تفسیر های قرآن

[م‍حمّد]

استاد این رو هم تفسیر کنید 


فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إِذَا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَإِمَّا فِدَاءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِكَ وَلَوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَكِنْ لِيَبْلُوَ بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ


پس چون با كسانى كه كفر ورزيده‏ اند برخورد كنيد گردنها[يشان] را بزنيد تا چون آنان را [در كشتار] از پاى درآورديد پس [اسيران را] استوار در بند كشيد سپس يا [بر آنان] منت نهيد [و آزادشان كنيد] و يا فديه [و عوض از ايشان بگيريد] تا در جنگ اسلحه بر زمين گذاشته شود اين است [دستور خدا] و اگر خدا مى‏ خواست از ايشان انتقام مى ‏كشيد ولى [فرمان پيكار داد] تا برخى از شما را به وسيله برخى [ديگر] بيازمايد و كسانى كه در راه خدا كشته شده‏ اند هرگز كارهايشان را ضايع نمى ‏كند

اين آيه مربوط به جنگ با کفار حربي است کفار حربي يعني کساني که به جنگ دين اسلام آمده اند و قصد نابودي دين دارند

بديهى است هنگامى كه انسان با دشمنى خونخوار در ميدان نبرد رو برو مى‏شود اگر با قاطعيت هر چه بيشتر حملات سخت و ضربات كوبنده بر دشمن وارد نكند خودش نابود خواهد شد، و اين دستور يك دستور كاملا منطقى است.

در ابتدا ميفرمايد گردن کافران را در ميدان جنگ بزنيد و ترحم نکنيد و اين كار را هم چنان ادامه دهيد تا به اندازه كافى دشمن را در هم بكوبيد

وقتي دشمن در جنگ شکست خورد ، ديگر نکشيد و از آنها اسير بگيريد

و به اين ترتيب اسير جنگى را نمى‏توان بعد از پايان جنگ به قتل رساند، بلكه رهبر مسلمين طبق مصالحى كه در نظر مى‏گيرد آنها را گاه بدون عوض، گاه با عوض، آزاد مى‏سازد، و اين عوض در حقيقت يك نوع غرامت جنگى است كه دشمن بايد بپردازد.

البته حكم سومى در اين رابطه نيز در اسلام هست كه اسيران را به صورت بردگان در آورند، ولى آن يك دستور الزامى نمى‏باشد، بلكه در صورتى است كه رهبر مسلمين در شرائط و ظروف خاصى آن را لازم ببيند، و شايد به همين دليل در متن قرآن صريحا نيامده، و تنها در روايات اسلامى منعكس است.

بعد حكم اسيران جنگى را بيان مى‏كند كه بعد از خاتمه جنگ بايد در مورد آنها اجرا شود، مى‏فرمايد: «سپس يا منت بر آنها گذاريد و بدون عوض آزادشان كنيد که آثار مثبتي دارد و موجب جلب آنها به اسلام ميشود و حتي تاثير مثبت بر خانواده و قبيله آنها دارد

و يا اينکه در مقابل آزادي غرامت و فديه گرفته شود

در ادامه مي فرمايد(وَ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ).

" و هر گاه خدا مى‏خواست از طرق ديگر از آنها انتقام مى‏گرفت" از طريق صاعقه‏هاى آسمانى، زلزله‏ها، تندبادها، و بلاهاى ديگر، ولى در اين صورت ميدان آزمايش تعطيل مى‏شد،" اما خدا مى‏خواهد بعضى از شما را با بعضى ديگر بيازمايد" (وَ لكِنْ لِيَبْلُوَا بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ).

اين در حقيقت فلسفه جنگ و نكته اصلى درگيرى حق و باطل است، در اين پيكارها صفوف مؤمنان واقعى و آنها كه اهل عملند از اهل سخن جدا مى‏شوند.

استعدادها شكوفا مى‏گردد، و نيروى استقامت و پايمردى زنده مى‏شود، و هدف‏ اصلى زندگى دنيا كه آزمودگى و پرورش قدرت ايمان و ارزشهاى ديگر انسانى است تامين مى‏گردد.

اگر مؤمنان كنارى مى‏نشستند و سرگرم زندگى تكرارى روزانه بودند، و هر موقع گروه مشرك و ظالمى قيام مى‏كرد خداوند با نيروى غيبى و از طريق اعجاز آنها را درهم مى‏كوبيد، جامعه‏اى بى‏ارزش، خمود، سست، ضعيف و ناتوان به وجود مى‏آمد كه از ايمان و اسلام نامى بيشتر نداشت.

خلاصه اينكه خداوند براى استقرار آئينش نيازى به پيكار ما ندارد، اين ما هستيم كه در ميدان مبارزه با دشمن پرورش مى‏يابيم و نيازمند به اين پيكار مقدسيم.