چه عواملی باعث افزایش فشار داخل چشم می گردد؟

[MOHSENEBRAHIMI]

به طور طبیعی در بعضی اوقات روز ،زور زدن به خصوص زمانی که فرد یبوست دارد ، پلک زدن ، فشردن پلک بواسطه نور و خیره شدن به بالا باعث افزایش فشار داخل چشم می گردد.
- وجود مقاومت در مسیر تخلیه زلالیه
- افزایش میزان تولید زلالیه
- تنگی مادرزادی زاویه بین عنبیه و قرنیه (گلوکوم مادرزادی)
- افزایش فشار خون( هایپرتنشن )
- یووئیت
- جداشدگی شبکیه RETINA DETACHMENT
- هوای سرد
چه عواملی باعث کاهش فشار داخل چشم می گردد؟
- غذاهای بدون چربی
- هروئین
- هوای سرد
- ماری جوانا
ابته این به این معنا نیست که برای کاهش فشار داخل چشم از ماری جوانا و هروئین استفاده نمایید. راه های امن تری وجود دارد که در مرحله درمان بیان می شود.
عوامل خطر زا
سابقه گلوکوم در خانواده
سن
دیابت
بیماری های قلبی عروقی
سندرم های میگرنی
نزدیک بینی
ضربه های چشمی
سابقه استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدهای موضعی و سیستمیک و داروهای میدریاتیک
نزدیک بینی فرد را مستعد گلوکوم با زاویه باز و دوربینی فرد را مستعد گلوکوم با زاویه بسته می نماید.
پاتوفیزیولوژی
دو نظریه وجود دارد:
مکانیکی مستقیم
افزایش فشار داخل کره چشم باعث فشار و تخریب لایه شبکیه چشم در جایی که از سر عصب بینایی می گذرد میگردد.
ایسکمی غیر مستقیم
افزایش فشار داخل کره چشم موجب ایجاد فشار به جریان خون نوک عصب بینایی میگردد. سلول های اطراف که همان سلول های عصب بینایی هستند دچار ایسکمی و صدمه می گردند


مراحل ایجاد گلوکوم

1-یک سری از عوامل که جزء عوامل خطر زا بود در فرد به وجود می آید
2-در سیستم تولید و تخلیه زلالیه اختلال بوجود می آید.
3- فشار داخل کره چشم افزایش می یابد و جریان خون چشم دچار اشکال می شود.
4-عصب بینایی تحلیل و تخریب می یابد .
5-فرد بیناییش را از دست می دهد.
انواع گلوکوم
گلوکوم با زاویه باز
گلوكوم زاويه باز شايعترين نوع گلوكوم است متاسفانه اين بيماري تا به مراحل بسيار پيشرفته نرسد هيچ گونه نشانه اي ندارد و هر فرد به ظاهر سالمي ممكن است به آن مبتلا باشد. علت اين موضوع اين است كه در گلوكوم ابتدا قسمت محيطي ميدان بينايي آسيب مي بيند و با توجه به اينكه قسمت مركزي ميدان بينايي آخرين محلي است كه از بين مي رود فرد تا انتهاي سير بيماري متوجه اختلال در بينايي خود نمي شود. در موارد بسيار پيشرفته ديد مركزي نيز از بين مي رود و كوري ايجاد مي گردد.

گلوکوم با زاویه بسته

اين نوع گلوكوم با درد چشم، قرمزي چشم، تاري ديد، روئيت هاله در اطراف نورها، سردرد، تهوع نمايان مي شود. اين علائم در فردي كه قبلا هيچ گونه بيماري نداشته به طور ناگهاني ظاهر مي شود.
آب سیاه با زاویه باز در جوانان :
نوع نادر آب سیاه است . نمای بالینی آن شبیه گلوکوم با زاویه باز است . تفاوت اصلی آن سن شروع آن می باشد که در سنین 3 تا 40 سالگی آغاز می شود . اغلب موارد این بیماری ارثی است و در صورت ابتلا یکی از والدین ، احتمال ابتلای فرزندان بسیار زیاد است.
آب سیاه ثانویه :
به مواردی از آب سیاه اطلاق می شود که بیماری دیگری موجب آسیب یا اختلال عملکرد راه های خروج مایع از چشم می شود . بعضی از علل آن عبارتند از :
صدمات چشمی
التهاب چشمی
استفاده از کورتیکو استروئیدها
گلوکوم رانگدانه-اى (Pimentary glucoma)
عبارت است از بيمارى دژنراتيو اپى-تليوم رنگدانه--دار عنبيه و جسم مژگانى که در اثر مالش، اين رنگدانه-ها جدا شده باعث سفيد شدن عنبيه، رسوب رنگى در خلف قرنيه (دوک کروکنبرگ) (krukenberg,s Spindle) و انسداد شبکه ترابکولار و به دنبال آن گلوکوم مى-شوند. اغلب موارد مردانى هستند ۴۰ - ۲۵ ساله ميوپيک که اتاق قدامى عميق و زاويه باز دارند. در عدم حضور گلوکوم به آن سندرم Pingment dispersion مى-گويند که مستعد ابتلا به گلوکوم هستند. درمان انتخابى آنها ميوتيک-ها مى-باشد تا مانع حرکت عنبيه بر زونولاها شود ولى به-علت اينکه معمولاً جوانان، ميوپيک هستند، اين داروها را بد تحمل مى-کنند، لذا در يک دوز قبل از خواب تجويز مى-شوند. داروهاى مصرفى ديگر بتابلوکرها و اپى-نفرين مى-باشد. احتمال نياز به جراحى درناژ و درمان توسط آنتى-متابوليت-ها در اينها بالا است.

سندرم پوسته-ريزى (Fxfoliation Syndrome)

رسوبات پوسته پوسته بر عدسي، زوايد مژگاني، زونول و اتاق قدامى و در شبکه ترابکولار ايجاد مى-شود که باعث گلوکوم مى-گردد. معمولاً بالاى ۶۵ سال سن دارند. درمان مشابه گلوکوم زاويه باز اوليه است.

گلوکوم فاکوليتيک

ناشى از خارج شدن پروئين-هاى عدسى کاتاراکته از عدسى و انسداد و ادم شبکه ترابکولار مى-باشد. درمان شامل استروئيد موضعي، کنترل طبى فشار داخل چشم و سپس خارج کردن عدسى مى-باشد.

گلوکوم نئوواسکولار
رتينوپاتى پيشرفته ديابتى و انسداد ايسکميک وريد مرکزى شبکيه با ايجاد ايسکمى وريد مرکزى شبکيه با ايجاد ايسکمى منتشر شبکيه باعث تشکيل عروق جديد در( عنبيه (Rubeosis iridis و زاويه اتاق قدامى و به-دنبال آن انسداد راه خروج زلاليه و گلوکوم مى-شوند که درمان رضايت بخشى هم ندارند.
گلوكوم مادرزادي
گلوكوم مادرزادي در نوزادان و شيرخواران با علائم اشك ريزش --، بستن چشم ها در تماس با نور يا ترس از نور و جمع كردن پلك ها مشخص مي شود. گاهي قرنيه چشم بزرگ و كدر مي شود.
علایم
کاهش میدان بینایی منجر به دید تونلی در این بیماران می گردد که شاخص ترین علامت در این بیماری است.
بینایی غیر واضح ( blurred vison)
- دیدن یک هاله اطراف نورها ( Halos around lights )
- قرمز شدن چشم
- درد شدید چشمی
- تهوع و استفراغ
سردرد شدید به خصوص نزدیک چشم و ابرو
درمان
درمان طبی
درمان کامل و قطعی وجودندارد یعنی ما فقط از پیشرفت جلوگیری مینماییم پس درمان باید برای تمام عمر تداوم داشته باشد.
داروها:آب سیاه معمولا با تجویز روزانه قطره های چشمی درمان می شود. این داروها با مکانیسم های مختلف منجر به کاهش ترشح مایع زلالیه و یا بهبود سیستم تخلیه و در نهایت ، کاهش فشار چشم می شوند . استفاده از درمان دارویی به نظر پزشک ، نوع بیماری و وجود یا عدم وجود بیماری های زمینه ای و سایر داروهای مصرفی بستگی دارد.
نام چندین داروی رایج مورد استفاده در گلوکوم :
کارباکول ، پیلوکارپین ،اپینفرین ، تیمولول ، بتاکسولول ، بریمونیدین ، استازولامید ، دوروزولامید ، متازولامید و لاتانوپروست
جراحی: درمان جراحی شامل روش های لیزری و غیر لیزری می باشد . انتخاب روش جراحی مناسب به نوع گلوکوم و نظر چشم پزشک بستگی دارد.
جراحی لیزری که روش های مختلف آن عبارتند از :
ایریدوتومی
ترابکولوپلاستی
گونیو پلاستی
جراحی غیر لیزری : شایع ترین روش آن ترابکولکتومی است. سایر روش های جراحی عبارتند از اسکلرکتومی عمیق و ویسکوکانالوستومی .
در بعضی از موارد خاص ، از وسایل مخصوصی به نام شانت برای کاهش فشار چشم استفاده می شود . برای درمان گلوکوم مادرزادی معمولا کونیوتومی یا ترابکولوتومی انجام می گیرد
ورزش منظم : در فرد مبتلا به گلوکوم زوایه باز اگر حداقل 3 بار در هفته برنامه ورزش منظم داشته باشد تا حدی امکان کاهش فشار چشم وجود دارد. البته در یوگا بدلیل پائین نگه داشتن سر برای مدت طولانی ممکن است، افزایش فشار داخل چشم ایجاد شود. در رابطه با نوع ورزش حتماً باید با پزشک خود مشورت لازم انجام شود.
از هر کاری که باعث افزایش فشار داخل چشم می شود چون زور زدن هنگام دفع ادرار (مانور والسالوا) اجتناب نمایید.
استرس ممکن است باعث حمله گلوکوم حاد زاویه بسته شود. نتیجتاً تکنیکهای آرامش زا (Relaxtion ) می تواند کمک کننده باشد .

حفاظت از چشم : تروما به چشم می تواند باعث افزایش فشار داخل چشم شود توصیه به استفاده از عینکهای محافظتی هنگام ورزش کردن و یا هنگام کار کردن با مواد شیمیایی ، جدی است.

روشی به نام تک تایل وجود دارد که با آن فرد خودش می تواند فشار داخل چشم را کنترل نماید.چشم ها را بسته و روی چشم رالمس نمایید و قوام چشم را بررسی نمایید اگر شل بود که بیانگر کاهش فشار داخل چشم است واگر بیش از حد سفت بود بیانگر افزایش فشار داخل چشم است.