خاندان تئودور؛ دوره رنسانس و شکوفایی در انگلستان

[B I N A M]

در قرن پانزدهم میلادی، انگلستان درگیری سلسله ای از جنگهای داخلی گردید که توان این کشور را در تمامی ابعاد، به تحلیل برد. این جنگهای داخلی که به جنگ های رزها (wars of the Roses) شهرت یافت، با غلبه خاندان تئودور به اتمام رسید؛ خاندان اشرافی که نسبت به سایر مدعیان تاج و تخت، از شهرت و سابقه کمتری برخوردار بودند اما ذکاوت نظامی آنها به پیروزیشان کمک کرد. در زمان سلطنت خاندان تئودور، انگلستان وارد دوره رنسانس شد. با حمایت فرمانروایی خردمند چون ملکه الیزابت اول، افراد مستعدی همچون شکسپیر ظهور کردند؛ به نحوی که این دوره (۱۵۵۸-۱۶۰۳ میلادی) را عصر الیزابت می نامند.

**************************

پنج نفر از اعضای خاندان تئودور به فرمانروایی انگلستان دست یافتند: هنری هفتم (۱۴۸۵-۱۵۰۹)،هنری هشتم (۱۵۰۹-۱۵۴۷) و سه تن از فرزندان وی – ادوارد ششم (۱۵۴۷-۱۵۵۳)، ماری اول (۱۵۵۳-۱۵۵۸) و الیزابت اول (۱۵۵۸-۱۶۰۳).

خاندان تئودور اصالتاً از منطقه ولز بودند و البته سابقه اشرافی طولانی نداشتند. اولین عضو مشهور این خاندان، اوون تئودور (متولد ۱۴۰۰-متوفی ۱۴۶۱) بود که در رکاب شاهان وقت انگلستان -هنری پنجم و هنری ششم- خدمت می کرد. او در جنگهای موسوم به رزها که میان دو خاندان یورک و لانکستر روی داد، جانب لانکسترها را گرفت. او در جریان پیروزی خاندان یورک در مارتیمور به سال ۱۴۶۱، گردن زده شد. او پیش از مرگش از طریق ازدواج با مارگریت بدفورت – از اعضای خاندان لانکستر- به یکی از مدعیان تاج و تخت انگلستان بدل شده بود. تنها پسر او، هنری، در سال ۱۴۵۷ به دنیا آمد. 

هنری چندین سال بعد، ادعای سلطنت انگلستان را مطرح کرد. او که پیروزی های خود را عطیه الهی می پنداشت، در اقدامی زیرکانه، با دختر و ولیعهد رئیس خاندان یورک ازدواج کرد. این اقدام به نوعی سمبل اتحاد دو خاندان لانکستر و یورک به حساب می آمد. بدین ترتیب، او در سال ۱۴۸۵ به یگانه پادشاه انگلستان تبدیل شد.

شاه هنری هفتم

************************

سال ۱۵۳۴ را می توان نقطه عطفی در تاریخ انگلستان به شمار آورد. هنری هشتم که در سال ۱۵۰۹ جانشین پدرش شده بود، در اقدامی متهورانه علیه پاپ موضع گرفت. او که قصد داشت همسر خود را طلاق دهد، با مخالفت پاپ مواجه شد. او که عملاً فردی لجباز و خودرأی به حساب می آمد، خودش شخصاً طلاق را صحیح اعلام نمود و رأی به جدایی کلیسای انگلستان از کاتولیک رم داد. در زمان سلطنت ملکه الیزابت اول، کلیسای انگلستان موسوم به انگلیکان رسماً به پیوند خود با کلیسای کاتولیک رم خاتمه داد.

دوره سلطنت ملکه الیزابت را می توان یکی از شکوفاترین اعصار تاریخ انگلستان به شمار آورد. علاوه بر رنسانس و تجدید حیات علمی و فرهنگی کشور، در عرصه های سیاسی و نظامی نیز پیروزی های درخشانی بدست آمد. انگلستان در جنگ با اسپانیا و شورشیان ایرلند مظفر گردید. همچنین اتحاد مناطق مختلفی که امروزه آن ها را تحت عنوان بریتانیا می شناسیم، در زمان سلطنت ملکه الیزابت محقق گردید.

ملکه الیزابت اول

ملکه الیزابت هیچ گاه ازدواج نکرد. پس از مرگ وی، شاه جیمز ششم -فرمانروای اسکاتلند- به عنوان پادشاه انگلستان برگزیده شد. او به عنوان شاه جیمز اول تا سال ۱۶۴۹ بر کشور حکومت کرد. این رویداد به بیش از یک قرن حکومت خاندان تئودور خاتمه داد و به روی کار آمدن خاندان استوارت (۱۶۰۳-۱۶۴۹ و ۱۶۶۰-۱۷۱۴) منجر شد.