کشف 13 گونه جدید قارچ توسط محققان دانشگاهی

[ERF@N]

محققان دانشگاه تبریز در قالب رساله دکتری، موفق به کشف 13 گونه جدید قارچ در دنیا شدند.

مونس بخشی، دانش‌آموخته دوره دکتری دانشگاه تبریز و محقق طرح در این باره اظهار کرد: قارچ‌ها از جنبه‌های مختلف برای نوع بشر دارای اهمیت هستند، بطوری که با ایجاد بیماری روی محصولات کشاورزی به صورت مستقیم از طریق کاهش میزان تولید و غیر مستقیم از طریق تولید زهرابه‌های سمی سلامت مصرف کنندگان را به خطر می‌اندازند.

وی در ادامه با بیان اینکه جنس سرکوسپورا و وابستگان آن از قبیل سودوسرکوسپورا و پاسالورا (قارچ‌های سرکوسپوروئید)، یکی از بزرگترین گروه‌های قارچی در خانواده Mycosphaerellaceae به شمار می‌روند، تصریح کرد: گونه‌های متعلق به این جنس‌ها از پراکنش جهانی برخوردار بوده و در دامنه وسیعی از گیاهان، بیماری لکه برگی ایجاد کرده و خسارت اقتصادی وارد می‌کنند.

این دانش آموخته دانشگاه تبریز افزود: نواحی شمالی ایران بویژه استان گیلان با جنگل‌های انبوه پوشیده شده و بهشت طبیعی برای تنوع گونه‌های گیاهی و در نتیجه کانون تنوع قارچ‌ها، بویژه قارچ‌های سرکوسپوروئید هستند، با این حال شناسایی اغلب قارچ‌های سرکوسپوروئید که تاکنون از این استان و سایر استان‌های کشور توصیف و گزارش شده‌اند، بر اساس ویژگی‌های ریخت شناختی و در غیاب داده‌های مولکولی بوده است.

به گفته وی، در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت قارچ‌های سرکوسپوروئید، تنوع زیستی و روابط فیلوژنتیکی گونه‌های جنس سرکوسپورا و جنس‌های خویشاوند آن در استان گیلان و بخش‌هایی از استان‌های همجوار روی میزبان‌های گیاهی مختلف، بر اساس ترکیب معیارهای ریخت شناختی، رابطه میزبانی و توالی‌یابی چندژنی (مفهوم گونه ترکیبی) مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس این نتایج، 20 گونه قارچی متعلق به جنس سرکوسپورا، 8 گونه متعلق به سدوسرکوسپورا و 4 گونه متعلق به پاسالورا توصیف شدند؛ در بین این 32 گونه، شش گونه جدید از جنس سرکوسپورا، 5 گونه از جنس سدوسرکوسپورا و 2 گونه از جنس پاسالورا برای اولین بار در دنیا معرفی شده‌اند و در ضمن برخی گیاهان به عنوان میزبان‌های جدیدی برای گونه‌های شناخته شده قبلی، یافت شدند.

بخشی در ادامه یادآور شد: در بخش بعدی این تحقیق با توجه به ناکافی بودن ژن‌های ذکر شده در بالا برای تفکیک گونه‌های مرکب جنس سرکوسپورا به گونه‌های بیشتر و مناسب نبودن آنها به عنوان ژن بارکدگذاری DNA، سه ژن دیگر نیز شامل ژن‌های TUB، RPB2 و GAPDH در گونه‌های جنس سرکوسپورای بررسی شده در این تحقیق، تعدادی از جدایه‌های مرجع گونه‌های مرتبط، تکثیر شدند.

به گفته وی، برای این منظور یک جفت آغازگر جدید برای تکثیر ژن TUB و یک جفت آغازگر برای تکثیر ژن RPB2 طراحی شد که نتایج تجزیه و تحلیل تبارنمای هشت ژنی حضور چندین دودمان جدید را در داخل گونه‌های مرکب جنس سرکوسپورا آشکار کرد و در ضمن این نتایج نشان داد که ژن GAPDH، ژن اساسی در تفکیک گونه‌های جنس سرکوسپورا است.

بر اساسا این گزارش، مونس بخشی، دانش‌آموخته دوره دکتری دانشگاه تبریز در رساله دکترای خود تحت عنوان «بررسی تنوع زیستی و فیلوژنتیکی قارچ‌های سرکوسپورا استان گیلان با توالی یابی چندژنی» با راهنمایی دکتر اسدالله بابای اهری و دکتر مهدی ارزنلو از استادان دانشگاه تبریز و مشاوره دکتر اوو براون از دانشگاه مارتین لوتر کشور آلمان با همکاری پروفسور پدرو کروس و دکتر ایوالد گروئنوالد از موسسه قارچ شناسی فرهنگستان علوم کشور هلند به این نتایج رسیده است.