کشف نخستین شواهد از یکی از قدیمی‌ترین ستارگان جهان

[ERF@N]

دانشمندان نخستین شواهد از ستارگان عظیمی را یافته‌اند که جهان آغازین را اشغال کرده بودند.

این ستارگان دارای جرمی صدها برابر خورشید بودند، عمری کوتاه داشتند و امروزه هیچ یک از آن‌ها در قید حیات نیستند. هم‌اکنون، شناسایی ردپای یکی از این اجرام کیهانی می‌تواند اطلاعات مهمی به دانشمندان درباره آغاز جهان ارائه دهد.

«دکتر واکو آئوکی» و همکارانش از «رصدخانه ملی نجومی ژاپن» در توکیو با استفاده از تلسکوپ Subaru در هاوایی و بهره‌گیری از روشی موسوم به «باستان‌شناسی ستاره‌ای» این موفقیت را صورت دادند. این روش شامل تحلیل ترکیب شیمیایی یک ستاره نسل دومی برای یافتن شواهد یکی از ستارگان نسل اولی جهان بود که به شکل‌گیری ستاره جوان‌تر منجر شد.

با تحلیل ستاره‌ نسل دوم، محققان دریافتند این جرم کیهانی احتمالا از بقایای یکی از خواهر یا برادرهای نسل اولی‌اش به وجود آمده است. تصور می‌شود ستارگان نسل اول، نخستین اجرامی بودند که هیدروژن و هلیم را ترکیب و عناصر سنگین‌تری تشکیل دادند که این عناصر به نوبه خود اجرام کیهانی دیگری مانند سیارات و دیگر ستارگان را به وجود آوردند.

ستارگان نسل اول پیش از اکثر کهکشان‌ها وجود داشته‌اند اما به دلیل جرم عظیمشان، فقط چند میلیون سال عمر کردند. دانشمندان معتقدند جهان در انفجار بزرگ و حدود 13.8 میلیارد سال پیش آغاز شد اما 800 میلیون سال بعد تقریبا تمامی ستارگان نسل اول منفجر و به ابرنواختر تبدیل شدند. درباره این ستارگان اطلاعات اندکی در دست است اما محققان به تازگی ردپای شیمیایی یکی از آن‌ها را در یکی از خواهر و برادرهای جوان‌ترش یافته‌اند.

زمانی که ستارگان مسن به شکل ابرنواختر منفجر شدند، نخستین عناصر سنگین را شکل دادند که در نهایت به شکل‌گیری ستارگان و کهکشان‌ها منتهی شدند. شواهد این ستاره آغازین در بقایای ستاره نسل دومی به نام SDSS J0018-0939 مشاهده شده و بررسی ترکیب شیمیایی آن نشان داد این جرم کیهانی از ابری گازی شکل گرفته که در این ابر، ماده‌ای باقی‌مانده ار انفجار ستاره‌ای منفرد و عظیم‌تر یعنی ستاره نسل اول وجود داشت.

ستارگان نسل دوم، کوچک و دارای جرم پایینی بوده‌اند و حدود 13 میلیارد سال پیش وجود داشته‌اند. دانشمندان معتقدند هنوز مطالعات بیشتری برای تایید یافته‌های جدید لازم است.