سوخو Su-47؛ پرنده‌ای متفاوت که هرگز وارد خط تولید نشد

[KᏙ¥றᏙƝ]

سوخو Su-47 هواپیمای جنگنده ای بود که به رغم مانورپذیری بالا هرگز از مرحله نمونه اولیه فراتر نرفت.

در شرایطی که محصولی نوآورانه بود، اما نمونه اولیه سوخو Su-47 هرگز وارد خط تولید انبوه نشد که مشکل تامین بودجه و نقصی مهم در طراحی دو دلیل اصلی در این زمینه بودند.

بال های رو به جلو، تفکر رو به جلو؟

بدنه سوخو Su-47 با بال های رو به جلو چندین مزیت داشت. این هواپیما به ویژه در سرعت های فراصوت از مانورپذیری بالایی برخوردار بود. همچنین، سوخو Su-47 از ویژگی های منحصر به فرد برخاستن از زمین برخوردار بود که امکان بلند شدن از زمین پس از طی مسافتی کوتاه را می داد. نیروی دریایی ارتش شوروی یکی از نخستین گروه هایی بود که به این هواپیما علاقه نشان داد زیرا به جنگنده ای که امکان برخاستن از باندهای کوتاه که از مشخصه های ناوهای هواپیمابر است، نیاز داشت.





بال های رو به جلو بی نقص نبودند. پرواز ناپایدار از ویژگی های هواپیمایی با بال های رو به جلو است. همچنین، خود بال ها، به ویژه در سرعت های بالا زیر فشار زیادی قرار می گیرند. تحمل این فشار بدون این که بال ها دچار شکستگی شوند، کار مهندسی ساده ای نیست.

با این وجود، سوخو Su-47 بسیار مانورپذیر بود. به دلیل طراحی ناپایدار، در این هواپیما از سیستم پرواز با سیم (Fly-By-Wire) که مسیر پرواز هواپیما را سریع‌تر از آنکه خلبان بتواند تنظیم و اصلاح می کرد، استفاده شد که هواپیما را طی پرواز پایدار نگه می داشت.
اندکی پس از معرفی سوخو Su-47، تحلیلگران غربی این گمانه را مطرح کردند که بدنه هواپیما ممکن است تا حدودی پنهان‌کار باشد. اگرچه تایید آن دشوار است، اما این هواپیما ممکن است دارای پوششی جاذب رادار بوده باشد، اگرچه خود هواپیما به هیچ وجه پنهان‌کار نبود.

پروژه سوخو Su-47 طی دهه 1980 شگل گرفت. برای شرکت سازنده یعنی سوخو و برای خود هواپیما، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به کنار گذاشتن این پروژه منجر شد. سوخو Su-47 در شرایطی هر از گاهی در نمایشگاه های هوایی ظاهر می شود که تنها یک فروند از آن ساخته شد.

پروژه X-29

دارپا (آژانس پروژه های پژوهشی پیشرفته دفاعی آمریکا) نیز استفاده از بال های رو به جلو را مد نظر قرار داده و حتی این به معرفی محصولی به نام گرومن X-29 منجر شد که از نظر ظاهری شبیه به سوخو Su-47 بود.

همانند سوخو Su-47 فناوری های استفاده شده در توسعه گرومن X-29 موجب کنار زدن برخی محدودیت ها و معرفی نوآوری های جدید شد. برخی از فناوری های بکار گرفته شده در این هواپیما در نهایت در توسعه پلتفرم های دیگر استفاده شدند. به عنوان مثال، مواد کامپوزیت پیشرفته اکنون به طور گسترده در هواپیماهای نظامی و تجاری استفاده می شوند.

در شرایطی که سوخو Su-47 و گرومن X-29 هرگز از مرحله نمونه اولیه فراتر نرفتند، اما با کنار زدن برخی محدودیت ها و معرفی نوآوری های جدید که برخی از آنها امروزه نیز به کار گرفته می شوند می توان گفت که به طور کامل بی فایده نبودند.