سهم کشاورزی از آب‌شیرین چقدر است؟

[✘PETER✘]

کمبود منابع آب در حالی مهمترین چالش منابع طبیعی شمرده می شود که در بسیاری از نقاط جهان در حال حاضر هفتاد درصد اب شیرین صرف آبیاری محصولات کشاورزی می شود و بسیاری از کشورها را به فکر واردات محصولات کشاورزی و یا تصرف منابع آبی دیگر کشور ها انداخته است.
به گزارش جهان به نقل از مهر، در میان مشکلاتی که جهان امروز در رابطه با منابع طبیعی با آنها روبروست، هیچ مساله ای مانند کمبود آب دست کم گرفته نشده است.

هفتاد درصد آب شیرین جهان صرف آبیاری می شود

هر انسان روزانه تقریبا ۴ لیتر آب می نوشد و برای تولید غذایی که در یک روز توسط هر فرد نوشیده می شود ۲ هزار لیتر آب – یعنی ۵۰۰ برابر آب مصرفی نیاز است.

تولید ۱ تن غله به ۱۰۰۰ تن آب نیاز دارد

بین سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ میلادی زمین های آبی جهان سه برابر شد و به حدود ۲۸۳ میلیون هکتار رسید اما بعد از چند دهه افزایش سریع رشد آن شدیدا کند شد بطوریکه در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ میلادی تنها ۹ درصد رشد کرد. که البته رشد خالص سال های اخیر احتمالا کم تر از این بوده است.

کاهش شدید توسعه آبیاری، به همراه تهی شدن منابع آب زیر زمینی جهان، موید آن است که به نقطه اوج بهره وری از آب جهان بسیار نزدیک شده ایم. نقطه ای که دیگر آبی بیش از آن در اختیار نخواهیم داشت.

بهره برداری بیش از حد از آبخوان ها در ۱۸ کشور جهان

امروز ۱۸ کشور جهان که نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده اند پیوسته از آبخوان های خود بیش از حد بهره برداری می کنند. سه تولید کننده اصلی غله جهان یعنی چین، هندوستان و ایالات متحد آمریکا در زمره همین ۱۸ کشورند.

عربستان سعودی اولین کشوری است که آشکارا پیش بینی کرده که چگونه تهی شدن آبخوان های آن تولید غله کشور را کاهش خواهد داد. بزودی این کشور برای غله مورد نیاز خود کاملا به واردات از بازار جهانی یا از پروژه های کشاورزی در خارج کشور متکی خواهد شد.

ناپدید شدن بسیاری از رودخانه ها و دریاهای جهان

هر چند سقوط آب سفره های زیر زمینی عمدتا از چشم ها پنهان است اما رودخانه هایی که خشک می شوند و یا آب آنها قبل از رسیدن به دریا به جویی کوچک تبدیل می شود کاملا قابل رویتند.

از جمله رودخانه هایی که جریان آب آنها حد اقل در بخشی از سال به شدت محدود می شود می توان به کلورادو ( رودخانه اصلی جنوب غرب ایالات متحد)، رود زرد ( بزرگ ترین رودخانه شمال چین)، رود نیل ( شاهرگ حیاتی مصر)، رودخانه سند ( تامین کننده عمده آب آبیاری پاکستان) و رود گنگ (که در حوضه پر جمعیت گنگکتیک در هند جاری است) اشاره کرد.

چندان که تقاضای بشر برای آب افزایش یافته بسیاری از رودخانه ها و دریاچه های کوچک تر کاملا ناپدید شده اند.

اتیوپی و سودان مهمترین اهداف کشورها برای تصرف آب

تصرف زمین در خارج از کشور برای کشاورزی، در واقع به معنای تصرف آب نیز هست. اتیوپی و سودان از مهم ترین اهداف سایر کشور ها برای تصرف زمین هستند و این دو بر روی هم سه چهارم حوضه رودخانه نیل را تشکیل می دهند. تصرف زمین در این کشور ها رقابت با مصر بر سر آب این رودخانه را تشدید می کند.

اغلب گفته می شود که جنگ های آینده بیش تر بر سر آب شکل خواهند گرفت تا نفت. اما در واقعیت رقابت بر سر آب هر روزه در بازار جهانی غله به وقوع می پیوندد. در این رقابت، کشور هایی که از نظر مالی قوی ترند بهترین موقعیت را خواهند داشت نه کشور هایی که از نظر نظامی قوی ترند.

تغییر اقلیم تغییری است هیدرولوژیک (آبشناختی). بالا رفتن درجه حرارت متوسط کره زمین به معنای خشکسالی در برخی مناطق، سیل های بیش تر در برخی مناطق دیگر و در مجموع کم تر قابل پیش بینی بودن آب و هوا است.