نقد و بررسی فیلم The Truman Show

[First Star]

کارگردان : Peter Weir

نویسنده : Andrew Niccol

بازیگران : Jim Carrey, Ed Harris, Laura Linney

جوایز :

برنده گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اول مرد

برنده گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

برنده گلدن گلوب بهترین موسیقی متن

نامزد :

اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

اسکار بهترین کارگردانی

اسکار بهترین فیلمنامه ی غیر اقتباسی

گلدن گلوب بهترین فیلم درام

گلدن گلوب بهترین کارگردانی

گلدن گلوب بهترین فیلمنامه

خلاصه داستان : ترومن بربنک ، کارمند معمولي يک شرکت بيمه، يک زندگي معمولي در شهري معمولي دارد. اما «ترومن» که از زندگي اش راضي نيست و مي خواهد دنيا را ببيند، سرانجام کشف مي کند که ستاره ي يک نمايش تلويزيوني زنده است...

تاثیر بیش از حد رسانه ها در دنیای امروزی قابل انکار نیست. امروزه رسانه ها قدرت زیادی دارند و حتی می توانند سرنوشت یک ملت را تغییر دهند. انسان امروزی وابسته به رسانه هاست و زندگی بدون آن ها برایش سخت است. حتی در مواقعی که در حال انجام کاری مهم است به رسانه ها فکر میکند. در فیلم تماشاگران سریال ترومن در همه حال به تماشای این سریال می پردازند. وقتی که سرکار هستند ، صبح که از خواب پا می شوند و حتی فردی در فیلم نشان داده میشود که در حمام هم برای خودش تلویزیون گذاشته و با غم ترومن غمگین و با خوش حالی او شاد می شود. نگهبانانی در فیلم هستند که آن قدر در دنیای این سریال غرق شده اند که به وظایف و مسئولیت های خودشان عمل نمی کنند. خود ترومن ناخواسته زندگی اش توسط رسانه ها مختل شده . سرنوشت او به دست صاحبان این شبکه ها افتاده و آن ها تصمیم می گیرند که او با چه کسی ازدواج کند کی بخوابد و....آن ها آنقدر راحت برای زندگی او تصمیم می گیرند که بی ارزش بودن ترومن نزد آن ها برای بیننده اثبات می شود. این را میتوان به راحتی از دیالوگ او جلوی دوربین به دنیا آمده و ایرادی ندارد که همان جا هم بمیرد فهمید. شاید اگر نمایش ترومن به جای سال 1998 امسال ساخته می شد می توانست ابعاد بیشتری از تاثیر رسانه ها و تکنولوژی را در مسیر زندگی امروزی نشان بدهد

از زمان های دور تا به الآن افراد درمورد سرنوشت نظرات مختلفی دارند. عده ای به قابل تغییر بودن آن اعتقاد دارند و عده ای به غیرقابل تغییر بودن آن.. دیدگاه فیلم نمایش ترومن اعتقاد دسته ی اول است. سرنوشت ترومن تا به آخر عمر همان زندگی در ظاهر معمولی و جلوی دوربین های مخفی بود. او تا همیشه به همان زندگی خود ادامه می داد و هیچ کس هم به او حقیقت را نمی گفت اما معجزه ای رخ داد. ترومن از زنجیری که عوامل پشت پرده برایش درست کرده بودند رهایی یافت. ترومن بدون آنکه به حرف کسی توجه کند بدون آنکه بترسد سرنوشت خود را تغییر داد. سرانجام خودش تعیین کرد در آینده چکار کند. در صحنه ای از فیلم همسر ترومن چاقویی را به سمت او می کشد و او را تهدید می کند در حالیکه ترومن بی خبر از همه چیز نمی داند تمام آن تهدید ها جملات تبلیغاتی اسپانسر شوی تلویزیونی ترومن است! او تمام زندگی اش دروغ بوده و به حرف های دیگران اعتماد دارد. در برابر سرکوب هایی که به اومی شود جوابی ندارد و غیرمستقیم زندگی در چنین دنیای سیاهی را پذیرفته است.

از جهت دیگری بخواهیم فیلم را بررسی کنیم باید به نماد های مذهبی به کار رفته در فیلم توجه کنیم. نمونه ی بارز آن صحبت ترومن با آقای کارگردان در صحنه های پایانی فیلم است. صدای او از پشت ابرها می آید و انگار که در آسمان ها زندگی می کند (در حالیکه از آنچه به نظر می آید به ترومن نزدیک تر است) . آسمان ها جایی که به اعتقاد خیلی از مذهبی ها وجود خدا در آن جاست. او به ترومن به طور غیرمستقیم می گوید که من خالق تو هستم و به تو لطف زیادی تا به الآن کرده ام. به نوعی کل فیلم با مسائل دینی گره خورده. کارگردان شوی تلویزیونی ترومن توانایی اعمالی را دارد که میتواند هوای دکور شهر مانند محل زندگی ترومن را در چندثانیه از آفتابی به طوفانی تغییر دهد (و بر عکس) کارهایی که فقط از پس خداوند بر می آید. خدای نمایش ترومن رحم ندارد ولی خودش را رحمان نشان می دهد. نمایش ترومن نشان می دهدکه قابل اعتماد ترین چیز تجربیات خود انسان است نه حرف دیگران!

از محتوای با ارزشش که بگذریم پایان ایهام دارش از همه استادانه تر است. ترومن از دنیای خود رهایی یافت ولی به راستی چه دردسرهایی پشت آن در خواهد داشت؟با مردمی که او ستاره ی محبوبشان است چه خواهد کرد؟درست است که او خوش حال است ولی بهشتی در پشت آن در ها در انتظارش نیست. در واقع او از یک بحران بزرگ وارد بحرانی ملایم تر می شود . پایان بندی فیلم به نوعی با جهان آخرت و رستاخیز در ارتباط است ولی نکته ی جالب در مورد کلیت فیلم آن است که هرکسی با هر عقیده ای می تواند برداشت خودش را داشته باشد.




کارگردانی و بازی بازیگران در سطح بالایی قرار دارد. جیم کری که تا به آن زمان در فیلم هایی نظیر کاراگاه حیوانات و ماسک ظاهر شده بود با بازی در این فیلم استعداد خود را نشان داد. پیتر ویر به راستی در فضاسازی موفق عمل کرده و فیلمنامه ی خلاقانه و بی نقص نیکول را عالی به تصویر کشیده. فیلمبرداری فیلم نیز عالی است. مثل جایی که همسر ترومن در حال گفتن محاسن چاقوی آشپزخانه است و با چرخش دوربین و طرز حرف زدن وی حس دیدن یک پیام بازرگانی به مخاطب منتقل می شود. موسیقی فیلم نیز بسیار زیباست. ضرب آهنگ موسیقی با حالات روحی ترومن در طول فیلم تغییر می کند و به درک کردن فضای فیلم کمک به سزایی می کند.

در مجموع نمایش ترومن شاهکاری است که امکان ندارد فیلمی به مانند آن ساخته شود. نمایش ترومن شبیه هیچ فیلمی نیست و اکثر بینندگان برای فهمیدن موضوعات درون فیلم چندین بار به تماشای آن می نشینند بدون آنکه فیلم برایشان کهنه شده باشد.