آشنایی با انواع سرم ها

[eɴιɢмαтιc]

سرم مانیتول20%:
سرم مانیتول جزو دیورتیک ها می باشد . مانیتول از نظر ترکیبات دارای 6 کربن در زنجیره خود می باشد که از ترکیب قند مانوز با الکل اشباع گردیده و فاقد ارزش غذایی می باشد. به همین جهت پس از انفوزیون ٬ 90% آن بدون تغییر از ادرار دفع شده و 10% بقیه وارد سلول شده و متابولیزه می گردد . محلول مانیتول پس از تزریق به علت داشتن اسمولاریته بالا بر اساس قانون اسمز مقداری از آب داخل سلول را به خارج سلول انتقال می دهد تا غلظت اسمزی در دو طرف داخل و خارج سلول یکنواخت گردد. بعد از این فرایند بر دیورز بیماران افزوده میشود و شروع اثر آن یک تا 2 ساعت پس از تزریق است . فشار مایع مغزی نخاعی و همچنین فشار داخل چشم 15 دقیقه پس از شروع انفوزیون کاهش می یابد.
موارد مصرف :
o کاهش فشار داخل جمجمه: در مواردی مثل تومورهای فضاگیر ٬ ضربه های مغزی٬ عفونتهای مغزی و هیپوکسی سلولهای مغز در اثر شوک و مسمومیت با گاز co2 ( که منجر به ادم مغزی می شود ) .
o کاهش فشار داخلی چشم در اختلالاتی مانند گلوکوم . همچنین قبل از اعمال جراحی روی چشم جهت کاهش موقت فشار داخلی چشم به منظور تسهیل اعمال جراحی و کاهش خطرات جراحی استفاده می شود.
o تشدید دیورز : از این خاصیت به منظور جلوگیری از رسوب هموگلوبین در لوله های ادراری و افزایش دفع هموگلوبین در بسیاری از اختلالات همولیتیک استفاده می شود.
o در بیمارانی که بدنبال شوک دچار کاهش موقتی جریان ادرار میگردند جهت تشدید دیورز به منظور جلوگیری از آسیب کلیوی
موارد منع مصرف:
· در هماتوم داخل جمجمه ( باعث آسیب در هومئوستازیز سلولهای مغزی شده و باعث عود خونریزی می شود )
· در نارسایی قلبی
· در بیماران دچار شوک هیپوولمیک (مثل خونریزی )
· در نارسایی کلیوی پیشرفته
· در اختلال آب و الکترولیت ( مثل گاستروانتریت )
· در احتقان ریوی
· در هیپرکالمی و هیپوناترمی با احتیاط مصرف شود
عوارض جانبی:سردرد و سرگیجه٬ افزایش دفع ادرار ٬ تهوع و اسستفراغ٬ کاهش فشار خون ٬ تب و تاکی کاردی ٬ خشکی غیر عادی دهان یا تشنگی شدید
نکات ویژه :
1)قبل از تزریق٬ مانیتول را از نظر داشتن بلور چک کنید و در صورت داشتن بلور باید در داخل آب گرم با دمای 50 درجه به مدت نیم ساعت گرم شود .
2)مانیتول در تمام بیماران به استثنای بیماران قلبی سریع تزریق می گردد( 30 تا 60 دقیقه).
3)کنترل دفع ادراری بیماران پس از انفوزیون مانیتول بسیار با اهمیت است. در صورت عدم ترشح ادرار حداقل به میزان 50 تا 300 سی سی در ساعت ٬ تزریق دوز بعدی مانیتول ممنوع است.
4)تزریق مانیتول و ترانسفوزیون خون با یک ست مشترک ممنوع است.
محلول تزريقي رينگر Ringer`s
اگر چه با انفوزيون محلولهاي قندي و نمكي و نرمال سالين، مقاديري از نيازهاي تغذيه اي و الكتروليتي ( موادقندي، آب، Na و Cl ) بيماران تامين مي گردد، اما در تزريق اين گونه محلولها با تشديد ديورز، به علت دفع پتاسيم از طريق ادرار، بيماران در خطر تهديد هيپوكالمي قرار مي گيرند.اما سرم رينگر علاوه بر دارا بودن NaCl به مقدار مشابه در سرم نرمال سالين حاوي مقاديري K+ و Ca++ با غلظت ايزوتونيك مي باشد. در واقع رينگر نرمال ساليني است كه مقاديري K+ و Ca++ به آن اضافه شده است. از نظر غلظت اسمزي محلولي ايزوتونيك بوده ، اسمولاريته آن در حدود 210 ميلي اسمول در ليتر مي باشد. بنابراين با تزريق رينگر به همراه ساير محلولها مقاديري از پتاسيم مورد نياز بيماران N.P.O تامين مي گردد. غلبا ربنگر را محلولي متعادل شده يا نگه دارنده مي نامند. اگر فعاليت كليوي مختل نشده باشد (به طور جدي)، اين فراورده براي جايگزين كردن حجم مايع مناسب است. بدن نمي تواند پتاسيم موجود در اين محلول را دفع كند و ممكن است پتاسيم تا حد خطرناكي در بدن تجمع يابد مگر آنكه كليه فعل باشد، به اين دليل قبل از دادن آن بايد فعاليت كليه برقرار باشد.
تركيبات شيميايي :
Na+ = 14 mEq/lit
K+ = 4 mEq/lit
Ca++ = 4 mEq/lit
Cl- = 155 mEq/lit
موارد مصرف:
1-در جايگزيني الكتروليتهاي از دست رفته، در مواردي كه از دست دادن يون كلر بيشتر از يون سديم باشد، مانند گاستروآنتريت
2-در تغذيه پارانترال كوتاه مدت به همراه ساير محلولهاي تزريقي.
3- درمان دهيدراتاسيون ناشي از اسيدوز ديابتي.
4-در جايگزيني مايعات از دست رفته در خين عمل جراحي درصورت نبودن رينگرلاكتات محلول مناسبتري نسبت به ساير محلولهاي تزريقي است.
5- در شوك هيپوولوميك بر ساير محلولهاي قندي نمكي ارجحيت دارد.
6-به همراه ساير محلولها در سرم تراپي به منظور جلوگيري از هيپوكالمي به همراهمدرهاي تزريقي مانند فوروزمايد و ساير محلولهاي ديورتيك مانند مانيتول استفاده مي شود.
موارد منع مصرف: نارسايي كليوي
نكات لازم در تزريق رينگر:
1-در هنگام انفوزيون رينگر مانند ساير محلولهاي تزريقي كنترل تاريخ مصرف، تغيير رنگ و و جود هرگونه ذرات معلق لازم است. در صورت كدر بودن محلول بايد از مصرف آن خودداري كرد.
2-چون غلظت پتاسيم در رينگر جزئي است، سرعت انفوزيون بستگي به نياز بيمار دارد.
3- اضافه كردن پتاسيم هيپرتونيك به رينگر جهت درمان هيپوكالمي بلامانع است.
4-افزودن محلول هايپرتونيك بيكربنات سديم به داخل رينگر ممنوع است زيرا با كلسيم موجود در رينگر رسوب كربنات كلسيم ميدهد.
تذكر:
۱-رفع علائم كاهش آب بدن، بهبود فشار خون، بهبود غلظت خون و طبيعي شدن ميزان ادرار نشان دهنده تصحيح كاهش آب بدن ميباشد.
۲-در صورت وجود اسيدوز، رفع شدن آن با از بين رفتن تنفس بيش از حد مشخص مي شود.
۳-اين فرآورده ممكن است براي جبران كاهش پتاسيم بين سلولي كافي نباشد.
سرم رینگر لاکتات - RINGER LACTATE
این سرم الکترولیت و جانشین شونده پلاسما است. این سرم چند الکترولیتی است و شامل سدیم ، پتاسیم ، کلسیم ، کلر و لاکتات میباشد. رینگر لاکتات یک محلول یونی است که حجم خون را افزایش داده و تعادل آب و الکترولیتها را برقرار میسازد. یون لاکتات موجود در این فرآورده که به سرعت به یون بیکربنات متابولیزه میشود، در تنظیم تعادل اسید - باز دخالت دارد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته ، برقراری تعادل مجدد آب و الکترولیت بدن به خصوص قبل و پس از جراحی مصرف میشود.
مصرف در بارداري: مجاز
مصرف در شيردهي: مجاز
موارد مصرف: اختلال تعادل آب و الكتروليت ها ، اسيدوز و اسهال
نوع اثر: تبديل به بيكربنات
مکانيسم اثر: لاكتات در بدن به سرعت تبديل به بيكربنات ميشود
موارد منع مصرف: نارسايي كليه ، اسيدوز متابوليك و آلكالوز، نارسايي احتقاني قلب،هپاتیت
موارد احتياط: به صورت تزريق عضلاني مصرف نشود.
كلرو سديم 9%يا سرم نمك يا نرمال سالين يا سرم فيزيولوژي
الف-غير قابل تزريق ب-قابل تزريق
الف-سرم كلروسديم9%غير قابل تزريق كه به منظور شستشوي زخم ها ازجمله زخم بستر (به علت بي حركتي بدن ايجاد مي شود )(زخم بد سور)استفاده مي شود.
ب-سرم كلروسديم 9%قابل تزريق كه به منظور جبران كمبودحجم مايعات بدن ؛ جبران كمبود خمن و همچنين به عنوان بالا بردن فشار خون و به منظور حل كردن دارو به جاي آب مقطر وبه منظور شستشويزخم هااز اين سرم استفاده مي شود.
سرم اینترالیپید20%
این محلول تغذیه ای دارای 115گرم چربی از چربی های ضروری مثل اولئیک و پالمتیک می باشد که انفوزیون 500 سی سی از این محلول می تواند 300 کالری انرژی ایجاد کند.
موارد مصرف
بطور کلی آنهایی که از تغذیه گوارشی محدود هستند و همچنین در بیمارانی که عواملی باعث افزایش ترشح نوراپی نفرین می گردد.
موارد منع مصرف
1) در اختلالات متابولیسم چربی ها
2)در بیمارانی که اختلالات انعقادی دارند ،بیماریهای شدید ریوی، نارسایی کلیوی
عوارض
مهم ترین عارضه شوک آنافیلاکسی است که با علایم متعددی مثل دردسینه،تهوع،استفراق،افزا یش درجه حرارت،برافروختگی صورت،تعریق،گیجی و خواب آلودگی همراه است
نکته قابل توجه:
مصرف امولسیونهای چربی دار با سایر محلولهای حاوی اسیدهای آمینه ممنوع است.
سرم -
این محلول تزریقی شامل نرمال سالین و از حجم خود را شامل دکستروز 5% است که محلول ایزوتونیک است.
موارد مصرف
1)این محلول به علت داشتن قند و کلروسدیم کمتر نسبت به دکستروزسالین 5% در بیماران دیابتی کاربرد دارند.
2)با انفوزیون این محلول در حین عمل جراحی به خصوص برای اطفال از خطر احتیاج سدیم مصون خواهند بود.
3)از این محلول به منظور تامین آب و الکترولیت موردنیاز در بیمارانی که نارسایی کلیوی،کبدی و قلبی دارند می توان با احتیاط مصرف کرد.
نکات لازم
1)نکات لازم برای دکستروز سالین 5% برای این سرم مورد توجه قرار گیرد.
2)چون این محلول ممکن است برای بیمارانی که نارسایی کلیوی،کبدی و قلبی دارند استفاده گردد قبل و درحین انفوزیون،فشار خون بیماران کنترل گردد چون هایپوتانسیون در حین انفوزیون می تواند موجب احتباس مایعات و سدیم شودکه در این صورت بهتر است از ادامه ی انفوزیون خودداری و از محلولهای قندی هیپرتونیک(دکستروز10%) استفاده کرد.
توجه:
احتباس سدیم منجر به ادم حاد ریوی نیز می شود