بازی دو سر باخت در تنش میان غرب و روسیه

[✘PETER✘]

اگر دولتمردان کنونی ما تصور می کنند اروپا چنین امتیازی به ایران خواهد داد، بهتر بود ـ و هنوز هم هست ـ که به جای اعلام در رسانه ها، پیشنهاد محرمانه ای را به اتحادیه اروپا منتقل می کردند و در صورت چراغ سبز طرف مقابل، اقدام به انجام مذاکرات مخفیانه ای تا حصول نتیجه می کردند. در نتیجه اگر مذاکرات به نتیجه مثبت و قرارداد فروش گاز منتهی می شد، لااقل پس از کسب این امتیاز مهم، کدورت در روابط با روسیه را به جان می خریدند.
بازی دو سر باخت در تنش میان غرب و روسیه
گروه اقتصادی جهان نیوز - مالک شریعتی نیاسر: در پی تشدید تنش‌ها در اوکراین، شرکت گازپروم روسیه ـ که ۳۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تامین می کند ـ ابتدا قیمت گاز تحویلی به اوکراین را افزایش داد و سپس اعلام کرد که از سوم ژوئن (۱۳ خرداد) صادرات گاز خود به اوکراین را قطع خواهد کرد. این اقدام روسیه به دلیل حمله نظامی سنگین دولت جدید اوکراین به روس تباران شرق این کشور، بدهی مالی سنگین دولت اوکراین به روسیه و در پاسخ به تحریمهای غرب علیه روسیه ارزیابی می شود.

روسیه تهدید کرد از ۱۳ خرداد صادرات گاز به اوکراین را قطع می‌کند.

در این میان و از آغاز بروز تنش در این منطقه و در لابلای اخبار مربوط به چنگ و دندان نشان دادن شرق و غرب به یکدیگر، هر چند روز یکبار مسوولان مختلف وزارت نفت کشورمان از آمادگی دولت ایران برای تامین کمبود گاز اروپا تا قبل از زمستان آینده خبر داده اند.

وزیر صنعت و معدن ایران در گفت‌وگو با یک روزنامه آلمانی از آمادگی این کشور برای صادرات گاز به اروپا خبر داد.

معاون امور بین الملل وزیر نفت گفت: ایران برای صادرات گاز به اروپا از مسیر ترکیه یا هر مسیر دیگری آمادگی دارد.

چراغ سبز زنگنه برای صادرات گاز به اروپا

این اعلام آمادگی ها، قطعا نمی تواند پیش فرض هایی از این دست نداشته باشد:

۱. اختلافات روسیه و اروپا بر سر تحریم انرژی از جانب روسیه و تحریم های مختلف اتحادیه اروپا علیه روسیه لااقل در کوتاه مدت پایان نخواهد پذیرفت.

۲. تنها چاره اروپا برای جایگزین کردن گاز وارداتی از روسیه، ایران است و لاغیر.

۳. اتحادیه اروپا حاضر است (بخوانید اجازه دارد) خارج از بندهای سخت گیرانه توافق ژنو، مقادیر زیادی به ارزش دهها میلیارد یورو گاز از ایران خریداری کرده، عملا ساختمان تحریم ها علیه ایران را فرو خواهد ریخت.

۴. اتحادیه اروپا (بخوانید آمریکا) ایران را به روسیه ترجیح می دهد و حاضر است چنین امتیاز بزرگی به ایران داده و ناف اقتصاد و تامین گرمای زمستان اروپا را به ذخایر گازی جمهوری اسلامی ایران گره بزند.

۵. مردم ایران اسلامی تمام دشمنی های اروپا علیه ایران ـ از جمله تحریم خرید نفت از ایران ـ را فراموش کرده و این اعلام آمادگی دولت یازدهم را اقدامی خیرخواهانه، انسان دوستانه و از سر صداقت ارزیابی خواهند نمود.

متاسفانه باید گفت از موارد ۵ گانه فوق، تنها مورد نخست و آن هم با تردید درست است چرا که:

۱. پیش از این و قبل از سخت شدن ساختار تحریم ها، آمریکایی ها در جریان مذاکرات تامین گاز خط لوله نابوکو ـ علیرغم نشان دادن چراغ سبز اولیه ـ کارشکنی کرده و کشورهای هم پیمان خود در حوزه دریای خزر ـ آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان ـ را به تامین گاز مورد نیاز خط لوله نابوکو فراخواندند و البته به دلیل برخی نیازهای این چند کشور به روسیه این موضوع هنوز به سرانجام نرسیده است.

آیا نابوکو خرس گازی را دور می زند؟ + فایل

۲. آمریکا و اروپا در شرایط کنونی که با ایران پای میز مذاکره اند نه به دنبال شکستن ساختار تحریمها هستند و نه حاضر خواهند شد با قبول این پیشنهاد موقعیت ایران را تقویت نموده، به قول معروف دست اروپا را زیر سنگ ایران بگذارند.

۳. دشمنی غرب با روسیه مبتنی بر تضاد منافع مادی و دنیوی است و بالاخره با اندکی زورآزمایی، سهم هریک مشخص خواهد شد. درحالیکه دشمنی آنها با ایران اساسا منشاء دیگری دارد و آنها با اصل نظام اسلامی ما مشکل دارند و بارها بیان کرده اند که اسلام حاکم در کشور ما را قبول ندارند. لذا ترجیح ایران بر روسیه در این میان بسیار بعید است و مذاکره با ایران را حداکثر ابزاری برای اهرم فشار بر روسیه می دانند.

۴. دشمنی غرب و خصوصا کشورهای اروپایی با مردم ایران ـ ازجمله پناه دادن به سران منافقین، تحریم نفتی، بیانیه پارلمان اروپا، اخراج دانشجویان ایرانی از نروژ و ... ـ به دلیل پیش گفته نه تمامی دارد و نه از ذهن مردم ایران پاک خواهد شد.

حال که بطلان پیش فرضهای چنین پیشنهادی روشن شد، مناسب است به نتایج زیان بار آن هم اشاره شود:

۱. درست در زمانی که ایران می تواند از بحران اوکراین و شکاف به وجود آمده میان روسیه و دیگر اعضای ۱+۵، بیشترین بهره را برده، با نزدیکتر شدن به روسیه و استفاده از اهرم این کشور در مذاکرات هسته ای، امتیازات بیشتری کسب کند، روسیه مشاهده می کند که ایران در حال کند نمودن اسلحه انرژی اش در برابر اتحادیه اروپاست؛ لذا روسیه قطعا در روابط اقتصادی و حتی سیاسی اش با ایران تجدیدنظر خواهد کرد. به عبارت دیگر اعلام پیشنهاد تامین گاز اروپا به جای روسیه، اقدامی نابخردانه است که با آن هم روابط با روسیه را تیره می سازد و هم ـ براساس آنچه گفته شد ـ عایدی اقتصادی نیز نخواهیم داشت؛ یعنی دولت یازدهم پیاز و چوب را توامان نوش جان خواهد کرد.

۲. روش است که ارائه این پیشنهاد از سوی ایران، در ذهن مقامات اتحادیه اروپا تفسیری جز دست دراز کردن ایران به سوی یوروهای گازی اروپا ندارد و عملا ایران را به تامین منابع مالی محتاج تر از اروپا به تامین منابع گازی نشان داده است. آیا این اتفاق معنایی جز کاهش عزت ملی ایران در پی خواهد داشت؟

راه حل چیست؟

اگر دولتمردان کنونی ما تصور می کنند اروپا چنین امتیازی به ایران خواهد داد، بهتر بود ـ و هنوز هم هست ـ که به جای اعلام در رسانه ها، پیشنهاد محرمانه ای را به اتحادیه اروپا منتقل می کردند و در صورت چراغ سبز طرف مقابل، اقدام به انجام مذاکرات مخفیانه ای تا حصول نتیجه می کردند. در نتیجه اگر مذاکرات به نتیجه مثبت و قرارداد فروش گاز منتهی می شد، لااقل پس از کسب این امتیاز مهم، کدورت در روابط با روسیه را به جان می خریدند.

در حال حاضر هم از آنجاکه مقامات اقتصادی و سیاسی اروپا خود واقفند که انتقال گاز ایران از مسیر عراق متحد ایران و ترکیه به اروپا به مراتب ارزانتر و مطمئن تر از سایر مسیرهاست، جمهوری اسلامی ایران می تواند چنین برگ برنده مهمی را به جای سوزاندن و خرج کردن در رسانه ها، در مذاکرات پیش رو با ۱+۵ روی میز بگذارد و آن را با توقف بخشی دیگر از صنعت هسته ای کشورمان جایگزین نماید.