هاي شيشه گري ، تل صابوني ، تپه رودبال ، قلات دخترايـج (شرق ايستگاه مخابراتي ) دربقلعه درجنوب روستاي دربقلعه ، تپه هاي مغولي ومسجدمحله بين ايج وروستاي درب امامزاده وتل سليمان 0
2 آثارتاريخي دهستان خير عبارتنداز :
درروستاي ماهفرخان چهارطاقي بزرگي است كه ازسنگ وساروج ساخته شده است ودرميان باغات اناراين روستاجلوه زيبائي دارد 0 درزاويه شرقي وجنوبي درگاه ودرورودي ديده ميشود 0 دربرابردرگاه شرقي درزاويه غربي بنانيز درگاه ديگري واقع شده است درضلع شمالي بناديواري يك دست قرارداردوبه نظرميرسدازپشت به بناي ديگري كه اكنون كاملاً تخريب شده است وصل بوده است 0 دردرون چهارطاقي گنبدبا نيم دايره اي كم عمق وضربي هاي كوچك درچهارزاويه سقف تزيين شده است ازلحاظ سبك معماري وويژگي هاي بناميتوان اين بنارامتعلق به عصرساساني دانست 0
سايرآثاردهستان خير :
قلات دربندان واقع درروستاي دربندان 0
قلات محمدآباد واقع درروستاي محمد آباد
قبل ازورودبه روستاي قشم قاوي درحدفاصل چشمه آب گرم خيروروستاي خانه كت درسمت چپ جاده خرابه هاي آتشكده وجود دارد كه ازآن بنافقط مقداركمي باقي مانده است درروستاي خانه كت كاروانسراي شاه عباسي ازآثارعصرصفويه وبرج راهداري ازآثارقاجاريه 0
آثارتاريخي دهستان رونيز :
اشكفت گبر ، بناي امامزاده ابراهيم وآثارباستاني روستاي دهويه معروف به شهرگمشده ، قلعه كفار ( تنگ مرغك) وخرابه هاي حوزه علميه بخش رونيز 0
جاذبه هاي طبيعي وتفرج گاهها :
وجودچشمه سارهاوسسقناتهاودرياچه بختگان به طول 60 كيلومتردرشهرستان استهبان ودرجه حرارت مناسب وريزش قابل توجه باران درمنطقه باعث اعتدال هواي شهرستان وسرسبزي كوهستانهايش شده است به همين دليل تمام منابع جغرافيايي كهن اينجاراازمناطق سردسيرفارس معرفي كرد ه اند درحاليكه اين منطقه درشرق فارس ونزديك به اقليم كويري قراردارد 0 اگرچه اين نعمات خدادادي درنظراول فريبنده وزيباست اماازآن جهت كه نقش چنداني دردرآمدمردم منطقه ندارد به حال خويش رهاشده اند 0 اين تفريح گاههاباتمام زيبائيهايش تنهاگاهگاهي سايه ساري اند جهت تفريح موقتي مردم شهرستان 0 البته ازگوشه وكنارمنطقه وشهرستانهاي اطراف مشتاقان مناظرطبيعي وتفريحگاههاپيوسته به اينجامي آيند وساعاتي ازشبانه روزخودرادرآنجامي گذرانند بطوري كه مردم استهبان درطول سال شاهدورودميهمانان فراواني ازدورونزديك سرزمينمان به تفريحگاههاي اين شهربالاخص آبشاروباغات جنوب ودركنارچشمه سارهاميباشند 0 بايداعتراف كردكه اين تفريحگاههاي طبيعي ودلكش شهرستان كه خودمنبع بالقوه اي جهت صنعت گردشگري ميباشد ازنظرمسئولين كشورمان به دورمانده است درحالي كه بازپروري واحياء گياهان ونباتات درتفريگاه جنوبي استهبان و بازسازي صحيح تفريحگاههاوايجادسدوآب نماهاي زيباكه ازهدررفتن آب جلوگيري ميكند وهم به زيبائي منطقه مي افزايد ميتواندبه حفظ وتوسعه اين محيط كمك كند وباتوجه به اينكه تعدادي ازمالكين باغات جنوب شهر، باغات خودرابه تفريگاه تبديل نموده اند وازطرفي اداره آموزش وپرورش وناحيه مقاومت بسيج اقدام به احداث اردوگاه وباشگاه فرهنگيان نموده اند تاحدي مشكلات مسافرين مشتاق راحل كرده ولي چنانچه درايجادهتل ومهمانپذيرشبانه روزي وايجادامكانات رفاهي ازطريق مسئولــين وبخش خصوصي سرمايه گذاري شودمسافرين بيشتري ميتوانند ازتفريحگاههااستفاده نمايند وازمحل ديگري ميتوان بعنوان تفريحگاه نام برد سددردست احداث رودبال ازتوابع بخش مركزي ميباشد كه چنانچه مسئولين وبخش خصوصي اقدام به سرمايه گذاري نمايند ميتواند يك قطب تروريستي تبديل گردد
فارسنامه ناصري گويد كه نام اين شهراستهبانات بوده كه پس ازاستيلاي عرب به اصطهبانات تغييريافته است 0 ريشه كلمه استهبان كلمه پهلوي “ سته “ است كه باپسوند “ بان “ جمع شده وكلمه استهبان راتشكيل داده اند 0 بخش اول به معناي انگوروبخش دوم پسوندوبه معناي نگاهبان است كه درحالت پيوسته به معني انگورستان ومحلي جهت نگهداري وحفاظت ازانگورمي باشند 0 هم اكنون به زبان محلي شهرستان را “ صابونات “ مي گويند كه دراصل همان اصطهبانات است 0
زبــان :
يكي ازجلوه هاي فرهنگ شهرستان زبان مي باشد 0 زبان مردم اين منطقه فارســي است ولهجه هاي عاميانه درآن بسياركم ديده مي شود 0 علاوه برزبان فارسي اقليتهاي عشايرترك نيزدراين منطقه وجوددارند كه به زبان تركي صحبت مي كنند 0 گفتگووسخنان روزمره مردم استهبان هرچندبالهجه خاصي نمي باشد اماازمقدارزيادي واژه هاي اصيل پارسي باستان وپهلوي برخورداراست 0
همچنين درمكالمات مردم علاوه بركلمات اصيل – لطيفه – امثال وحكم – داستانهاي كوتاه وپندآميزوگاه اشعارجايگاه خاصي دارند 0
نـــژاد :
مردم منطقه استهبان ازنژادسفيد – هندواروپائي است – متون كهن ازاين نژادباواژه آريايي يادميكنند 0
آداب ورسوم :
علاوه برتمامي مسايل فوق – جشنهاي ملي – اعيادمذهبي – سوگواريها وهمچنين آداب ورسوم قسمتهاي مهم ديگري ازفرهنگ مردم استهبان راتشكيل مي دهند بطوري كه اين فرهنگ چهارچوب زندگي مردم رابوجودآورده وبدان نظم مي بخشد 0 درتفكرمذهبي مردم برخي ازروزهاي سال به جهت وقوع حوادث مهم وارزشمندديني “ عيد “ ناميده شده اند وبخاطرروح ديني حاكم برشهرستان بسيارموردتوجه اند 0 درروزهاي جمعه دست كشيدن ازامورات دنيوي ومشاغل روزانه وانجام فرايض ديني وقرائت ادعيه درمساجدامري معمولي ورايج است 0 دراعيادي چون عيد مولود – عيدمبعث – عيدغدير – عيدقربان – عيدفطرونيمه شعبان مردم بابرپايي مراسم دعاونيايش درمنازل ومساجدوانجام مراسم عقدوازدواجها- احترام قلبي خويش راباسادگي تمام نسبت به اين اعيادبيان مي كنند بزرگترين عيدملي اين منطقه جشن فرارسيدن اولين روزسال “ نوروز “ است وآداب آن تقريباً باتمامي نقاط كشوريكسان است 0 ازديگرمظاهرفرهنگ مردم استهبان مي توان به مراسم : ازدواج وعروسي – سوگواري حضرت اباعبدا000 الحسين (ع ) سوگواري درگذشتگان – انواع خوراكهاي محلي – بازيهاي محلي – آوازهاورقص هاي محلي – لباس هاي محلي و 000 اشاره نمود 0
هنرهاي بومي وحرفه هاي اين سرزمين فراوانند وازآنچه كه هنوزوجودداردمي توان به صنايع محلي زيراشاره نمود : ملكي دوزي – رواردوزي – مشكودوزي – شيوه بري – گيره بافي – كلاه بافي – قالي بافي – كرباس بافي – پالان دوزي – نمدمالي – صابون پزي – جوغن تراشي – سنگ تراشي – مسگري – آهنگري – شيشه گري – سفالگري – سراميك – كاشي سازي وچرمسازي 0
2 – موقعيت جغرافيايي واقليمي :
شهرستان استهبان درشرق استان فارس قرارگرفته وازشمال به درياچه بختگان ازجنوب به كوههاي تودج ( توده ) ازغرب به دشت رونيز وازشرق به كوههاي داراب وايج محدود ميشود درحقيقت اين منطقه دشتي است با وسعت 2000 كيلومترمربع وميانگين ارتفاع 1731 مترازسطح دريا كه توسط كوههااحاطه شده است 0 ازاين شهرمدار 29 درجه و 32 دقيقه عرض شمالي و 54 درجه و 30 دقيقه طول شرقي مي گذرد 0 جاده كوهستاني شرق شهرستان به طول 35 كيلومتر عامل ارتباط آن باني ريزاست 0 جاده غربي شهرستان به طرف شيرازازدشتهاي به هم پيوسته گرده ورونيزمي گذرد 0 اين جاده تاشيراز 175 كيلومتر طول دارد 0 كوههاي مرتفع قسمتهاي غربي ، جنوب غربي ، جنوبي وتاحدودي شمال منطقه رافراگرفته اند كه مهمترين ارتفاعات آن سلسله جبال تودج است كه دراصل دنباله زاگرس جنوبي ميباشد 0 بلندترين ارتفاع دراين سلسله 2300 متراست 0
منابع آب منطقه راچشمه – قنات ورودخانه تشكيل مي دهند 0 رودخانه هاي اين شهرستان فصلي اند ودراسفند وفروردين سالهاي پرباران ازارتفاعات جنوبي مشرف به شهرستان سرچشمه گرفته وباگذشتن ازغرب شهربه سوي شمال ، روستاهاي خير جاري مي شوند 0
چشمه هاي “ قعري “ “ پادزهري “ *“ بوخو “ “ مرخنه “ و“ بك بك “ ازمهمترين منابع آب شهرستان به شمارمي روند 0 حداكثرگرماي تابستان 36 درجه وحداقل سرماي زمستان 5 درجه زيرصفراست 0 متوسط باران سالانه 300 ميليمترگزارش شده است 0
پوشش گياهي اين ناحيه اهميت فراوان داردزيراجنگلهاي پراكنده آن درختهاي متنوعي رادرخودپرورش مي دهند 0 درختان به *“ ارژن “ سروكوهي – جرگه و 000 طبيعت سرسبزي رابراي اين منطقه فراهم آورده اند 0
البته درختكاري يكي ازويژگيهاي مردم اين سرزمين ازگذشته بسياردوربوده است 0 بيشترين تعداد درختان اين ناحيه درخت “ انجير “ است واستهبان چه ازنظرمقداروچه ازكيفيت توليدانجي مقام نخست رادرجهان داراست 0 علاوه برمواردفوق باغداران استهبان به پرورش انواع درختان باغي ازجمله انگور – بادام – انار – مركبات ومقداركمي سيب وگلابي وآلوسياه مي پردازند 0
مزارع شهرستان درشمال ، شمال شرقي وشرق قرارگرفته وباتوجه به شرايط مساعدجغرافيايي دراين منطقه گندم ، جو ، پنبه ، ذرت ، حبوبات ، زعفران ، صيفي جات وسبزيجات بخوبي پرورش مي يابند 0
حيوانات شكاري وقابل صيد درگذشته نه چندان دوربسيارفراوان بوده كه متاسفانه براثرشكاربي رويه به حداقل رسيده است 0
ازلحاظ زمين شناسي خاك اين ناحيه رسوبي ومخلوط باماسه وآهك است كه دردشتهاازمقدارماسه كاسته مي شود 0 دراين منطقه معادن سنگ مرمريت – چيني وسياه وجوددارد كه دراستهبان – خير – رونيزوايج پراكنده اند 0 دررودبار ايج معدن منگنزشناسايي شده ولي هنوزبه مرحله بهره برداري واستخراج نرسيده است 0 معادن نفت نيزدرناحيــــــــه “ دم تنگ “ ( حدود ده كيلومتري غرب شهرستان ) ازمقاديرقابل توجهي نفت سبزبرخوردارند ورگه هاي طلانيزبه مقداركم درخاكهاي ناحيه رودباريافت شده است 0
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر : تقسيمات كشوري :
- تعداد شهر : 3 شهر : شامل استهبان ، رونيز ، ايج
- تعداد بخش : 2 بخش : مركزي ، رونيز
- تعداد دهستان : 3 دهستان : ايج ، خير ، رونيز
- تعداد آبادي : داراي سكنه 61
- وسعت : 5/1968 كيلومترمربع
- جمعيت كل شهرستان : برمبناي سرشماري نفوس ومسكن سال 75 اين شهرستان داراي 62931 نفرجمعيت ميباشد
- جمعيت مردان : 32190 نفر
- جمعيت زنان : 30741 نفر
- جمعيت شهري : 37661 نفر
- جمعيت روستايي : 25241 نفر
- جمعيت غيرساكن : 29 نفر
- جمعيت فعال : 27% كه شامل مي شود 1699سس1 نفرمي باشد
- نرخ بيكاري : 6/8 درصد
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر : آموزش وپرورش وآموزش عالي :
- تعداد دانش آموزان : 14734 نفر
- تعداد مدارس وواحدهاي آموزشي : 130 آموزشگاه
- مراكزآموزش عالي موجوددرشهرستان : 3 واحد : دانشگاه آزاد ، دانشگاه پيام نور ، آموزشكده فني امام حسين (ع)
- تعداد دانشجويان آموزشكده فني امام حسين : 637 نفر
- تعداد دانشجويان دانشگاه پيام نور : 1962 نفر
- تعداد دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي : 5560 نفر
- تعداد طلبه هاي حوزه علميه : 50 نفر برادر و 23 نفرخواهر
- تعداد كتابخانه هاي عمومي : 5 واحد با 39 هزارجلدكتاب
- امكانات تربيت بدني :
1 سالن تمرين فوتسال 1واحد 9 استخرشناي سرپوشيده بسيج 1 واحد
2 سالن بدنسازي 1 “ 10 سالن ورزشي بسيج 1 “
3 سالن ورزشهاي رزمي 1 “ 11 زورخانه 1 “
4 سالن كشتي وژيمناستيك 1 “ 12 سالن ورزشي آموزش وپرورش 1 “
5 استخرشناي روباز 1 “ 13 سالن ورزشي شهررونيز
6 سالن واليبال 2 “ 14 سالن ورزشي روستاي بنوان
7 زمين چمن 2 “ 15 سالن ورزشي نيمه تمام 2 واحد
8 سالن ورزشي چندمنظوره دانشگاه 1 “
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر: كشاورزي :
- ميزان كل اراضي زيركشت : 5/49109 هكتار
- ميزان اراضي تحت اشغال باغات : 5/32300 هكتار
- ميزان اراضي زيركشت زراعي : 16809 هكتار
- ميزان كل محصولات زراعي وباغي : 188881 تن
- ميزان محصولات توليدي باغي : 29931 تن
- محصولات عمده باغي شامل : انجير ، انار ، بادام ، زيتون ، مركبات ، انگور
- ميزان محصولات زراعي : 58950 تن
- محصولات عمده زراعي : گندم ، جو ، كلزا ، ذرت ، پنبه ، چغندرقند ، گوجه ، هندوانه
- تعدادچاههاي كشاورزي : 689 حلقه
- تعداد چاههاي عميق : 154 حلقه
- تعداد چاههاي عميق برقدار : 422 حلقه
- تعداد چاههاي نيمه عميق دستي : 535 حلقه
- تعداد قنوات : 35 رشته
- تعداد قنوات خشك شده : --
- تعداد قنوات داراي آب : 35 رشته
- تعداد چشمه ها : 11 رشته
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر: صنعت :
- تعداد واحدهاي صنعتي فعال : 21 واحد
- شامل : 1 كارخانه سيمان استهبان 2 كارگاه قطعه سازي ابتكار 3 سنگ شكن 4 پنبه پاك كني 5 تأسيسات سيلندرپركني بوتان 6 كارتن سازي ثامن الائمه 7 كارخانه فرآورده هاي لبني نوش 8 ماكاروني فجر 9 سنگبري استهبان سنگ 10 ذرت خشك كني تعاون روستايي 11 كارگاههاوشركتهاي بسته بندي انجير ( 10 واحدكه تعداد 375 نفردرآنهامشغول به كارهستند ) 0
وضعيت شهرستان استهبان ازنظر :
الف) خدمات زيربنايي :
- طول راههاي آسفالته وفرعي : 146 كيلومتر
- طول راههاي دردست احداث : 5/21 كيلومتر
- طول راههاي روستايي : 103 كيلومتر
-
ب : گــاز :
- تعداد كل انشعابات گاز : شهراستهبان : 7370 انشعاب ، شهررونيز 950 انشعاب
- تعداد علمكهاي منصوبه : شهراستهبان : 5435 عدد ، شهررونيز : 1116 عدد
- طول شبكه هاي گازرساني : شهراستهبان : 106 كيلومتر ، شهررونيز 22 كيلومتر ، دهستان خير 50 كيلومتر
- تعداد روستاهاي برخوردارازگاز : 4 روستا ازتوابع دهستان خير بخش رونيز شبكه گذاري شده است 0
- تعداد شهرهاي برخوردارازگاز : 2 شهر : استهبان ، رونيز
ج : ارتباطات :
- تعداد مراكزتلفن شهري : 1 مركز
- تعداد مراكزتلفن روستايي : 10 مركز
- تعداد شماره تلفنهاي ثابت منصوبه : 16251
- تعداد شماره تلفنهاي همراه فعال : 2750
د : آب وبرق :
- تعداد مشتركين برق : 18742 امتياز
- تعداد مشتركين آب آشاميدني : 14060 انشعاب
- تعداد مشتركين آب آشاميدني شهري : شهر استهبان 9900 ، شهررونيز 2600 ، شهرايج 1560
- تعدادد مشتركين آب آشاميدني روستايي : 4762 انشعاب
- تعداد سدها ي موجودباذكرنام : تنهاسددردست احداث سدي برروي رودخانه رودبال ازتوابع بخش مركزي ميباشدكه بنام سدرودبال مشهوراست0
هـ : اموربهداشتي ودرماني :
- تعداد مراكزبهداشتي : 6 واحد
- تعداد خانه هاي بهداشت فعال : 18 واحد
- تعداد تختهاي بيمارستاني : 105 تخت
و : جاذبه هاي گردشگري وميراث فرهنگي :
1 - آثار تاريخي فرهنگي :
مهمترين آثارتاريخي فرهنگي اين شهرستان به شرح ذيل ميباشد :
الف : دهستان ايج :
1 چهل بركه : اين اثرشامل تعدادي بركه است كه درعصرآباداني بوسيله آب باران وبرف پرمي شده است ، معروف است كه اين بركه هادرعصر امراي شبانكاره ( قرن چهارم تاهفتم ) ازآب چشمه بندره پرمي شده وبدين هدف آب راازطريق جويهايي كه دركوههاي منطقه كنده بودند به بركه هاانتقال مي داده اند 0
ب : قلعه دارالامان :
اين قلعه عظيم كه درمنابعي چون مجمع الاناب بنام شبانكاره معرفي شده است ، هم اكنون بصورت مخروبه اي عظيم دركمركش كوههاي شمالـــي ايج واقع است ودراصطلاح محلي ( اگودبنگو ) نام دارد 0 اهميت اين اثرتاريخي ازدوجهت است يكي دارابودن ذخايرذيقيمت باستاني وديگري آشكاركردن دوره اي ازتاريخ پنهان اين سرزمين كه مي توان با استنادبه آثارمكشوفه بدان دست يافت 0
ج : چهارطاقي ومسجدسنگي ايج :
اين اثرمربوط به عصرساساني وبامعماري آن دوره ساخته شده است ، كاملاُ سالم وفقط سقف گنبدآن ازخارج بازسازي شده است كف چهارطاقي ازسطح زمين مقداري گودتراست وبراي ورودبه آن بايدچندپله كوتا ه راطي كرد سرچشمه قناتهاي واقــع دربن دره به داخل چهارطاقي هدايت شده وآب به حوض وسط آن واردمي شود 0 اين آثارازلحاظ ويژگي هاي معماري منطبق بامعماري عصرساساني است ( طاق بستان ) پس ازاسلام درسال 603 هجري قمري شخصي بنام ( اميرالحاجب ) فرمان ايجاديك محراب اسلامي درديواره ته ايوسان راداده واين عبادتگاه زردشتي ازآن زمان به مسجدي اسلامي تبديل شده است 0 هم اكنون اين ايوان به مسجدسنگي معروف است چهارطاقي درزاويه شمال جاده ورودي استهبان به ايج درسرازيري جاده ازگردنه كوهستاني قراردارد 0
د : چهاربركه :
درگردنه ايج جايي كه جاده ازبلندترين ارتفاع به سوي ايج سرازيرميشود درسمت راست جاده اصلي يك جاده فرعي سنگلاخ به سمت جنوب غـــرب كشيده ميشود اين جاده درادامه به جايي مي رسدكه دراصطلاح بومي ( تووه اشبه ) ناميده ميشود دراينجاازدل يك صفحه سنگي چهارعددحوض بزرگ تراشيده وصفحه سنگي تراشيده شده اي رابصورت يك سرپوش ازپهنابرروي اين حوض هاقرارداده اند 0 اين حوض هاقدمت چندهزارساله دارند وبه « استودانهاي زرتشتي شبيه » هستند 0
هـ : قلعه دختر :
درجاده اصلي استهبان به ني ريزجايي كه جاده فرعي ايج ازآن جداميشود درشرق منطقه درختان انجيرفراواني دشت وكوه راپوشانده اند كه مردم استهبان اين قسمت را*ً بناسك ً مي نامند روي سطح اين كوه آثاري وجوددارد كه ازحضورمردماني زردشتي خبرمي دهد 0 استودانهاي بزرگ سنگي روي اين كوه آتشكده سنگي وخربه هاي قلعه اي درشرق صفحه مربوط به قبل ازاسلام هستند 0 درسالهاي بعدازاسلام ساكنان اين منطقه باايجادآبراهه هاي باريكي ازسراشيبي اطراف اين استودانهاآبهاي سطحي صفحه رابه داخل استودانها هدايت مي كرده اند 0 همچنين برروي اين حوض هاطاق هائي ازسنگ وساروج ساخته اند كه اكنون همه آنهابه داخـــــل حوض هافروريخته اند علاوه براين آثارسدي بزرك ازسنگ وساروج درشكاف طبيعي اين كوه وجودداردكه بسيارزيباميباشد 0
سايرآثارتاريخي دهستان ايج عبارتند از :
مسجدجامع كبير، تپه هاي شيشه گري ، تل صابوني ، تپه رودبال ، قلات دخترايـج (شرق ايستگاه مخابراتي ) دربقلعه درجنوب روستاي دربقلعه ، تپه هاي مغولي ومسجدمحله بين ايج وروستاي درب امامزاده وتل سليمان 0
2 آثارتاريخي دهستان خير عبارتنداز :
درروستاي ماهفرخان چهارطاقي بزرگي است كه ازسنگ وساروج ساخته شده است ودرميان باغات اناراين روستاجلوه زيبائي دارد 0 درزاويه شرقي وجنوبي درگاه ودرورودي ديده ميشود 0 دربرابردرگاه شرقي درزاويه غربي بنانيز درگاه ديگري واقع شده است درضلع شمالي بناديواري يك دست قرارداردوبه نظرميرسدازپشت به بناي ديگري كه اكنون كاملاً تخريب شده است وصل بوده است 0 دردرون چهارطاقي گنبدبا نيم دايره اي كم عمق وضربي هاي كوچك درچهارزاويه سقف تزيين شده است ازلحاظ سبك معماري وويژگي هاي بناميتوان اين بنارامتعلق به عصرساساني دانست 0
سايرآثاردهستان خير :
قلات دربندان واقع درروستاي دربندان 0
قلات محمدآباد واقع درروستاي محمد آباد
قبل ازورودبه روستاي قشم قاوي درحدفاصل چشمه آب گرم خيروروستاي خانه كت درسمت چپ جاده خرابه هاي آتشكده وجود دارد كه ازآن بنافقط مقداركمي باقي مانده است درروستاي خانه كت كاروانسراي شاه عباسي ازآثارعصرصفويه وبرج راهداري ازآثارقاجاريه 0
آثارتاريخي دهستان رونيز :
اشكفت گبر ، بناي امامزاده ابراهيم وآثارباستاني روستاي دهويه معروف به شهرگمشده ، قلعه كفار ( تنگ مرغك) وخرابه هاي حوزه علميه بخش رونيز 0
جاذبه هاي طبيعي وتفرج گاهها :
وجودچشمه سارهاوسسقناتهاودرياچه بختگان به طول 60 كيلومتردرشهرستان استهبان ودرجه حرارت مناسب وريزش قابل توجه باران درمنطقه باعث اعتدال هواي شهرستان وسرسبزي كوهستانهايش شده است به همين دليل تمام منابع جغرافيايي كهن اينجاراازمناطق سردسيرفارس معرفي كرد ه اند درحاليكه اين منطقه درشرق فارس ونزديك به اقليم كويري قراردارد 0 اگرچه اين نعمات خدادادي درنظراول فريبنده وزيباست اماازآن جهت كه نقش چنداني دردرآمدمردم منطقه ندارد به حال خويش رهاشده اند 0 اين تفريح گاههاباتمام زيبائيهايش تنهاگاهگاهي سايه ساري اند جهت تفريح موقتي مردم شهرستان 0 البته ازگوشه وكنارمنطقه وشهرستانهاي اطراف مشتاقان مناظرطبيعي وتفريحگاههاپيوسته به اينجامي آيند وساعاتي ازشبانه روزخودرادرآنجامي گذرانند بطوري كه مردم استهبان درطول سال شاهدورودميهمانان فراواني ازدورونزديك سرزمينمان به تفريحگاههاي اين شهربالاخص آبشاروباغات جنوب ودركنارچشمه سارهاميباشند 0 بايداعتراف كردكه اين تفريحگاههاي طبيعي ودلكش شهرستان كه خودمنبع بالقوه اي جهت صنعت گردشگري ميباشد ازنظرمسئولين كشورمان به دورمانده است درحالي كه بازپروري واحياء گياهان ونباتات درتفريگاه جنوبي استهبان و بازسازي صحيح تفريحگاههاوايجادسدوآب نماهاي زيباكه ازهدررفتن آب جلوگيري ميكند وهم به زيبائي منطقه مي افزايد ميتواندبه حفظ وتوسعه اين محيط كمك كند وباتوجه به اينكه تعدادي ازمالكين باغات جنوب شهر، باغات خودرابه تفريگاه تبديل نموده اند وازطرفي اداره آموزش وپرورش وناحيه مقاومت بسيج اقدام به احداث اردوگاه وباشگاه فرهنگيان نموده اند تاحدي مشكلات مسافرين مشتاق راحل كرده ولي چنانچه درايجادهتل ومهمانپذيرشبانه روزي وايجادامكانات رفاهي ازطريق مسئولــين وبخش خصوصي سرمايه گذاري شودمسافرين بيشتري ميتوانند ازتفريحگاههااستفاده نمايند وازمحل ديگري ميتوان بعنوان تفريحگاه نام برد سددردست احداث رودبال ازتوابع بخش مركزي ميباشد كه چنانچه مسئولين وبخش خصوصي اقدام به سرمايه گذاري نمايند ميتواند يك قطب تروريستي تبديل گردد
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
