تفاوت سیاتیک با دیسک کمر در چیست؟

[♱ ᴠɪᴄᴛᴏʀ ♱]

یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بیان کرد: کمر دردی که حالت انتشار به پا دارد می‌تواند ناشی از بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ای و فشار به ریشه‌های عصب سیاتیک باشد که به اشتباه بین مردم بنام دیسک و سیاتیک عنوان می‌شود.
 
دیسک کمر یا سیاتیک؟ این سوالی است که بسیاری از بیمارانی که با دردکمر و پا مواجه هستند، از پزشک معالج خود می‌پرسند. بسیاری از افراد تعریف دقیقی از این دو بیماری ندارند و اکثرا کلمات را جابجا استفاده می‌کنند.
 
دکتر محمد حسن بهرامی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با بیانی ساده به تفاوت میان این دو پرداخت که به این شرح است:
حقیقت این است که هم دیسک و هم سیاتیک عضوی از بدن انسان‌ است و بیماری محسوب نمی‌شوند. بین هر مهره یک دیسک بین مهره‌ای نرم و قابل انعطاف با عملکرد خاص خود وجود دارد که می‌تواند بیماری‌های خاص خود از بیماری‌های تخریبی عفونی و التهابی گرفته تا پارگی و بیرون زدگی و یا به اصطلاح هرنی دیسک را داشته باشد.
 
همچنین سیاتیک از بزرگترین عصب‌های بدن است که از چندین ریشه عصبی از ناحیه کمر در چندین سطح منشاء گرفته و سپس از ناحیه کمر به پشت ران و ساق پا رسیده و شاخه‌های حسی و حرکتی خود را حس می‌دهد و مسئول حس و حرکت پاها است. عصب سیاتیک می‌تواند در صدمات، شکستگی‌ها و بریدگی‌های عمیق دچار ضایعه شود. چنانچه ریشه‌های کمری عصب سیاتیک به‌واسطه فشار دیسک بیرون زده تحت تاثیر قرار گیرند می‌تواند موجب درد انتشاری، ضعف و بی‌حسی پا شده که به اصطلاح و غلط کلمه سیاتیک استفاده می‌شود.
 
شایع‌ترین علامت این بیماری کمر درد است. کمر درد بسیار شایع بوده و علل و عوامل بسیار زیاد و متنوعی دارد. یک نوع خاص از کمر درد که حالت انتشار به پا دارد می‌تواند ناشی از بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ای و فشار به ریشه‌های عصب سیاتیک در ناحیه کمر بوده که در این مورد خاص باید از کلمه هرنی دیسک کمری و درگیری عصب سیاتیک استفاده شود که البته پزشکان از اصطلاح دیسکوپاتی و رادیکولوپاتی استفاده می‌کنند. در این مورد بسیاری از بیماران از کلمه دیسک و سیاتیک استفاده می‌کنند که این باور غلط باید تغییر یابد.
چنانچه ذکر شد کمردرد انواع مختلفی داشته و علل و عوامل مهمی را در بر می‌گیرد.
 
از بیماری‌های التهابی، عفونی گرفته تا بیماری‌های متابولیکی و روماتولوژیکی و حتی بیماری‌های خطرناکی چون سرطان و ….، همچنین علل ساده‌ای مثل اسپاسم عضلانی و عوامل مکانیکال و در نهایت عواملی که منشاء آن دیسک بین مهره‌ای است. بنابراین کمر درد یک نشانه و علامت است و نه بیماری، مثل تب که می‌تواند به علت‌های ساده و گاهی خطرناک ایجاد شود و نیاز به بررسی و معاینات دقیق‌تری دارد.
 
بنابراین بیماران دچار کمردرد ابتدا باید به پزشک مراجعه کرده و با شرح حال و معاینه دقیق و در صورت نیاز انجام تست‌های خاص، بررسی‌های تصویر‌برداری و «ام ار ای»، نوار عصب و عضله و … نوع ، شدت و علت کمر درد مشخص شده و سپس درمان اختصاصی انجام شود. به فرض وجود بیماری هرنی دیسک کمر و درگیری ریشه‌های عصب سیاتیک و وجود درد در کمر با انتشار به پا و بی‌حسی و ضعف اندام ، ابتدا پزشک با معاینه و تست‌های تشخیصی دقیق باید نوع و شدت بیماری را مشخص نماید و سپس درمان‌های مرحله‌ای و تخصصی انجام گیرد. اگر چه درصد کمی از این بیماران نیاز به جراحی فوری پیدا می‌کنند ولی تقسیم بندی بیماران به موارد جراحی و غیر جراحی مهم‌ترین وظیفه پزشک معالج است.
 
خوشبختانه اکثر این نوع کمر دردها با اقدامات غیر جراحی نظیر استراحت مطلق یا نسبی، دارو درمانی، تجویز ورزش‌های طبی، استفاده از کرست های کمری، انجام فیزیوتراپی، استفاده از استخر و حرکت درمانی در آب و تغییر روش زندگی و احتیاطات لازم نتیجه می‌گیرند. نکته مهم بعد از درمان کمر درد، جلوگیری از عود مجدد بیماری بوده که لازم است آموزش‌های خاص به بیمار داده شود و جنبه‌های پیشگیرانه بسیار مهم است.
 
ضمنا پرهیز از خود درمانی و عدم مراجعه به افراد غیر پزشک و غیر متخصص توسط بیماران بسیار مهم بوده و لازم است با مشورت پزشکان متخصص جراحی اعصاب ، ارتوپدی، طب فیزیکی ، روماتولوژیست و … مشکلات خود را به شکل علمی با کمترین هزینه و بهترین نتیجه حل کرده و قدر سلامتی خود را بدانند.