لزوم همراهی علم با عمل

[bOoOoOy]

همه شئون حیات انسان به علم وابستگی دارد، به طوری که هیچ کاری و هیچ شأنی از شئون حیات بشر را جز با کلید علم نمی توان انجام داد، اما عالم بدون عمل در واقع بدون علم واقعی می باشد. یکی از فرائض و واجبات اسلامی در ردیف سایر فرائض، طلب و تحصیل علم است. تحصیل و طلب علم بر هر مسلمانی واجب است و اختصاص به طبقه و دسته ای خاص ندارد. قبل از ظهور اسلام بعضی از جامعه های متمدن آن روزگار تحصیل علم را از حقوق و امتیازات بعضی از طبقات می دانستند و برای سایرین چنین حقی قائل نبوده اند، اما در اسلام نه تنها علم به عنوان حق از امتیازات کسی نیست، بلکه به عنوان تکلیف و وظیفه بر همه افراد تحصیل آن فرض و واجب است.

طلب العلم فریضة علی کل مسلم یعنی جستجو و تحصیل علم بر هر مسلمانی فرض و واجب است. این حدیث از جمله احادیث اسلامی است که شیعه و سنی هر یک به طرق و سندهای خود آن را از رسول اکرم(ص) نقل کرده اند.تحصیل علم و آموزش معارف حتما برای این نیست که انسان فقط بر حقایق مطلع گردد و به همان قناعت نماید، بلکه مزیتی است که در علم هست همان وجود عمل و به دست آوردن مفاخر زندگی است. اگر چه اطلاع بر حقایق امور، خود افتخار و امتیازی است، اما علت غایی آن همان کار و کردار است که وسیله سعادت و تعالی شخصی و نوعی است.فرض کنیم که در اثر تحقیقات دقیق خودمان و پیروی از کتاب آسمانی و گفتار انبیا و اولیا(ع) به مقام ربیع انسانیت پی بردیم و دانستیم حقیقت آدمی از مقام محبت الهی تنزل کرده و یا از اشعه انوار عقل کل به وجود آمده و در واقع از نور خدا آفریده شده است این عقیده بدون عمل چه ثمری دارد. هر گاه این عمل ما را به عملی روشن و نفعی آشکار نرساند، کاری لغو و عبث خواهد بود.

صرفا اطلاع بر حقایق ما را خوشبخت نمی کند بنابراین میوه این نوع دانش ها آن است که به اخلاق فاضله متخلق گردیم.با شعاع علم می توان بر مجهولات طبیعت دست یافت و در روشنی آن زندگی مادی را به نظم کشید. دانشمندان از نظر اسلام دارای ارزش فوق العاده ای هستند. خداوند در سوره زمرآیه مبارکه ۹ می فرماید: آیا گروه دانشمندان یا جاهلان یکسانند.

رسول خدا(ص) اندیشمندان را جانشینان خود معرفی کرده اند وقتی از پیامبر(ص) سوال می شود جانشینان شما چه کسانی هستند می فرماید دانشمندانی هستند که به مردم تعلیم می دهند.امام چهارم(ع) نشسته بودند مردی را آوردند نزد امام و گفت که این مرد پدرم را کشته است باید قصاص و کشته شود. امام فرمود اگر این شخص حقی بر گردن تو دارد به این خاطر عفوش کن. آن مرد گفت حق دارد اما نه آنقدر که از قصاص صرف نظر کنم. امام فرمود چه حقی آن مرد گفت این شخص به من اصول دین آموخته است.حضرت فرمودند: به خدا سوگند که این حق با خون تمام مردم به غیر از انبیا و ائمه برابری دارد و این رویه پیامبر و ائمه(ع) است که موجب تشویق و ترغیب مردم مسلمان شد، که توانستند به قول ولتر مسلمانان در اکثر علوم مربی اروپاییان گردند.

با تمام ارزش هایی که پیامبر و ائمه برای دانشمندان قائلند، اما در تمامی فرمایشات این بزرگواران آمده که دانشمندان بی عمل چون درختان بی ثمرند. ارزش علم و عالم که توام با عمل و مفید برای اجتماع باشد و الا چه بسا دانشمندانی که در جامعه ضرر آنها از دزدان مسلح راهزن زیادتر است.زمانی که اسلام دانشمندان را مورد توجه قرار داد و قدم آنان را با بر کت و نگاه بر آنان را عبادت شمرد برای آن بود که با عملشان سایر مردم جذب شوند و به راه سعادت و نیکبختی گرایند.همه کارها بر پاشنه علم می چرخد و چرخ زندگی بر محور علم قرار گرفته است.