06-07-2020، 15:48
معادلۀ دیراک، معادلهای در مکانیک کوانتومی است که از گسترش معادله شرودینگر برای تابع موج ذرّات بهدست میآید. برتری آن بر معادلۀ شرودینگر در این است که معادلۀ دیراک نظریه نسبیت خاص را نیز در بر میگیرد. این معادله را فیزیکدان بریتانیایی پل دیراک پدید آورد. خود دیراک این معادله را بر پایۀ معادله کلاین-گوردون گسترش داد. در این راه او به حالتهایی با تکانه زاویهای j=1/2 در طبیعت پی برد. این موضوع به ویژه در دریافت حالتهای با انرژی منفی کارایی داشت.این معادله بر پایۀ پنداشتهای نانسبیتی بهدست آمده است. در این معادله، وابستگی به زمان خطی است ولی وابستگی به مکان در آن ناخطی است. این معادله نسبت به تبدیلهای گالیله ناورداست اما نسبت به تبدیلهای لورنتز ناوردا نمیماند. افزون بر این معادلهٔ شرودینگر نمیتواند اسپین ذرات را پیشبینی کند و اسپین را باید دستی در پاسخهای آن نهاد. این ناکاریها فیزیک را به جستجوی معادلهای رهنمون کرد که چنین کمبودهایی نداشته باشد. در فیزیک با موردهایی روبرو میشویم که باید تصحیحهای نسبیتی را هم در شمار آوریم. از این رو باید بهدنبال معادلهای باشیم که نسبت به تبدیلهای لورنتز ناوردا باشد، چرا که این تبدیلها نسبت به تبدیلهای گالیله فراگیرتر و همگانیتریند.پس در پی یافتن معادله موجی با هنج مثبت و هامیلتونی هرمیتی به معادله دیراک دست مییابیم که هم نسبت به مکان و هم نسبت به زمان از مرتبه یک است.
معادله دیراک، تابع موجی ذرّات با اسپین نیم یعنی فرمیونها را (مانند الکترونها) بیان میکند. ولی معادله کلاین-گوردون برای ذرّات با اسپین صفر (مانند برخی از مزونها) درستست. دیراک همچنین توانست با معادلهاش، پادماده بهویژه پوزیترون را سه سال پیش از یافتن آنها در آزمایش پیشبینی کند.
معادله دیراک، تابع موجی ذرّات با اسپین نیم یعنی فرمیونها را (مانند الکترونها) بیان میکند. ولی معادله کلاین-گوردون برای ذرّات با اسپین صفر (مانند برخی از مزونها) درستست. دیراک همچنین توانست با معادلهاش، پادماده بهویژه پوزیترون را سه سال پیش از یافتن آنها در آزمایش پیشبینی کند.