شواهد فعالیت آتشفشانی سیاره سرخ !

[∆ MeRzaD ∆]

یک محقق علوم فضا، در مشاهدات علمی خود جریان گدازه مانندی را چون حلقه های طنابی مارپیچ در نزدیکی خط استوای مریخ مشاهده کرده است که برای نخستین بار ویژگی‌های زمین شناسی خارج از زمین را نشان می‌دهد.

طرحهای مارپیچی آتشفشانی در سیاره زمین در کف اقیانوس آرام قابل مشاهده است، در حالی که این جریان گدازه ای در نقاط بسیاری در مریخ مشاهده شده است و هیچ کدام شباهتی به جریانهای گدازه ای که پیش از این مشاهده شده، ندارد.

آندرو رایان فارغ التحصیل دانشگاه ایالتی آریزونا که این جریانهای گدازه ای را در سطح مریخ مشاهده کرده در گفتگو با مجله ساینس اظهار داشت: از مشاهده این حلقه های مارپیچ مانند شگفت زده شدم.

ابعاد این جریانهای گدازه ای مارپیچ مریخ به 30 متر می رسد که بزرگتر از نمونه های مشابه در زمین است و نشان می دهد که در مریخ فعالیتهای آتشفشانی وجود داشته است، از نظر زمین شناسی این فعالیت آتشفشانی طی 20 میلیون سال گذشته رخ داده است.

بیش از یک دهه است که دانشمندان درباره این دره های پرپیچ و خم نزدیک خط استوای مریخ بحث و گفتگو کرده اند که آیا این فرآیندها ناشی از فعالیتهای آتشفشانی است یا توسط یخ به وجود آمده است.

ریان به عنوان بخشی از یک پروژه دانشگاهی خود 100 تصویر با وضوح بالا را که توسط مدارپیمای اکتشافی مریخ گرفته شده را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد.

این مدارپیما سطح مریخ را از سال 2006 رصد کرده و از آن عکاسی کرده است. وقتی ریان تصویری را برای دومین بار مورد بررسی قرار می داد به طرحهایی باقی مانده از جریانهای مارپیچ گدازه ای برخورد که ابعاد آنها بین 4 تا 30 متر تخمین زده می شود.

وی با اشاره به این که ممکن است این طرحها روی سطح مریخ به دلیل این که شبیه بافت زمینی بوده نادیده گرفته شده باشد، گفت: این طرحهای مارپیچی شبیه جریانهای گدازه ای هاوایی است از این رو می توان گدازه را عامل ایجاد آن دانست، نه یخ.

دیوید پیج از دانشمندان نجومی دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس اظهار داشت: این تحقیقات جدید شواهد متقاعدکننده ای ارائه داده است که طرحهای عجیب مریخ به واسطه فعالیت آتشفشانی ایجاد شده است.

وی افزود: این تصاویر نشان دهنده تاریخ زمین شناسی پیچیده مریخ است.

دانشمندان اعتقاد دارند که رودخانه هایی از مواد مذاب از دره های مریخی عبور کرده و این طرحهای مارپیچی را شکل داده اند و این گدازه ها وقتی سرد شده اند طرحهای مارپیچی را شکل داده اند.

درحال حاضر هیچ شواهدی از فعالیتهای آتشفشانی امروز مریخ وجود ندارد اما براساس اظهارات ریان این احتمال وجود دارد که این جریانهای گدازه ای در نقاط دیگری از این سیاره سرخ وجود داشته باشد.