پروکاریوت

[SɪʟᴠᴇʀMɪɴᴅ]

پروکاریوت در باکتری ها، مواد هسته ای در غشایی قرار ندارند و هسته مشخصی را تشکیل نمی‌دهند.

در مقابل پروکاریوت‌ها جاندارانی مثل گیاهان، جانوران، قارچ ها و آغازیان، غشایی دارد که آن را دربر می گیرد. بیشتر باکتری‌ها جاندارانی تک‌سلولی هستند برخی دیگر هم مانند سیانوباکتری ها تشکیل کلنی می‌دهند. سلول‌های پروکاریوتی فاقد هسته، میتوکندری و هر اندامک غشا دار دیگری هستند و تمام اجزای آن‌ها از جمله آنزیم‌ ها و ریبوزوم‌ ها و ماده ژنتیک و… در تماس مستقیم با مایع سیتوپلاسم قرار دارد.

ارتباط پروکاریوت‌ها با یوکاریوت‌ها
تقسیم و تمایز بین یوکاریوتها و پروکاریوت‌ها مهم‌ترین تقسیم‌بندی بین موجودات زنده به‌شمار می‌رود چرا که این دو دسته از موجودات زنده ویژگی‌های کاملاً متفاوتی با هم دارند. یوکاریوت‌ها دارای هستهٔ مشخصی هستند که ماده ژنتیک آن‌ها را از سیتوپلاسم (سایر محتویات درون سلول) جدا می‌کند ولی درپروکاریوت ها چنین هسته‌ای وجود ندارد و ماده ژنتیک آن ها مستقیماً در تماس با محتویات سلول قرار دارند. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو دستهٔ جانداران تفاوت در ریبوزوم‌های آن‌ها است. ریبوز است که وظیفهٔ پروتئین‌سازی را بر عهده دارد. ریبوزوم‌های پروکاریوتی در قیاس با ریبوزوم‌های یوکاریوتی بسیار کوچک‌تر هستند. نکتهٔ جالب توجه اینجاست که ریبوزوم‌ها داخل میتوکندری ها (از اندامک‌های سلول‌های یوکاریوتی) مشابه ریبوزوم‌های پروکاریوت‌ها هستند. این موضوع یکی از چندین مدرک برای قوی تر شدن این نظریه است که میتوکندری و کلروپلاست از هم زیستی سلول‌های پروکاریوتی با سلول پیش یوکاریوت اولیه به وجود آمده‌اند.