علائم هشدار دهنده سرطان خون

[~ERFAN~]

علائم هشدار دهنده سرطان خون






سرطان خون يا همان «لوسمي» يکي از مهلک ترين بيماري هايي است که هر ساله تعدادي از مردم جهان را قرباني مي کند.

اين بيماري در واقع نوعي بيماري پيش رونده و بدخيم اعضاي خون ساز بدن انسان است که با تکثير و تکامل ناقص گويچه هاي سفيد خون و پيش سازهاي آن در خون و مغز استخوان ايجاد مي شود.

اجتماع ياخته هاي سرطاني در خارج از مغز استخوان موجب تشکيل توده هايي در اندام هاي حياتي بدن نظير مغز و يا بزرگ شدن غدد لنفاوي، طحال، کبد و ناهنجاري در اندام هاي حياتي بدن مي شود.
«لوسمي» شايع ترين سرطان اطفال در جهان است. اين بيماري بر اساس نوع گويچه سفيد خون که دچار تراريختگي و سرطان شده به ۲ دسته تقسيم مي شود: لنفوئيدي و ميلوئيدي که بر اساس شدت و سرعت پيشرفت بيماري به انواع حاد و مزمن تقسيم مي شود.

از علائم هشدار دهنده سرطان خون مي توان به احساس ناخوشي عمومي، تظاهر لکه هاي دانه اناري زيرپوست، لخته يا منعقد نشدن خون، عفونت هاي مکرر و عود آن ها، درد استخوان و مفاصل، احساس سيري و بي اشتهايي، کم خوني، خواب آلودگي، خون ريزي مکرر بيني، ضعف و لاغري ممتد اشاره کرد.

براي کسب اطلاعات بيشتر درباره اين بيماري با دکتر عيسي بايبردي، متخصص داخلي و فوق تخصص خون، آنکولوژي و پيوند مغز استخوان گفت وگو کرديم. وي درباره شايع ترين سرطان ها در سنين مختلف مي گويد: شايع ترين سرطان خون در اطفال ALL يا لوسمي حاد لنفو بلاستي است. در سن ۴۰ تا ۵۰ سالگي سرطان خون ميلوئيدي شايع است. سرطان خون لنفوئيدي مزمن بيشتر در افراد بالاي ۳۰ سال بروز پيدا مي کند و اين بيماري تاکنون در افراد زير ۳۰ سال ديده نشده است.

اما سرطان ميلوئيدي مزمن در هر سني حتي در سن يک سالگي نيز گزارش شده است. هنوز علت مشخصي براي بروز سرطان خون گزارش نشده است اما عواملي مثل عوامل محيطي قرار گرفتن در معرض تشعشعات اتمي، ابتلا به بعضي عفونت ها به ويژه عفونت هاي ويروسي و بعضي داروها در ابتلا به آن نقش دارد.

برخي از انواع سرطان خون ارثي است و همچنين برخي بيماري هاي ارثي که منجر به کاهش ايمني بدن مي شود مثل سندروم «بلوم» (Bloom) در بروز سرطان خون نقش دارد.اين فوق تخصص خون و آنکولوژيست درباره ديگر ويژگي هاي سرطان خون توضيح مي دهد: از آن جا که در اين بيماري سلول هاي طبيعي خون کاهش پيدا کرده و به جاي آن ها سلول هاي ناقص رشد مي کند، به مرور تعداد سلول هاي طبيعي کم و فرد مستعد ابتلا به عفونت ويروس هاي فرصت طلب مي شود. اين عفونت ها اغلب پيچيده و مقاوم به درمان است و از طرفي کاهش گلبول هاي قرمز باعث ابتلاي فرد به کم خوني مي شود.

کاهش پلاکت نيز به ايجاد اختلالات انعقادي در فرد منتهي مي شود و گاه به تظاهرات خون ريزي دهنده، بثورات جلدي و خون ريزي بيني، دستگاه گوارش و کليه منجر مي شود. اين علائم در واقع زودرس ترين علائم ابتلا به سرطان خون است. به همين دليل توصيه مي کنيم هر فرد سالمي که بدون دليل دچار خون ريزي هاي مکرر از بيني يا دستگاه گوارش مي شود بايد به پزشک مراجعه و از جهت ابتلا به سرطان خون بررسي شود.تشخيص قطعي بيماري پس از آزمايش اوليه، با نمونه برداري يا بپويسي مغز استخوان انجام مي شود. در صورت مثبت بودن بپويسي، مراحل درماني شامل درمان دارويي و راديوتراپي در مورد بيمار اجرا مي شود.

معمولا در سرطان خون ابتدا بيمار تحت درمان شيميايي قرار مي گيرد و طبق شدت بيماري پروتکل درماني او تنظيم مي شود. پس از اولين دوره معالجات ۵۰ تا ۶۰ درصد بيماران به مرحله Remission (تسکين) مي رسند. عده اي از آن ها در اين مرحله حاضر به پيوند مغز استخوان مي شوند و يا اين که درمان يادآوري دريافت مي کنند. نکته قابل توجه اين جاست که سرطان خون همانند ساير سرطان ها يک بيماري پيش رونده است و دوباره عود مي کند. بنابراين بيمار بايد تحت نظر باشد و از طرفي موفقيت درمان در عود اول کمتر از قبل و در عود سوم تنها ۲ درصد است و اغلب بيماران پس از ۳ بار عود تسليم مي شوند.

با پيشرفت علم پزشکي و امکان پيوند مغز استخوان به بيماران سرطاني، درصد اين عودها کم مي شود به همين دليل است که درنوع ميلوئيدي حاد اغلب بيمار پس از جواب به درمان هاي اوليه حاضر به پيوند مغز استخوان مي شود. وي درباره عمل پيوند مغز استخوان که در کشور ما همپاي کشورهاي پيشرفته انجام مي گيرد، مي گويد: پيوند اغلب از برادر يا خواهر تني بيمار انجام مي گيرد تا از نظر ايمونولوژي و ساير مشخصات با بيمار همخواني داشته باشد.
پيوند مغز استخوان در جهان جزو گران ترين درمان هاست و خوشبختانه از سال ۱۳۶۹ در ايران و در بيمارستان شريعتي انجام شده و در مقايسه با کشورهاي ديگر هزينه کمتري دارد.چنان چه سرطان خون حاد تا ۶ ماه پس از تشخيص درمان نشود يا به درمان جواب ندهد، صد در صد کشنده است. اما در صورت تشخيص به موقع در مواردي تا ۹۰ درصد باعث بهبود مي شود. تمامي درمان هاي سرطان خون Remission (تسکين) هستند و بيماري ممکن است بعد از ۶ ماه يا يک سال عود کند.

به گفته دکتر بايبردي در کشور ما تمامي اقدامات درماني همانند ساير کشورهاي پيشرفته، انجام مي شود و از اين نظر هيچ کم و کاستي نداريم. اما در هيچ کجاي دنيا تا به حال درماني تحت عنوان درمان قطعي سرطان خون وجود ندارد و تمامي درمان ها مي تواند مدتي بيمار را تهي از علائم بيماري کند و طول عمر او را افزايش دهد اما هر بار بيماري عود کند، موفقيت در درمان کمتر مي شود.از آن جا که سرطان خون جزو بيماري هايي است که جنبه ژنتيک دارد و افراد خانواده اي که يک فرد مبتلا به سرطان خون داشته اند در معرض خطر قرار دارند، وحشت عمومي از سرطان خون بي مورد است زيرا با پيشرفت هاي پزشکي بيماري قابل کنترل شده است و از موارد مرگ و مير بيماري کاسته شده اما به شرطي که تشخيص آن سريع انجام بگيرد. به ويژه کساني که در خانواده هايشان بيمار سرطاني داشته اند يا خون ريزي بيني يا دستگاه گوارش مکرر دارند بايد به سرعت به پزشک مراجعه کنند تا درمان سريع تر آغاز شود.