بازی آنلاین
آپلود عکس
07-08-2012، 11:42
بسیاری از دانشمندان ومورخان از دین زرتشت به عنوان نخستین دینی که به حفظ محیط زیست توجه کرده است، یاد می‌کنند؛ به طوری که وسواس ایرانیان باستان در پاک نگه‌داشتن آب، خاک وآتش همواره زبانزد جهانیان بوده است. هرودوت وگزنفون درباره آن می‌نویسند: ایرانیان هیچ چیز آلوده وکثیفی رادر آب نمی‌ریزند ودر پاک نگه‌داشتن خاک و زمین مراقبت می‌کنند.
دکتر فرهنگ مهر در کتاب فلسفه زرتشت به شش فرشته بزرگ اهورامزدا در گات‌ها اشاره می‌کند که به صورت گروهی «امشاسپانتا» نام دارد وفرشته‌های پاسداران محیط زیست وآدمیان نام گرفته‌اند وهریک پشتیبان یکی از عناصر و یا موجودات طبیعی و حمایتگر چیزهای متعلق به آدمی شده‌اند.
نخستین فرشته وهومن یا بهمن فرشته پاسدار جانوران و نگهدارنده تندرستی اندیشه در آدمیان است. اشا پاسدار آتش, خشترا پاسدار فلز، ارمیتی یا اسفند پاسدار زمین، هاروتات یا خرداد پاسدار آب وامرتات یا مرداد پاسدار گیاهان نام گرفته‌اند.
ایرانیان همه ساله به مناسبت همزمانی روز بهمن در ماه بهمن جشنی به نام بهمنگان یا بهمنجه برپا می‌کردند و از آنجا که معتقد بودند فروزه پاک و جاوید بهمن در جهان مادی موکل جانوران است در این جشن بیش از هرجشن وآئین دیگری به رعایت حقوق جانوران و پرهیز از کشتن آنها توجه نشان می‌دادند.
اگر چه برخی از آداب ورسوم این جشن زیبا از یادرفته و به ما نرسیده، ولی خوشبختانه بخش عمده‌ای از این مراسم به واسطه آثار نوشته شده تاریخ‌نگاران و نویسندگان دوره اسلامی همچون ابوریحان بیرونی، اسدی توسی، فرخی و منوچهری در گذر زمان از یادنرفته است. چنان که از این آثار برمی‌آید، این جشن تا پیش از حمله ویرانگر مغول درایران به صورتی فراگیر موسوم بوده وآداب وتشریفات آن رواج همگانی داشته و حتی پس از آن دوران نیز به صورت پراکنده برگزار می‌شده است.
بهمن، روزی برای جانوران و اندیشه‌های نیک:
رعایت حقوق حیوانات در ایرانیان تا قرن‌ها چنان در میان مردم این سرزمین ریشه دوانده بود که جزیی جدانشدنی از فرهنگ مردم به حساب می‌آمد و مردم در همه مراسم وآئین‌ها نوعی پایبندی خود رابه این فرهنگ پیشتاز نشان می‌دادند ودر نهادینه شدن آن کوشا بودند و به هر بهانه و به هر مناسبت و در هر جشن وآئینی علاقه خود را به این باورها بروز می‌دادند.
بهمن در اصل یکی از صفات جاودان خداوند یکتا است و ضمن اینکه نام دومین ماه زمستان نیز هست. دومین روز هر ماه را نیز بهمن می‌نامیدند. در این روز که براساس دو نگرش متفاوت در تقویم رسمی امروزی برابر با ۲۶ دی‌ماه یا ۲ بهمن خواهد بود، ایرانیان بیش از هرروز دیگر به رعایت حقوق جانوران و کشتار نکردن آنها توجه نشان می‌دادند و به‌جای آن مراسم پختن آش و خوردن خوراکی‌های گیاهی همچون نان وپنیر وسبزی، نوشیدن شیر شربت‌های گیاهی بسیار رایج ومعمول بوده است.
یکی دیگر از مراسم این روز پوشیدن رخت سفید بود. پوشندگان لباس سفید در حقیقت با این کار نمادین بیزاری خود را از هرگونه ناپاکی پلیدی، خونریزی وکشتار، آزار واذیت جانوران نشان داده با دسته گل‌های سفید به دیدار یکدیگر می‌رفتند و این گل‌ها را به یکدیگر پیشکش می‌دادند.
نشان یا آرم ویژه این روز ویژه، خروس بود؛ چون باور داشتند که از میان جانوران این خروس همانند سروش (از فرشتگان خدا) با بانگ هوشیاری دهنده و بیدار کننده خود نویدبخش روزی روشن با اندیشه‌ای روشن و سپید بوده وآنان را به سپیدی، روشنی و پاکی در اندیشه و کردار و بیزاری از خونریزی وکشتار جانوران و پایمال نکردن حقوق آنها فرا می‌خواند.
بهمن به معنی اندیشه نیک است، و هماورد و دشمن او اکومن یا اکمن دیو(اندیشه ناپاک) است. از دیگر دیوان مخالف بهمن، ایشمه (خشم) وآز (غلط اندیش) است. بهمن راست‌کرداران پرهیزگار را در بهشت می‌پذیرد. در ادبیات پهلوی بهمن نخستین آفریده اهورامزدا است. یعنی بهمن است که زرتشت را به هنگام زادن نگهبانی می‌کند و از آسیب دیوان رهایی می‌بخشد.
گمان بر این است که بهمن در آیین زرتشت، جانشین مهر ایزد بزرگ آریائیان شده است. او پشتیبان جانوران سودمند در جهان است و با ایشان نیز سروکار دارد. (شناخت اساطیر ایران / جان هیلنز / ص ۷۳) چون بهمن پاسبانی چارپایان سودمند در جهان جسمانی را به دوش دارد، در جشن بهمنگان یا بهمنجه از کشتار حیوانات و خوردن گوشت آنان خودداری می‌شود. (مراسم مذهبی وآداب زرتشتیان / موبد اردشیر آذرگشسب / ص ۲۳۹)
در روایاتی آمده است که جشن بهمنگان جشن پدران ومردان درست کردار است. پدران و مردانی که همواره در تخصیص روزها و بزرگداشت‌ها نادیده گرفته شده‌اند. اینک همه تلاش‌ها و راست کرداری‌هایشان راپاس می‌داریم به پاس جشنی کهن وباستانی که نیاکان ما هیچ‌گاه مادران وپدران را از یادنبرده بودند.
ملامحسن فیض کاشانی در رساله خود با نام رساله نوروز و سی‌روز ماه که به نقل از روایت معلی‌بن خنیس کوفی از امام جعفر صادق (ع) راجع به نوروز و سی روز ماه پارسیان نوشته شده است، از قول امام جعفر صادق (ع) می‌آورد: دوم بهمن، روز خوبی است… فارسیان گویند روز خوبی است و ما می‌گوییم روز مبارکی است. ازدواج کنید و از سفرها در این روز داخل خانه خود شوید و در این روز سفر کنید و خرید و فروخت نمایید و حاجت‌ها بطلبید از هرگونه که باشد که روزی پسندیده است.
تاریخچه حمایت از جانوران در ایران:
حمایت از جانوران در ایران به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد ودر قوانین آن زمان آمده است کسانی که از جانوران کار سخت می‌کشند باید مجازات شوند.
در کتاب پزشکی ایران به نقل از اوستا آمده: برمومنان واجب است که به هر موجود بارداری خواه دوپا و خواه چهارپا به یک چشم بنگرند.
این مستندات نشان می‌دهد که ایرانیان باستان در میان ملت های گوناگون از پیشگامان و بنیانگذاران قوانین و دستورات مربوط به حقوق جانوران و حتی گیاهان بوده‌اند و وارون آنچه که تاریخ‌نگاران و نظریه‌پردازان غربی در ترویج آن می‌کوشند ایرانیان قرن‌ها زودتر از آنها در این قوانین و دستورات ریشه‌دار به مسائل مربوط به جانوران ومحیط زیست آنها توجه کرده وهمه ویژگی‌ها و حقوق آنها را به رسمیت شناخته‌اند. رسم شفقت و مهربانی سبت به جانوران قرن‌ها پس از سقوط افکار ایرانیان باستان برجای ماند ولی در نهایت این نگرش کمرنگ شد.
پس از آن، جستار حمایت از جانوران در سایر ادیان جهان نیز بعداً جایگاه ویژه‌ای یافت، از یهودیت ومسیحیت وکنفوسیوسی وهندو گرفته تا سنن ومی، شینتو، تائو، بودا و سرانجام اسلام. بلندترین سوره قرآن کریم که بقره باشد به نام یک جانور نامیده شده است.
پیغمبر اکرم (ص) نیز در ۱۴ قرن پیش برای اینکه بشر دست از ضعیف‌کشی در زمینه آفرینش بردارد، خانه کعبه راحرم امن الهی برای همه موجودات معرفی کرد؛ در آن خانه آزار هر موجود زنده حرام، رم دادن و بیرون راندن حیوان حرام و برگرداندنش واجب؛ واین نکته نیز شایان توجه است که در این مکان با قدرت هر چه تمام‌تر انسان به ترک ضعیف‌آزاری وادار می‌شود. پرنده بال و پرشکسته تا روییدن بال واجب النفقه و محافظتش لازم است.
بهمنگان تنها یکی از اعیاد و جشن‌های ملی است که با گذشت زمان از شکوه ویژه این روز و برگزاری ان در سطح ملی کاسته شده است. دکتر فرهنگ مهر در کتاب فلسفه زرتشت از تلاش اهریمنانی یاد می‌کند که طی سده‌ها در کنار گذاشتن جشن‌های ملی ایران همچون نوروز، مهرگان و سده کوشیده‌اند و با شکست روبه رو شده است.
گرچه بسیاری از آئین‌های دیگر همچون بهمنگان تا اندازه زیادی به دست فراموشی سپرده شد. اما با توجه به پیشینه تاریخی این روز انجمن حمایت از حیوانات ایران ، روز ۲۶ دی‌ماه رابه عنوان روز حمایت از حیوانات اعلام کرد و از سال ۷۹ چندین بار پیشنهاد ثبت این روز به عنوان روز حمایت از حیوانات در تقویم رسمی کشور را به شورای فرهنگ عمومی ارائه داد، اما هربار به آن ترتیب اثر داده نشده است.
با این حال حامیان جانوران دراین روز خود گردهم جمع می‌شوند و برنامه‌های ویژه‌ای رادر جهت حمایت از حقوق جانوران به اجرا می‌گذارند.
جشن بهمنگان:
جشن بهمنگان در روز دوم بهمن ماه به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار می‌گردید. هم‌اکنون به دلیل تغییراتی که در گاهشماری‌ها به وجود آمده است، برخی مانند زرتشتیان روز دوم بهمن ماه که بهمنگان بوده است را به ۲۶ دی‌ماه تغییر داده و در تقویم ثبت کرده‌اند. گرچه اخترباستان‌شناسانی مانند دکتر رضا مرادی غیاث‌آبادی بر این باورند که نباید در تقویم دست‌کاری کرد، بنابر این هنوز هم بایستی جشن بهمنگان در همان روز باستانی خود یعنی ۲ بهمن برگزار گردد.
در ترجمه خرده اوستا چنین امده است:
در جشن بهمنگان، ایرانیان به مناسبت اینکه امشاسپند بهمن در جهان مادی نگهبان چارپایان سودمند است از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند. ایرانیان باستان این روز رابه احترام آن جشن می‌گرفتند و شادی می‌کردند و خود را برای پیروی از صفات پسندیده آن که راهنمای پیشرفت وسعادت است، آماده می‌ساختند. (جشن‌های باستان ایران / علی خوروش دیلمانی). درباره این جشن علی بن توسی (اسدی طوسی) شاعر قرن ۵ هجری در کتاب واژه‌نامه لغت فرس زیر واژه بهمنجه می‌نویسد:
بهمنجه رسم عجم است، چون دو روز از ماه بهمن می‌گذشت، بهمنجه می‌کردند و این عیدی بود که در آن روز طعام می‌پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر کاسه‌ها می‌افشاندند.
فرخی می‌گوید: فرخش باد وخداوندش فرخنده کناد / عیدفرخنده و بهمنجه و بهمن‌ماه
انوری نیز می‌گوید: بعد ما کز سرعیش همه روز افکندی / سخن رفتن و نارفتن ما در افواه / اندر آمد از در حجره من صبحدمی / روز بهمنجه یعنی دوم بهمن ماه.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه در مورد جشن بهمنجه چنین می‌نویسد: روز دوم آن روز بهمن عید است که برای توافق دو نام آن را بهمنجه نامیده‌اند، بهمن نام فرشته موکل بر بهایم است که با آنها برای عمارت زمین و رفع حوایج نیازمند است و مردم فارس در دیگ‌هایی از جمیع دانه‌های ماکول با گوشت غذایی می‌پزند و آن را با شیر خالص می‌خوردند و می‌گویند که حافظه را این غذازیاد می‌کند و این روز را در چیدن گیاهان و کنار رودخانه‌ها و جوی‌ها و روغن گرفتن و تهیه بخور و سوزاندنی‌ها خاصیتی مخصوص است و براین گمانند که جاماسب وزیر گشتاسب این کارها را در این روز انجام می‌داد و سود این اشیاء در این روز بیشتر از دیگر روزهاست.
ابوریحان در کتاب التفهیم خود آورده است: بهمن نام گیاهی است که اکنون در اطراف خوزستان و دشت میشان می‌روید. ایرانیان در روز جشن این گیاه را با شیر مخلوط می‌کردند و می‌خورده‌اند . (اصل ونسب ودین‌های ایرانیان باستان / عبدالعظیم رضایی / ص ۴۹۹ ).
چنانکه از عبارت ابوریحان و اسدی توسی برمی‌آید، بهمن نیز نام گیاهی است که به‌ویژه در جشن بهمنجه خورده می‌شده که به رنگ سفید یا سرخ وبه شکل زردک بود. (یشت‌ها – جلد اول / ابراهیم پورداوود / ص/ ۹۰ )
امروز نیز بین مردم ما در زمستان به خصوص ماه بهمن خوردن برف وشیره مرسوم است ومعنقدند که خاصیت دارویی دارد.
بهمن نخستین و برترین امشاسپند است وصورت اصلی این کلمه وهومن است که مرکب از دو واژه است. به معنی نیک و به معنی وجدان و مصدر اندیشه و به عبارت دیگر وجدان نیک و خرد کامل وآن دو لفظ مصطلح اخیر هم مرکب از دو کلمه است:
وهو: نیک، من: ضمیر و وجدان.
از روایت‌های اوستا چنان فهمیده می‌شود که تندرستی و خوشبختی و نیکی همه ضمایر و دل‌ها به این امشاسپند مربوط است؛ ستودن و ستایش این امشاسپند عبارت از استقبال نیک‌ضمیری و دارای وجدان نیک شدن؛ وهومن امشاسپند از هرکس نا خشنود باشد در دنیا سعادت و در آخرت بهشت و درجات عالی نصیب آن شخص نخواهد شد.
غرض از تحصیل خوشنودی آن امشاسپند، تهذیب وجدان و پاکی ضمیر است که انسان را از هرگونه خواری و نکبت و مرتبه نشیب رهانیده و به درجه‌های بالا رهبری نموده و رستگاری خواهد بخشود.
او کردار مردمان را در واپسین داوری در روز رستاخیز (قیامت) می‌سنجد، بهشت خانه اوست. زرتشت از طریق اوست که به نزد اهورامزدا بار می‌یابد.
بهمنگان بر همه ایرانیان بویژه مردان ایستاده و پدران پرتلاش فرخنده باد.
یاسمن سپید، نماد جشن بهمنگان:
در کتاب پهلوی «بندهش» آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها یاسمن سپید، گل ویژه «بهمن» معرفی شده و آمده است:… این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید:… یاسمن سپید، بهمن را…
در سخن سعدی شیرازی، سپیدی یاسمن در تقابل با سرخی گل‌های ریز و سرخ رنگ درخت ارغوان چنین آمده است:
خوش بود عیش با شکر دهنی / ارغوان روی، یاسمن بدنی
گل یاسمن از تیره «یاسمن‌ها» یا (oleaceae) گونه‌های مختلفی دارد که یکی از آنها «یاسمن سپید» با نام علمی Jasminum officinale است که بومی ایران است و در شمال ایران به ویژه نوشهر، جنگل های نور، دره چالوس، رشت، لاهیجان، تنکابن، و همچنین در همدان، کرمان، خراسان (بین نیشابور و مشهد) و تهران نزدیک دربند، پراکنش دارد. در کتاب‌های گیاهان دارویی برای یاسمن سفید خواص درمانی نیز برشمرده‌اند.
دکتر فرهنگ مهر در کتاب فلسفه زرتشت به شش فرشته بزرگ اهورامزدا در گات‌ها اشاره می‌کند که به صورت گروهی «امشاسپانتا» نام دارد وفرشته‌های پاسداران محیط زیست وآدمیان نام گرفته‌اند وهریک پشتیبان یکی از عناصر و یا موجودات طبیعی و حمایتگر چیزهای متعلق به آدمی شده‌اند.
نخستین فرشته وهومن یا بهمن فرشته پاسدار جانوران و نگهدارنده تندرستی اندیشه در آدمیان است. اشا پاسدار آتش, خشترا پاسدار فلز، ارمیتی یا اسفند پاسدار زمین، هاروتات یا خرداد پاسدار آب وامرتات یا مرداد پاسدار گیاهان نام گرفته‌اند.
ایرانیان همه ساله به مناسبت همزمانی روز بهمن در ماه بهمن جشنی به نام بهمنگان یا بهمنجه برپا می‌کردند و از آنجا که معتقد بودند فروزه پاک و جاوید بهمن در جهان مادی موکل جانوران است در این جشن بیش از هرجشن وآئین دیگری به رعایت حقوق جانوران و پرهیز از کشتن آنها توجه نشان می‌دادند.
اگر چه برخی از آداب ورسوم این جشن زیبا از یادرفته و به ما نرسیده، ولی خوشبختانه بخش عمده‌ای از این مراسم به واسطه آثار نوشته شده تاریخ‌نگاران و نویسندگان دوره اسلامی همچون ابوریحان بیرونی، اسدی توسی، فرخی و منوچهری در گذر زمان از یادنرفته است. چنان که از این آثار برمی‌آید، این جشن تا پیش از حمله ویرانگر مغول درایران به صورتی فراگیر موسوم بوده وآداب وتشریفات آن رواج همگانی داشته و حتی پس از آن دوران نیز به صورت پراکنده برگزار می‌شده است.
بهمن، روزی برای جانوران و اندیشه‌های نیک:
رعایت حقوق حیوانات در ایرانیان تا قرن‌ها چنان در میان مردم این سرزمین ریشه دوانده بود که جزیی جدانشدنی از فرهنگ مردم به حساب می‌آمد و مردم در همه مراسم وآئین‌ها نوعی پایبندی خود رابه این فرهنگ پیشتاز نشان می‌دادند ودر نهادینه شدن آن کوشا بودند و به هر بهانه و به هر مناسبت و در هر جشن وآئینی علاقه خود را به این باورها بروز می‌دادند.
بهمن در اصل یکی از صفات جاودان خداوند یکتا است و ضمن اینکه نام دومین ماه زمستان نیز هست. دومین روز هر ماه را نیز بهمن می‌نامیدند. در این روز که براساس دو نگرش متفاوت در تقویم رسمی امروزی برابر با ۲۶ دی‌ماه یا ۲ بهمن خواهد بود، ایرانیان بیش از هرروز دیگر به رعایت حقوق جانوران و کشتار نکردن آنها توجه نشان می‌دادند و به‌جای آن مراسم پختن آش و خوردن خوراکی‌های گیاهی همچون نان وپنیر وسبزی، نوشیدن شیر شربت‌های گیاهی بسیار رایج ومعمول بوده است.
یکی دیگر از مراسم این روز پوشیدن رخت سفید بود. پوشندگان لباس سفید در حقیقت با این کار نمادین بیزاری خود را از هرگونه ناپاکی پلیدی، خونریزی وکشتار، آزار واذیت جانوران نشان داده با دسته گل‌های سفید به دیدار یکدیگر می‌رفتند و این گل‌ها را به یکدیگر پیشکش می‌دادند.
نشان یا آرم ویژه این روز ویژه، خروس بود؛ چون باور داشتند که از میان جانوران این خروس همانند سروش (از فرشتگان خدا) با بانگ هوشیاری دهنده و بیدار کننده خود نویدبخش روزی روشن با اندیشه‌ای روشن و سپید بوده وآنان را به سپیدی، روشنی و پاکی در اندیشه و کردار و بیزاری از خونریزی وکشتار جانوران و پایمال نکردن حقوق آنها فرا می‌خواند.
بهمن به معنی اندیشه نیک است، و هماورد و دشمن او اکومن یا اکمن دیو(اندیشه ناپاک) است. از دیگر دیوان مخالف بهمن، ایشمه (خشم) وآز (غلط اندیش) است. بهمن راست‌کرداران پرهیزگار را در بهشت می‌پذیرد. در ادبیات پهلوی بهمن نخستین آفریده اهورامزدا است. یعنی بهمن است که زرتشت را به هنگام زادن نگهبانی می‌کند و از آسیب دیوان رهایی می‌بخشد.
گمان بر این است که بهمن در آیین زرتشت، جانشین مهر ایزد بزرگ آریائیان شده است. او پشتیبان جانوران سودمند در جهان است و با ایشان نیز سروکار دارد. (شناخت اساطیر ایران / جان هیلنز / ص ۷۳) چون بهمن پاسبانی چارپایان سودمند در جهان جسمانی را به دوش دارد، در جشن بهمنگان یا بهمنجه از کشتار حیوانات و خوردن گوشت آنان خودداری می‌شود. (مراسم مذهبی وآداب زرتشتیان / موبد اردشیر آذرگشسب / ص ۲۳۹)
در روایاتی آمده است که جشن بهمنگان جشن پدران ومردان درست کردار است. پدران و مردانی که همواره در تخصیص روزها و بزرگداشت‌ها نادیده گرفته شده‌اند. اینک همه تلاش‌ها و راست کرداری‌هایشان راپاس می‌داریم به پاس جشنی کهن وباستانی که نیاکان ما هیچ‌گاه مادران وپدران را از یادنبرده بودند.
ملامحسن فیض کاشانی در رساله خود با نام رساله نوروز و سی‌روز ماه که به نقل از روایت معلی‌بن خنیس کوفی از امام جعفر صادق (ع) راجع به نوروز و سی روز ماه پارسیان نوشته شده است، از قول امام جعفر صادق (ع) می‌آورد: دوم بهمن، روز خوبی است… فارسیان گویند روز خوبی است و ما می‌گوییم روز مبارکی است. ازدواج کنید و از سفرها در این روز داخل خانه خود شوید و در این روز سفر کنید و خرید و فروخت نمایید و حاجت‌ها بطلبید از هرگونه که باشد که روزی پسندیده است.
تاریخچه حمایت از جانوران در ایران:
حمایت از جانوران در ایران به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد ودر قوانین آن زمان آمده است کسانی که از جانوران کار سخت می‌کشند باید مجازات شوند.
در کتاب پزشکی ایران به نقل از اوستا آمده: برمومنان واجب است که به هر موجود بارداری خواه دوپا و خواه چهارپا به یک چشم بنگرند.
این مستندات نشان می‌دهد که ایرانیان باستان در میان ملت های گوناگون از پیشگامان و بنیانگذاران قوانین و دستورات مربوط به حقوق جانوران و حتی گیاهان بوده‌اند و وارون آنچه که تاریخ‌نگاران و نظریه‌پردازان غربی در ترویج آن می‌کوشند ایرانیان قرن‌ها زودتر از آنها در این قوانین و دستورات ریشه‌دار به مسائل مربوط به جانوران ومحیط زیست آنها توجه کرده وهمه ویژگی‌ها و حقوق آنها را به رسمیت شناخته‌اند. رسم شفقت و مهربانی سبت به جانوران قرن‌ها پس از سقوط افکار ایرانیان باستان برجای ماند ولی در نهایت این نگرش کمرنگ شد.
پس از آن، جستار حمایت از جانوران در سایر ادیان جهان نیز بعداً جایگاه ویژه‌ای یافت، از یهودیت ومسیحیت وکنفوسیوسی وهندو گرفته تا سنن ومی، شینتو، تائو، بودا و سرانجام اسلام. بلندترین سوره قرآن کریم که بقره باشد به نام یک جانور نامیده شده است.
پیغمبر اکرم (ص) نیز در ۱۴ قرن پیش برای اینکه بشر دست از ضعیف‌کشی در زمینه آفرینش بردارد، خانه کعبه راحرم امن الهی برای همه موجودات معرفی کرد؛ در آن خانه آزار هر موجود زنده حرام، رم دادن و بیرون راندن حیوان حرام و برگرداندنش واجب؛ واین نکته نیز شایان توجه است که در این مکان با قدرت هر چه تمام‌تر انسان به ترک ضعیف‌آزاری وادار می‌شود. پرنده بال و پرشکسته تا روییدن بال واجب النفقه و محافظتش لازم است.
بهمنگان تنها یکی از اعیاد و جشن‌های ملی است که با گذشت زمان از شکوه ویژه این روز و برگزاری ان در سطح ملی کاسته شده است. دکتر فرهنگ مهر در کتاب فلسفه زرتشت از تلاش اهریمنانی یاد می‌کند که طی سده‌ها در کنار گذاشتن جشن‌های ملی ایران همچون نوروز، مهرگان و سده کوشیده‌اند و با شکست روبه رو شده است.
گرچه بسیاری از آئین‌های دیگر همچون بهمنگان تا اندازه زیادی به دست فراموشی سپرده شد. اما با توجه به پیشینه تاریخی این روز انجمن حمایت از حیوانات ایران ، روز ۲۶ دی‌ماه رابه عنوان روز حمایت از حیوانات اعلام کرد و از سال ۷۹ چندین بار پیشنهاد ثبت این روز به عنوان روز حمایت از حیوانات در تقویم رسمی کشور را به شورای فرهنگ عمومی ارائه داد، اما هربار به آن ترتیب اثر داده نشده است.
با این حال حامیان جانوران دراین روز خود گردهم جمع می‌شوند و برنامه‌های ویژه‌ای رادر جهت حمایت از حقوق جانوران به اجرا می‌گذارند.
جشن بهمنگان:
جشن بهمنگان در روز دوم بهمن ماه به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار می‌گردید. هم‌اکنون به دلیل تغییراتی که در گاهشماری‌ها به وجود آمده است، برخی مانند زرتشتیان روز دوم بهمن ماه که بهمنگان بوده است را به ۲۶ دی‌ماه تغییر داده و در تقویم ثبت کرده‌اند. گرچه اخترباستان‌شناسانی مانند دکتر رضا مرادی غیاث‌آبادی بر این باورند که نباید در تقویم دست‌کاری کرد، بنابر این هنوز هم بایستی جشن بهمنگان در همان روز باستانی خود یعنی ۲ بهمن برگزار گردد.
در ترجمه خرده اوستا چنین امده است:
در جشن بهمنگان، ایرانیان به مناسبت اینکه امشاسپند بهمن در جهان مادی نگهبان چارپایان سودمند است از خوردن گوشت پرهیز می‌کنند. ایرانیان باستان این روز رابه احترام آن جشن می‌گرفتند و شادی می‌کردند و خود را برای پیروی از صفات پسندیده آن که راهنمای پیشرفت وسعادت است، آماده می‌ساختند. (جشن‌های باستان ایران / علی خوروش دیلمانی). درباره این جشن علی بن توسی (اسدی طوسی) شاعر قرن ۵ هجری در کتاب واژه‌نامه لغت فرس زیر واژه بهمنجه می‌نویسد:
بهمنجه رسم عجم است، چون دو روز از ماه بهمن می‌گذشت، بهمنجه می‌کردند و این عیدی بود که در آن روز طعام می‌پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر کاسه‌ها می‌افشاندند.
فرخی می‌گوید: فرخش باد وخداوندش فرخنده کناد / عیدفرخنده و بهمنجه و بهمن‌ماه
انوری نیز می‌گوید: بعد ما کز سرعیش همه روز افکندی / سخن رفتن و نارفتن ما در افواه / اندر آمد از در حجره من صبحدمی / روز بهمنجه یعنی دوم بهمن ماه.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه در مورد جشن بهمنجه چنین می‌نویسد: روز دوم آن روز بهمن عید است که برای توافق دو نام آن را بهمنجه نامیده‌اند، بهمن نام فرشته موکل بر بهایم است که با آنها برای عمارت زمین و رفع حوایج نیازمند است و مردم فارس در دیگ‌هایی از جمیع دانه‌های ماکول با گوشت غذایی می‌پزند و آن را با شیر خالص می‌خوردند و می‌گویند که حافظه را این غذازیاد می‌کند و این روز را در چیدن گیاهان و کنار رودخانه‌ها و جوی‌ها و روغن گرفتن و تهیه بخور و سوزاندنی‌ها خاصیتی مخصوص است و براین گمانند که جاماسب وزیر گشتاسب این کارها را در این روز انجام می‌داد و سود این اشیاء در این روز بیشتر از دیگر روزهاست.
ابوریحان در کتاب التفهیم خود آورده است: بهمن نام گیاهی است که اکنون در اطراف خوزستان و دشت میشان می‌روید. ایرانیان در روز جشن این گیاه را با شیر مخلوط می‌کردند و می‌خورده‌اند . (اصل ونسب ودین‌های ایرانیان باستان / عبدالعظیم رضایی / ص ۴۹۹ ).
چنانکه از عبارت ابوریحان و اسدی توسی برمی‌آید، بهمن نیز نام گیاهی است که به‌ویژه در جشن بهمنجه خورده می‌شده که به رنگ سفید یا سرخ وبه شکل زردک بود. (یشت‌ها – جلد اول / ابراهیم پورداوود / ص/ ۹۰ )
امروز نیز بین مردم ما در زمستان به خصوص ماه بهمن خوردن برف وشیره مرسوم است ومعنقدند که خاصیت دارویی دارد.
بهمن نخستین و برترین امشاسپند است وصورت اصلی این کلمه وهومن است که مرکب از دو واژه است. به معنی نیک و به معنی وجدان و مصدر اندیشه و به عبارت دیگر وجدان نیک و خرد کامل وآن دو لفظ مصطلح اخیر هم مرکب از دو کلمه است:
وهو: نیک، من: ضمیر و وجدان.
از روایت‌های اوستا چنان فهمیده می‌شود که تندرستی و خوشبختی و نیکی همه ضمایر و دل‌ها به این امشاسپند مربوط است؛ ستودن و ستایش این امشاسپند عبارت از استقبال نیک‌ضمیری و دارای وجدان نیک شدن؛ وهومن امشاسپند از هرکس نا خشنود باشد در دنیا سعادت و در آخرت بهشت و درجات عالی نصیب آن شخص نخواهد شد.
غرض از تحصیل خوشنودی آن امشاسپند، تهذیب وجدان و پاکی ضمیر است که انسان را از هرگونه خواری و نکبت و مرتبه نشیب رهانیده و به درجه‌های بالا رهبری نموده و رستگاری خواهد بخشود.
او کردار مردمان را در واپسین داوری در روز رستاخیز (قیامت) می‌سنجد، بهشت خانه اوست. زرتشت از طریق اوست که به نزد اهورامزدا بار می‌یابد.
بهمنگان بر همه ایرانیان بویژه مردان ایستاده و پدران پرتلاش فرخنده باد.
یاسمن سپید، نماد جشن بهمنگان:
در کتاب پهلوی «بندهش» آنجا که «درباره چگونگی گیاهان» سخن به میان می‌آید، از میان گل‌ها یاسمن سپید، گل ویژه «بهمن» معرفی شده و آمده است:… این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید:… یاسمن سپید، بهمن را…
در سخن سعدی شیرازی، سپیدی یاسمن در تقابل با سرخی گل‌های ریز و سرخ رنگ درخت ارغوان چنین آمده است:
خوش بود عیش با شکر دهنی / ارغوان روی، یاسمن بدنی
گل یاسمن از تیره «یاسمن‌ها» یا (oleaceae) گونه‌های مختلفی دارد که یکی از آنها «یاسمن سپید» با نام علمی Jasminum officinale است که بومی ایران است و در شمال ایران به ویژه نوشهر، جنگل های نور، دره چالوس، رشت، لاهیجان، تنکابن، و همچنین در همدان، کرمان، خراسان (بین نیشابور و مشهد) و تهران نزدیک دربند، پراکنش دارد. در کتاب‌های گیاهان دارویی برای یاسمن سفید خواص درمانی نیز برشمرده‌اند.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
