افت دهان

[Apathetic]

زخم هاى آفتى، كوچك، دردناك و آزار دهنده مى باشند. اين زخم هاى سطحى باعث مى شود كه غذا خوردن وحتى صحبت كردن فرد با ناراحتى و مشكل مواجه شود. اين زخم ها ممكن است در روى زبان، كام نرم روى قاعده لثه ها و فضاى داخل دهان ايجاد شود. آفت از دو جهت با تب خال متفاوت است يكى اينكه آفت بيشتر بافت نرم داخل دهان را گرفتار مى كند.جايى كه به ندرت توسط زخم هاى تب خال درگيرمى شود و آن كه ديگر آفت مسرى نيست ولى تب خال بسيار مسرى مى باشد. آفت در هر سنى ممكن است فرد را مبتلا كند ولى معمولا در سنين ۴۰-۱۰ سال براى اولين بار فرد را گرفتار مى كند. اين بيمارى اغلب نياز به درمان ندارد. درد آن پس از چند روز فروكش كرده و خود زخم نيز در طى۱-3 هفته كاملا بهبود مى يابد. بندرت ممكن است آفت بيمارى شديدى را ايجاد كند كه در اين نوع زخم ها بزرگتر از يك سانتى متر و يا زخم هايى كه بيش از ۲ هفته دوام مى آورند را شاهد هستيم.

علايم و نشانه ها

علايم آفت شامل:
۱- زخم يا زخم هايى دردناك در داخل دهان
۲- احساس سوزش و يا سوزن سوزن شدن قبل از ظهور زخم
۳- يك زخم گرد با مركزى سفيد رنگ كه توسط يك هاله قرمز احاطه شده است .
گاهى ممكن است علايمى مثل تب ، بى حالى و تورم غدد لنفاوى همراه آفت وجود داشته باشد، گرچه اين علايم ممكن است ارتباطى با آفت نداشته باشد.

علت بيمارى

علت بيشتر موارد آفت يك راز باقى مانده است. محققان معتقدند كه استرس و يا آسيب بافتى مى تواند باعث ايجاد آفت شود. حتى آسيب هاى خفيف مثل گاز گرفته شدن فضاى داخل دهان به طور اتفاقى نيز مى تواند باعث ايجاد آفت شود. ساير علل احتمالى آفت شامل موارد زير است:
۱- اختلال در عملكرد سيستم ايمنى
۲- مشكلات و كمبودهاى تغذيه اى مثل كمبود ويتامين ۱۲B، روى، فوليك اسيد و يا آهن
۳- بيمارى هاى لوله گوارش
۴- حساسيت غذايى
۵- دوران قاعدگى
نكته ديگر اينكه، گر چه هر كسى ممكن است به اين بيمارى مبتلا گردد ولى اين بيمارى در بعضى خانواده ها شيوع بيشترى دارد كه نشان مى دهد ممكن است استعداد به آن از طريق ارث نيز منتقل شود.

چه موقع بايد به دنبال مراقبت هاى پزشكى رفت؟

در صورتى كه يكى از موارد زير گريبانگير شما شد، حتما به پزشك مراجعه كنيد:
۱- زخم هايى كه به طور غير معمول بزرگ مى باشند.
۲- زخم هايى كه بيش از ۳ هفته وجود دارد و بهبود نيافته اند.
۳- دردى كه با اقدامات اوليه فروكش نكرده است.
۴- در صورتى كه اين بيمارى نوشيدن شما را مختل كرده است و نمى توانيد به مقدار كافى مايعات ميل كنيد.

تب بالا همراه با آفت

۵- همچنين اگر شما دندانى داريد كه سطح بسيار تيزى دارد و يا وسايل داخل دهانى مثل دندان مصنوعى كه به نظر مى رسد كه آنها باعث تحريك داخل دهان شما و ايجاد آفت مى شوند بايد به دندانپزشك مراجعه كنيد.

درمان

در حالت عادى اين بيمارى بدون درمان بهبود مى يابد ولى خصوصا براى زخم هاى بزرگ دردناك و مزمن پزشكان دارو مى دهند. براى كاهش درد و التهاب ناشى از آفت نيز پزشكان از دهان شويه هاى حاوى كورتيداستروئيد و يا مواد بى حس كننده استفاده مى كنند.

پيشگيرى

مى توان با پى بردن به عواملى كه محرك ايجاد آفت مى باشد و دورى جستن از آنها تعداد دفعات ابتلا به آفت را كاهش داد.
۱- متوجه باشيد كه چه مى خوريد: از غذاهايى كه به نظر مى رسد كه دهان شما را تحريك مى كنند پرهيز كنيد. اينها مى تواند شامل غذاهاى اسيدى، آجيل ها و يا بعضى از ادويه ها باشد.
۲- در هنگام غذا خوردن با كسى صحبت نكنيد: گفته شد حتى آسيب هاى جزيى داخل دهان كه به طور مثال از گاز گرفته شدن اتفاقى جدار دهان فرد ايجاد مى شوند، مى توانند باعث ايجاد زخم هاى آفتى شوند.
۳- رعايت بهداشت دهان: مسواك زدن پس از هر وعده غذا و استفاده از نخ دندان روزى يكبار
مى تواند دهان شما را پاكيزه نگه داشته و از غذاهايى كه ممكن است باعث تحريك و ايجاد آفت شوند جلوگيرى كند.

مراقبت

پس از اينكه فرد به آفت دچار شد براى تخفيف درد و ناراحتى ناشى از آن اقدامات زير مفيد است
۱- اجتناب از مصرف غذاهاى اسيدى ، قندى، پر ادويه و هر غذايى كه باعث تشديد درد و تحريك زياد دهان مى شود.
۲- استفاده از تكه هاى كوچك يخ روى نقاطى كه دچار آفت است. اين كار باعث تخفيف درد مى شود.
۳- مسواك زدن به طور مرتب و تميز نگه داشتن دهان.
۴- مرتبا دهان خود را بشوييد. اين كار رامى توان با آب نمك و يا استفاده از دهان شويه هاى معمولى انجام داد. اگر از شربت ديفن هيدرامين و يا محلول آب اكسيژنه استفاده مى كنيد حتما آنها را رقيق كنيد تا تحريك كننده نباشند.
۴- با استفاده از محلول شير منيزيوم( هيدروكسيد منيزيوم كه هم به عنوان داروى ضد اسيد و هم ضد يبوست مصرف مى شود. ) و چكاندن چند قطره روى زخم آفت هم درد آن كاهش و هم بهبود آن تسريع مى يابد.
۵- استفاده از ضد دردهايى مثل آسپرين ، استامينوفن و يا ايبوپروفن نيز براى كاهش درد مفيد است ولى از آسپرين براى كودكان نبايد استفاده كرد.