مردم شناسی

[Mᴏsᴇs]

دیباچه: مطالعه، حفظ و نگهداری از میراث‌های فرهنگی تنها به صورت آثار ، اشیاء ، بناها و بافت‌های تاریخی جسمی و مادی بدون توجه به ضرورت مطالعه و حفاظت از صورت‌های رفتاری و غیرمادی کامل نیست. در واقع ارزش‌های به یادگار مانده از گذشتگان، امروزه در قالب زندگی جاری و روزمره به صورت اعتقاد و اندیشه، رفتار و کردار، آداب و رسوم و زبان و گفتار نمود دارد.دوره کاردانی مردم‌شناسی یکی از دوره‌های آموزش عالی است که هدف آن، تربیت متخصصانی است که بر روی جمعیت‌ها و گروه‌های انسانی مطالعه و پژوهش کنند و بتوانند به کارشناسان ذیربط (مردم‌شناس، جامعه شناس و …) در امر پژوهش‌های مردم‌شناسی و یافتن ارزش‌ها و نقاط ضعف و قوت جوامع یاری برسانند. فارغ‌التحصیلان این دوره قادر خواهند بود در مراکز و سازمان‌ها و ارگان‌های پژوهشی، تحقیقاتی و فرهنگی ذی‌ربط و نیز موزه‌های مردم‌شناسی به صورت کمک‌کارشناس پژوهشی یا اداره کننده بخش‌هایی از واحدها فعالیت نمایند.
مردم شناسی یکی از گرایش های رشته علوم اجتماعی است. این بر کسی پوشیده نیست که موضوع مورد مطالعه علوم اجتماعی به طور کلی، انسان، جامعه و بحث های از این قبیل است. مردم شناسی مطالعه فرهنگ جوامع گوناگون در زمان ها و مکان های مختلف است، جوامعی کوچک تا جوامع بزرگی که امروز می شناسیم.
ت کار اصلی یک مردم شناس مطالعه فرهنگ جوامع مختلف، در مکانها و زمانهای متفاوت، از قدیمیترین ایام تا امروز است و در این میان توجه ویژه ای به سیر تحول فرهنگ، علل تغییرات فرهنگی و کاربرد فرهنگ در جوامع مختلف دارد. به همین دلیل علوم اجتماعی بدون مردم شناسی یا انسان شناسی فرهنگی با مشکلات بسیاری روبرو خواهد شد چرا که فرهنگ در ساختارهای اجتماعی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای دارد یعنی لازمه اصلی مطالعات اجتماعی، مطالعه فرهنگی است و در حوزه مطالعات فرهنگی نیز، مردم شناسان نقش بسیار مهمی دارند. هر چند باید توجه داشت که مردم شناسی صرفاً انسان شناسی فرهنگی نیست چرا که انسان شناسی فرهنگی خود شاخه ای از علم انسان شناسی به صورت کلی است و در این بین شاخه های دیگری هم دیده می شود. اما منظور این است که همه به نوعی با فرهنگ پیوند دارند و فرهنگ در آن ها نقش تعیین کننده دارد.
کسی که رشته مردم شناسی را به عنوان رشته ای که میخواهد در آن به موفقیت برسد انتخاب می‌کند باید در ابتدا به فرهنگ و مطالعات فرهنگی علاقمند باشد و پس از اینکه این علاقه را در خود یافت باید خود را به آزمون بگذارد که آیا مهارت های لازم را نیز داراست. کنجکاوی، صبر و علاقه به کارهای میدانی برای دانشجوی این رشته ضروری است. دانشجوی مردم شناسی باید به مردم و مسائل جامعه اش علاقه مند بوده و روابط اجتماعی خوبی داشته باشد تا بتواند با گروه‌های مختلف جامعه ارتباط نزدیکی برقرار کرده و از فرهنگ و هنجارهای آنها مطلع شود.
موقعیت شغلی به تصور و نگاه دانشجویان بستگی دارد. فرد باید قبل از انتخاب رشته برای خود هدف و افقی در نظر بگیرد، اینکه می‌خواهید به کجا برسید خیلی مهم است. رشته مردم شناسی زیربنای بسیاری از فعالیت های اجتماعی است و این به معنای آن است که بازار کار متنوعی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد و اکثر وزارتخانه ها به فارغ التحصیلان این رشته نیازمندند. چرا که باید بخش تحقیقات مردم شناسی بسیار گسترده ای داشته باشند. البته برخی از وزارتخانه ها مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، جهادکشاورزی، کشور، خارجه و نیرو در حال حاضر نیز دارای چنین بخشی هستند و فارغ التحصیلان این رشته را جذب می‌کنند. همچنین فارغ التحصیل این رشته می تواند به مطالعه و تحقیق آزاد روی آورده و نتیجه تحقیقات خویش را به صورت کتاب منتشر سازد. چون امروزه کتبی که در زمینه مردم شناسی چاپ می شود، بازار بسیار خوبی دارد.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
کارگاه طراحی پایه، ترسیم فنی، آشنایی با مردم‌شناسی و روانشناسی و روش‌های آن، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، آشنایی با باستان‌شناسی و روش‌های آن، تاریخ عمومی ایران، تمثیل‌شناسی.
دروس اصلی:
روش پژوهش و شئونات مردم‌شناسی هنر و تمدن اسلامی، آوانگاری، آشنایی با بررسی‌های مردم‌شناسی در ایران، مردم‌شناسی و ارتباط آن با سایر علوم، مردم‌شناسی در آیینه متون، انسان و بوم، آشنایی با گویش‌های رایج در ایران،‌آشنایی با جمعیت‌های انسانی و مطالعات مردم‌شناسی، آشنایی با منابع و مآخذ مردم‌شناسی، روش گردآوری گویش‌ها، کارآموزی مردم‌نگاری، کارآموزی مردم‌شناسی