امتیاز موضوع:
  • 0 رأی - میانگین امتیازات: 0
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

هنر تشعیر

#1
هنر تشعیر 1
هنر تشعیر
اصطلاحی در تذهیب و نقاشی ایرانی . تشعیر در لغت به معانی «موی بر آوردن بچه در شکم » و نیز «موی را داخل مَوزه کردن » و «آستر کردن موزه به موی » آمده است (شاد؛ نفیسی ، ذیل واژه ) و در اصطلاح ، نقوشی از یک یا دو رنگ است که در حاشیه و سرفصلهای برخی کتب و در و دیوار و پرده ها و فضاهای موجود در مجلس سازیها و پرده های نقاشی ایرانی کشیده می شود و در جلدسازی و قلمدان سازی و قلم زنی بر روی فلز و نیز خطاطی دیده شده است . تشعیر از شَعْر (مو) گرفته شده است و به نقوش بسیار ریز از گیاه و پرنده و درخت اطلاق می شود.
 
نمونه ای از تشعیر در جلد درونی احسن الکبار فی معرفه الائمه الاطهار (988ق) با نقش دفاع سیمرغ از آشیانه اش در برابر اژدها منبع: محمد حسن سمسار، کاخ گلستان
 
در واقع تشعیر نوعی تزئین نسخ خطی است که در حاشیه ی نسخ یا مرقعات ،معمولا با یک یا دو و حتی با سه رنگ طلا انجام می گیرد،از آنجا که طراحی تشعیر، که در اصل طراحی حیوانات و منظره و اقسام آن است ، اغلب با طلا و به وسیلة قلم موهای بسیار ظریف انجام می گرفته است ، ظرافت خطوط را به مو تشبیه کرده اند.
 
تشعیر به همراه تذهیب ، برای تزئین حواشی بزرگتر در کتب خطی ، شاید تحت تأثیر نقاشی چینی ، از دوران تیموریان در ایران مرسوم گردید.
 
هنر تشعیر 1
 
طرح ها و نگارههای غالب در ساختن تشعیر ،بیشتر صخره سنگ ها ،حرکات ابر و باد ،درختانمتنوع،حیواناتخیالی و افسانه ای مانند سیمرغ وازدها ،حیوانات وحشی در حال جست و خیز ،پرندگان و حیوانات کوچک با قلم اندازی های استادان و استفاده ی بی دریغ از طلای ناب می باشد.
 
نامگذاری انواع تشعیر بیشتر بر اساس روشها و فنون و جایگاه ارائة آن است . تشعیر بر دو قسم است : تشعیر گیاهی یا تشعیر گل و بوته ، و تشعیر وحوش . در تشعیر گیاهی ، تصاویر بر بالا و پایین برگها و گلها به زر یا رنگهای سفید یا آبی یا مایة اصلی و ته رنگلاجورد یا سیاه یا گِل ماشی و امثال آن ، بر حواشی کتب کشیده می شود. در آرایه های تزئینی قرآن کریم و جلد آن ، علاوه بر تذهیب ، فقط از این نوع تشعیر استفاده می گردد. در تشعیر وحوش که بر دو نوع «نخجیری » و «گرفت و گیر» است ، طرح کلی تصاویر و نقوش انواع پرندگان و جانوران زمینی و دریایی و اساطیری در ترکیبهای خاص متناسب با موضوع اصلی کتاب با کمترین رنگ و به صورت نمادین پدید می آید. همچنین تصاویری از آسمان و ابرها و ستیغ کوهها و صخره ها در تشعیر دیده می شود.
 
نقوش تشعیری هر کدام جایگاهی معیّن و شیوه ای مستقل دارند؛ مثلاً جای نقش شیر و اژدها و سیمرغ و ادوات رزم در حواشی کتب و مجالس رزمی و جای نقش مرغزارها، سروستانها، بته جقه ها، بیدهای مجنون ، آهوان و پرندگان در حواشی کتب و جلدها و مجلس سازیهای تغزلی و شکارگاههاست .

نمونه ای از تشعیر ، به کار رفته در حاشیه نگاره ای از هفت اورنگ جامی : یوسف از گله اش حراست می کند
..

 [ ᴇvɪʟ ]
사람들의 수용을 위해 사는 경우, 거절로 죽을거야 

..
پاسخ
آگهی


[-]
به اشتراک گذاری/بوکمارک (نمایش همه)
google Facebook cloob Twitter
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری خود شوید یا ثبت نام کنید
شما جهت ارسال نظر در مطلب نیازمند عضویت در این انجمن هستید
ایجاد حساب کاربری
ساخت یک حساب کاربری شخصی در انجمن ما. این کار بسیار آسان است!
یا
ورود
از قبل حساب کاربری دارید? از اینجا وارد شوید.

موضوعات مرتبط با این موضوع...
  هنر تشعیر چیست و چه مراحلی دارد؟
  نقاشی سبک تشعیر

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان