بازی آنلاین
آپلود عکس
14-09-2014، 23:33
لاکاساين مي گويد " بزهكاري يك ميكروب اجتماعي است . اين ميكروب در محيطي كه آمادگي پروراندن بزهكار نداشته باشد بروز نكرده و جرمي اتفاق نمي افتد.
بدين اعتبار ، هر جامعه اي بزهكاراني دارد كه شايسته همان جامعه است، زيرا محيط اجتماعي بر اثر عوامل مختلف در فرد اثر كرده و او را به طرف انحراف از هنجارها و ارتكاب جرم مي كشاند .
جرم خيز شدن يك لايه اجتماع ، نشانه‌اي است از تغييرات بنيادي در روش ها و منش هاي آن لايه است . پديده اي به نام روسپيگري زنان نشانه اي از تغييرات در لايه اجتماعي زنان و دختران مي باشد كه در سنوات اخير ، فرار دختران از خانه و زنان خياباني رنگ بيشتري به ان داده است .
روسپيگري يا به عبارتي تن فروشي ، آسيبي است كه جامعه ايران به شكل غريبي با آن دست و پنجه نرم مي كند . در دهه هفتاد به دليل تحولاتي كه در عرصه سياست و اقتصاد پيش امد مسائل فرهنگي و اجتماعي جايگاه كمتري در بين صاحبنظران و دولتمردان به خود اختصاص داد به طوريكه در مورد آسيب هاي اجتماعي ، نه تنها صاحبنظران جامعه شناسي هيچ نمي گفتند بلكه مسئولان ذي ربط نيز سعي مي كردند وجود اين پديده را در جامعه ارزش گراي ايراني فراموش كنند . تا اينكه در سال 1380 با پرده برداشتن از وقوع قتل هاي سريالي زنان آسيب ديده در مشهد ، بحث "زنان خياباني " در مطبوعات و حتي صدا و سيما رنگ بيشتري به خود گرفت .
تا ان زمان حتي براي ناميدن اين زنان كه دچار فساد اخلاقي بودند ، واژه دقيق و درست بيان نشده بود . " زنان ويژه" از واژه هايي بود كه پس از جريان قتل هاي عنكبوتي در ادبيات شخصيت هاي سياسي نمود پيدا كرد . " زنان آسيب ديده " نيز از سوي مسئولان توانبخشي و آسيب هاي اجتماعي مطرح شد. و بدين ترتيب توجه به مسائل زنان خياباني و دختران فراري تا حدودي اهميت پيدا كرد .
در بروز اين پديده اگر ما تمام علل ، يعني علل اقتصادي ، اجتماعي و رواني را مورد توجه قرار دهيم با يك نگاه حلقوي و سيستماتيك مي توانيم از تاثير هريك از آنها بر اين پديده سخن به ميان آوريم .
نظريه فشار ساختاري ، رفتارهاي انحرافي را نتيجه فشارهاي اجتماع مي داند كه بعضي از مردم را وادار به كجروي مي كند . تعبير ساده اين نظريه در يك ضرب المثل معروف آمده است كه فقر باعث جرم مي شود ، به موجب اين ضرب المثل وجود فراوان فقر در يك ساختار اجتماعي فشار هايي را براي بروز انواع خاصي از كجروي فراهم مي سازد .
فقر اقتصادي در ايران ، يكي از تاريخي ترين علل بروز پديده "روسپيگري" است . دكتر توسلي جامعه شناسي است كه اين علت را يكي از علل مهم بر مي شمارد . دكتر شيخاوندي جامعه شناس در رشته جرم شناسي ، با اشاره به معضل بيكاري در ايران فقر را يكي از پيامدهاي بيكاري بر مي شمارد و چنين بيان مي كند كه در جامعه اي كه شب و روز از بيكاري سخن مي گويند ، گسترده شدن اين پديده دور از ذهن نيست .
البته گروهي نيز بين افزايش روسپيان يك جامعه با رفاه آن رابطه مستقيم قائل هستند . برخي از زنان عليرغم برخورداري از امتيازات ويژه خانوادگي در تكاپوي دستيابي به آنچه خود رفاه بيشتر مي نامند به اين كار تن مي دهند .
دورکـیم ، بحران اقتصادي ( چه در جهت پيشرفت و يا كاهش ) را يكي از علل مهم كجروي در جامعه مي داند . او معتقد است در شرايط اجتماعي پايدار و مستحكم آرزو ها و اهداف انسانها از طريق هنجارها تنظيم مي شوند با بروز بحران ، هنجارها دچار از هم پاشيدگي مي گردند كه اين وضعيت آرزوهاي بي قاعده و بي حد و حصر بوجود مي آورد . از انجايي كه اين آرزو هاي بي حد نمي توانند اشباع شوند در نتيجه يك نارضايتي اجتماعي دائم بوجود مي آيد، اين نارضايتي در جريان هاي منفي و با واكنش هاي منفي خود را نشان مي دهد ( خودكشي ، قتل ، طلاق ، فحشا).
كوئينگ نظريه دوركهيم را به اين صورت تكميل مي نمايد :
فقر به تنهايي يك عامل ثبات بخش است ، اما اگر در مقابل فقر تصوير ثروت و يا آرزوهاي بلند پروازانه رفاه ارائه شوند در آن صورت فقر غير قابل تحمل مي شود و در آن صورت رفتارهاي انحرافي و نارضايتي اجتماعي رشد مي كند .
در ايران به دنبال تجربه خصوصي سازي و تجربه بازار آزاد در فاصله سالهاي 68 تا 76 و اين نكته مهم كه اين تجربه امتيازاتي را براي عده اي به ارمغان آورد ، طبقه نو كيسه و نسبتاً بي هويتي با ويژگي هاي زندگي اشرافي پا گرفتند كه نماد تبعيض و تناقض در سالهاي پس از جنگ شد . تا آنجا كه زماني روزنامه‌ها نوشتند 90 درصد ثروت در دست 10 درصد افراد و 10 درصد ثروت در دست 90 در صد مردم است . چنين عدم تعادلي ناگزير فقر عمومي را گسترش داده و عوارض جانبي چون سرقت و فحشا را به دنبال داشت .
از سويي ديگر رواج لوكس گرايي بي پشتوانه كه در سالهاي اخير بسيار افزايش پيدا كرده ، مي تواند به عنوان يكي از ريشه هاي اين پديده مطرح گردد . اختلاف طبقاتي موجود در جامعه ايران در كنار اراده اي كه براي ايجاد انگيزه در كسب رفاه خاطر اجتماعي تلاش مي كند ، موجب مي شود تا برخي از زنان انگيزه خود را اين گونه به عمل تبديل كنند . البته بحران اشتغال نيز در اين ميان همچنان همراه علل بروز روسپيگري است . نبود مشاغل مناسب و اختلاف دستمزدها با زندگي بهتر مي تواند زنان بسياري را از دستيابي به كانون خانواده دلسرد كند و آنها را به خيابانها بكشاند .
در كنار فقر اقتصادي ، طبقاتي بودن جامعه و نا برابريهاي اجتماعي ، فقر فرهنگي نيز جايگاه خاصي دارد . رسم ها و سنتها و قوانين هر جامعه به عنوان مجموعه اي از ارزشهاي فرهنگي آگاهانه يا نا آگاهانه است كه از نسل هاي قبل به نسل هاي بعد منتقل مي شود ، مورد احترام ، و تجاوز به آنها جرم محسوب مي شود.
ساترلند معتقد است عوامل قومي ، مهاجرت ، ناسازگاريهاي برخي از گروهها ، عدم رشد خرده فرهنگ ها در بروز جرم موثر مي باشد و بزه را مساله اي ناشي از تعارض فرهنگي مي شناسد .
تغييراتي كه در رويه اجتماعي زنان بوجود آمده به يك معنا مربوط به گذار از سنت به مدرنيته است ، اما ويژگي هاي بومي كشور ما نظير ، فرهنگ ، دين و عرف هزينه هاي آن را سنگين كرده است . هزينه هايي كه هم دولت ( به معناي حكومت ) و هم ملت مي بايست به يك اندازه پرداخت نمايند .
در كشورهاي در حال گذار به علت كم رنگ شدن بعضي از هنجارها و ارزش ها و عدم جايگزيني هنجارهاي مناسب و يا جايگزيني عادات و هنجارهايي كه ريشه در ساخت جامعه ندارد ،و یا به درستی تعریف نگشته است جامعه با نوعي تعارضات فرهنگي مواجه مي گردد كه باعث نوعي تنش بين فرد و جامعه مي شود . فرد در مورد آنچه به او در خانواده و مدرسه آموزش داده شده است و آنچه‌واقعيت جامعه است دچار تعارض شده و اين زمينه ساز انحراف وي مي گردد در این ميان فرهنگ سازي با مدلهايي كه متناسب با زمان حال مي باشد اهميت قابل توجه اي دارد .
رفتارهاي قومي ، مهاجرت ، زاغه نشيني ، از هم پاشيدگي خانوادگي نيز از عوامل اجتماعي تاثير گذار بر پديده روسپيگري مي باشند .
به عنوان مثال ، زنان خياباني در مشهد كه توسط " حنايي" به قتل رسيدند ساكن حاشيه شمالي شهر مشهد بوده اند . جايي كه به واسطه حاشيه نشيني و زاغه نشين بودن همواره شاهد بزه هاي گوناكون هستند . " حنايي" كه خود ساكن همان منطقه بوده است خود فروشي زناني كه به دست او به قتل رسيده بودند را مشكلات ناشي از زندگي در اين مناطق ذكر كرده بود و آنان را در بدترين شرايط اقتصادي و معيشتي مي دانست .
انبوهي و تراكم جمعيت كه از ويژگي هاي محله ها و زاغه ها است موجب مي شود تا فرد نتواند در زندگي داخلي و خصوصي خود مسايل و مشكلات شخصي را بروز دهد ناچار از ديگران پنهان مي دارد . از اين رو فحشا ، اعتياد و سرقت به طور عجيبي در مكانهاي شلوغ شهر رواج دارد ، از بين نخواهد رفت مگر اينكه شرايط و عوامل اقتصادي و اجتماعي كه موجب پيدايش اين مسائل شده ، دگرگون و از بين برود .
برخي از بيماريهاي رواني كه " عقده جنسي " به اشكال مختلف در راس آن قرار دارد در پيدايش اين آسيب اجتماعي موثر است . عقده هايي كه با وجود برخي محروميت ها در سنين ابتدايي بلوغ در روح و روان فرد ريشه مي كنند و در مقاطعي خاص از دوره حاد بيماري او را به هر كاري مي كشانند .
پس در اين ميان توجه نكردن به بهداشت و سلامت رواني جامعه ايران ، بدون شك نقش بزرگي در رواج پديده روسپيگري بازي مي كند .مي توان وجود محدوديت هاي خاص جامعه ايران را يكي از علل افزايش بيماريهاي رواني در ميان زنان دانست . نبودن تعادل رواني در ميان برخي از زنان و حتي مردان نيز مي تواند موجب رواج روسپيگري گردد .
فرار دختران از خانه نيز كه خود از علل و عوامل فوق سرچشمه مي گيرد به نوبه اي در گسترش اين پديده موثر است . اكنون به مدت 10 سال است كه مسئله فرار دختران جنبه فوق العاده جدي پيدا كرده است ، چرا كه از يك طرف در اين 10 سال آمار فزاينده اي داشته است و از طرف ديگر نشانگر وجود بحران در عمق روابط خانوادگي است .
نوع كنش هاي متقابل در خانواده يكي از عوامل مهم در بروز اين پديده مي باشد.
تعداد زيادي از دختران كه فرار مي كنند متاسفانه در دام افرادي مي افتند كه با ابراز محبت و دوستي آنها را به خود جذب مي كنند و از گرسنگي و بي سرپناهی نجات مي دهند و سپس براي انجام جرائمي چون قاچاق مواد مخدر ، فحشا و دزدي از آنها استفاده مي نمايند . اين دختران پس از آلوده شدن به اين اعمال يا به تهديد افراد دام گذار اعضا باندهاي شكار و يا به دليل اينكه مي دانند از سوي اجتماع مطرود هستند قادر به بازگشت نمي شوند و پس از گذشت 6-7 ماه هركدام تبديل به يك زن خلافكار حرفه اي مي شوند و پس از رها شدن در جامعه هركدام حداقل چندين نفر ديگر را هم جذب باندهاي فحشا و قاچاق مي سازند .
در نهايت مي توان علل و انگيزه هاي روسپيگري را اينگونه خلاصه نمود :
1- وابستگي به مادر و فقدان روابط محبت آميز با پدر
2-عوامل دروني مانند تنبلي ، عدم مهارت دركار ، كم هوشي و ضعف مباني عقلي يا كمي سطح فكر و دانش عمومي
3- جاه طلبي و داشتن روياهاي شهرت و ثروت و قدرت و عشق به تجمل
4- جنون يا " عقده روسپيگري"
5- خشونت والدين و بدرفتاري آنان و دارا بودن خانواده اي از هم پاشيده و عدم توانايي به پرداختن به يك زندگي عادي
6- فقر ، بيكاري و نداشتن درآمد ثابت
7- سركوبي شديد و غير عادي ميل جنسي و نيز محروميت و محدوديت هاي اجتماعي براي ارضا نيازها
8- داشتن شوهر و محيط خانوادگي نامناسب و بدي تربيت و نداشتن پدر و مادر شايسته
9- اختلاف سني زوجين و عدم توجه شوهر به نيازهاي جنسي زن
10- وجود محله هاي فساد و افراد فاسد در جامعه
11- قرار گرفتن در معرض تجاوز جنسي در دوران كودكي
12- معاشرت با گروههاي ناباب و دوستان خلافكار ( معاشران بد)
14- عدم تطبيق خود با شرايط خانوادگي ، قومي و محله اي
در این میان كاركرد گرايان برای روسپیگری كاركرد روانی و اجتماعی قائل بوده و کارکردهای آن را به شرح زير مي دانند :
1- روسپيگري استغناي جنسي افرادي كه قادر يا حاضر به همسر گزيني نيستند فراهم مي كند
2- روسپيگري استغناي جنسي موقت افرادي مانند : جهانگردان ، ملوانان و ديگر كساني را كه دور از خانواده به سر مي برند ، تامين مي كند
3- روسپيگري براي كساني كه حاضر يا قادر نيستند نيازهاي خود را از طريق مشروع دنبال نمايند ، شرايط نسبتاً مناسبي محسوب مي شود . ( اديبي و انصاري)
به طوري كه ملاحظه مي شود ، كاركرد گرايان روسپيگري را فقط بر حسب نتايجي كه براي كل نظام اجتماعي دارد مورد تحليل قرار مي دهند . اما بايد دانست كه چنين تحليلي بخشي از واقعيت هاي آن را مشخص مي كند و مسائل مهمتر ديگري از قبيل علل ساختي و تضادهايي كه براي خانواده ها پديد مي آورد و موجب از هم پاشيدگي خانواده مي شود در اين ديدگاه مورد غفلت قرار مي گيرد .
نوع برخورد و نگرش جامعه نسبت به زنان و دختراني كه به اين گروه انحرافي منسوب شده اند نيز حاثز اهميت و دقت نظر مي باشد .
سئوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه، جامعه ( اعم از مردم و مسئولان ) چه رفتاري را در رابطه با این افراد اعمال می نمایند؟
مسلماً هر جامعه اي براي همبستگي و همنوايي خود از نوعي مكانيسم هاي نظارت و كنترل استفاده مي نمايد . برخورد با هر نوع انحراف با نوعي فشار و مجازات از سوي جامعه همراه است ، هرچند ثابت شده است كه رفتار انحرافي در اثر چندين عامل اكتسابي به جود آمده و عامل مجازات تاثير چنداني در ظهور و ازدياد و يا تقليل دائمي آن ندارد و فقط در كوتاه مدت مي تواند موثر باشد .
ساترلند مي گويد : " يكي از ضعفهاي بزرگ روشهاي قضايي حاضر ، تكيه مداوم بر تهديد ، بوسيله مجازات كردن براي جلب نظر مردم براي احترام به قانون است ، در حالي كه هيچگاه تا كنون با تهديد و ارعاب ميسر نشده است كسي قلباً و صميمانه وادار شود تا به آنچه كه به زور بر او تحميل مي شود احترام بگذارد "
در ايران ، مجازات هايي كه در مورد اين زنان صورت مي گيرد عبارتند از : 1- اجراي حدود كه صد تازيانه را در بر مي گيرد 2- سنگ سار كردن در موارد خاص مسلمآ در حال حاضر هیچکدام از این مجازاتها صورت مدنی و انسانی نداشته و از دیدگاه حقوق بشر نوعی خشونت محسوب میگردد و جامعه نیاز مند است تا از روشهای خاص دیگری برای کنتل این پدیده استفاده نماید. در سال های اخیر طرح هايي نيز براي كنترل اين عارضه مطرح شده است . خانه هاي سلامت كه پايگاه نگهداري زنان خياباني و دختران فراري است كه هنوز به دايره فساد وارد نشده اند ، همچنين كانونهاي اصلاح و تربيت و همچنين رواج ازدواج موقت در جامعه از پيشنهادات ديگر مي باشد .
آنچه که از شواهد بر می آید این مجازاتها و اقدامات نتیجه مؤثری در بر نداشته و فقط به نوعي سعي در پاك كردن صورت مساله نموده است ؟
بر چسب زدن از سوی مراجع قضایی و امنیتی به زنان و دخترانی که به نوعی با این مسأله در گیر شده اند خود می تواند کنتل این مسأله را پیچیده تر نماید پس لازم است مسؤلان مدیرت اجرایی شایسته و انسانی نسبت به این مسأله داشته باشند.
در سالهاي اخير از سوي مسئولان به اين نكته پرداخته مي شود كه ازدواج موقت يك راهكار براي برخورد با پديده زنان خياباني است ، قطعاً تشويق و ترويج ازدواج موقت به سلامت جامعه كمكي نخواهد نمود ،زیرا در جامعه ایران که نهاد خانواده از تعاریف خاص خود بر خوردار است اگر ما اين راه را باز بگذاریم در حقيقت به مسأله در شکل جدید رسمیت بخشیده ایم.
اگر روسپيگري را فروش تن در مقابل پول بدانيم ، در ازدواج موقت همين امر با پشتوانه قانوني صورت مي پذيرد و زماني بر آن واقع مي شود .
آيا واقعاً با اين روش معضل حل مي گردد يا معضلي بر معضلات جامعه اضافه مي شود ؟
افزايش زنان و دختران خياباني ) واقعاً در ايران نهادينه خواهد شد ؟
از آنجاييكه كاناليزه كردن اين زنان و دختران در مكانهاي خاصي نيز مطابق با ارزشهاي سنتي جامعه ما نمي باشد و به هر حال اين زنان و دختران مطرود جامعه مي باشند بر عهده مسئولان است كه با توجه به ساختارهاي جامعه با شيوه هاي روان شناسانه ، جامعه شناسانه ، و اخلاقي به حل اين معضل بپردازند و راه حل هايي را ارائه دهند كه با توجه به بافت جامعه ايران امكان تحقق آن وجود داشته باشد .
مسلماً اين نكته حائز اهميت مي باشد كه هيچ انحرافي به صورت صد در صد از جامعه ريشه كن نخواهد شد ولي كاهش آن حداقل به صورت معقول ، در حفظ سلامت جامعه موثر است .
تولستوي مي گويد : " در روح هر فرد مجرم بارقه اي از نور الهي وجود دارد كه ممكن است او را به راه راست هدايت كند " به همين خاطر اصلاح مجرمان به شيوه اي در جريان عادي زندگي اجتماعي قرار گيرند نيز داراي اهميت است .
درمان بيماريهاي اجتماعي بسيار مهم است چون اين بيماريها حالت مسري داشته و به سرعت در جامعه تسري مي يابند و در زمان كوتاهي در صد زيادي از جامعه را آلوده مي سازد و مهمتر از آن پيشگيري از اينگونه بيماريها مي باشد ، مسلماً هزينه اي كه براي پيشگيري مورد استفاده قرار مي گيرد بسيار كمتر از هزينه هاي درمان خواهد بود.
بدين اعتبار ، هر جامعه اي بزهكاراني دارد كه شايسته همان جامعه است، زيرا محيط اجتماعي بر اثر عوامل مختلف در فرد اثر كرده و او را به طرف انحراف از هنجارها و ارتكاب جرم مي كشاند .
جرم خيز شدن يك لايه اجتماع ، نشانه‌اي است از تغييرات بنيادي در روش ها و منش هاي آن لايه است . پديده اي به نام روسپيگري زنان نشانه اي از تغييرات در لايه اجتماعي زنان و دختران مي باشد كه در سنوات اخير ، فرار دختران از خانه و زنان خياباني رنگ بيشتري به ان داده است .
روسپيگري يا به عبارتي تن فروشي ، آسيبي است كه جامعه ايران به شكل غريبي با آن دست و پنجه نرم مي كند . در دهه هفتاد به دليل تحولاتي كه در عرصه سياست و اقتصاد پيش امد مسائل فرهنگي و اجتماعي جايگاه كمتري در بين صاحبنظران و دولتمردان به خود اختصاص داد به طوريكه در مورد آسيب هاي اجتماعي ، نه تنها صاحبنظران جامعه شناسي هيچ نمي گفتند بلكه مسئولان ذي ربط نيز سعي مي كردند وجود اين پديده را در جامعه ارزش گراي ايراني فراموش كنند . تا اينكه در سال 1380 با پرده برداشتن از وقوع قتل هاي سريالي زنان آسيب ديده در مشهد ، بحث "زنان خياباني " در مطبوعات و حتي صدا و سيما رنگ بيشتري به خود گرفت .
تا ان زمان حتي براي ناميدن اين زنان كه دچار فساد اخلاقي بودند ، واژه دقيق و درست بيان نشده بود . " زنان ويژه" از واژه هايي بود كه پس از جريان قتل هاي عنكبوتي در ادبيات شخصيت هاي سياسي نمود پيدا كرد . " زنان آسيب ديده " نيز از سوي مسئولان توانبخشي و آسيب هاي اجتماعي مطرح شد. و بدين ترتيب توجه به مسائل زنان خياباني و دختران فراري تا حدودي اهميت پيدا كرد .
در بروز اين پديده اگر ما تمام علل ، يعني علل اقتصادي ، اجتماعي و رواني را مورد توجه قرار دهيم با يك نگاه حلقوي و سيستماتيك مي توانيم از تاثير هريك از آنها بر اين پديده سخن به ميان آوريم .
نظريه فشار ساختاري ، رفتارهاي انحرافي را نتيجه فشارهاي اجتماع مي داند كه بعضي از مردم را وادار به كجروي مي كند . تعبير ساده اين نظريه در يك ضرب المثل معروف آمده است كه فقر باعث جرم مي شود ، به موجب اين ضرب المثل وجود فراوان فقر در يك ساختار اجتماعي فشار هايي را براي بروز انواع خاصي از كجروي فراهم مي سازد .
فقر اقتصادي در ايران ، يكي از تاريخي ترين علل بروز پديده "روسپيگري" است . دكتر توسلي جامعه شناسي است كه اين علت را يكي از علل مهم بر مي شمارد . دكتر شيخاوندي جامعه شناس در رشته جرم شناسي ، با اشاره به معضل بيكاري در ايران فقر را يكي از پيامدهاي بيكاري بر مي شمارد و چنين بيان مي كند كه در جامعه اي كه شب و روز از بيكاري سخن مي گويند ، گسترده شدن اين پديده دور از ذهن نيست .
البته گروهي نيز بين افزايش روسپيان يك جامعه با رفاه آن رابطه مستقيم قائل هستند . برخي از زنان عليرغم برخورداري از امتيازات ويژه خانوادگي در تكاپوي دستيابي به آنچه خود رفاه بيشتر مي نامند به اين كار تن مي دهند .
دورکـیم ، بحران اقتصادي ( چه در جهت پيشرفت و يا كاهش ) را يكي از علل مهم كجروي در جامعه مي داند . او معتقد است در شرايط اجتماعي پايدار و مستحكم آرزو ها و اهداف انسانها از طريق هنجارها تنظيم مي شوند با بروز بحران ، هنجارها دچار از هم پاشيدگي مي گردند كه اين وضعيت آرزوهاي بي قاعده و بي حد و حصر بوجود مي آورد . از انجايي كه اين آرزو هاي بي حد نمي توانند اشباع شوند در نتيجه يك نارضايتي اجتماعي دائم بوجود مي آيد، اين نارضايتي در جريان هاي منفي و با واكنش هاي منفي خود را نشان مي دهد ( خودكشي ، قتل ، طلاق ، فحشا).
كوئينگ نظريه دوركهيم را به اين صورت تكميل مي نمايد :
فقر به تنهايي يك عامل ثبات بخش است ، اما اگر در مقابل فقر تصوير ثروت و يا آرزوهاي بلند پروازانه رفاه ارائه شوند در آن صورت فقر غير قابل تحمل مي شود و در آن صورت رفتارهاي انحرافي و نارضايتي اجتماعي رشد مي كند .
در ايران به دنبال تجربه خصوصي سازي و تجربه بازار آزاد در فاصله سالهاي 68 تا 76 و اين نكته مهم كه اين تجربه امتيازاتي را براي عده اي به ارمغان آورد ، طبقه نو كيسه و نسبتاً بي هويتي با ويژگي هاي زندگي اشرافي پا گرفتند كه نماد تبعيض و تناقض در سالهاي پس از جنگ شد . تا آنجا كه زماني روزنامه‌ها نوشتند 90 درصد ثروت در دست 10 درصد افراد و 10 درصد ثروت در دست 90 در صد مردم است . چنين عدم تعادلي ناگزير فقر عمومي را گسترش داده و عوارض جانبي چون سرقت و فحشا را به دنبال داشت .
از سويي ديگر رواج لوكس گرايي بي پشتوانه كه در سالهاي اخير بسيار افزايش پيدا كرده ، مي تواند به عنوان يكي از ريشه هاي اين پديده مطرح گردد . اختلاف طبقاتي موجود در جامعه ايران در كنار اراده اي كه براي ايجاد انگيزه در كسب رفاه خاطر اجتماعي تلاش مي كند ، موجب مي شود تا برخي از زنان انگيزه خود را اين گونه به عمل تبديل كنند . البته بحران اشتغال نيز در اين ميان همچنان همراه علل بروز روسپيگري است . نبود مشاغل مناسب و اختلاف دستمزدها با زندگي بهتر مي تواند زنان بسياري را از دستيابي به كانون خانواده دلسرد كند و آنها را به خيابانها بكشاند .
در كنار فقر اقتصادي ، طبقاتي بودن جامعه و نا برابريهاي اجتماعي ، فقر فرهنگي نيز جايگاه خاصي دارد . رسم ها و سنتها و قوانين هر جامعه به عنوان مجموعه اي از ارزشهاي فرهنگي آگاهانه يا نا آگاهانه است كه از نسل هاي قبل به نسل هاي بعد منتقل مي شود ، مورد احترام ، و تجاوز به آنها جرم محسوب مي شود.
ساترلند معتقد است عوامل قومي ، مهاجرت ، ناسازگاريهاي برخي از گروهها ، عدم رشد خرده فرهنگ ها در بروز جرم موثر مي باشد و بزه را مساله اي ناشي از تعارض فرهنگي مي شناسد .
تغييراتي كه در رويه اجتماعي زنان بوجود آمده به يك معنا مربوط به گذار از سنت به مدرنيته است ، اما ويژگي هاي بومي كشور ما نظير ، فرهنگ ، دين و عرف هزينه هاي آن را سنگين كرده است . هزينه هايي كه هم دولت ( به معناي حكومت ) و هم ملت مي بايست به يك اندازه پرداخت نمايند .
در كشورهاي در حال گذار به علت كم رنگ شدن بعضي از هنجارها و ارزش ها و عدم جايگزيني هنجارهاي مناسب و يا جايگزيني عادات و هنجارهايي كه ريشه در ساخت جامعه ندارد ،و یا به درستی تعریف نگشته است جامعه با نوعي تعارضات فرهنگي مواجه مي گردد كه باعث نوعي تنش بين فرد و جامعه مي شود . فرد در مورد آنچه به او در خانواده و مدرسه آموزش داده شده است و آنچه‌واقعيت جامعه است دچار تعارض شده و اين زمينه ساز انحراف وي مي گردد در این ميان فرهنگ سازي با مدلهايي كه متناسب با زمان حال مي باشد اهميت قابل توجه اي دارد .
رفتارهاي قومي ، مهاجرت ، زاغه نشيني ، از هم پاشيدگي خانوادگي نيز از عوامل اجتماعي تاثير گذار بر پديده روسپيگري مي باشند .
به عنوان مثال ، زنان خياباني در مشهد كه توسط " حنايي" به قتل رسيدند ساكن حاشيه شمالي شهر مشهد بوده اند . جايي كه به واسطه حاشيه نشيني و زاغه نشين بودن همواره شاهد بزه هاي گوناكون هستند . " حنايي" كه خود ساكن همان منطقه بوده است خود فروشي زناني كه به دست او به قتل رسيده بودند را مشكلات ناشي از زندگي در اين مناطق ذكر كرده بود و آنان را در بدترين شرايط اقتصادي و معيشتي مي دانست .
انبوهي و تراكم جمعيت كه از ويژگي هاي محله ها و زاغه ها است موجب مي شود تا فرد نتواند در زندگي داخلي و خصوصي خود مسايل و مشكلات شخصي را بروز دهد ناچار از ديگران پنهان مي دارد . از اين رو فحشا ، اعتياد و سرقت به طور عجيبي در مكانهاي شلوغ شهر رواج دارد ، از بين نخواهد رفت مگر اينكه شرايط و عوامل اقتصادي و اجتماعي كه موجب پيدايش اين مسائل شده ، دگرگون و از بين برود .
برخي از بيماريهاي رواني كه " عقده جنسي " به اشكال مختلف در راس آن قرار دارد در پيدايش اين آسيب اجتماعي موثر است . عقده هايي كه با وجود برخي محروميت ها در سنين ابتدايي بلوغ در روح و روان فرد ريشه مي كنند و در مقاطعي خاص از دوره حاد بيماري او را به هر كاري مي كشانند .
پس در اين ميان توجه نكردن به بهداشت و سلامت رواني جامعه ايران ، بدون شك نقش بزرگي در رواج پديده روسپيگري بازي مي كند .مي توان وجود محدوديت هاي خاص جامعه ايران را يكي از علل افزايش بيماريهاي رواني در ميان زنان دانست . نبودن تعادل رواني در ميان برخي از زنان و حتي مردان نيز مي تواند موجب رواج روسپيگري گردد .
فرار دختران از خانه نيز كه خود از علل و عوامل فوق سرچشمه مي گيرد به نوبه اي در گسترش اين پديده موثر است . اكنون به مدت 10 سال است كه مسئله فرار دختران جنبه فوق العاده جدي پيدا كرده است ، چرا كه از يك طرف در اين 10 سال آمار فزاينده اي داشته است و از طرف ديگر نشانگر وجود بحران در عمق روابط خانوادگي است .
نوع كنش هاي متقابل در خانواده يكي از عوامل مهم در بروز اين پديده مي باشد.
تعداد زيادي از دختران كه فرار مي كنند متاسفانه در دام افرادي مي افتند كه با ابراز محبت و دوستي آنها را به خود جذب مي كنند و از گرسنگي و بي سرپناهی نجات مي دهند و سپس براي انجام جرائمي چون قاچاق مواد مخدر ، فحشا و دزدي از آنها استفاده مي نمايند . اين دختران پس از آلوده شدن به اين اعمال يا به تهديد افراد دام گذار اعضا باندهاي شكار و يا به دليل اينكه مي دانند از سوي اجتماع مطرود هستند قادر به بازگشت نمي شوند و پس از گذشت 6-7 ماه هركدام تبديل به يك زن خلافكار حرفه اي مي شوند و پس از رها شدن در جامعه هركدام حداقل چندين نفر ديگر را هم جذب باندهاي فحشا و قاچاق مي سازند .
در نهايت مي توان علل و انگيزه هاي روسپيگري را اينگونه خلاصه نمود :
1- وابستگي به مادر و فقدان روابط محبت آميز با پدر
2-عوامل دروني مانند تنبلي ، عدم مهارت دركار ، كم هوشي و ضعف مباني عقلي يا كمي سطح فكر و دانش عمومي
3- جاه طلبي و داشتن روياهاي شهرت و ثروت و قدرت و عشق به تجمل
4- جنون يا " عقده روسپيگري"
5- خشونت والدين و بدرفتاري آنان و دارا بودن خانواده اي از هم پاشيده و عدم توانايي به پرداختن به يك زندگي عادي
6- فقر ، بيكاري و نداشتن درآمد ثابت
7- سركوبي شديد و غير عادي ميل جنسي و نيز محروميت و محدوديت هاي اجتماعي براي ارضا نيازها
8- داشتن شوهر و محيط خانوادگي نامناسب و بدي تربيت و نداشتن پدر و مادر شايسته
9- اختلاف سني زوجين و عدم توجه شوهر به نيازهاي جنسي زن
10- وجود محله هاي فساد و افراد فاسد در جامعه
11- قرار گرفتن در معرض تجاوز جنسي در دوران كودكي
12- معاشرت با گروههاي ناباب و دوستان خلافكار ( معاشران بد)
14- عدم تطبيق خود با شرايط خانوادگي ، قومي و محله اي
در این میان كاركرد گرايان برای روسپیگری كاركرد روانی و اجتماعی قائل بوده و کارکردهای آن را به شرح زير مي دانند :
1- روسپيگري استغناي جنسي افرادي كه قادر يا حاضر به همسر گزيني نيستند فراهم مي كند
2- روسپيگري استغناي جنسي موقت افرادي مانند : جهانگردان ، ملوانان و ديگر كساني را كه دور از خانواده به سر مي برند ، تامين مي كند
3- روسپيگري براي كساني كه حاضر يا قادر نيستند نيازهاي خود را از طريق مشروع دنبال نمايند ، شرايط نسبتاً مناسبي محسوب مي شود . ( اديبي و انصاري)
به طوري كه ملاحظه مي شود ، كاركرد گرايان روسپيگري را فقط بر حسب نتايجي كه براي كل نظام اجتماعي دارد مورد تحليل قرار مي دهند . اما بايد دانست كه چنين تحليلي بخشي از واقعيت هاي آن را مشخص مي كند و مسائل مهمتر ديگري از قبيل علل ساختي و تضادهايي كه براي خانواده ها پديد مي آورد و موجب از هم پاشيدگي خانواده مي شود در اين ديدگاه مورد غفلت قرار مي گيرد .
نوع برخورد و نگرش جامعه نسبت به زنان و دختراني كه به اين گروه انحرافي منسوب شده اند نيز حاثز اهميت و دقت نظر مي باشد .
سئوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه، جامعه ( اعم از مردم و مسئولان ) چه رفتاري را در رابطه با این افراد اعمال می نمایند؟
مسلماً هر جامعه اي براي همبستگي و همنوايي خود از نوعي مكانيسم هاي نظارت و كنترل استفاده مي نمايد . برخورد با هر نوع انحراف با نوعي فشار و مجازات از سوي جامعه همراه است ، هرچند ثابت شده است كه رفتار انحرافي در اثر چندين عامل اكتسابي به جود آمده و عامل مجازات تاثير چنداني در ظهور و ازدياد و يا تقليل دائمي آن ندارد و فقط در كوتاه مدت مي تواند موثر باشد .
ساترلند مي گويد : " يكي از ضعفهاي بزرگ روشهاي قضايي حاضر ، تكيه مداوم بر تهديد ، بوسيله مجازات كردن براي جلب نظر مردم براي احترام به قانون است ، در حالي كه هيچگاه تا كنون با تهديد و ارعاب ميسر نشده است كسي قلباً و صميمانه وادار شود تا به آنچه كه به زور بر او تحميل مي شود احترام بگذارد "
در ايران ، مجازات هايي كه در مورد اين زنان صورت مي گيرد عبارتند از : 1- اجراي حدود كه صد تازيانه را در بر مي گيرد 2- سنگ سار كردن در موارد خاص مسلمآ در حال حاضر هیچکدام از این مجازاتها صورت مدنی و انسانی نداشته و از دیدگاه حقوق بشر نوعی خشونت محسوب میگردد و جامعه نیاز مند است تا از روشهای خاص دیگری برای کنتل این پدیده استفاده نماید. در سال های اخیر طرح هايي نيز براي كنترل اين عارضه مطرح شده است . خانه هاي سلامت كه پايگاه نگهداري زنان خياباني و دختران فراري است كه هنوز به دايره فساد وارد نشده اند ، همچنين كانونهاي اصلاح و تربيت و همچنين رواج ازدواج موقت در جامعه از پيشنهادات ديگر مي باشد .
آنچه که از شواهد بر می آید این مجازاتها و اقدامات نتیجه مؤثری در بر نداشته و فقط به نوعي سعي در پاك كردن صورت مساله نموده است ؟
بر چسب زدن از سوی مراجع قضایی و امنیتی به زنان و دخترانی که به نوعی با این مسأله در گیر شده اند خود می تواند کنتل این مسأله را پیچیده تر نماید پس لازم است مسؤلان مدیرت اجرایی شایسته و انسانی نسبت به این مسأله داشته باشند.
در سالهاي اخير از سوي مسئولان به اين نكته پرداخته مي شود كه ازدواج موقت يك راهكار براي برخورد با پديده زنان خياباني است ، قطعاً تشويق و ترويج ازدواج موقت به سلامت جامعه كمكي نخواهد نمود ،زیرا در جامعه ایران که نهاد خانواده از تعاریف خاص خود بر خوردار است اگر ما اين راه را باز بگذاریم در حقيقت به مسأله در شکل جدید رسمیت بخشیده ایم.
اگر روسپيگري را فروش تن در مقابل پول بدانيم ، در ازدواج موقت همين امر با پشتوانه قانوني صورت مي پذيرد و زماني بر آن واقع مي شود .
آيا واقعاً با اين روش معضل حل مي گردد يا معضلي بر معضلات جامعه اضافه مي شود ؟
افزايش زنان و دختران خياباني ) واقعاً در ايران نهادينه خواهد شد ؟
از آنجاييكه كاناليزه كردن اين زنان و دختران در مكانهاي خاصي نيز مطابق با ارزشهاي سنتي جامعه ما نمي باشد و به هر حال اين زنان و دختران مطرود جامعه مي باشند بر عهده مسئولان است كه با توجه به ساختارهاي جامعه با شيوه هاي روان شناسانه ، جامعه شناسانه ، و اخلاقي به حل اين معضل بپردازند و راه حل هايي را ارائه دهند كه با توجه به بافت جامعه ايران امكان تحقق آن وجود داشته باشد .
مسلماً اين نكته حائز اهميت مي باشد كه هيچ انحرافي به صورت صد در صد از جامعه ريشه كن نخواهد شد ولي كاهش آن حداقل به صورت معقول ، در حفظ سلامت جامعه موثر است .
تولستوي مي گويد : " در روح هر فرد مجرم بارقه اي از نور الهي وجود دارد كه ممكن است او را به راه راست هدايت كند " به همين خاطر اصلاح مجرمان به شيوه اي در جريان عادي زندگي اجتماعي قرار گيرند نيز داراي اهميت است .
درمان بيماريهاي اجتماعي بسيار مهم است چون اين بيماريها حالت مسري داشته و به سرعت در جامعه تسري مي يابند و در زمان كوتاهي در صد زيادي از جامعه را آلوده مي سازد و مهمتر از آن پيشگيري از اينگونه بيماريها مي باشد ، مسلماً هزينه اي كه براي پيشگيري مورد استفاده قرار مي گيرد بسيار كمتر از هزينه هاي درمان خواهد بود.
![[-]](http://www.flashkhor.com/forum/images/collapse.gif "[-]")
