08-10-2020، 21:40
سال ۲۰۰۹ (دوهزار و نه، در عددنویسی رومی:MMIX) میلادی نهمین سال از سده ۲۱ میلادی و همچنین نهمین سال از هزاره سوم میلادی است. بر اساس تقویم گریگوری این سال از ابتدای روز پنجشنبه ۱ ژانویه ۲۰۰۹ شروع خواهد شد و در پایان پنجشنبه ۳۱ دسامبر ۲۰۰۹ به پایان میرسد.
نامگذاری
سال جهانی نجوم، به مناسبت ۴۰۰امین سال نخستین استفاده از تلسکوپ توسط گالیلئو گالیله.[۱]
رویدادها
ژانویه
۱ ژانویه - اسلوواکی یورو را به جای کرونااسلواکی به عنوان پول ملی برگزید.
۱ ژانویه - آسونسیون پایتخت پاراگوئه به عنوان پایتخت فرهنگی قاره آمریکا و ویلنیوس و لینز به عنوان پایتخت فرهنگی قاره اروپا انتخاب شدند.
۱ ژانویه - اتریش، ترکیه اوگاندا، ژاپن و مکزیک کرسیهای موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد را به دست آوردند.
۱ ژانویه - ریاست دورهای جمهوری چک بر اتحادیه اروپا آغاز شد.[۲]
۱ ژانویه - حدود شش سال پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، کنترل منطقه به شدت حفاظت شده بغداد موسوم به «منطقه سبز» به نیروهای عراقی سپرده شد.[۳]
۳ ژانویه - با آغاز هفته دوم درگیری اسرائیل و نوار غزه، اسرائیل یورش زمینی را به این باریکه آغاز کرد.
۳ ژانویه - برای اولین بار پس از ۱۷ سال یک پرواز تجاری از یک مبدا اروپایی (دانمارک) در بغداد به زمین نشست.[۴]
۸ ژانویه - قطعنامه ۱۸۶۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد با ۱۴ رای مثبت و یک رای ممتنع ایالات متحده آمریکا در مورد مناقشه اسرائیل و حماس در نوار غزه به تصویب رسید.[۵]
کریستیانو رونالدو در ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹ به عنوان بهترین بازیکن جهان در سال ۲۰۰۸ معرفی شد.
۱۱ ژانویه - برندگان شصت و ششمین دوره جوایز گلدن گلوب در لسآنجلس معرفی شدند و کیت وینسلت برای سومین بار در تاریخ گلدن گلوب برنده دو جایزه شد.[۶]
۱۲ ژانویه - کریستیانو رونالدو از سوی فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) به عنوان بهترین بازیکن سال ۲۰۰۸ معرفی شد.[۷]
۱۳ ژانویه - آغاز عقب نشینی قوای اتیوپیایی از سومالی پس از دو سال عملیات برای ایجاد ثبات در این کشور.
۱۷ ژانویه - اعلام آتشبس یک جانبه از سوی اسرائیل در درگیری با غزه. حماس نیز آتشبس خود را اعلام کرد.
۲۱ ژانویه - اسرائیل بهطور کامل از غزه عقب نشینی کرد ولی همچنان حملات هوایی و موشکی طرفین در هفتههای جازی ادامه یافت.
۲۲ ژانویه - لورن نکوندا فرمانده شورشیهای کونگویی پس از عبور از مرز اوگاندا توسط قوای نظامی این کشور دستگیر شد.
۲۶ ژانویه - اولین جلسه دیوان بینالمللی کیفری با محاکمه توماس لوبانگا رهبر سابق "اتحادیه وطن پرستان گنکو" به اتهام استفاده کودکان در جنگ، غارت اموال مردم و تجاوز برگزار شد.
۲۶ ژانویه - دولت و سیستم بانکی ایسلند ورشکسته شد و نخست وزیر بلافاصله استعفا داد.
فوریه
۱ فوریه - کیزیل اول به عنوان پاتریارک به عنوان پاپ کلیسای ارتدوکس روسی انتخاب شد.
۱ فوریه - یوهانا سیگورداردوتیر به عنوان نخست وزیر ایسلند انتخاب شد. او اولین رئیس دولت در جهان شد که علنا همجنسگرا است.
مرگها
ژانویه
۱ ژانویه - هلن سوزمن، نماینده ضد آپارتاید عضو پارلمان آفریقای جنوبی در ۹۱ سالگی.
۱ ژانویه - نزار ریان، یکی از رهبران ارشد گروه حماس.[۹]
۱۲ ژانویه - کلود بری، کارگردان و تهیه کنندهٔ فرانسوی.[۱۰]
۱۵ ژانویه - سعید صیام، وزیر کشور دولت حماس در نوار غزه و مسئول نیروهای امنیتی گروه شبهنظامی حماس.
۱۴ ژانویه - ریکاردو مونتالبان، بازیگر مکزیکی (ز. ۱۹۲۰)
۱۶ ژانویه - اندرو وایت، نویسنده و نقاش آمریکایی (ز. ۱۹۱۷)
فوریه
۶ فوریه - جیمز ویتمور، افسر و بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۲۱)
مارس
۱۵ مارس - ران سیلور، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۴۶)
۱۸ مارس - ناتاشا ریچاردسون، بازیگر بریتانیایی (ز. ۱۹۶۳)
۲۸ مارس - جنت جگان، نویسنده آمریکایی (ز. ۱۹۲۰)
۲۹ مارس - موریس ژار آهنگساز و رهبر ارکستر فرانسوی در ۸۴ سالگی بر اثر سرطان.
آوریل
۱۴ آوریل - موریس دروئون، سیاستمدار و نویسنده فرانسوی (ز. ۱۹۱۸)
۱۹ آوریل - جی. جی. بالارد، نویسنده و کارگردان بریتانیایی (ز. ۱۹۳۰)
۲۵ آوریل - بیتریس آرتور، بازیگر و خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۲۲)
مه
۱۷ مه - ماریو بندتی، شاعر و نویسنده اهل اوروگوئه (ز. ۱۹۲۰)
۲۳ مه - رو مو هیون، سیاستمدار و قاضی اهل کره جنوبی (ز. ۱۹۴۶)
۲۷ مه - کلایو گرینجر، اقتصاددان بریتانیایی (ز. ۱۹۳۴)
ژوئن
۲۵ ژوئن - مایکل جکسون خواننده و سرگرمی ساز معروف در ۵۰ سالگی بر اثر حمله قلبی
ژوئیه
۴ ژوئیه - آلن کلین، تهیهکننده موسیقی آمریکایی (ز. ۱۹۳۱)
۲۶ ژوئیه - مرس کانینگهام، طراح رقص و رقاص آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۳۱ ژوئیه - بابی رابسون، بازیکن فوتبال انگلیسی (ز. ۱۹۳۳)
اوت
۱ اوت - کرازون آکینو، سیاستمدار فیلیپینی
۱۳ اوت - لس پال، گیتاریست آمریکایی (ز. ۱۹۱۵)
۱۸ اوت - کیم دای جونگ، سیاستمدار اهل کره جنوبی (ز. ۱۹۲۵)
۲۵ اوت - تد کندی، سیاستمدار و وکیل آمریکایی (ز. ۱۹۳۲)
۲۶ اوت - عبدالعزیز حکیم، الهیدان و سیاستمدار عراقی (ز. ۱۹۵۳)
سپتامبر
۸ دسامبر - فرامرز پایور آهنگساز برجسته و نوازنده چیرهدست سنتور در ۷۷ سالگی در تهران گذشت.
۸ سپتامبر - آگه بوهر، فیزیکدان دانمارکی (ز. ۱۹۲۲)
۱۷ دسامبر - امین الحافظ، نخستوزیر سوریه
۲۰ سپتامبر - پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوازنده چیرهدست سنتور
۳۰ سپتامبر - ثبت جهانی نوروز به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد.
اکتبر
۴ اکتبر - مرسدس سوسا، خواننده آرژانتینی (ز. ۱۹۳۵)
۷ اکتبر - اروینگ پن، عکاس آمریکایی (ز. ۱۹۱۷)
۱۳ اکتبر - ال مارتینو، خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۲۷)
۱۹ اکتبر - ژوزف وایزمن، بازیگر کانادایی (ز. ۱۹۱۸)
نوامبر
۳ نوامبر - فرانسیسکو آیالا (نویسنده)، نویسنده اسپانیایی (ز. ۱۹۰۶)
۸ نوامبر - ویتالی لازاریویچ گینزبرگ، فیزیکدان و ستارهشناس روسی (ز. ۱۹۱۶)
۱۰ نوامبر - روبرت انکه، بازیکن فوتبال آلمانی (ز. ۱۹۷۷)
دسامبر
۹ دسامبر - ژن بری، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۱۳ دسامبر - پل ساموئلسون، اقتصاددان آمریکایی (ز. ۱۹۱۵)
۱۷ دسامبر - جنیفر جونز، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۲۰ دسامبر - بریتانی مورفی، صداپیشه، موسیقیدان، بازیگر، و خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۷۷)
۳۰ دسامبر - عبدالرحمن وحید، سیاستمدار اهل اندونزی (ز. ۱۹۴۰)
نامگذاری
سال جهانی نجوم، به مناسبت ۴۰۰امین سال نخستین استفاده از تلسکوپ توسط گالیلئو گالیله.[۱]
رویدادها
ژانویه
۱ ژانویه - اسلوواکی یورو را به جای کرونااسلواکی به عنوان پول ملی برگزید.
۱ ژانویه - آسونسیون پایتخت پاراگوئه به عنوان پایتخت فرهنگی قاره آمریکا و ویلنیوس و لینز به عنوان پایتخت فرهنگی قاره اروپا انتخاب شدند.
۱ ژانویه - اتریش، ترکیه اوگاندا، ژاپن و مکزیک کرسیهای موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد را به دست آوردند.
۱ ژانویه - ریاست دورهای جمهوری چک بر اتحادیه اروپا آغاز شد.[۲]
۱ ژانویه - حدود شش سال پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، کنترل منطقه به شدت حفاظت شده بغداد موسوم به «منطقه سبز» به نیروهای عراقی سپرده شد.[۳]
۳ ژانویه - با آغاز هفته دوم درگیری اسرائیل و نوار غزه، اسرائیل یورش زمینی را به این باریکه آغاز کرد.
۳ ژانویه - برای اولین بار پس از ۱۷ سال یک پرواز تجاری از یک مبدا اروپایی (دانمارک) در بغداد به زمین نشست.[۴]
۸ ژانویه - قطعنامه ۱۸۶۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد با ۱۴ رای مثبت و یک رای ممتنع ایالات متحده آمریکا در مورد مناقشه اسرائیل و حماس در نوار غزه به تصویب رسید.[۵]
کریستیانو رونالدو در ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹ به عنوان بهترین بازیکن جهان در سال ۲۰۰۸ معرفی شد.
۱۱ ژانویه - برندگان شصت و ششمین دوره جوایز گلدن گلوب در لسآنجلس معرفی شدند و کیت وینسلت برای سومین بار در تاریخ گلدن گلوب برنده دو جایزه شد.[۶]
۱۲ ژانویه - کریستیانو رونالدو از سوی فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) به عنوان بهترین بازیکن سال ۲۰۰۸ معرفی شد.[۷]
۱۳ ژانویه - آغاز عقب نشینی قوای اتیوپیایی از سومالی پس از دو سال عملیات برای ایجاد ثبات در این کشور.
۱۷ ژانویه - اعلام آتشبس یک جانبه از سوی اسرائیل در درگیری با غزه. حماس نیز آتشبس خود را اعلام کرد.
۲۱ ژانویه - اسرائیل بهطور کامل از غزه عقب نشینی کرد ولی همچنان حملات هوایی و موشکی طرفین در هفتههای جازی ادامه یافت.
۲۲ ژانویه - لورن نکوندا فرمانده شورشیهای کونگویی پس از عبور از مرز اوگاندا توسط قوای نظامی این کشور دستگیر شد.
۲۶ ژانویه - اولین جلسه دیوان بینالمللی کیفری با محاکمه توماس لوبانگا رهبر سابق "اتحادیه وطن پرستان گنکو" به اتهام استفاده کودکان در جنگ، غارت اموال مردم و تجاوز برگزار شد.
۲۶ ژانویه - دولت و سیستم بانکی ایسلند ورشکسته شد و نخست وزیر بلافاصله استعفا داد.
فوریه
۱ فوریه - کیزیل اول به عنوان پاتریارک به عنوان پاپ کلیسای ارتدوکس روسی انتخاب شد.
۱ فوریه - یوهانا سیگورداردوتیر به عنوان نخست وزیر ایسلند انتخاب شد. او اولین رئیس دولت در جهان شد که علنا همجنسگرا است.
مرگها
ژانویه
۱ ژانویه - هلن سوزمن، نماینده ضد آپارتاید عضو پارلمان آفریقای جنوبی در ۹۱ سالگی.
۱ ژانویه - نزار ریان، یکی از رهبران ارشد گروه حماس.[۹]
۱۲ ژانویه - کلود بری، کارگردان و تهیه کنندهٔ فرانسوی.[۱۰]
۱۵ ژانویه - سعید صیام، وزیر کشور دولت حماس در نوار غزه و مسئول نیروهای امنیتی گروه شبهنظامی حماس.
۱۴ ژانویه - ریکاردو مونتالبان، بازیگر مکزیکی (ز. ۱۹۲۰)
۱۶ ژانویه - اندرو وایت، نویسنده و نقاش آمریکایی (ز. ۱۹۱۷)
فوریه
۶ فوریه - جیمز ویتمور، افسر و بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۲۱)
مارس
۱۵ مارس - ران سیلور، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۴۶)
۱۸ مارس - ناتاشا ریچاردسون، بازیگر بریتانیایی (ز. ۱۹۶۳)
۲۸ مارس - جنت جگان، نویسنده آمریکایی (ز. ۱۹۲۰)
۲۹ مارس - موریس ژار آهنگساز و رهبر ارکستر فرانسوی در ۸۴ سالگی بر اثر سرطان.
آوریل
۱۴ آوریل - موریس دروئون، سیاستمدار و نویسنده فرانسوی (ز. ۱۹۱۸)
۱۹ آوریل - جی. جی. بالارد، نویسنده و کارگردان بریتانیایی (ز. ۱۹۳۰)
۲۵ آوریل - بیتریس آرتور، بازیگر و خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۲۲)
مه
۱۷ مه - ماریو بندتی، شاعر و نویسنده اهل اوروگوئه (ز. ۱۹۲۰)
۲۳ مه - رو مو هیون، سیاستمدار و قاضی اهل کره جنوبی (ز. ۱۹۴۶)
۲۷ مه - کلایو گرینجر، اقتصاددان بریتانیایی (ز. ۱۹۳۴)
ژوئن
۲۵ ژوئن - مایکل جکسون خواننده و سرگرمی ساز معروف در ۵۰ سالگی بر اثر حمله قلبی
ژوئیه
۴ ژوئیه - آلن کلین، تهیهکننده موسیقی آمریکایی (ز. ۱۹۳۱)
۲۶ ژوئیه - مرس کانینگهام، طراح رقص و رقاص آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۳۱ ژوئیه - بابی رابسون، بازیکن فوتبال انگلیسی (ز. ۱۹۳۳)
اوت
۱ اوت - کرازون آکینو، سیاستمدار فیلیپینی
۱۳ اوت - لس پال، گیتاریست آمریکایی (ز. ۱۹۱۵)
۱۸ اوت - کیم دای جونگ، سیاستمدار اهل کره جنوبی (ز. ۱۹۲۵)
۲۵ اوت - تد کندی، سیاستمدار و وکیل آمریکایی (ز. ۱۹۳۲)
۲۶ اوت - عبدالعزیز حکیم، الهیدان و سیاستمدار عراقی (ز. ۱۹۵۳)
سپتامبر
۸ دسامبر - فرامرز پایور آهنگساز برجسته و نوازنده چیرهدست سنتور در ۷۷ سالگی در تهران گذشت.
۸ سپتامبر - آگه بوهر، فیزیکدان دانمارکی (ز. ۱۹۲۲)
۱۷ دسامبر - امین الحافظ، نخستوزیر سوریه
۲۰ سپتامبر - پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوازنده چیرهدست سنتور
۳۰ سپتامبر - ثبت جهانی نوروز به عنوان میراث غیر ملموس جهانی، توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد.
اکتبر
۴ اکتبر - مرسدس سوسا، خواننده آرژانتینی (ز. ۱۹۳۵)
۷ اکتبر - اروینگ پن، عکاس آمریکایی (ز. ۱۹۱۷)
۱۳ اکتبر - ال مارتینو، خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۲۷)
۱۹ اکتبر - ژوزف وایزمن، بازیگر کانادایی (ز. ۱۹۱۸)
نوامبر
۳ نوامبر - فرانسیسکو آیالا (نویسنده)، نویسنده اسپانیایی (ز. ۱۹۰۶)
۸ نوامبر - ویتالی لازاریویچ گینزبرگ، فیزیکدان و ستارهشناس روسی (ز. ۱۹۱۶)
۱۰ نوامبر - روبرت انکه، بازیکن فوتبال آلمانی (ز. ۱۹۷۷)
دسامبر
۹ دسامبر - ژن بری، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۱۳ دسامبر - پل ساموئلسون، اقتصاددان آمریکایی (ز. ۱۹۱۵)
۱۷ دسامبر - جنیفر جونز، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۱۹)
۲۰ دسامبر - بریتانی مورفی، صداپیشه، موسیقیدان، بازیگر، و خواننده آمریکایی (ز. ۱۹۷۷)
۳۰ دسامبر - عبدالرحمن وحید، سیاستمدار اهل اندونزی (ز. ۱۹۴۰)